De missie van DZB Haal het beste uit jezelf op weg naar werk.. 2012-2015
Inhoudsopgave 1. De missie van DZB 1.1 visiestuk 2011-2015 1.2 nieuwe ontwikkelingen 1.3 de nieuwe missie van DZB 2. Inleiding, het nieuwe DZB 2.1 Het bedrijfsleven 2.2 De werkzoekenden 2.3 De Gemeente en DZB als onderdeel daarvan 2.4 Partners in de regio 3. Het DZB portfolio 3.1 Trajecten voor Wwnv-ers 3.2 Beschut Werk voor Wsw-ers 3.3 Dienstverbanden voor de Wsw-ers van voor de Wwnv 3.4 Trajecten voor het UWV en bedrijfsleven 4. Financieel kader DZB en schets van scenario s 4.1 Doorrekening kortingen 4.2 Participatienota scenario 4.3 Alternatieve scenario s 5. Belangrijkste ken- en stuurgetallen DZB en belangrijkste acties missie DZB Pagina 2 van 17
1. De missie van DZB 1.1 Visiestuk 2011-2015 De huidige visie van DZB is tweede helft 2010 gelanceerd en in maart 2011 aangenomen door de Raad. De aanstaande Wet Werken naar Vermogen is aanleiding voor een verdere ontwikkeling van het DZB visiestuk. Een groot deel van de doelstellingen uit het eerdere visiestuk is reeds behaald of de realisatie daarvan ligt op koers: * DZB als brug naar het bedrijfsleven staat, onder andere door invoering accountmanagement * Het Participatiecentrum voor werkzoekenden is een feit * Het meetinstrument voor competenties (Comeet) is ingevoerd * Het traject voor verbetering van de bejegening loopt * De maandelijkse rapportages ken- en stuurgetallen zijn opgestart * De ambities zoals verwoord in de ken- en stuurgetallen worden behaald 1.2 Nieuwe ontwikkelingen Ondertussen wordt door de Gemeente Leiden vorm gegeven aan de Sociaal Maatschappelijke Structuurvisie. De gemeenten in de regio werken nu aan hun beleid inzake de drie decentralisaties; de Wet Werken naar Vermogen, de AWBZ en Jeugdzorg. De huidige ontwikkelingen op gebied van wetgeving en financiën noodzaken ons het huidige visiestuk te herijken om te kunnen anticiperen op de toekomst. Wij richten ons in dit stuk met name op de periode 2012-2015. Er ontstaat een ander DZB dat toegesneden is op de nieuwe wet, op werkzoekenden en bedrijven naar de wensen van de gemeenten. De groep Wsw-ers van voor 2013 zal langzaam krimpen. Er volgt een voorstel om de financiële last van de Rijksbezuiniging in stappen en verdeeld te absorberen. Een belangrijk uitgangspunt voor DZB is dat mensen zelf verantwoordelijk zijn voor hun eigen loopbaan. Dit past in onze reeds bestaande visie en in de nieuwe wet waarin de eigen verantwoordelijkheid van de burger centraal staat. Ondernemers zijn cruciaal voor het succes van de nieuwe Wwnv, stelt het Rijk in haar hoofdlijnennotitie. DZB onderschrijft dit. De uitvoering van de Wet werken naar vermogen kan alleen succesvol zijn als de samenwerking met het bedrijfsleven sterk wordt geïntensiveerd. Daarnaast zullen de partners in de regio hun krachten moeten bundelen (ROC, GGZ, UWV etc.). Al deze elementen zijn verwerkt in een aangescherpte missie van DZB. missie DZB Pagina 3 van 17
1.3 De nieuwe missie van DZB De missie van DZB Haal het beste uit jezelf op weg naar werk 2012-2015 DZB staat voor de ambitie; Haal het beste uit jezelf! DZB helpt mensen, waar nodig, goed en snel naar zo regulier mogelijk werk. Eigen verantwoordelijkheid van mensen staat daarbij centraal. DZB is dé brug tussen het bedrijfsleven en de werkzoekende. Wij kennen de ondernemers in de regio én de werkzoekende als geen ander en bedienen hen op maat! Zo draagt DZB bij aan een goed functionerende arbeidsmarkt. DZB is professioneel en continu op zoek naar nieuwe kansen en mogelijkheden op de arbeidsmarkt. Wij vertalen dat naar passende arrangementen op gebied van werk en scholing. Waar nodig biedt DZB interne leerwerkplekken en beschut werk. Wij doen ons werk transparant, efficiënt en zonder winstoogmerk. Daarbij staan duurzaamheid, veiligheid en een positieve bejegening hoog in het vaandel. Overeenstemming over deze visie en het daaruit voortkomende scenario is noodzakelijk om vast te stellen welke financiële middelen uit de Rijks-herstructureringsfaciliteit wij kunnen aanvragen. Dit plan moet voor 30 april 2012 bij het ministerie zijn ingediend. Daartoe is nu bestuurlijke afstemming noodzakelijk evenals afstemming met de OR. In de gemeente Leiden wordt tegelijk de gemeentelijke Wwnv-visie bestuurlijk behandeld. missie DZB Pagina 4 van 17
2. Inleiding, het nieuwe DZB Het bedrijfsleven in de Leidse regio heeft nu en in de nabije toekomst steeds meer behoefte aan nieuwe arbeidskrachten. Dat komt o.a. door de vergrijzing, maar ook doordat in specifieke branches en functies schaarste aan arbeidskrachten is. Daarnaast heeft ook een deel van de werkzoekenden ondersteuning nodig om een passende baan te vinden. Deze beide vragen uit de arbeidsmarkt zijn leidend voor de activiteiten van DZB: DZB draagt bij aan een goed functionerende arbeidsmarkt. Om deze rol te kunnen vervullen zal DZB zich verder moeten ontwikkelen tot professionele marktgerichte organisatie. In het voorliggende stuk wordt beschreven hoe het nieuwe DZB eruit uit zal zien inclusief financiële onderbouwing. Tevens zijn twee alternatieve scenario s kort beschreven. Waar een belangrijke actie nodig is om tot het nieuwe DZB te komen, wordt dat met een * aangegeven. In hoofdstuk 5 worden de acties benoemd en in de tijd gezet. De belangrijkste DZB-ken- en stuurgetallen worden eveneens in hoofdstuk 5 samengevat. DZB is voor de Leidse regio dé