Uitnodiging Conferentie Middenkader: 6-7 november 2014 Blankenberge Evalueren om te evolueren?! Tijdens deze zevende middenkaderconferentie willen wij ons focussen op de evaluatie van de leerlingen. De Vlaamse Scholierenkoepel mag de spits afbijten met de resultaten van hun onderzoek rond leerlingenevaluatie. Hierop bouwen we met de Diocesane Pedagogische Begeleidingsdienst verder en laten jullie kennis maken op een interactieve manier met onze visie op evaluatie. Voor de namiddag-keynote kijken we over het muurtje en komen we terecht in de bedrijfswereld. De Colruyt-group brengt ons hun inspirerende kijk op ontwikkeling van hun medewerkers. De tweede dag is gevuld met 2 themasessies naar keuze waarbij men kennis maakt met enkele aspecten van evalueren en met mogelijke implementatieprocessen. Het middenkader krijgt tijdens deze conferentie zeker heel wat materiaal en ideeën aangereikt om er nadien met collega s in de eigen school mee aan de slag te gaan. Ook willen we naast de lezingen en themasessies een forum bieden om te netwerken. en het middenkader - gezien zijn ongebreidelde inzet, zijn geduld, zijn engagement - ook wat verwennen!!! Programma: Donderdag 6 november: Vanaf 09.30 uur Aankomst deelnemers, ontvangst en registratie. Koffie in de Foyer 10.30 uur Welkomswoord 10.40 uur Interactieve sessies door VSK en DPB 13.00 uur Lunch 14.00 uur De zee zorgt voor een adempauze 16.00 uur Koffie 16.30 uur Inspirerende sessie door Colruyt-Group 19.00 uur Receptie in de bar 19.30 uur Diner 21.00 uur Tijd om gezellig bij te praten in aanwezigheid van Radio DPB aan zee
Vrijdag 7 november Vanaf 7.30 uur Ontbijt 9.00 uur Themasessie naar keuze ronde 1 10.30 uur Koffiepauze 11.00 uur Themasessie naar keuze ronde 2 12.30 uur Afsluitende receptie in de Foyer 13.00 uur Lunch Praktisch: Plaats: Floréal Blankenberge, Koning Albertlaan 59, 8370 Blankenberge. Prijs: 265 euro (all-in, behalve de drank in de bar) Logement: Het logement is single. We beschikken ook over enkele appartementen met aparte slaapkamers. Indien je met een collega een dergelijk appartement wenst te delen, krijg je een korting van 15 euro per persoon. Beantwoord hiervoor de vraag bij de online inschrijving en voeg bij keuze voor een appartement de naam van de collega toe. Hoe inschrijven? De inschrijvingen gebeuren online met de schoolcode via www.nascholing.be/dpb-ond. Kies voor secundair congressen middenkadercongres (rechtstreekse link). Tijdens de inschrijfprocedure zal gevraagd worden naar de keuze van themasessies en of men een appartement wenst te delen (en met wie). Na inschrijving ontvangt iedere deelnemer een inschrijvingsbevestiging met een gebruikersnaam en wachtwoord. Hiermee kan men de keuze voor themasessies aanpassen en de online evaluatie invullen achteraf. Mocht je nog vragen hebben, stuur dan een mailtje naar annick.keunen@vikom.be. Betaling gebeurt na ontvangst van de factuur. Uiterste datum van inschrijving 20 oktober 2014. Het aantal inschrijvingen is beperkt. - 2 -
BIJLAGE: Inhoud sessies VSK: Scholieren over evalueren: hoe krijg je punten? Punten krijgen, hoe gaat dat op scholen? De Vlaamse Scholierenkoepel (VSK) vroeg het aan bijna 3000 scholieren. Welke evaluatiemethodes en criteria gebruiken leerkrachten? Krijgen leerlingen feedback? Onaangekondigde toetsen, handig of net niet? En hoe zit het met huiswerk? Dat evalueren over heel wat gaat, was al snel duidelijk. Scholieren geven dan ook graag enkele belangrijke aandachtspunten mee. Maar VSK is even benieuwd naar wat het publiek over evalueren denkt. DPB We proberen - aansluitend op de sessie van de Vlaamse Scholierenkoepel - concrete ondersteuning te bieden voor leraren die in scholen aan de slag willen met de aanbevelingen van hun enquête. Op interactieve wijze exploreren we de drie fases in het evaluatieproces: de fase voorafgaand