Verleiden tot gezond gedrag. 22 juni 2017 Anjo Travaille. Utrecht

Transcriptie

1 Verleiden tot gezond gedrag 22 juni 2017 Anjo Travaille Utrecht

2 Waar of niet waar? 1. Gezondheid is heel belangrijk voor ons 2. Mensen passen hun gedrag aan als ze er profijt van hebben 3. Gezond of ongezond, dat is een eigen keuze 4. Mannen hebben evenveel hersenen als vrouwen Niet waar, als je kijkt naar de hersenen

3 Opbouw 1. Gedrag en beïnvloeding 2. Uitwerking gezond gedrag Beurskwartier Utrecht

4 Wat doen mensen?

5 Van luchtbeweging naar zenuwprikkel

6 Prikkel-actie Opslaan Activeren

7 Wat is het effect?

8 Wat is het effect?

9 Onbewuste verwerking van informatie

10 Wat is het effect?

11 Wat is het effect?

12 Thinking fast and slow Bewust (systeem 2) Onbewust (systeem 1)

13 Continuüm tussen gepland en automatisch gedrag Automatisch Gepland geen lage hoge betrokkenheid betrokkenheid betrokkenheid geen bewuste oppervlakkige grondige verwerking verwerking verwerking o.a. priming o.a. vuistregels o.a. argumenten Invloed omgeving (veel = goed) (OOK OMGEVING!)

14 1. Gebruik gedragsprincipes Sociale norm, wat anderen doen Default keuze Winst en verlies Consistentie en wederkerigheid Gemak

15 2. Gebruik verandermomenten Onderbreken van automatisch gedrag: zorg dat mensen open staan voor kennis

16 3. Verminder weerstand Maak het gewenste gedrag makkelijk en neem barrières weg Afhankelijk van type weestand ook: garanties, erkennen, kleiner verzoek, framing, opvallendheid, schijnbare keuzes,

17 Maak gewenst gedrag makkelijk en leuk

18 Gezond gedrag Beurskwartier & Lombokplein 22% van Utrechters voelt zich niet gezond Onvoldoende beweging net zo dodelijk als roken! Luchtkwaliteit in Utrecht boven WHO norm 50% mensen eet te weinig fruit 28% van Utrechters ervaart stress 30% van mensen is eenzaam 10% meer groen bespaart 400 miljoen ziektekosten Stad nodigt nu uit tot ongezond gedrag

19 Werkwijze gedragsgericht ontwerpen STAP 1 doel, doelgroep en doelgedrag STAP 2 analyse gedrag en context STAP 3 maatregelen en ontwerp

20 Doelen en doelgroepen Doel: Betere gezondheid: Meer bewegen Gezondere voeding Gezondere lucht en geluidomgeving Minder stress Meer sociale binding Doelgroep: Mensen in Beurskwartier: Bewoners Kantoorwerkers Ondernemers Jaarbeursbezoekers

21 Gedragsanalyse Bewoners, kantoorwerkers, reizigers, bezoekers: 1. Beïnvloeding van automatische gedrag 2. Verandermomenten, waarbij mensen open staan voor informatie. Ontwerpers, bouwers, beleidsmakers en beslissers: 1+2 maar ook: 3 Bewuste beïnvloeding

22 Doelgedrag en analyse per doelgroep Doel en Doelgroep: Betere gezondheid van bewoners Doelgedrag Motieven Ontwerp en maatregelen Buiten lopen en recreëren Op de fiets naar werk en binnenstad Gezond eten Elkaar ontmoeten in en rond gebouw Gemak Comfort Sociale normen Betaalbaarheid Persoonlijk contact Functiemenging, ondernemers in plinten Snelle wandel en fietsverbinding met binnenstad Woningen met veel fietsvoorzieningen, auto op afstand Voorzieningen gelijktijdig aanleggen met woningen Horeca met gezonde voeding bevoordelen, watertaps Gebouwen kijken uit op openbare ruimte Lokale voorzieningen < 1,5 km, voorzieningen delen