brug tussen het bedrijfsleven en de werkzoekenden die ondersteuning naar werk nodig hebben. Ondernemers werken graag met DZB samen* als volwaardige partner omdat we voor hen van toegevoegde waarde zijn. Er zijn inmiddels reeds 1000 contacten met ondernemers en organisaties in de regio. Werkzoekenden komen bij DZB terecht in een dynamische bedrijfsmatige omgeving. Ze worden in een positieve en actieve sfeer geholpen bij het zoeken en vinden van werk. Er zijn faciliteiten aanwezig in ons Participatiecentrum, zoals pc s voor vacatures, internet en tests waar werkzoekenden gebruik van kunnen maken en er is professionele begeleiding voor wie dat nodig heeft. Er zijn vacatures beschikbaar en er kan direct bemiddeld worden. De consulenten zijn ervaren en kundig op het gebied van re-integratie en bemiddeling. Re-integratie instrumenten worden ingezet op maat zoals korte gerichte workshops op gebied van presenteren en solliciteren, het aanleren van werknemersvaardigheden en arbeidsritme en branchegerichte leerwerktrajecten met kwalificatie. Branchegerichte leerwerktrajecten, ofwel arrangementen δ, zijn combinaties van werk, opleiding en begeleiding gericht op specifieke branches of banen. Bijvoorbeeld in de beveiliging of horeca, de zorg of de techniek. In het Participatiecentrum zijn ook partners aanwezig zoals schuldhulpverlening, gezondheidszorg en uitzendorganisaties*. Werkzoekenden die zich melden bij de Gemeente Leiden (en mogelijk ook andere gemeenten) in het kader van de nieuwe Wet werken naar vermogen (Wwnv) en in aanmerking komen voor ondersteuning naar werk, gaan via DZB naar zo regulier mogelijk werk. Wij ondersteunen alleen de werkzoekenden die dat nodig hebben op weg naar een baan. Wie het zelf kan, doet het zelf. Voor mensen waarbij maatregelenbeleid nodig is, is dat met de gemeenten zorgvuldig en goed georganiseerd. De infrastructuur van DZB faciliteert de werkzoekende in het vinden van werk via arrangementen δ zowel volledig extern bij marktpartijen, in onze samenwerkingsverbanden met bedrijven* of intern bij DZB zelf. De keuze voor een arrangement wordt bepaald door de vraag van ondernemers en de capaciteiten en wensen van de werkzoekenden. δ Arrangementen zijn georganiseerde leerwerk en/of opleidingstrajecten die aansluiten op specifieke behoeften in een branche van de arbeidsmarkt. Zie Hoofdstuk 5 voor samenvatting benodigde acties missie DZB Pagina 5 van 17
DZB, en daarin zijn wij uniek ten opzichte van reguliere re-integratiebedrijven, biedt diverse arrangementen waar het leren werken een belangrijk onderdeel van is. Met de inzet van activiteiten als zorg, techniek, catering, schoonmaak en bouw kunnen werkzoekenden competenties verder ontwikkelen en voorbereid worden op zo regulier mogelijk werk. Voor de werkzoekenden die aangewezen zijn op Beschut Werk na een indicatie van het UWV, kan DZB zorgen voor een veilige prettige werkomgeving waar medewerkers onder professionele leiding diverse werkzaamheden naar vermogen verrichten. DZB onderzoekt ook de mogelijkheden voor dagbesteding. Voor de Wsw-ers van vóór de Wwnv blijft DZB de werkgever die op hun ontwikkeling naar zo regulier mogelijk werk gericht is. UWV, onderwijsinstellingen en maatschappelijke dienstverleners zijn onze netwerkpartners. Waar zinvol worden aanvullend private partijen ingeschakeld. Samen bundelen we onze krachten om waar nodig de kloof tussen vraag en aanbod te verkleinen. Deze samenwerking is praktisch. We kennen elkaar, weten elkaar tijdig te vinden en informeren elkaar. Kortom, bij het nieuwe DZB bedrijf staan de behoeften van de ondernemers centraal en kunnen werkzoekenden die dat nodig hebben optimaal ondersteund worden naar werk. Wij maken het verschil omdat we werkzoekenden leren kennen in een traject en zij via arrangementen op maat goed voorbereid kunnen worden op een reguliere baan. Een gedegen voorselectie voor ondernemers.. Verder biedt DZB Beschut werk aan diegene die dat nodig hebben en is werkgever voor de Wsw-ers van vóór de Wwnv. DZB heeft geen ander doel dan mensen die dat werkelijk nodig hebben goed en snel te ondersteunen op weg naar regulier werk. Wij hebben geen winstdoelstelling. Wij zijn als onderdeel van een gemeente ook daar goed aangesloten en continu waakzaam dat de schaarse middelen alleen waar nodig worden besteed. 2.1 Het bedrijfsleven Intensieve samenwerking met het bedrijfsleven in de Leidse regio is cruciaal om mensen in het kader van de Wwnv succesvol te plaatsen. Ondernemers vinden het belangrijk dat wij begrijpen waar zij mee bezig zijn en waar hun behoefte ligt. Ze willen graag een volwaardig gesprekspartner die weet wat er speelt in de markt, wat de ontwikkelingen zijn in de branche nu en in de nabije toekomst. Een partner die bereikbaar is, afspraken nakomt en snel kan schakelen. Een partner die hun taal spreekt en bovenal toegevoegde waarde levert. DZB levert een toegevoegde waarde met gemotiveerd personeel en een passende en aantrekkelijke regeling. Er wordt branchegericht gewerkt waardoor veel kennis en expertise aanwezig is van een specifieke branche en vooral de kansen en bedreigingen voor ondernemers. Door te luisteren naar de behoeften denken we mee over oplossingen bijvoorbeeld door jobcarving of door het samen of voor hen opzetten van trajecten @ en arrangementen. Het succesvol plaatsen van werkzoekenden die zelf geen baan kunnen bemachtigen, is vaak ook een kwestie van gunning. Door relaties op te bouwen met ondernemers en ze vooral ook aan ons te binden, is de kans van slagen optimaal. Daarom wordt stevig ingezet op acquisitie en accountmanagement. Zie Hoofdstuk 5 voor samenvatting benodigde acties @ Een traject is een individueel plan op maat toegesneden voor een werkzoekende en kan verscheidene onderdelen bevatten zoals opleiding, werk of coaching. missie DZB Pagina 6 van 17