aan de evaluatie, het evalueren zelf en tot slot feedback geven. Ontwikkeling in Colruyt Group Een inspirerende sessie over : hun visie op ontwikkeling hun visie op competentie en talentmanagement enkele tools binnen de organisatie om medewerkers te laten groeien Om een plant te doen groeien moet je er niet aan zitten trekken. Maar geef hem goeie grond, genoeg ruimte en licht en hij groeit vanzelf. Naarmate onze mensen groeien, groeien ook onze mensen.. Inhoud Themasessies op vrijdag Deze sessies worden 2 keer aangeboden: kies er één voor Ronde 1 en één voor Ronde 2. Sessie 1: Leren en evalueren. De permanente zoektocht naar aansluiting bij de eigenheid van de leerling De manier waarop een leraar de leerlingen evalueert, zegt iets over de beginsituatie en eigenheid van de leerlingen, de didactische aanpak in de les, de leerdoelen en de - 3 -
bijsturing die hij na de evaluatie kan aanbieden. Evalueren is immers integraal onderdeel van het leerproces. Sint-Angela Tildonk maakte met deze visie in het achterhoofd schooleigen keuzes op het vlak van evalueren. In de A-stroom, TSO en ASO koos de school bewust voor een combinatie van klassieke, gespreide evaluatie en permanente evaluatie. Met behulp van het vak Integrale Opdrachten (STW in TSO) wordt een mogelijke, concrete uitwerking van permanente evaluatie (PE) besproken. Met gissen en missen werd hierrond ervaring opgebouwd en werden oplossingen gezocht. Wat zijn de voorwaarden voor PE? Welke zijn de uitdagingen en mogelijke oplossingen/ aandachtspunten? Meer recent werd in de B-stroom en BSO gekozen voor permanente en gespreide evaluatie zonder examens. De start van een nieuw, moeizaam proces is genomen. De nieuwe uitdagingen worden aangestipt en tot slot bediscussieerd. Sessieleider: Geertrui Smedts, Sint-Angela Tildonk Sessie 2: Het boekje te buiten: competentie-ontwikkelend leren in een eerste jaar Drie jaar geleden ontstond in het Sint-Pieterscollege Leuven het COL-project. Twee lesuren per week gaan de leerlingen van het eerste jaar moderne in groepjes aan de slag rond een zelf gekozen onderwerp, elk trimester binnen een ander interessegebied. De focus lig niet zozeer op de inhoud van het project, maar wel op de competenties die doorheen het proces worden ontwikkeld. In de evaluatie willen we vooral benadrukken waar de leerling vooruit gegaan is. Zelf- en peerevaluatie spelen daarbij een belangrijke rol. Sessieleider: Willem Schoors, coördinator kwaliteitszorg Sint-Pieterscollege Leuven Sessie 3: Evaluatie en wetgeving Evalueren wordt juridisch/reglementair gekaderd. Hoewel evaluatie tot de pedagogische vrijheid behoort, situeert het zich in de werking van de begeleidende en delibererende klassenraad. Daartoe tasten we de grenzen van de autonomie van de klassenraad af, o.m. vanuit een aantal arresten van de Raad van State. We proberen tips en trics te geven i.v.m. evaluatie om betwistingen te vermijden. Waarom evalueren we? Wat evalueren we? Wat is een goede toets/proef? Hoe motiveren we? Hoe ver kunnen we gaan in dispenserende maatregelen t.a.v. leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften? Zijn proefwerken openbaar? Sessieleider : Jan Schokkaert, VVKSO, directeur Dienst Leerlingen en Schoolorganisatie Sessie 4: Veranderingsprocessen op school: wat werkt en wat werkt niet? Een evaluatiepraktijk op school veranderen is een van de meest ingrijpende veranderingsprocessen. - 4 -
