Duurzaam gedrag. 18 april 2017 Anjo Travaille

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Duurzaam gedrag. 18 april 2017 Anjo Travaille"

Transcriptie

1 Duurzaam gedrag 18 april 2017 Anjo Travaille

2 Waar of niet waar? Duurzame energie is belangrijk Bewustwording is vaak de belangrijkste stap voor energiebesparing Keuzes van managers en bestuurders zijn veelal rationeel, niet emotioneel Mannen en vrouwen hebben evenveel hersenen Allemaal niet waar als je goed kijkt naar de hersenen

3 Psychologie en sparen

4 Wat is het effect?

5 Wat doen mensen?

6 Menselijk lichaam: van prikkel tot actie Ontvangen zintuiglijke prikkel Verwerken in zenuwstelsel Signaal naar organen en spieren Spieren en organen voeren acties uit

7 Prikkel-actie Opslaan Activeren

8 Wat is het effect?

9 Wat is het effect?

10 Onbewuste verwerking van informatie

11 Wat is het effect?

12 Waardering en keuzes Zintuigen, Geheugen Pijn, Angst, Winst Sociale normen Zelfbeheersing, Doelgerichtheid >> Gericht op zelfbehoud en reproductie <<

13 Is duurzaamheid belangrijk? Omgeving, milieu, duurzaamheid, lange termijn, voor ons allemaal en zijn abstract Dit geeft weinig reactie in de hersenen Soms kan je het gewenste gedrag organiseren zonder de inhoud

14 27/10/2014 B O V E N K A M E R S Energieverbruik in vergelijking met de buurt (Schulz, Nolan, Cialdini et al, 2007) Beschrijvende norm Hoger verbruik dan gemiddeld Daling 5,7% Lager verbruik dan gemiddeld Stijging 8,6%

15 27/10/2014 B O V E N K A M E R S Energieverbruik bij vergelijking t.o.v. de buurt Beschrijvende norm Beschrijvende norm + Hoger verbruik dan gemiddeld Daling 5,5 % Daling 8,5 % Lager verbruik dan gemiddeld Stijging 8,5 % Gedragsbehoud: verbruik blijft laag

16 Toepassing in de praktijk

17 Thinking fast and slow

18 Maximaal 5% te beïnvloeden via argumenten Automatisch Gepland

19 Continuüm tussen gepland en automatisch gedrag Gepland Automatisch hoge lage betrokkenheid betrokkenheid betrokkenheid geen rol grondige oppervlakkige geen bewuste verwerking verwerking verwerking nodig o.a. o.a. vuistregels o.a. priming; argumenten (veel = goed) invloed omgeving (ook automatisch!)

20 Traditionele aanpak gedragsverandering Kennis Houding Gedrag

21 Recente inzichten: direct sturen op gewenst gedrag Gedrag Houding (behoefte aan) Kennis

22 Wees specifiek in gedrag dat je wenst Algemeen milieubewustzijn zegt nagenoeg niets over b.v. scheidingsgedrag blijkt uit onderzoek Niet richten op betrokkenheid, bewustzijn, samenwerkingsgerichtheid, positieve houding, Formuleer concreter je doel, doelgroep en doelgedrag en de interventie die nodig is!

23 Direct sturen op gedrag

24 Continuüm tussen gepland en automatisch gedrag Gepland Automatisch hoge lage betrokkenheid betrokkenheid betrokkenheid geen rol grondige oppervlakkige geen bewuste verwerking verwerking verwerking nodig o.a. o.a. vuistregels o.a. priming; argumenten (veel = goed) invloed omgeving (ook automatisch!)

25 1. Gebruik gedragsprincipes Sociale norm, wat anderen doen Sympathie, persoonlijk contact Consistentie Wederkerigheid Autoriteit Winst en verlies Default keuze

26 Duurzame energie ranking en doen

27 27/10/2014 B O V E N K A M E R S Herken de gedragsprincipes

28 2. Gebruik verandermomenten Onderbreken van automatisch gedrag: zorg dat mensen open staan voor kennis

29 3. Verminder weerstand Weerstand gaat over het voorkomen van verlies Weerstand tegen beïnvloeding, inhoud en gedoe Maak het gewenste gedrag makkelijk en neem barrières weg

30 Wat is jouw vervoerskeuze?

31 Maak gewenst gedrag makkelijk

32 27/10/2014 B O V E N K A M E R S Weerstandsreductie bij windmolens Ω Reactance Beknot voelen in vrijheid. Je pakt me iets af. Scepsis Boodschap wordt niet geloofd, of twijfel aan oprechtheid. Je kan me nog meer vertellen. Inertia Geen zin in verandering Waarom zou ik veranderen? Weerstad beleving m.b.t. windmolens Overheid beslist over mijn woonomgeving Energiemaatschappij verandert mijn woonomgeving Afname van uitzicht Afname van financiële waarde Wind energie is niet duurzaam Windenergie levert niets op Windenergie is goed voor de windlobby Toch geen invloed hebben Er niets mee te maken hebben Het onbelangrijk vinden Weerstand reductie opties Participatie in proces Participatie in eigendom Opbrengst delen met gemeenschap Gezamenlijk initiatief, nieuwe relatie Klein verzoek en consequent gedrag Transparantie, open communicatie Voorstel met keuzes Weerstand erkennen Onderzoek en sociale norm inzetten Participatie in proces Goede inpassing in landschap Participatie in eigendom Garanties geven Opbrengst delen met gemeenschap Transparantie, open communicatie Ver vooruit plannen Reframen van voorstel Boodschapper met autoriteit of peers Toevoegen van betekenis Participatie in proces Participatie in eigendom Opbrengst delen met gemeenschap Opvallendheid van voorstel Vertrouwen en trots geven Onderzoek en sociale norm inzetten Persoonlijk contact

33 27/10/2014 B O V E N K A M E R S Effectieve gedragsbeïnvloeding 1. Doelstelling 2. Analyse 3. Interventie STAP 1 doel, doelgroep en doelgedrag STAP 2 analyse gedrag en context STAP 3 maatregel en ontwerp STAP 4 meting en bijstelling

34 Doel voor vandaag Argumenten Persoonlijk contact Gratis proberen Autoriteit Opknippen Default Sociale norm Garanties geven Omgaan met weerstanden Opvallend maken Belonen..