Ondernemers krijgen bij DZB te maken met vaste contactpersonen die goed op de hoogte zijn van de ins en outs van de branche en het bedrijf. Het is voor hen duidelijk bij wie ze moeten zijn en wat DZB kan bieden; gemotiveerd personeel voor een goede prijs zonder rompslomp en als nodig met ondersteuning. Voor alle activiteiten en arrangementen die DZB biedt, wordt zoveel mogelijk samenwerking gezocht met bedrijven in de vorm van partnerships/allianties. Op deze manier kan DZB zich bezig houden met de core business (mensen naar werk) en daarnaast kan hoge kwaliteit van product en dienst worden geleverd. Het belangrijkste effect van deze vormen van samenwerking is een zo regulier mogelijke werkomgeving en maximale kans op door- en uitstroom van werkzoekenden. 2.2 De werkzoekenden en de werknemers van DZB Mensen hebben een intrinsieke behoefte volwaardig en zo zelfstandig mogelijk mee te draaien in onze maatschappij. Het hebben van een baan en daardoor in eigen inkomen voorzien is daar een belangrijk onderdeel van. Over het algemeen zijn werkzoekenden gemotiveerd om (weer) te gaan werken. Het lukt echter niet iedereen dit zelfstandig voor elkaar te krijgen. Deze groep vraagt ondersteuning bij hun zoektocht naar werk. Ieder mens is anders en heeft eigen wensen en behoeften. Dat vraagt maatwerk. Bij de zoektocht naar werk vinden werkzoekenden het belangrijk zoveel mogelijk inzicht krijgen in hun talenten, mogelijkheden en kansen op de arbeidsmarkt,de eventuele belemmeringen en hoe daarmee om te gaan. DZB is het startpunt voor alle Leidse werkzoekenden die in aanmerking komen voor ondersteuning naar werk en mogelijk ook de werkzoekenden van andere regio gemeenten. Bij DZB krijgen de werkzoekenden en onze werknemers de gelegenheid in een leer- en werksituatie te ontdekken wat hun talenten, kansen en mogelijkheden zijn. Daarnaast krijgen ze zicht op belemmeringen en hoe daarmee om te gaan. Voor beide groepen willen wij een positieve en stimulerende werkomgeving bieden. De arrangementen die DZB te bieden heeft, worden altijd op maat ingezet. Iedere werkzoekende is anders en heeft in meer of mindere mate steun nodig. DZB kent het motto: werken werkt. Om in beweging te komen en of te blijven is werken veelal een belangrijk onderdeel van het traject. Dit kan variëren van eenvoudige productie werkzaamheden tot complexer werk, bijvoorbeeld in de administratie. 2.3 De gemeenten, en DZB als onderdeel daarvan DZB is een onderdeel van de gemeente Leiden en werkt even nauw samen met de andere regio gemeenten waarmee dat is overeengekomen. Dat betekent snelle processen zonder dubbelingen voor werkzoekenden, werkgevers en de gemeenten zelf. Naadloze samenwerking zowel als het gaat om positieve ondersteuning als om maatregelenbeleid. DZB zet haar middelen in volgens afspraak en alleen als dat werkelijk nodig is. Onze kengetallen maken dat zichtbaar*. Ook zal DZB marktpartijen inhuren waar zij (onderdelen van) arrangementen beter en/of efficiënter kunnen uitvoeren. In voorgaande jaren heeft DZB resultaat geboekt bij het uitplaatsen naar een baan van mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt met een score van gemiddeld tussen de 35 en 40% van de trajecten succesvol. Ondertussen blijven wij (met de gemeenten en andere partijen) onze processen Een activiteit is een werksoort die DZB zelf uitvoert. Een activiteit maakt veelal deel uit van een arrangement maar kan ook beschut werk betreffen. missie DZB Pagina 7 van 17
evalueren en waar nodig aanscherpen of veranderen om beter resultaat te behalen, ook door middel van het benchmarken van resultaten met andere gemeenten. Voor de gemeenten waar dat mee is overeengekomen, zijn wij ook werkgever in het kader van de WSW (waarover meer in hoofdstuk 3) 2.4 Partners in de regio DZB is een open organisatie gericht op samenwerking met partners in de regio. Het UWV is onze samenwerkingspartner op gebied van werk via het werkgeversservicepunt op het Werkplein. We zoeken elkaar op voor het vervullen van vragen van ondernemers en gunnen elkaar leads. Voor scholing en kwalificatie wordt nauw samengewerkt met het ROC, het ID college en de Zorgacademie. Voor de representatie bij sollicitaties wordt Dress for Succes ingeschakeld. Verder onderhouden we contacten met zorg- en hulpverleningsinstanties zoals de Stadsbank, GGZ, de Brijder, de Binnenvest, Stichting Exodus, Stichting Maatschappelijk Werk, Kristal, Humanitas, de GGD. Daar waar een werkzoekende kampt met schulden, psychische problematiek, fysieke beperkingen, verslavingsproblematiek, een detentieverleden of dak- of thuisloos is hebben we onze partners hard nodig. Dit in verband met het delen van expertise, ondersteuning en doorverwijzing van werkzoekenden. Om schooluitval te voorkomen en een goede sluitende aanpak te kunnen bieden aan jongeren, wordt de samenwerking met o.a. Praktijkscholen en de Werkschool verder geïntensiveerd. Daarnaast zijn er contacten met zorginstanties Cardea, MEE, jeugdzorg en de AED om een integrale aanpak mogelijk te maken. 