Voor een duurzame publieke sector

Vergelijkbare documenten
Betrokken partner voor een duurzamer Nederland

Financieringsoplossingen voor duurzame ambities. Caspar Boendermaker, 22 april 2014, Breukelen

Financieren van duurzaamheid. Servicepunt Duurzame Energie

Duurzame obligatie bindt meer beleggers aan de corporatiesector

BNG Bank draagt bij aan oplossing maatschappelijke uitdagingen

stijgt 22% overheden BNG Bank De nettowinst bedroeg miljoen. In 226 miljoen is van mening dat

Halfjaarbericht BNG Bank 2018

Toekomstperspectief Zorgmarkt. Piet Eichholtz

Bevolking: gemeentelijke indeling in regio's

ABN AMRO Duurzame Ontwikkeling Hoe financieren we de energie transitie

Energie transitie: hoe financiert u deze amibitie? Bestuurdersconferentie Financiën Huis de Provincie te Arnhem 16 mei 2019

Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen

VASTGOEDFINANCIERING IN DE ZORG

Duurzaam Bankieren in 2015: hoogtepunten en vooruitblik. Waarde creëren voor onze stakeholders

BALANSMANAGEMENT EN PIET EICHHOLTZ VASTGOEDFINANCIERING. 17 mei 2017

Bevolking: gemeentelijke indeling in regio s. Regio s

Wie gingen u voor...? 29/09/2016 European Investment Bank Group 1

Duurzaam Beleggen. Niels Faassen, Fund Analyst HCC Beleggen Symposium "Hoe te beleggen in turbulente tijden?" 2 april 2016

LEER UW WONINGCORPORATIES TE DOORGRONDEN

Banken ondermijnen de toekomst Over de investerings- en financieringspraktijk van banken in fossiele brandstoffen en duurzame energie

Investeren in de zorg

zorg financiering in 2014 en verder Anja van Balen Sector Banker Zorg ABNAMRO

Een haalbaarheidsonderzoek naar het huisvesten. woningen middels woningcorporaties. RE&H Housing policy, management and sustainability

Obligatiemarkt arkt Amsterdam ruimschoots s verdubbeld sinds eeuwwisseling

Vastgoed financieren. In een commerciële omgeving. Anja van Balen Sector Banker zorg 31 oktober 2013

Ervaringen met GRI en CO2-Prestatieladder. 14 december 2011

Vergadering van Aandeelhouders Triodos Multi Impact Fund 12 mei 2017

Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Green bonds: de meest liquide vorm van impact investing!

LEER UW WONINGCORPORATIES TE DOORGRONDEN

Here to stay. Visie op de toekomst van (vastgoed)banken. Real Estate Clients Erik Steinmaier Head of Real Estate Advisory Mei2015

Revolverend fonds voor energiebesparing in de bestaande bouw

Verslaggeving Duurzaam Ondernemen. I.B.R. I.R.E. Belgium

Duurzame Dialogen. over people, planet, profit

Belfius slaagt met glans voor de. van de ECB. Informatie gebaseerd op niet-geauditeerde cijfers

Voorkom desinvestering vandaag, bereid u nu voor op eid 2025

Hoe financier je een project; de opties op een rij. Pagina 1

De Europese Investeringsbank in kort bestek

Slimmer met vastgoed - innovatief aanbesteden. Een interactieve kennismaking met DBFMOcontracten

P r o v i n c i e F l e v o l a n d

Slim aanbesteden en financiering

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

NIBE-SVV, 2013 OEFENEXAMEN ALGEMENE OPLEIDING BANKBEDRIJF

FOUNDING PARTNERS GOLD PARTNERS SILVER PARTNERS MEDIA PARTNERS

Financiële Zorgthermometer - 3 e kwartaal

2.4 Paragraaf 4 Financiering en beleggingen

Inhoudsopgave. Introductie. Waarom deze guide? Hoe is deze tot stand gekomen? Inhoud van de guide: Self-assessment tool. Lancering

PERSBERICHT. Versterking kapitaalpositie ING met 10 miljard euro

Outlook Henk Jagersma Directievoorzitter Syntrus Achmea Real Estate & Finance 27 oktober 2015

Beleggen. met. betekenis. performance. leefbaarheid. duurzaam. met impact. oplossingen. klimaat. stedelijke gaa. ontwikkeling. samenleving.