35 Inspiratie

36 Neem contact op voor vragen, suggesties en praktische toepassingen Anjo Travaille

Duurzame bedrijventerreinen door gedragsbeïnvloeding. 3 november 2016 Anjo Travaille

Duurzame bedrijventerreinen door gedragsbeïnvloeding. 3 november 2016 Anjo Travaille Duurzame bedrijventerreinen door gedragsbeïnvloeding 3 november 2016 Anjo Travaille Waar of niet waar? Duurzaamheid is belangrijk Bewustwording is vaak de belangrijkste stap voor duurzaam gedrag Bedrijfsmatige

Nadere informatie

Beslissen, en gedragsverandering. 18 februari 2016 Anjo Travaille

Beslissen, en gedragsverandering. 18 februari 2016 Anjo Travaille Beslissen, en gedragsverandering 18 februari 2016 Anjo Travaille Mijn doel voor vandaag Argumenten Persoonlijk contact Informatie geven Autoriteit Opknippen Default Sociale norm Consistentie Belonen..

Nadere informatie

Hersenen en SGBP. 5 november 2015 Anjo Travaille. Platform Ecologisch Herstel Meren

Hersenen en SGBP. 5 november 2015 Anjo Travaille. Platform Ecologisch Herstel Meren Hersenen en SGBP 5 november 2015 Anjo Travaille Platform Ecologisch Herstel Meren Wat moet je weten over hersenen bij het realiseren van SGBP? Vragen: Is duurzaam waterbeheer belangrijk? Is het belangrijk

Nadere informatie

Masterclass gedragsverandering in de praktijk

Masterclass gedragsverandering in de praktijk Masterclass gedragsverandering in de praktijk 30 september 2015 Anjo Travaille Agenda Logica van menselijk gedrag Verleiding en weerstand Model voor effectieve interventies Interventies voor eigen cases

Nadere informatie

Innovatie, hersenen en gedrag. 31 november 2016 Anjo Travaille

Innovatie, hersenen en gedrag. 31 november 2016 Anjo Travaille Innovatie, hersenen en gedrag 31 november 2016 Anjo Travaille Mobiele telefoon 1999 Innovatie, hersenen en gedrag Is innovatie belangrijk voor mensen? Wordt innovatie aangemoedigd in organisaties? Als

Nadere informatie

Verleiden tot gezond gedrag. 22 juni 2017 Anjo Travaille. Utrecht

Verleiden tot gezond gedrag. 22 juni 2017 Anjo Travaille. Utrecht Verleiden tot gezond gedrag 22 juni 2017 Anjo Travaille Utrecht Waar of niet waar? 1. Gezondheid is heel belangrijk voor ons 2. Mensen passen hun gedrag aan als ze er profijt van hebben 3. Gezond of ongezond,

Nadere informatie

Omgeving verleidt tot gezond gedrag 18 februari 2019 Anjo Travaille

Omgeving verleidt tot gezond gedrag 18 februari 2019 Anjo Travaille Omgeving verleidt tot gezond gedrag 18 februari 2019 Anjo Travaille Waar of niet waar? 1. Gezondheid is heel belangrijk voor ons 2. Mensen passen hun gedrag aan als ze er profijt van hebben 3. Gezond of

Nadere informatie

Organisaties willen graag gedrag beïnvloeden

Organisaties willen graag gedrag beïnvloeden Nudging Organisaties willen graag gedrag beïnvloeden Commerciële organisaties Overheid marketeers psychologen communicatiedeskundigen economen Oud beïnvloedingsparadigma De mens als rationeel wezen KENNIS

Nadere informatie

DUURZAAM GEDRAG MOTIVEREN MET GEDRAGSVERANDERING. drs. Johnny Buivenga

DUURZAAM GEDRAG MOTIVEREN MET GEDRAGSVERANDERING. drs. Johnny Buivenga DUURZAAM GEDRAG MOTIVEREN MET GEDRAGSVERANDERING drs. Johnny Buivenga cpaul Ketelaar/Dhampus cpaul Ketelaar/Dhampus cpaul Ketelaar/Dhampus 6 cpaul Ketelaar/Dhampus Case: Hoe te motiveren? 20 minuten

Nadere informatie

Verhalen in ontwikkeling

Verhalen in ontwikkeling Verhalen in ontwikkeling over het vertellen én ontwikkelen van transformatieve verhalen Wat gaan we doen? 1. over de kracht van verhalen 2. klassieke communicatie vs. transformative storytelling 3. praktische

Nadere informatie

Hoe kan je met gedragsbeïnvloeding verantwoorde verkoop van alcohol stimuleren? Vooruit door inzicht

Hoe kan je met gedragsbeïnvloeding verantwoorde verkoop van alcohol stimuleren? Vooruit door inzicht Hoe kan je met gedragsbeïnvloeding verantwoorde verkoop van alcohol stimuleren? Vooruit door inzicht Wie zijn wij? Overzicht Inleiding in gedragsverandering Gedrag en de leeftijdsgrens Automatisch gedrag

Nadere informatie

AGENDA & DOEL. 3. Aan de slag. 2. Gedragsverandering. 4. Advies formuleren. Leer$%Exper)sepunt%Open%Overheid% % % % % % % % % % % % % % % SLIDE MIKIS

AGENDA & DOEL. 3. Aan de slag. 2. Gedragsverandering. 4. Advies formuleren. Leer$%Exper)sepunt%Open%Overheid% % % % % % % % % % % % % % % SLIDE MIKIS Open eid GEDRAGSVERANDERING BIJ DE BELASTINGDIENST @MikisdeWinter #OpenOverheid @LizaLuesink #Gedragsverandering Wat$is$Open$Overheid?$ $ $ SLIDE MIKIS AGENDA & DOEL Overh 1. Open Overheid 2. Gedragsverandering

Nadere informatie

3 CAMPAGNES. Wat is voor jou de juiste keuze?

3 CAMPAGNES. Wat is voor jou de juiste keuze? 3 CAMPAGNES Wat is voor jou de juiste keuze? Onderzoek naar het programma van campagnes met andere verhalen en tegengeluiden wijst uit dat veel campagnes niet zodanig zijn ontwikkeld dat ze een specifieke

Nadere informatie

Effectief vloggen Toepassen van persuasive design als je een vlogger bent.