3. Het DZB portfolio DZB is ervaren en sterk in de begeleiding en bemiddeling van werkzoekenden met een kleine en grote afstand tot de arbeidsmarkt. Gezien de beperking van de financiële middelen richten we ons strikt op de groep werkzoekenden die onze ondersteuning naar werk echt nodig heeft (vanaf 2013 inclusief jongeren). DZB is tevens werkgever in het kader van de WSW. 3.1 Trajecten voor Wwvn-ers a. Voorbereiding DZB zet trajecten in op maat die nodig zijn om een werkzoekende goed voor te bereiden op werk. In het Participatiecentrum zijn diverse instrumenten beschikbaar, zowel individueel als groepsgewijs. Werkzoekenden leren werknemersvaardigheden, ontwikkelen arbeidsritme en/of worden ondersteund met workshops solliciteren, gesprekken oefenen en kunnen zelfstandig of onder begeleiding zoeken naar vacatures in het Participatiecentrum. Partners zoals ROC en ID College, Dress for Success, GGD, Humanitas zijn op vaste dagen aanwezig bij DZB in het Participatiecentrum. Na deze zes weken kan vanuit de praktijk een gedegen advies worden gegeven voor het vervolgtraject. Waar mogelijk vindt direct uitstroom naar een reguliere baan plaats. Dit kan zijn, afhankelijk van de kwaliteiten en brancherichting, een arrangement richting bijvoorbeeld de horeca, beveiliging of zorg. Verder kan een werkzoekende na het programma op het Participatiecentrum en ter voorbereiding op een reguliere baan tijdelijk aan het werk met behoud van uitkering op een Participatieplaats. Dit kan bij een externe werkgever of op een interne werkplek. Competenties en vaardigheden worden ontwikkeld zodat de stap naar een Zie Hoofdstuk 5 voor samenvatting benodigde acties missie DZB Pagina 8 van 17
reguliere werkgever mogelijk gemaakt wordt. De inzet van een werkplek is dus altijd tijdelijk en draagt bij aan de ontwikkeling van de werkzoekende richting zo regulier mogelijk werk. Naar aanleiding van amendement A110003/5, geldt daarbij voor een participatieplaats: leren is het doel van werken, iedere cliënt werkt aan een leerdoel. Het doel is om waar mogelijk de cliënt aan het eind van het traject een diploma of certificaat te laten verkrijgen (waar mogelijk een startkwalificatie). b. Directe bemiddeling Als een werkzoekende geen voorbereidingstraject nodig heeft, wordt in eerste instantie altijd gezocht naar een baan waarbij de Wwnv-er direct in dienst kan treden bij een werkgever al dan niet met loondispensatie of via een opstapbaan. c. Detachering Allereerst worden werkzoekenden zoveel mogelijk direct geplaatst bij bedrijven. Indien de werkgever meer flexibiliteit verlangt, kan een detacheringconstructie ingezet worden voor bepaalde tijd. DZB zal dit instrument aanbieden in de vorm van een joint venture met een erkende Payroll organisatie. d. Begeleiding van werkenden met loondispensatie DZB biedt de noodzakelijke begeleiding bij een directe plaatsing en bij detachering als er sprake is van loondispensatie of een opstapbaan. De ervaring nu is dat zonder specifieke begeleiding het afbreukrisico zeer hoog is. e. Loonwaardebepaling Met behulp van een loonwaardemeter wordt de loonwaarde bepaald van de werkzoekende. Op basis daarvan wordt de hoogte van de loondispensatie vastgesteld. DZB kan de werkgevers ontzorgen en kan de loonwaardebepaling aanbieden middels een erkend systeem*. Afhankelijk van de opdracht van de gemeente koopt DZB dit in bij een onafhankelijke organisatie. f. Branchegerichte arrangementen voor Wwnv-ers Dé manier om werkzoekenden succesvol en duurzaam te plaatsen is via leerwerktrajecten. Deze trajecten zijn gericht op branches waar de vraag naar arbeidskrachten groot is. Het zijn arrangementen waarbij werk (praktijkervaring), (intensieve) coaching en scholing gecombineerd wordt. Samen met ondernemers(verenigingen) en opleidingsinstituten worden deze arrangementen ontwikkeld en ingezet voor werkzoekenden. De succesvolle branchegerichte leerwerktrajecten in de horeca (de Stal), de beveiliging en de bouw (Klussenteam) worden verder uitgebreid met leerwerktrajecten in andere kansrijke branches als zorg, logistiek en techniek*. Afhankelijk van de mogelijkheden op de markt en de branche specifieke eisen wordt de keuze gemaakt of een leerwerktraject intern door DZB georganiseerd wordt dan wel bij een marktpartij of in samenwerking. In alle gevallen wordt maximaal samengewerkt met het reguliere bedrijfsleven om te komen tot een optimaal product, zowel waar het gaat om de branche, de re-integratie- /detacheringkansen, als het financieel resultaat. De activiteiten die DZB zelf organiseert staan volledig ten dienst aan de re-integratie van werkzoekenden. Dat betekent dat de soort en de omvang van deze activiteiten meebewegen met de behoefte van de arbeidsmarkt. Voorkeur is een mix van activiteiten met producten voor commerciële- én publieke sector en bij voorkeur in samenwerking met het bedrijfsleven. Het is voor DZB van belang dat de gemeenten via inbesteding werk leveren aan DZB. Bepalend is allereerst of DZB die werkzaamheden kan inzetten voor haar re-integratiewerk (de missie) en uiteraard of zij de dienst marktconform kan aanbieden aan de gemeenten. Een andere optie is dat DZB via social return on investment bij aanbestedingen door de gemeenten werkzoekenden kan plaatsen bij bedrijven die de opdracht gegund krijgen. missie DZB Pagina 9 van 17