23 Doelgroep Doelgedrag Motieven Ontwerp en maatregelen Bewoners Buiten lopen of zitten Ontmoeten elkaar in en rond gebouw Lopen in gebouw Fietsen naar bestemming Hygiëne in huis (lucht, muren,..) Geen herrie, drukte of vuile lucht Met de fiets of OV van A naar B Gemak Sociale omgeving (cohesie, zingeving) Groen is onderdeel van doorgaande hardlooproute Beweegtuin (ouderen) Brede stoep Zitplekken, groen Voorzieningen binnen 500/800 meter Bewaakte stalling Loop en fietsroutes scheiden (veilig) Gebouwen richten op openbare ruimte (eyes on the street) Autoparkeerplekken op afstand Verlichting, (bijzondere) op routes en plekken Verhogingen in wandelroutes Overstappers Met de fiets naar trein Trap ipv roltrap/lift Geen herrie, drukte of vuile lucht Sociale norm Snelheid en gemak Gratis en makkelijk fietsparkeren Goede beschikbaarheid van OV-fietsen Bezoekers station Trap ipv roltrap/lift Gezond eten Geen herrie, drukte of vuile lucht Sociale norm Snelheid en gemak Aanbod van gezond eten aantrekkelijker (goedkoper bijvoorbeeld) maken of er meer aandacht op vestigen Kantoorwerkers Lopen in gebouw Wandelen in de lunch Gezond eten en drinken als lunch Met fiets naar werk Geen herrie, drukte of vuile lucht Sociale norm Lotterij voor fietsers Trap eerder zichtbaar dan trap Ondernemers Gezonde producten aanbieden Schoon houden Geen herrie, drukte of vuile lucht Winst Bedrijfszekerheid Imago Ondernemers met duurzaamheids- of gezondheidsoogmerk voorrang geven in het nieuwe gebied. Overheden en Prorail Handhaven Schoon houden Groenbeheer Autos verbieden, milieuzone Consessie, aanbesteding, inkoop obv Gezond en duurzaam Economisch Imago In gesprek gaan met ondernemers. Bottom up: kijk wat de grote (en kleine) bedrijven voor het gebied kunnen en willen (wat is hun voordeel?) betekenen Bewoners zelf verantwoordelijkheid geven voor onderhoud groen Ontwerpers / Bouwers Ontwerpen volgens interventies Contract Zekerheid ontwerp Imago Beoordeling obv gezondheid en Duurzaamheid

24 Voorbeelden

25 Voorbeelden

26 Ontwerpregels gezond gedrag 1. Publieke ruimtes en gebouwen zijn bedoeld voor bewegen, recreëren, gezond eten en ontmoeten. 2. Langzaam verkeer gaat het snelst. 3. Buiten is een beetje van de bewoners en bedrijven. 4. Gezond gedrag is makkelijk en leuk. 5. Gezond zien leidt tot gezond doen.

27 Ruimtelijke consequenties (o.a.) Hoge dichtheid en diversiteit in bouw, functies en voorzieningen, gebouwen gericht op OR. Watertap, groen speelvoorzieningen, verlichting, bankjes in schone openbare ruimte. Fietsrepairshop, stalling nabij, snelle routes lopen en fietsen. Goed beloopbare, interessante trappen en korte en doorgaande routes Geen verbrandingsmotoren, geen wegen voor auto s, geen houtstook, geen herrie. Overleg op centrale plek in kantoor, trap is zichtbaar, gezonde voeding ligt vooraan, pauze wordt buiten doorgebracht, sportvoorzieningen nabij kantoor.

28 Drie aanbevelingen voor vervolg 1. Ontwerp staat niet op zich. Aanvullend en ondersteunend beleid nodig, korte en lange termijn. Ook uitzonderingen en experimenten. 2. Belangrijke gedragsprincipes: Makkelijk maken verandermomenten, sociale normen, 3. Ontwerpen vanuit het gewenste gedrag van bewoners, reizigers, beursbezoekers en werkers: Doel > Doelgroepen > Doelgedrag > Interventies

29 Anjo Travaille

30 Wat is het effect?

31 Stap 4: Onderzoeken, monitoren, evalueren