Effectief vloggen Toepassen van persuasive design als je een vlogger bent. Effectief vloggen Toepassen van persuasive design als je een vlogger bent. Laura Schutte MS303B Vloggen lijkt erg makkelijk. Je filmt je dagelijkse leven en je deelt dit op internet, met name op YouTube.

Nadere informatie

Kennis voor gedragsbewust beleid. Natasha Stroeker, Panteia

Kennis voor gedragsbewust beleid. Natasha Stroeker, Panteia Kennis voor gedragsbewust beleid Natasha Stroeker, Panteia 23 juni 2016 Nieuwe wereld Oude wereld 2 juli 2014 Verschillen Oude wereld Rationele keuzemodel Maximalisatie eigen opbrengsten Gebruiken alle

Nadere informatie

Een gezonde leerling in een gezonde school(kantine).

Een gezonde leerling in een gezonde school(kantine). Een gezonde leerling in een gezonde school(kantine). Over de invloed van school op het eetgedrag van leerlingen Workshop To Remind You, onderdeel van landelijke Inspiratiesessies georganiseerd door het

Nadere informatie

Gedragsbeïnvloeding 2.0. Werk en veiligheid

Gedragsbeïnvloeding 2.0. Werk en veiligheid Gedragsbeïnvloeding 2.0 Werk en veiligheid Even kennis maken Niels Götz 42 jaar, getrouwd, 2 kinderen Opleiding Psychologie Post doctoraal Milieukunde + Beleid en Management Nima A + B Deskundigheidsopleiding

Nadere informatie

Masterclass. Het betrekken van burgers bij en in uw communicatie

Masterclass. Het betrekken van burgers bij en in uw communicatie Masterclass Het betrekken van burgers bij en in uw communicatie Het betrekken van burgers bij en in uw communicatie Dr. Bert Pol Gewenste situatie Vermijdbare weerstanden waar mogelijk vermijden Niet vermijdbare

Nadere informatie

Hogere Verleidingskunde. Van marketing / psychologie 1.0.. naar marketing / psychologie 3.0

Hogere Verleidingskunde. Van marketing / psychologie 1.0.. naar marketing / psychologie 3.0 Hogere Verleidingskunde Van marketing / psychologie 1.0.. naar marketing / psychologie 3.0 Even voorstellen Werkzaam bij: Partner 5plus1 Stichting Duurzame Winkelstraat oprichter/ dagelijks bestuur Nyenrode

Nadere informatie

Inspiratiedag 'Uw gemeente duurzaam mobiel' Hoe breng je duurzame mobiliteit aan de man bij de burger?

Inspiratiedag 'Uw gemeente duurzaam mobiel' Hoe breng je duurzame mobiliteit aan de man bij de burger? Inspiratiedag 'Uw gemeente duurzaam mobiel' Hoe breng je duurzame mobiliteit aan de man bij de burger? Inspiratiedag Duurzame mobiliteit 25/01/2012 Inhoud 1. Wat is duurzame mobiliteit? 2. Gedragsverandering

Nadere informatie

HOE GA JE OM MET. Voor mij geen verandering IN 'T KORT. Een whitepaper over herkennen van weerstand en mogelijke interventies

HOE GA JE OM MET. Voor mij geen verandering IN 'T KORT. Een whitepaper over herkennen van weerstand en mogelijke interventies M A A R T, 2 0 1 9 HOE GA JE OM MET WEERSTAND? Een whitepaper over herkennen van weerstand en mogelijke interventies Voor mij geen verandering Je herinnert je vast een situatie waarin je moest veranderen

Nadere informatie

SURF conferentie 10 februari 2017 Marijke Stokkel ( )

SURF conferentie 10 februari 2017 Marijke Stokkel ( ) SURF conferentie 10 februari 2017 Marijke Stokkel ( Marijke.Stokkel@Ordina.nl ) 1 Hierbij een aantal security incidenten die de afgelopen periode hebben gespeeld 2 3 Dit zijn geen uitzonderingen. De meeste

Nadere informatie

Gedragskennis in de praktijk

Gedragskennis in de praktijk Gedragskennis in de praktijk tools & letter trials Babs Westenberg & Kaj Bots 7 tools voor gedragskennis 2 Gedragskennis in de praktijk: tools & letter trials 3 De afzonderlijke tools DOE MEE Gedragtoets

Nadere informatie

Rescue Diver. Voorkomen

Rescue Diver. Voorkomen Rescue Diver Voorkomen VOORKOMING Zelfredding Stress bij duikers Fysiologie van stress Herkennen en behandelen van stress ZELFREDDING Algemeen: Redden impliceert de mogelijkheid voor jezelf te kunnen zorgen.

Nadere informatie

Het consumenten brein: sleutel tot succes van winkelgebieden. Marie-Anne Simons en Jan-Erik van Dijck, MindLogyx Retail, 2016

Het consumenten brein: sleutel tot succes van winkelgebieden. Marie-Anne Simons en Jan-Erik van Dijck, MindLogyx Retail, 2016 Het consumenten brein: sleutel tot succes van winkelgebieden Marie-Anne Simons en Jan-Erik van Dijck, MindLogyx Retail, 2016 INTRODUCTIE Vernieuwing in het denken over (her) ontwikkeling en beheer winkelgebieden:

Nadere informatie

Evidence-Based Gedragsverandering

Evidence-Based Gedragsverandering Doorstroming en Rijgedrag Evidence-Based Gedragsverandering Gerjo Kok Universiteit Maastricht 18-11-2014, ANWB, Den Haag 1 Planning Gedragsverandering Doel Gedragsverandering Programma De moeilijkste veranderingen

Nadere informatie

Conversion is in the brain 30 maart 2017

Conversion is in the brain 30 maart 2017 Conversion is in the brain 30 maart 2017 95% is onbewust gedrag! We hebben niet de energie, niet het vermogen om alle beslissingen te overwegen. Zo n 95% van alle beslissingen die we nemen, nemen we onbewust.