3.2 Beschut Werk voor Wsw-ers De Wwnv biedt een faciliteit voor mensen die niet direct perspectief hebben op regulier werk. DZB biedt in dit kader Beschut werk. Hier worden vooral eenvoudige werkzaamheden verricht binnen een veilige en prettige werkomgeving. De mensen werken naar vermogen onder professionele leiding. Elke medewerker heeft een individueel ontwikkelingsplan waar uitvoering aan wordt gegeven. De uiteindelijke tekst van de Wwnv en de beschikbare middelen bepalen in welke mate we ontwikkeling kunnen bieden. DZB is verantwoordelijk voor het binnenhalen van voldoende renderend werk om de kosten te drukken. Beschut Werk is bedoeld voor: Wsw-ers van voor de Wwnv; de huidige groep Wsw-ers waarvan is geconstateerd dat doorontwikkeling naar (groeps) detachering op termijn niet tot de mogelijkheden behoort. Jaarlijks zal deze groep krimpen door 6% natuurlijk verloop. Wsw nieuw ; de groep Wwnv die een indicatie beschut werken krijgt van het UWV. Dit zal een minder productieve doelgroep zijn, voortkomend uit de aangescherpte indicatiestelling vanaf 1 januari 2013. De nieuwe Wsw-er komt in dienst bij DZB. De gemeenten bepalen de mate van instroom binnen de mogelijkheden van de wet. 3.3 Dienstverbanden voor de Wsw-ers van voor de Wwnv De huidige Wsw-medewerkers behouden hun Wsw-indicatie en rechten op een werkplek bij of via DZB. DZB is werkgever voor de volgende groepen: Detachering en Begeleid Werken; op dit moment werkt 37% van de Wsw-ers, gedetacheerd en via Begeleid Werken (BW) bij reguliere werkgevers. Deze laatste groep medewerkers is in dienst bij de werkgever en wordt begeleid door DZB. De huidige groep gedetacheerden en BW-ers zal jaarlijks krimpen met 6% door natuurlijk verloop. Er zijn extra acties ingezet op groepsdetachering om de Wsw-ers die nu intern werkzaam zijn zoveel mogelijk extern te laten werken. Om dit te bereiken is een detapool opgezet*. Bij de detapool werken mensen die op korte of langere termijn voor (groeps)detachering in aanmerking komen. In de detapool krijgen mensen de begeleiding die nodig is ter voorbereiding op detachering/begeleid Werken. Op deze manier ontstaat een kweekvijver van potentieel aan zowel uitvoerende medewerkers als aan meewerkend voorlieden. Door de extra inzet op groepsdetachering in combinatie met de aanwas van potentieel aan gedetacheerden vanuit werken op locatie streven wij nog steeds naar het totale percentage gedetacheerd of in begeleid werk op 45% in 2014 voor de Wsw-ers van voor de Wwnv. Leerwerkbedrijf diensten ofwel werken op locatie; Deze groep gaat de komende jaren krimpen. Enerzijds door natuurlijk verloop van 6% per jaar en anderzijds door de inzet op detachering of begeleid werken via het Participatiecentrum of via joint-ventures (JV s) met het bedrijfsleven*. Voor de huidige activiteiten werken op locatie (Groen, Catering, Onderhoud en Post) wordt gezocht naar JV-partners. Gekeken wordt naar toegevoegde waarde voor onze missie, continuïteit voor werknemers van DZB en voor de activiteit indien zij de DZB missie dient en tenslotte wordt gezocht naar maximale financiële dekking Beschut; zie par. 3.2. missie DZB Pagina 10 van 17
3.4 Trajecten voor het UWV en het bedrijfsleven Naast de dienstverlening aan gemeenten verkoopt DZB ook trajecten aan het UWV en bedrijven. De vraag van het UWV is vooral gericht op toeleidings- en coachingstrajecten voor de huidige Wajongeren via het UWV. De behoefte bij bedrijven ligt vooral op het vlak van outplacement en poortwachtertrajecten. Het gaat om medewerkers van bedrijven die begeleid moeten worden naar een andere werkplek. Vooralsnog gaat het hier om bemiddeling van lager tot middelbaar opgeleide medewerkers, omdat daarvoor de expertise bij DZB al in ruime mate aanwezig is. Op deze manier voorkomt DZB toekomstige werkloosheid en wordt ons netwerk aangeboden aan de Leidse regio. Zo biedt DZB een aanvullend arrangement aan ondernemers waar al contacten mee zijn. 4. Financieel kader DZB en schets van scenario s 4.1 Doorrekening van de kortingen op de Rijkssubsidie en de meerjarige consequenties voor de DZB begroting Tot en met 2011 Tijdens Prinsjesdag 2010 is bekend gemaakt dat de rijkssubsidie WSW per 2011 zou worden gekort met 1.320 per SE. Deze korting is door de gemeenten aan DZB doorgegeven. Dit betekende voor DZB een totale inkomstenverlaging van 1,35 mln per jaar. Aangezien de Wsw loonkosten op de korte en middellange termijn niet flexibel zijn, veroorzaakte deze korting een begrotingstekort dat moest worden opgevangen. Daarnaast is de Rijkstaakstelling voor het aantal in Wsw-ers in dienst gedaald, hetgeen in 2011 een negatief effect van 550k veroorzaakte omdat met minder mensen minder kan worden geproduceerd. In totaal betekende dat voor 2011 een tekort op de begroting van 1,9 mln. In 2011 is dit opgevangen door 1,25 mln uit de bedrijfsreserve van DZB te halen en door als DZB 650.000 om te buigen. Tot en met 2015 Naar verwachting wordt door het huidige kabinet in 2013 de Wet werken naar vermogen ingevoerd, op grond waarvan we een verdere korting op de WSW met 3.710 euro per SE in 2015 tegemoet kunnen zien. Het subsidiebedrag per SE was in 2010 27.080 en in 2011 25.759. In 2012 zal dit bedrag naar verwachting ongeïndexeerd gelijk blijven om vervolgens tussen 2013 en 2015 te dalen naar 22.050 per SE. Een totale daling van 5.030 (18,5%) per SE. Daarnaast zal met ingang van 2013 het gemiddelde