Delta Lloyd Groep. Duurzaam ondernemen bij Delta Lloyd Groep. Nyenrode Business Universiteit, 28 mei 2010

Bankieren met de menselijke maat. Jaarverslag 2015

Qredits bestaat vijf jaar. Dat is een felicitatie waard: in de eerste. plaats natuurlijk aan Qredits en haar medewerkers die deze

De kunst van maatschappelijk vastgoedmanagement Jan Veuger, 12 juni 2014 Groningen: Kennisnetwerk Krimp Noord-Nederland

De Europese Investeringsbank in kort bestek

Solvency II: Impact op Financiële instellingen

ACTIAM Academy. Green Bonds: vermijd het risico van suboptimale beleggingsportefeuilles. Foppe-Jan van der Meij. Classificatie: publiek

Oan Provinsjale Steaten

Methodiek Nominaties Gouden Stier 2015

MKB Energie Coöperatief West - Friesland. Ing. John Braakman MBA Directeur ZON Energie Groep Funding partner ECWF

*801371* Onderwerp MVO als criterium bij treasury

Tabel 1: Bevolking naar kenmerken en werkgelegenheid

Implementatie Regeling beheerst beloningsbeleid Wft 2011 bij BNG

Policy brief: MVO en transparantie in de Financiële Sector

Total Zero CO 2 -neutrale pakketverzending zonder extra kosten

Hoe realiseren we samen optimale financiering?

Financiering van maatschappelijk vastgoed

PRESENTATIE DWAANDE MET JE BEDRIJF

Dual Currency Deposit

Financieren in de zorgmarkt

Risicobeheersing en achtervang September / oktober Erik Terheggen

Rabobank (leden)certificaten

Alles van waarde beschermen en behouden

Lijst van te fuseren Compartimenten van J.P. Morgan Asset Management met ISINs

Energiesubsidiewijzer.

Aan de slag met verduurzaming van gebouwen

MVO-beleid Human Rights Supplement

9 e Algemene Leden Vergadering (ALV) De Groene Reus Coöperatie

Via Rabobank Foundation ondersteunt Rabobank. Financieringen met positieve maatschappelijke impact 214,5mln. Enschede-Haaksbergen

Verduurzamen van monumentaal vastgoed. Rianne Koster 30 juni 2011


Jaarrekening Onderlinge Waarborgmaatschappij SAZAS U.A.

Halfjaarbericht eerste helft 1997 ABN AMRO Asset Management TOTAAL BEHEERD VERMOGEN TOEGENOMEN MET 21 PROCENT

Samen bomen planten!

ALTERNATIEVE FINANCIERINGSMODELLEN

Samenvatting Praktijkonderzoek Eerlijke Bankwijzer: Transparantie en Verantwoording over de Kredietportefeuille van Nederlandse Banken

BI CARMIGNAC PATRIMOINE A EUR ACC

Voor een houdbaar en betaalbaar inkomen voor later

De kosten van ongeborgde financiering voor woningcorporaties

Toekomstwensen vervullen voor uzelf én voor de wereld

Alternatieve financieringsvormen voor bankkrediet. Bart P.M. Joosen

De toegevoegde waarde van een duurzame werkplek

eidas 2018 Grensoverschrijdend inloggen met 70 gemeenten en gebruikers uit 24 landen

Contouren van morgen. Proces van materialiteitsanalyse

MVO Kwartaalbericht Juli 2017

Jaarbericht 1996 ABN AMRO Asset Management TOTAAL BEHEERD VERMOGEN TOEGENOMEN MET 39 PROCENT

Maximale transparantie voor Stichtingen en Instellingen

Langetermijndenken - De toekomst van Verantwoord Beleggen. IM seminar, Amstelveen 10 mei Lars Kurznack, Senior Manager KPMG Sustainability

Levensloop Rendement

SVP Agency Execution Service. Transparante uitvoering van institutionele orders op vastrentende producten

Investeer nu in een duurzame toekomst.