Nadere informatie

Adviesgesprekken met Spreken tegen ouders

Adviesgesprekken met Spreken tegen ouders Adviesgesprekken met Spreken tegen ouders Eerst de relatie, dan de communicatie In de communicatie tussen personen Inhoudsaspect Feiten Gebeurtenissen Resultaten Adviezen Relatieaspect Wat speelt tussen

Nadere informatie

Breinleren, zet het brein open voor groei en ontwikkeling

Breinleren, zet het brein open voor groei en ontwikkeling Breinleren, zet het brein open voor groei en ontwikkeling Platform Opleidingsprofessionals Waterschappen 12 juni 2018 Gertie Verreck, associate Mob: 06-81418171 Onze diensten TRAININGEN & OPLEIDINGEN OPEN

Nadere informatie

GEDRAGSVERANDERING DOOR AANDACHT EN EENVOUD. Drs. Johnny Buivenga

GEDRAGSVERANDERING DOOR AANDACHT EN EENVOUD. Drs. Johnny Buivenga GEDRAGSVERANDERING DOOR AANDACHT EN EENVOUD Drs. Johnny Buivenga STA ME BIJ GEDRAGPSYCHOLOOG Prof. dr. Ap Dijksterhuis Prof. dr. Rick van Baaren STRAKS Inzicht in gedrag Het gaat makkelijk mis Makkelijk

Nadere informatie

Verdichting, gedragsreacties en - interventies. Dr. Bert Pol Vennoot Tabula Rasa (Den Haag) Oud-lector Overheidscommunicatie

Verdichting, gedragsreacties en - interventies. Dr. Bert Pol Vennoot Tabula Rasa (Den Haag) Oud-lector Overheidscommunicatie Verdichting, gedragsreacties en - interventies Dr. Bert Pol Vennoot Tabula Rasa (Den Haag) Oud-lector Overheidscommunicatie Wat doet Tabula Rasa (en voor wie o.a.) Tabula Rasa gespecialiseerd in vraagstukken

Nadere informatie

Masterclass. Het betrekken van burgers bij en in uw communicatie

Masterclass. Het betrekken van burgers bij en in uw communicatie Masterclass Het betrekken van burgers bij en in uw communicatie Het betrekken van burgers bij en in uw communicatie Dr. Bert Pol Drs. Jaap Wiersma (Gemeente Den Haag) Hoe betrek je burgers bij de communicatie

Nadere informatie

Workshop: Het meten van je activiteit

Workshop: Het meten van je activiteit Workshop: Het meten van je activiteit - Naar welk soort betrokkenheid streef je (kennis/ houding/ gedrag) en hoe ga je dat bereiken? - Wat is het verschil tussen output, outcome en impact? - Hoe meet je

Nadere informatie

De verenigingsleiders van de toekomst. KNLTB Jaarcongres

De verenigingsleiders van de toekomst. KNLTB Jaarcongres KNLTB Jaarcongres De verenigingsleiders van de toekomst KNLTB Jaarcongres Kenny Janssen Brug8 Brug8 - Beweging creëren in de sport 1 Nieuw (of verbeterd) sport- en beweegaanbod 2 Verenigingsontwikkeling

Nadere informatie

Waardensystemen van Graves

Waardensystemen van Graves Waardensystemen van Graves Afgebeeld op de lemniscaat van de Stichting Dialoog A beige - N Pijn, fysieke stimuli Bronnen voor vervulling primaire levensbehoeften Individueel Reageren Leven Fysiologisch

Nadere informatie

TRAINING POSITIEVER DENKEN, LEVEN, WERKEN

TRAINING POSITIEVER DENKEN, LEVEN, WERKEN TRAINING POSITIEVER DENKEN, LEVEN, WERKEN INHOUD De training is gebaseerd op 7 hoofdonderwerpen. De 7 sleutels tot positieve verandering: 1. Bevorder je positieve emoties 2. Denk positiever 3. Waardeer

Nadere informatie

Vroegdetectie ADHD en Autisme : Levensloop poli voor ouders en (hun)kinderen

Vroegdetectie ADHD en Autisme : Levensloop poli voor ouders en (hun)kinderen Vroegdetectie ADHD en Autisme : Levensloop poli voor ouders en (hun)kinderen Workshop Opvoeden met ADHD en ASS: Jeannette van der Poel, Verpleegkundig Specialist GGZ, PsyQ Anja van Rijswijk, Pedagoog/Onderwijskundige

Nadere informatie

Kijk op Sterven. Cilia Linssen, trainer/coach ICISZ

Kijk op Sterven. Cilia Linssen, trainer/coach ICISZ Kijk op Sterven Cilia Linssen, trainer/coach ICISZ Doel van Vandaag Hoe kom je in contact over sterven de naderende dood Wat zijn de verschillende manieren waarop mensen omgaan met de dood Hoe kun je daar

Nadere informatie

HET CREATIEVE CONCEPT GEÏNTEGREERDE MARKETING MARKETINGCOMMUNICATIE HOORCOLLEGE 2 BLOK 4

HET CREATIEVE CONCEPT GEÏNTEGREERDE MARKETING MARKETINGCOMMUNICATIE HOORCOLLEGE 2 BLOK 4 HET CREATIEVE CONCEPT GEÏNTEGREERDE MARKETING MARKETINGCOMMUNICATIE HOORCOLLEGE 2 BLOK 4 AGENDA Consumer insight en marketingcommunicatie Geïntegreerde marketingcommunicatie (IMC) Het creatieve concept

Nadere informatie

Cultuur, gedrag en bewustwording. Jet van Mourik 8 februari 2018

Cultuur, gedrag en bewustwording. Jet van Mourik 8 februari 2018 LCOZ Cultuur, gedrag en bewustwording Jet van Mourik 8 februari 2018 Programma Organisatiecultuur Bewustwording Gedragsbeïnvloeding Compliance 2.0 Compliance is het versterken van de integriteit van de

Nadere informatie

De 5/95 Doorbraak! 95% Onbewust, automatisch gedrag

De 5/95 Doorbraak! 95% Onbewust, automatisch gedrag De 5/95 Doorbraak! Wat is dan precies die doorbraak? Toponderzoekers hebben aangetoond dat minimaal 95% van ons handelen onbewust en automatisch plaatsvindt. In normaal Nederlands: onze vrije wil bepaalt

Nadere informatie

Werken met veerkracht bij de Rabobank. BA&O, 22 oktober 2015

Werken met veerkracht bij de Rabobank. BA&O, 22 oktober 2015 Werken met veerkracht bij de Rabobank BA&O, 22 oktober 2015 Veerkracht is nodig De Rabobank is in beweging De klantbediening verandert Er is een sterke focus op beheer Een grote krimp van personeel Dit

Nadere informatie

Energie besparen: juist nu tijdens de crisis! De onzichtbare drijfveren van de mens: een kennismaking En: hoe maken we Harry tot bondgenoot?