aantal SE gaan dalen met 4% per jaar. Wij gaan voor nu uit van 6% natuurlijke uitstroom, van 2% nieuwe instroom vanaf de wachtlijst en van een niet dalende Wsw formatietaakstelling. Hoe het P-budget en daarin de Wsw formatietaakstelling er in werkelijkheid zal uitzien en hoe de gemeenten er mee om zullen gaan, is nog onbekend. De instroom zal als gevolg van de aanscherping van de criteria van een dusdanig niveau zijn dat deze uitsluitend bij de afdeling beschut zal plaatsvinden. Deze afname van aantal Wsw-ers zal gevolgen hebben voor de mate waarin DZB werkvolume en daarmee financieel resultaat op haar producten en diensten kan realiseren. Indien bovenstaande effecten zonder tegenmaatregelen in een meerjarenbegroting worden verwerkt, wordt duidelijk dat het tekort op de begroting naar verwachting zal oplopen tot 5,5 miljoen euro in 2015. In deze begroting zijn naast de verwachte korting op de rijkssubsidie en de verwachte krimp van missie DZB Pagina 11 van 17
het aantal Wsw-ers, tevens de salariële effecten van in- en uitstroom en lagere renteopbrengsten door uitputting van de reserves opgenomen. Tabel 1: Gevolgen kortingen rijkssubsidie en daling aantal Wsw-ers voor de meerjarenbegroting van DZB Begroting DZB WSW 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Loonkosten WSW A 28.727.664 27.494.973 27.494.973 27.494.973 27.494.973 27.494.973 Effect zekere uitstroom B - - 91.967-158.516-314.359-582.576- Effect verlaging aantal SE C - - - 1.099.799-2.155.606-3.169.181- Rijkssubsidie D 27.157.334-24.462.084-24.462.084-23.520.294-22.030.553-20.939.544- Effect verlaging aantal SE E 940.812 1.784.402 2.550.608 Subsidieresultaat F 1.570.330 3.032.889 2.940.922 3.657.176 4.778.857 5.354.281 (A+B+C+D+E) NTW G 11.534.863-10.971.614-10.971.614-10.947.771-10.910.056-10.882.435- Effect verlaging aantal SE H 437.911 854.742 1.256.645 Exploitatiekosten I 12.183.547 11.771.184 11.771.184 11.771.184 11.771.184 11.771.184 Exploitatieresultaat J 2.219.014 3.832.459 3.740.492 4.918.500 6.494.727 7.499.675 (F+G+H+I) Diverse baten en lasten K 959.547-488.354-520.940-239.940-239.940-239.940- Onttrekking reserve L - 1.250.000-800.000- - - - Taakstelling M - 650.000-1.219.552-2.978.560-4.554.787-5.559.735- Dekking Gemeente N 1.259.467 1.444.105 1.200.000 1.700.000 1.700.000 1.700.000 (J+K+L+M) Conclusie: Indien de organisatie ongewijzigd wordt voortgezet, zal in 2015 een bedrag van 5,5 miljoen van de begroting structureel ongedekt zijn bij een in de meerjarenbegroting reeds opgenomen gemeentelijke bijdrage van 1,7 miljoen. Het is duidelijk dat de organisatie zal moeten veranderen. Een deel van de oplossing zal gevonden worden in ombuigingen, maar daar zijn grenzen aan. In overleg met de gemeenten zal bepaald moeten worden waarvoor DZB in de toekomst zal worden ingezet en hoe de organisatie rond die taken er uit zal komen te zien. Ten behoeve hiervan wordt in de volgende paragraaf financieel het scenario geschetst dat op dit moment het best aansluit bij de door de gemeenten gevraagde dienstverlening. Dat is het participatienota scenario van par.4.2. In de navolgende paragraaf 4.3 worden twee alternatieve scenario s geschetst. 4.2 Het participatienota scenario Indien DZB haar activiteiten organiseert zoals in het vorige hoofdstuk geschetst, ziet DZB kans ombuigingen te realiseren om het eerder genoemde begrotingstekort in te perken. In het bijgevoegde plan t.b.v. de aanvraag voor de herstructureringsfaciliteit staan de projecten en resultaten in de tijd uitgewerkt (dit concept herstructureringsplan in nog in ontwikkeling). De maatregelen behelzen verschuiving van inzet van medewerkers naar meer renderende activiteiten, het stoppen van minder renderende producten en activiteiten, het starten van beter renderende activiteiten zoals de detapool of digitalisering (altijd en alleen passend binnen onze re-integratie missie), starten van samenwerking missie DZB Pagina 12 van 17
met het bedrijfsleven zoals deze nu al lopen voor Catering en Bedrijfsbeveiliging, efficiënter organiseren van het werk, scherp inkopen, sterke acquisitie, snijden in kosten en formatie, inbesteding van werk uit de gemeenten en uiteraard het doorzetten van onze acties om mensen naar reguliere banen te brengen. In totaal wordt er met de door DZB nu geplande maatregelen 1,6 miljoen structureel omgebogen. Dit is conform de Leidse perspectiefnota 2011-2015. DZB verwacht dat per 2015 bovenop de 1,6 miljoen zoals vastgelegd in de perspectiefnota nog eens 1,4 miljoen omgebogen kan worden. Dit bedrag moet gerealiseerd worden na ambitieuze ombuigingen, maar dat kan alleen indien aan de volgende voorwaarden wordt voldaan: Ontwikkeling van DZB via de lijn die in hoofdstuk 3 is beschreven, zodat de organisatie de mogelijkheden van efficiency en synergie tussen de verschillende activiteiten ten volle kan benutten. Inbesteding van gemeente-opdrachten die de DZB zou kunnen uitvoeren. Een faciliterende rol van de gemeente Leiden aangaande het ombuigingsproces, inclusief het proces van formatiekrimp dat DZB zal moeten doorlopen. Indien deze extra 1,4 miljoen aan ombuigingen wordt gerealiseerd, komt het resterend begrotingstekort per 2015 op 2.56 miljoen. DZB heeft dan bij elkaar 3 miljoen omgebogen. Wij vragen de gemeenten het resterende bedrag van ca. 2.56 miljoen gezamenlijk op te brengen. Bij de berekeningen is er van uit gegaan dat alle gemeenten hun bijdrage