In deze interactieve sessie wil ik met jullie mijn jarenlange ervaring met veranderingsprocessen op scholen delen. Op die manier krijgen jullie inzicht in een aantal mechanismen die in veranderingsprocessen spelen en komen we tot een aantal aandachtpunten die bepalend kunnen zijn voor het al of niet slagen van een veranderingsproces. Sessieleider: Guido Vandevenne, directeur DPB Mechelen-Brussel Sessie 5: Toetsing in de bacheloropleidingen aan de Universiteit Antwerpen De Universiteit Antwerpen hanteert het concept van studentgecentreerd, activerend en competentiegericht onderwijs. Deze principes zijn daarom ook leidend voor het toetsbeleid in de academische bacheloropleidingen Tijdens deze sessie bekijken we eerst welke rol de verschillende vormen van toetsing spelen in de verschillende fases bij de overgang van het secundair onderwijs naar de academische bachelor. Vervolgens gaan we in op de wijze waarop de toetsing vorm krijgt in het programma van de bacheloropleidingen gaande van de instroombegeleiding van de startende student tot de afsluitende bachelorproef. Hierbij reiken we voorbeelden aan uit de verschillende vakgebieden. De voorstelling is het vertrekpunt voor een denkoefening over de manier waarop leerlingen in het secundair onderwijs voorbereid (kunnen) worden op de overgang naar het hoger onderwijs. Sessieleiders: Ilse Verachtert, Saskia Vanbueren, Ellen Vermeiren, Universiteit Antwerpen Sessie 6: Uitdagend evalueren? Kunnen rubrics een antwoord zijn? Je bent op zoek naar een evaluatiemethode om competentiedoelen, leerplandoelen, vakattitudes te objectiveren? Je staat open voor een onderwijsleermiddel dat leerlingen inzicht geeft in welke criteria van belang zijn in hun leer-en ontwikkelproces? Je bent op zoek naar een methodiek om te komen tot (positieve) beschrijvingen van beheersingsniveaus? Je zou erg tevreden zijn met een instrument dat zowel rapporterend als pedagogischdidactisch kan ingezet worden? Je bent geprikkeld door voorbeelden uit de studierichtingen personenzorg, haartooi en de vakken lichamelijke opvoeding en PAV, Je kan samen met collega s transfermogelijkheden onderzoeken. Ja, ja, ja Schrijf je dan in voor deze sessie! Sessieleider: Annette Raemdonck, pedagogisch begeleider DPB Antwerpen Sessie 7: Evalueren is meer dan cijfers geven - 5 -
We zijn zo gewoon om met cijfers te werken bij het evalueren van leerlingen, maar ook meer en meer bij het evalueren van scholen en zelfs onderwijssystemen (cf. PISA bijvoorbeeld), dat we wel eens vergeten dat cijfers een hele werkelijkheid vereenvoudigen. Zeker bij het meten van menselijk gedrag moeten we een zekere bescheidenheid in acht nemen en het cijferen zien als een middel en niet als een doel. Cijfers kunnen een eerste stap zijn of een eindfase in een beslissingsproces. Ze comprimeren vaak complexe situaties. Daarom moeten we ons vragen stellen. Wat meten we, maar ook: wat meten we niet? Waarom meten we? Hoe bepalen we de grens tussen voldoende en onvoldoende? Wie bepaalt die grens? Hoe meten we? Wat doen we met de resultaten? Dergelijke beslissingsprocessen leiden tot rapporten, remediërings- of uitbreidingsbeslissingen, overgangsbeslissingen, adviezen voor studiekeuze en zelfreflectie. Het woord evalueren suggereert al dat we een waarde toekennen aan een situatie of een cijfer. Die waardetoekenning past altijd in een visie op leren en onderwijzen, ook al zijn we ons daar niet altijd van bewust. In deze sessie wordt uitgegaan van een talentenbenadering die gesteld wordt tegenover een selectieve benadering. En die visie heeft zo zijn consequenties op het geven van feedback, het rapporteren, het afleveren van getuigschriften en het oordelen over slagen of mislukken. Dit nadenken over cijfers geldt zowel voor het beoordelen van leerlingen als voor het evalueren van leraren, scholen en zelfs onderwijssystemen. In deze sessie wordt de nadruk gelegd op het beoordelen van leerlingen maar wordt ook zijdelings verwezen naar het beoordelen van scholen en systemen (PISA bijvoorbeeld). Daarbij wordt gewezen op de gevaren van een technocratisch denken over onderwijs ten nadele van een interactief opbouwen van een voortgang van leerlingen. Sessieleider: Roger Standaert, professor-emeritus universiteit Gent - 6 -