Energie besparen: juist nu tijdens de crisis! De onzichtbare drijfveren van de mens: een kennismaking En: hoe maken we Harry tot bondgenoot? Energie besparen: juist nu tijdens de crisis! De onzichtbare drijfveren van de mens: een kennismaking En: hoe maken we Harry tot bondgenoot? Even voorstellen Achtergrond: Studie psychologie Postdoctoraal

Nadere informatie

workshop SOCIAL MARKETING fran bambust Cibe - geen pw #cibecity

workshop SOCIAL MARKETING fran bambust Cibe - geen pw #cibecity workshop SOCIAL MARKETING fran bambust Cibe - geen pw #cibecity SOCIAL MARKETING SOCIAL MARKETING geen commerciële marketing geen directe bevrediging verlangen niet inspelen op meer gemak, status en bevestiging

Nadere informatie

Succesvol Veranderen 1

Succesvol Veranderen 1 Succesvol Veranderen 1 CPO netwerk Utrecht, 22 mei 2017 2 Succesvol veranderen Zonder beweging verandert niets! Succesvol veranderen vraagt om het nemen van de juiste stappen. Succesvol veranderen is in

Nadere informatie

ENERGIEBESPARING DOOR GEDRAGSVERANDERING

ENERGIEBESPARING DOOR GEDRAGSVERANDERING ENERGIEBESPARING DOOR GEDRAGSVERANDERING Energiebesparing kan niet louter door technische voorzieningen bereikt worden omdat het energieverbruik voor een groot deel door ons gedrag wordt bepaald. Hoe we

Nadere informatie

Bij het schrijven van je ervaringen per sessie kunnen volgende vragen interessant zijn : MIJN AURELIS DAGBOEK

Bij het schrijven van je ervaringen per sessie kunnen volgende vragen interessant zijn : MIJN AURELIS DAGBOEK www.aurelis.org MIJN AURELIS DAGBOEK Bij het schrijven van je ervaringen per sessie kunnen volgende vragen interessant zijn : Welke emoties kwam ik tegen? Welke gedachten kwamen op? Kwamen onverwachte

Nadere informatie

Rapportage Communicatiejaaronderzoek 2015

Rapportage Communicatiejaaronderzoek 2015 Rapportage Communicatiejaaronderzoek 2015 Wat zijn de laatste trends en ontwikkelingen binnen het communicatievak? In opdracht van: Logeion Datum: 26 februari 2015 Projectnummer: Auteurs: John Ruiter,

Nadere informatie

Agenda. Inleiding Drieluik in veiligheid Veiligheidscultuur. Groepsgedrag Gedrag beïnvloeden Af en aanspreken. Aan de slag. www.denf.

Agenda. Inleiding Drieluik in veiligheid Veiligheidscultuur. Groepsgedrag Gedrag beïnvloeden Af en aanspreken. Aan de slag. www.denf. www.denf.nl 1 Agenda Inleiding Drieluik in veiligheid Veiligheidscultuur Groepsgedrag Gedrag beïnvloeden Af en aanspreken Aan de slag www.denf.nl 2 1 Drieluik in veiligheid www.denf.nl 3 Drieluik in veiligheid

Nadere informatie

CASI MODEL (Pag 122) Stappen. Antwoorden

CASI MODEL (Pag 122) Stappen. Antwoorden CASI MODEL (Pag 122) HOE KANSRIJK IS UW CAMPAGNE? Het Campagne Strategie Instrument (CASI) is een hulpmiddel om tot onderbouwde keuzes te komen voor het opzetten van een campagne. Het gaat hierbij om campagnes

Nadere informatie

Incassade. Aangenaam. Kerende Kracht

Incassade. Aangenaam. Kerende Kracht Incassade. Aangenaam Kerende Kracht Aanleiding Visie Incassade: - Betrokken - Eigenzinnig - Elke Dag Beter Communiceren om te incasseren Onderzoek - 2010: Socio demografische factoren - 2011: Kenmerken

Nadere informatie

Zelfhulp bij stress, conflicten en anderen ongemakken

Zelfhulp bij stress, conflicten en anderen ongemakken INHOUD Woord vooraf 1. Beperkend gedrag Gedragsvervormingen Beperkende gedragsvervormingen Beperkende Overtuigingen Dwangmatig moeten Hoe kom je aan die beperkende overtuigingen? Scriptbesluiten keren

Nadere informatie

Mensen Motiveren. door Stephan Vanhaverbeke Certified NLP Trainer. @CoachSteff

Mensen Motiveren. door Stephan Vanhaverbeke Certified NLP Trainer. @CoachSteff Mensen Motiveren door Stephan Vanhaverbeke Certified NLP Trainer @CoachSteff Hoe je mensen in beweging kan zetten Kennismaking Wat wil je graag meenemen? Inhoud De context De perceptie De dip De voorkeuren

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Disclosure belangen Jos van Erp Geen belangenverstrengeling d.m.v. Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere vergoeding Aandeelhouder Of anders Disclosure belangen spreker Bewegen én berusten:

Nadere informatie

Libra R&A locatie Blixembosch. Multiple Sclerose

Libra R&A locatie Blixembosch. Multiple Sclerose Libra R&A locatie Blixembosch MS Multiple Sclerose Deze folder is bedoeld voor mensen met multiple sclerose (MS) die worden behandeld bij Libra Revalidatie & Audiologie locatie Blixembosch. Tijdens uw

Nadere informatie

Oei, ik kan bijdragen aan mijn omzetgroei! Ja, mits

Oei, ik kan bijdragen aan mijn omzetgroei! Ja, mits Oei, ik kan bijdragen aan mijn omzetgroei! Ja, mits De markt is in beweging en we weten niet waar we aan toe zijn. 2 Spanningsveld in het waarderen van optimale samenwerking binnen de zorg Zekerheidstreven

Nadere informatie

Take home messages: Thuis: Duurzaam gedrag. Duurzaam Gedrag bij Huurders. Hoeveel energie gebruikt u thuis? Waar gaat de energie naartoe?