gaan betalen. Er vanuit gaande dat het Rijk het trekkingsrecht herstructureringsgelden voor de DZB SE s uitbetaalt aan de gemeenten en dat DZB dat geld ontvangt voor herstructurering, ontstaat nog een voordeel op de meerjarenbegroting van DZB. Die DZB meerjarenbegroting voorziet nu namelijk in de ombuigingskosten. Dit voordeel is verwerkt in de uiteindelijke gemeentelijke bijdrage die DZB nu aan de gemeenten vraagt. Zie Hoofdstuk 5 voor de uiteindelijke gemeentelijke bijdrage per SE per jaar. Tabel 2 Berekening structureel tekort (dus zonder de huidige gemeentelijke bijdrage) in 2015 bij 3 miljoen aan ombuigingen 2011 2012 2013 2014 2015 Stand tekort DZB 2011-2015 1.900.000-2.019.552-2.954.742-4.554.788-5.559.735- Ontrekking bedrijfsreserve DZB 1.250.000 800.000 Afgesproken ombuigingen DZB PPN 650.000 1.100.000 1.600.000 1.600.000 1.600.000 Aanvullende ombuigingen DZB (voorwaardelijk) 400.000 1.400.000 Resterend tekort - 119.552-1.354.742-2.554.788-2.559.735- Tenslotte over de gemeentelijke bijdrage per SE t/m 2015: de gevraagde bijdragen zijn slechts kostendekkend. DZB gaat een hoger dan normaal risico aan door het committeren van zeer grote ombuigingen. De afgelopen jaren heeft DZB al haar doelen, ook financieel, steeds gerealiseerd. Een deel van de ombuigingen merken wij echter aan als meer risicovol. Het gaat dan om 0,7 mln van de 3 mln ombuigingen. De voorgestelde gemeentelijke bijdrage kan daarom alleen gelden indien de gemeenten accepteren dat als dit risicovollere deel van de ombuigingen onverhoopt niet wordt gerealiseerd, er een naheffing op de bijdrage volgt. Wij willen dit maximeren op die 0,7 mln verdeeld over alle SE s in 2015 zijnde 876. Dat betekent een maximaal additioneel risico van 800 per SE. Gemeentelijke bijdragen ná 2015: Naar onze inschattingen zal DZB als de bovenstaande ombuigingen zijn gerealiseerd in de toekomst nog meer ombuigingen moeten realiseren. Dat is mogelijk als DZB een gezonde en missie DZB Pagina 13 van 17
levende organisatie blijft die (om haar toegevoegde waarde) gebruikt wordt door de gemeenten en maximaal is aangesloten bij het bedrijfsleven. Tegelijk zullen echter de inkomsten van de slinkende groep Wws-ers van voor de Wwnv af gaan nemen. De dure groep beschut wordt steeds groter. Dit geeft een opdrijvend effect op de kosten per SE na 2015. Het is mogelijk dat de gemeentelijke bijdrage per SE voor de nieuwe Wsw-ers beschut na 2015 moet worden afgesplitst van de bijdrage voor de Wsw-ers van vóór de Wwnv en gaat stijgen Echter het totaal aantal Wsw-ers van vóór de Wwnv zakt en dat heeft een verlagend effect op de totale bijdragen van de gemeenten. Het totaaleffect op de gemeentelijke bijdragen na 2015 kunnen wij nu nog moeilijk voorspellen. DZB zal onderzoeken in hoeverre het afnemen van extra diensten van DZB (zoals re-integratie Wwnv-ers, beschut nieuwe Wsw-ers en inbrengen gemeentelijk werk) additionele ombuigingen kan opleveren en daarmee kortingen op de gemeentelijke bijdrage per SE. Tenslotte: De co-financiering door gemeenten die het Rijk vraagt om herstructureringsgelden toe te kennen, is als incidenteel bedrag door de gemeenten te betalen aan DZB in 2013 opgenomen in bijgaand schrijven. 4.3 Alternatieve scenario s: a) Het krimpscenario Indien de gemeenten niet de benodigde 2.56 mln inbrengen of geen gebruik willen maken van (een deel van) de DZB diensten, zal een krimp scenario moeten worden uitgewerkt. Dat betekent bepaalde activiteiten staken. Hieronder wordt dit scenario verkend. De activiteiten van DZB kunnen worden opgedeeld op basis van vier hoofdtaken: 1. Beschut werk Wsw-ers van voor en na de Wwnv 2. Werken op locatie Wsw-ers van voor Wwnv 3. Detacheringen en begeleid werken Wsw-ers van voor Wwnv 4. Re-integratiebedrijf Tabel 3: Kosten per hoofdtaak in 2015 na korting op de rijkssubsidie en ombuigingen twv 3 mln. (De bedragen in de rechter kolom komen bovenop de Rijksbijdrage van 22.050 per SE) Integrale Aantal SE Kostprijs kostprijs per SE Beschut werk 3.210.067- N 200-16.050 Dienstverlening 724.663- N 281-2.579 Detacheringen + BW 325.006- N 395-823 Totaal WsW 4.259.736- N 876-4.863 missie DZB Pagina 14 van 17
Tabel 3 maakt de kosten per hoofdtaak inzichtelijk voor wat betreft de Wsw. Welke opties zijn er om activiteiten te staken of verminderen en zo de organisatie te krimpen? Een korte verkenning: Beschut werk is relatief duur zoals tabel 3 laat zien. Binnen de kaders van de wet zullen de Gemeenten bepalen hoeveel mensen bij beschut werk instromen. Of de gemeenten op instroom van mensen in beschut werk kunnen bezuinigen, hangt af van wet en gemeenten. DZB zal in ieder geval een beschutte omgeving op moeten zetten die maximaal efficiënt is en de toets van de benchmark kan doorstaan. De plannen daarvoor zijn reeds in uitvoering* en ingecalculeerd in de ombuigingen. Naar ons inzicht is het niet mogelijk de Wsw-ers van vóór de Wwnv te ontslaan uit dienstverband, noch is het houdbaar hen met behoud van dienstverband en salaris thuis te laten zitten en tegelijk de Rijkssubsidie voor die Wsw-ers via het P-budget te blijven ontvangen. Enige (en sociaal gewenste) optie is de huidige Wsw-ers kostenefficiënt en naar vermogen te laten werken. De medewerkers zijn daartoe zeer gemotiveerd. Maar daar waar het nodig is en niet strijdig is met de ontwikkeldoelstelling, verlangen wij als werkgever van de medewerkers dat wij hen kunnen inzetten