Take home messages: Thuis: Duurzaam gedrag. Duurzaam Gedrag bij Huurders. Hoeveel energie gebruikt u thuis? Waar gaat de energie naartoe? Take home messages: 1. Duurzaam leven begint bij jezelf & de eigen medewerkers 2. Duurzaam leven begint met bewustzijn en urgentie 3. maar start pas als er handelingsperspectief is 4. Gedragsverandering

Nadere informatie

Psychologie van het Overtuigen

Psychologie van het Overtuigen Psychologie van het Overtuigen VASMO Dag Klaar voor Morgen Juliette van de Mheen 16 mei 2017 Snelkookpan Werkshop overtuigen met psychologische principes Opdelen in groepen bedenk (snel) een casus. De

Nadere informatie

Verslag van teleseminar: Van gewoontegedrag naar nieuw gewoontegedrag bij rijden op Groengas 10 oktober 2011

Verslag van teleseminar: Van gewoontegedrag naar nieuw gewoontegedrag bij rijden op Groengas 10 oktober 2011 Verslag van teleseminar: Van gewoontegedrag naar nieuw gewoontegedrag bij rijden op Groengas 10 oktober 2011 Om 15.30 uur opent Kita Bronda, communicatieadviseur van de provincie Utrecht voor het project

Nadere informatie

Meer grondstoffen scheiden in binnensteden

Meer grondstoffen scheiden in binnensteden Meer grondstoffen scheiden in binnensteden door beïnvloeding via automatisch gedrag Henk Klein Teeselink HKT projecten 06-53936085 Kijk ook eens: www.kenniswijzerzwerafval.nl Zwerfafval gedrag : >90% heeft

Nadere informatie

Vragen staat vrij. Samenwerking met ouders. Karen Van Nuffel ~ VCOK

Vragen staat vrij. Samenwerking met ouders. Karen Van Nuffel ~ VCOK Vragen staat vrij Samenwerking met ouders Karen Van Nuffel ~ VCOK Akkoord Twijfel Niet akkoord Vroeger was opvoeden toch veel simpeler Akkoord Twijfel Niet akkoord Er zijn opvallend meer onzekere ouders

Nadere informatie

Draagvlak vergroten bij collega s

Draagvlak vergroten bij collega s Draagvlak vergroten bij collega s Doelen Kennismaking met een analysemodel voor veranderingsweerstand/ draagvlakproblemen Toepassing van het model op eigen/ herkenbare situatie 12 december 2014 Creeëren

Nadere informatie

Met ongeveer 1 op de 3 Nederlanders die meer dan 7,5 uur per dag zitten, zijn we Europees kampioen zitten.

Met ongeveer 1 op de 3 Nederlanders die meer dan 7,5 uur per dag zitten, zijn we Europees kampioen zitten. Dagelijks 8-11 uur zitten leidt tot 15% meer kans binnen 3 jaar te overlijden dan 4 uur per dag zitten. Met ongeveer 1 op de 3 Nederlanders die meer dan 7,5 uur per dag zitten, zijn we Europees kampioen

Nadere informatie

Prettig contact met de klant 14 februari 2019

Prettig contact met de klant 14 februari 2019 Prettig contact met de klant 14 februari 2019 Welkom Centrum voor Conflicthantering 023 532 31 96 www.cvc.nl Programma Welkom Wat is de meest gehoorde klacht van burgers m.b.t de overheid Prettig contact

Nadere informatie

Zeg het eens. Assertief communiceren en overtuigend argumenteren.

Zeg het eens. Assertief communiceren en overtuigend argumenteren. Zeg het eens Assertief communiceren en overtuigend argumenteren www.cameleontraining.be Overtuigend argumenteren Jij verliest Jij wint Ik win Ik manipuleer jou Ik beïnvloed jou Ik verlies Ik haal ons allebei

Nadere informatie

Movisie. Voor een duurzame positieve verandering. Preventie van eenzaamheid realistische plannen Jan Willem van de Maat

Movisie. Voor een duurzame positieve verandering. Preventie van eenzaamheid realistische plannen Jan Willem van de Maat Movisie Voor een duurzame positieve verandering Preventie van eenzaamheid realistische plannen Jan Willem van de Maat Programma Wat is eenzaamheid en vereenzamen? Wat weten we uit onderzoek over wat werkt?

Nadere informatie

Effectieve Gedragsverandering

Effectieve Gedragsverandering Effectieve Gedragsverandering dr. Mattheis van Leeuwen prof. dr. Rick van Baaren gedragsveranderaar.nl cpaul Ketelaar/Dhampus cpaul Ketelaar/Dhampus cpaul Ketelaar/Dhampus Vraag: Hoe te motiveren? Je

Nadere informatie

Inspiratie om te dromen, angsten los te laten en doelen te bereiken Seminar Grensverleggend leven

Inspiratie om te dromen, angsten los te laten en doelen te bereiken Seminar Grensverleggend leven Inspiratie om te dromen, angsten los te laten en doelen te bereiken Seminar Grensverleggend leven Het geheim achter het succes van Alpe d'huzes Coen van Veenendaal Coen is ondernemer en initiatiefnemer

Nadere informatie

ONS BREIN. What s in it for you? VAN NUDGE NAAR GEWOONTEGEDRAG. Hoe zorgen we ervoor dat mensen (sneller) hun schuld inlossen?

ONS BREIN. What s in it for you? VAN NUDGE NAAR GEWOONTEGEDRAG. Hoe zorgen we ervoor dat mensen (sneller) hun schuld inlossen? VAN NUDGE NAAR GEWOONTEGEDRAG MASTERCLASS DRS. LIZA LUESINK ONZE MISSIE Wetenschappelijke kennis over gedrag vertalen naar innovatieve toepassingen in de praktijk VAN NUDGE NAAR GEWOONTEGEDRAG What s in

Nadere informatie

Samen geven we richting aan de koers van de NKC

Samen geven we richting aan de koers van de NKC Samen geven we richting aan de koers van de NKC ₀ ₀ ₀ In de aanloop naar de klimaattop in Parijs is eind 2014 de Nederlandse Klimaatcoalitie van start gegaan om CO2 reductie bij bedrijven en andere organisaties

Nadere informatie

Communiceren met ouders. Silke Jansen Orthopedagoog Gezin en Gedrag REC 4 Vierland

Communiceren met ouders. Silke Jansen Orthopedagoog Gezin en Gedrag REC 4 Vierland Communiceren met ouders Silke Jansen Orthopedagoog Gezin en Gedrag REC 4 Vierland Inhoud van de workshop 1. Kind binnen systeem 2. School en ouders gelijkwaardig? 3. Richtlijnen bij oudercontacten 4.

Nadere informatie

YVONNE THUIJS GOEDE RELATIE MET JE KIND

YVONNE THUIJS GOEDE RELATIE MET JE KIND YVONNE THUIJS het geheim van een GOEDE RELATIE MET JE KIND - www.blij-kind-24-7.nl - kijk naar je kind maak tijd vrij... en geef aandacht, vertrouwen en liefde 1 aandacht blij kind 24 7 betekent groeien

Nadere informatie

Milieu Centraal. Mariken Stolk Senior Communicatieadviseur. Wereld Toerisme Event, 27 september

Milieu Centraal. Mariken Stolk Senior Communicatieadviseur. Wereld Toerisme Event, 27 september Milieu Centraal Wereld Toerisme Event, 27 september 2018 Mariken Stolk Senior Communicatieadviseur mariken.stolk@milieucentraal.nl Hoe motiveer je Nederlanders om een klimaatvriendelijke vakantie te kiezen?

Nadere informatie

Kevin de Goede Jorn Horstman

Kevin de Goede Jorn Horstman Kevin de Goede Jorn Horstman www.db-abs.com Terugblik dag 1: hoe werkt gedrag? Aan de slag met gedrag: Stappenplan gedragsbeïnvloeding Onbewuste beïnvloeding en associaties Waar komt gedrag vandaan? Redeneren

Nadere informatie

(Water)bewustzijn & participatie

(Water)bewustzijn & participatie (Water)bewustzijn & participatie Dr. Carina J. Wiekens Lector Duurzaam Gedrag EnTranCe Centre of Expertise Energy & Academie voor Sociale Studies c.j.wiekens@pl.hanze.nl Take home messages: 1. Transitie

Nadere informatie

NLP PRACTITIONER 2015

NLP PRACTITIONER 2015 2015 ERKEND, PRAKTIJKGERICHT EN VERBREDEND De erkende NLP Practitioner opleiding van the Sphere is praktijkgericht en verbredend. Het biedt een uitstekende structuur voor effectieve communicatie, persoonlijke

Nadere informatie

Stichting Duurzaam Lopikerwaard

Stichting Duurzaam Lopikerwaard Stichting Duurzaam Lopikerwaard Dick Nederend Presentatie d.d. 31 mei 2018 voor bedrijventerrein de Copen te Lopik Agenda Voorstellen Doelstelling Stichting Duurzaam Lopikerwaard Wat is het energieverbruik

Nadere informatie

Hoe kan je doormiddel van Persuasive Design je webshop optimaliseren? Tania van Diest MS303E

Hoe kan je doormiddel van Persuasive Design je webshop optimaliseren? Tania van Diest MS303E Hoe kan je doormiddel van Persuasive Design je webshop optimaliseren? Tania van Diest MS303E WAT IS PERSUASIVE DESIGN? Persuasive design is een term uit de mediapsychologie en staat voor overtuigend design.

Nadere informatie

NLP & INKOOP. Dam Inkoopadvies & Training 2018

NLP & INKOOP. Dam Inkoopadvies & Training 2018 NLP & INKOOP Dam Inkoopadvies & Training 2018 Stelling Als iemand anders het kan, kan ik het ook. Gewetensvraag Doe jij wat je zegt EN Zeg jij wat je doet? Jolanda Dam VERTROUWEN OPENHEID ONTWIKKELEN Sinds

Nadere informatie

Tabula Rasa helpt organisaties met complexe vraagstukken waar gedrags- of attitudeverandering gewenst is

Tabula Rasa helpt organisaties met complexe vraagstukken waar gedrags- of attitudeverandering gewenst is Tabula Rasa helpt organisaties met complexe vraagstukken waar gedrags- of attitudeverandering gewenst is Risico-communicatie biotechnologie Veiligheidscultuur Shared decision making Communicatie vaak gericht

Nadere informatie

Verleid de consument. De nieuwste inzichten over wat het gedrag van de woonconsument écht drijft Donderdag 3 november 2016

Verleid de consument. De nieuwste inzichten over wat het gedrag van de woonconsument écht drijft Donderdag 3 november 2016 Verleid de consument De nieuwste inzichten over wat het gedrag van de woonconsument écht drijft Donderdag 3 november 2016 Even voorstellen 5plus1 Weten wat de mens écht drijft: gedrag en beleid 5plus1:

Nadere informatie

De beleving van ruimte in de omgeving

De beleving van ruimte in de omgeving De beleving van ruimte in de omgeving Ronald Hamel Introductie De individuele beleving van de omgeving is uiterst complex. De omgevingspsycholoog probeert dit desondanks in kaart te brengen. Ronald Hamel

Nadere informatie

Bewonersbespreking bij Ruitersbos. Inhoud:

Bewonersbespreking bij Ruitersbos. Inhoud: Bewonersbespreking bij Ruitersbos Inhoud: 1. Overzicht van bewoners en contactverzorgenden. 2. Planning. 3. Voorbereiding. 4. Leidraad bewonersbespreking. 5. Na de bewonersbespreking. 6. Notulen. 7. Toelichting:

Nadere informatie

Uitkomsten studie Genderonderzoek energiebesparing

Uitkomsten studie Genderonderzoek energiebesparing Uitkomsten studie Genderonderzoek energiebesparing Inhoudsopgave Doel Aanpak Uitkomsten Rolverdeling bij besluitvorming De krachtigste motieven De beste afzender Suggesties voor vervolg IN DE BIJLAGEN

Nadere informatie

Persuasive Design Online kaartverkoop WHITEPAPER. Julie van der Wel

Persuasive Design Online kaartverkoop WHITEPAPER. Julie van der Wel Persuasive Design Online kaartverkoop WHITEPAPER Julie van der Wel Voorwoord Steeds meer organisaties zien veel voordelen in het online aanbieden van hun kaartverkoop. Hoe zorg je ervoor dat tussen al

Nadere informatie

Doelstelling scope 2: IDDS wil in 2020 ten opzichte van %

Doelstelling scope 2: IDDS wil in 2020 ten opzichte van % Doelstellingen CO2-reductie IDDS 2014-2020 Het niveau waarop IDDS opereert inzake CO2-reductie en een CO2-bewuste bedrijfsvoering voldoet aan de eisen die de SKAO en CO2-prestatieladder stellen aan niveau