op de plek met maximale loonwaarde. Bezuinigen door de gemeenten is bij deze hoofdtaak niet mogelijk anders dan dat DZB haar efficiencies maximeert. Bij behoud van de hoofdtaken zal krimp van de organisatie echter wel gefaseerd aan de orde zijn gezien het dienstendeel van het leerwerkbedrijf op termijn zal krimpen daar Wsw-ers van vóór de Wwnv er uit stromen en er geen nieuwe instroom is. Hier is het aangaan van joint-ventures* met het bedrijfsleven cruciaal om de huidige medewerkers onder te brengen en financieel voordeel te halen (zie par. 3.3) Gemeenten kunnen er voor kiezen re-integratie activiteiten te verminderen, te stoppen of elders uit te laten voeren. (In het laatste geval worden nog steeds kosten gemaakt). Verminderde re-integratie activiteit heeft sociale consequenties en gevolgen voor het beroep dat wordt gedaan op het I-deel. Incidentele kosten van re-integratie zijn al zeer snel aantrekkelijker dan de structurele kosten van een uitkering, mits de re-integratietaak tot voldoende uitstroom leidt. Ook hier zien wij geen mogelijkheid voor de gemeenten om te bezuinigen. Een optie is kostenvoordeel van schaalvergroting van SW-bedrijven binnen de regio. De spreiding van alle werknemers over het gebied is daarbij een factor. Als de groep Wsw-ers op termijn krimpt, kan de behoefte aan samenwerking toenemen om activiteiten efficiënt te kunnen voortzetten. Een alternatieve optie is echter ook om locale joint-ventures met locale bedrijven te realiseren. Regionale samenwerking (op onderdelen) verdient weldegelijk de aandacht* De verschillende activiteiten die uitgevoerd worden door DZB versterken elkaar (begeleiding en bemiddeling, branchegerichte leerwerktrajecten, Beschut werken), vormen een logisch geheel en kunnen efficiënt in één organisatie worden ondergebracht. Het is mogelijk dat de gemeenten overwegen de diensten van DZB elders onder te brengen. Dan is het van belang aan te geven dat in die krimpoptie frictiekosten voor afbouw van personeel en faciliteiten gaan ontstaan die aanzienlijk zijn en de kans op de eerder genoemde verdere ombuigingen de komende jaren verloren gaat. Ook de eerder genoemde haalbare 3 miljoen ombuigingen zullen dan opnieuw moeten worden bezien. b) De Social Firm Het tegenovergestelde van het Krimpscenario is het Social Firm scenario. In de Social Firm variant is iedereen die niet op de reguliere arbeidsmarkt een plek kan vinden bij DZB werk geven. Dit betekent dus een uitbreiding van de participatienota-variant met dagbesteding en alle uitkeringsgerechtigden naar vermogen aan het werk. Wat de laatste groep betreft zal dan moeten worden bepaald met welke status die groep bij DZB aan het werk gaat en hoe de eventuele aanvulling op de uitkering wordt bekostigd. Deze variant maakt het meest gebruik van de efficiency- en synergie missie DZB Pagina 15 van 17
voordelen die voortvloeien uit het onderbrengen van alle activiteiten in één organisatie, maar vergt wel zeer veel extra financiering, langjarige ondersteuning van deze beleidslijn en investeringen in de infrastructuur van DZB. Het risico of beter de waarschijnlijkheid bestaat dat zo een grote groep medewerkers met gesubsidieerde arbeid ontstaat die niet uitstroomt. Vooralsnog zien wij onvoldoende voordelen van deze variant die tegen de financiële lasten en risico s zouden opwegen. Wij geloven in een sterke samenwerking met het bedrijfsleven dat doet waar zíj goed in is enerzijds. En anderzijds DZB als organisatie met één heldere missie om efficiënt bij te dragen aan een goed functionerende arbeidsmarkt zonder dat zij daarbij afgeleid wordt door een winstdoelstelling. 5. Belangrijkste ken- en stuurgetallen DZB en belangrijkste acties 2012 2013 2014 2015 % Wsw-ers van vóór de Wwnv gedetacheerd of BW Aantal Wsw nieuw (beschut) Aantal Wsw van voor de Wwnv totaal Gemeentelijke bijdrage Wsw per SE per jaar (voorstel)# 40% 42% 45% 45% Alleen Kengetal Alleen kengetal 1800 2200 3850 3850 Structurele ombuigingen DZB (cumulatief) Aantal Wwnv-ers die zelf de weg naar werk vinden of die afzien van uitkering 1,1 mln 1,6 mln 2 mln 3 mln Alleen kengetal % Wwnv-ers bemiddeld naar werk 35% Afh van afspraken gemeente Kosten bemiddeling pp Tevredenheid werkzoekenden Tevredenheid werkgevers Tevredenheid medewerkers Alleen kengetal Blik op werk KTO MTO #: Aan deze cijfers ligt hoofdstuk 4 met daarbij genoemde vooronderstellingen ten grondslag! De gemeente Leiden betaalt haar gemeentelijke bijdrage per SE in de vorm van de in haar perspectief nota vastgelegde lumpsum bijdrage. Belangrijkste acties uit de tekst (*) De onderdelen van de nieuwe DZB visie die nog moeten worden gerealiseerd met hun planning zijn: Verder doorvoeren sterk accountmanagement: 2012 missie DZB Pagina 16 van 17
Uitzendbureaus in Participatiecentrum: zomer 2012 Samenwerkingsverbanden en joint-ventures met het bedrijfsleven (Catering 2012, Beveiliging 2013, Digitalisering 2012, Hoveniers 2013, Beschut 2014) Nieuwe trajecten en arrangementen (zorg, techniek, logistiek): 2012 Onderzoek dagbesteding: zomer 2012 Ontwikkelen kengetallen met gemeenten: waar van toepassing Benchmarken re-integratieresultaten met andere gemeenten: nog niet gepland Loonwaarde instrument invoeren: zomer 2012 Opzet Detapool: 2012 Regionale samenwerking SW-bedrijven: nog niet gepland Maximaal kostenefficiënte beschutte omgeving realiseren: 2012 e.v. jaren missie DZB Pagina 17 van 17