Nadere informatie

Voorwaarden voor gedragsverandering

Voorwaarden voor gedragsverandering Voorwaarden voor gedragsverandering Naast het geven van adviezen of instructies (wat kan ik precies doen?) en het veranderen van de omgeving, indien mogelijk, (het wordt me gemakkelijk gemaakt) is het

Nadere informatie

PROGRAMMA RESULTAAT- EN OPLOSSINGSGERICHT DENKEN. Resultaat. oplossingsgericht denken. Resultaat- en. Probleemgericht denken

PROGRAMMA RESULTAAT- EN OPLOSSINGSGERICHT DENKEN. Resultaat. oplossingsgericht denken. Resultaat- en. Probleemgericht denken Resultaat- en oplossingsgericht denken Laura Krause Obelisk 1 RESULTAAT- EN OPLOSSINGSGERICHT DENKEN PROGRAMMA 1 Denken in problemen of denken in oplossingen Resultaat- en oplossingsgericht De taal van

Nadere informatie

Duurzaam ondernemen is een uitdaging Duurzaamheid is een belangrijk thema voor Bedrijvenpark Hoeksche Waard. De ligging in het Nationaal Landschap Hoeksche Waard brengt verantwoordelijkheden met zich mee;

Nadere informatie

Een Stap voorwaarts in Leiderschap.

Een Stap voorwaarts in Leiderschap. 5 daagse training in voorjaar van 2010 Een Stap voorwaarts in Leiderschap. Doelgroep : DA Filiaal leidsters en aankomende filiaalleidsters Lokatie : Leusden DA hoofdkantoor Dag : Maandag van 9.30u 17.00u

Nadere informatie

Bijlage 17 Visualisatie analyses per adviesboek

Bijlage 17 Visualisatie analyses per adviesboek Bijlage 17 Visualisatie analyses per adviesboek Bron: Cialdini, R. (2009). Invloed. De zes geheimen van het overtuigen. Den Haag: Academische Service. Naam Inzicht Toepassing Consistentie Voorbeeld Toepassing

Nadere informatie

Dag van de uitvoering

Dag van de uitvoering Mijn naam is Peter, Partici Peter Camping Powned, onderhandelen, Cialdini via schaarste beïnvloeden, oplossingsgericht werken en succesvolle Dag van de uitvoering 1 Camping Powned *Feedback vanuit verwondering

Nadere informatie

Hoe motiveer je mensen hun gedrag te veranderen en gezonder te leven? 24/10/2017

Hoe motiveer je mensen hun gedrag te veranderen en gezonder te leven? 24/10/2017 Hoe motiveer je mensen hun gedrag te veranderen en gezonder te leven? 24/10/2017 35.000 keuzes per dag Gezond en ongezond Gezonde en ongezonde keuzes Determinanten van gedrag Denken dat men genoeg beweegt

Nadere informatie

De aantrekkelijke werkgever. De 6 pijlers onder een organisatie waar mensen met plezier goed werken - en dat nog verder vertellen ook

De aantrekkelijke werkgever. De 6 pijlers onder een organisatie waar mensen met plezier goed werken - en dat nog verder vertellen ook De aantrekkelijke werkgever De 6 pijlers onder een organisatie waar mensen met plezier goed werken - en dat nog verder vertellen ook De arbeidsmarkt is krap De zorg kampt met flinke personeelstekorten.

Nadere informatie

Fitnesstrainer B Lesdag 2 Gedragsverandering

Fitnesstrainer B Lesdag 2 Gedragsverandering Fitnesstrainer B Lesdag 2 Gedragsverandering Erkend Fit!vak opleidingscentrum www.start2move.nl Lesinhoud Evaluatie vragen hoofdstuk 1 en 3. Hoofdstuk 2 Gedragsverandering. Gedragsverandering -> Actiontype

Nadere informatie

PROGRAMMA RESULTAAT- EN OPLOSSINGSGERICHT DENKEN. Resultaat- en oplossingsgericht denken. Resultaat- en. Pollvraag 1. Laura Krause Obelisk

PROGRAMMA RESULTAAT- EN OPLOSSINGSGERICHT DENKEN. Resultaat- en oplossingsgericht denken. Resultaat- en. Pollvraag 1. Laura Krause Obelisk Resultaat- en oplossingsgericht denken Laura Krause Obelisk RESULTAAT- EN OPLOSSINGSGERICHT DENKEN PROGRAMMA 1 Denken in problemen of denken in oplossingen Resultaat- en oplossingsgericht De taal van Het

Nadere informatie

NLP PRACTITIONER 2016

NLP PRACTITIONER 2016 2016 ERKEND, PRAKTIJKGERICHT EN VERBREDEND De erkende NLP Practitioner opleiding van ISEMI is praktijkgericht en verbredend. Het biedt een uitstekende structuur voor effectieve communicatie, persoonlijke

Nadere informatie

ISABELLA DE HAAN. MICwatching Design MS301E 10/12/2018 WHITEPAPER B.J. FOGG & CIALDINI

ISABELLA DE HAAN. MICwatching Design MS301E 10/12/2018 WHITEPAPER B.J. FOGG & CIALDINI ISABELLA DE HAAN MICwatching Design MS301E 10/12/2018 WHITEPAPER B.J. FOGG & CIALDINI INHOUD * 3 INTRODUCTIE * 4 BEHAVIOR MODEL B.J. FOGG * 7 ROBERT CIALDINI INTRODUCTIE * 8 B.J. FOGG & CIALDINI * 9 PRAKTIJK

Nadere informatie

CO2-reductiedoelstellingen + voortgang

CO2-reductiedoelstellingen + voortgang CO2-reductiedoelstellingen + voortgang Samen zorgen voor minder CO2 Boskoop 18-08-2017 P. van t Wout Akkoord directie: Datum: Handtekening: 1 Inleiding Dit CO 2 -reductieplan heeft, net zoals het volledige

Nadere informatie

Terugblik op de 8 bijeenkomsten Samengevat door Ben Nas

Terugblik op de 8 bijeenkomsten Samengevat door Ben Nas Terugblik op de 8 bijeenkomsten Samengevat door Ben Nas Over mij zelf Ik Ben: geboren in Boxtel 60 jaar geleden opgegroeid in Zuid-Limburg in 1975 als meettechnicus bij Philips op Strijp S begonnen en

Nadere informatie