Transcriptie:

Olivier Labe 30 november 2016

Geschiedenis 1914 Gemeentelijke Credietbank Instituut voor de Rijksverrekening Concurrentie met andere banken Volledige bankvergunning Eén na veiligste bank ter wereld (Global Finance) Na afronding AQR en stress test onder toezicht ECB Status promotional bank 1925 1975 1989 2012 2014 2015 1922 1965 1994 2013 Gemeenten mogen uitsluitend bij BNG lang lenen Handelsnaam wordt BNG Bank Staat 50% aandeelhouder, naam wordt Bank voor Nederlandsche Gemeenten AAA-ratings van S&P, Moody s en Fitch 2

Missie BNG Bank is de bank voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. De bank is een betrokken partner en draagt duurzaam bij aan het laag houden van de kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Ook in crisistijd is het loket van BNG Bank altijd open geweest voor haar klanten. 3

Toezicht en governance Aandeelhouders De Nederlandse Staat (50%), gemeenten, provincies en een hoogheemraadschap Vier Nederlandse systeembanken: ING (Internationale systeembank), Rabobank, ABN Amro, BNG Bank 4

Strategie en kernwaarden Strategie Dichterbij de klant en duurzaamheid Kernwaarden Professioneel, betrouwbaar en duurzaam Impact van technologie Social return versus rendement 5

Duurzaamheid bij BNG Bank Maatschappelijk verantwoord ondernemen - GRI applicatie A+ voor geïntegreerde jaarverslaggeving - Top 20-positie op de Transparantiebenchmerk van het Ministerie van EZ - Prime Sustainability Rating bij Oekom Financiering van duurzame investeringen (Energieakkoord) - Verduurzaming van bestaande accomodaties (gemeentehuizen, zorginstellingen) - Zonnepanelen bij woningcorporaties - Windmolenparken (o.a. Gemini, boven Groningen; het grootste windmolenpark op zee van Europa) 6

Duurzaamheid: Mens, Milieu en Markt Definitie: BNG Bank beschouwt een activiteit als duurzaam wanneer deze bijdraagt aan een positief lange termijn effect op sociaal-cultureel, ecologisch en economisch gebied. BNG Bank sluit aan bij de methodologie van Telos (UvTilburg) op basis van duurzaamheidsprincipes uit het VN-Brundtland report. Dus: People, Planet, Profit Mens, Milieu, Markt 7

Duurzaamheidsmeting volgens Telos (Voorbeeld: gemeenten) Sociaal-cultureel (Mens) Economisch (Markt) Ecologisch (Milieu) 8

Duurzaamheidsbeleid Bedrijfsvoering BNG Bank volledig CO2-neutraal in 2020 (o.a. via zonnepanelen) Duurzaam inkoopbeleid Transparante rapportage (GRI 4) Verduurzaming kredietportefeuille Verduurzaming funding Monitoring duurzaamheidsscores activa (Telos): 1. gemeenten (2014, 2015, 2016) 2. corporaties (2016) 3. zorg, onderwijs (2017) 4. projecten (2017) 2014: SRI-bond gemeenten (EUR 500 mln) 2015: SRI-bond gemeenten (EUR 650 mln) 2016: Social housing bond (EUR 1 mrd) 2016: SRI-bond gemeenten (USD 600 mln) 1. In gesprek met klanten over duurzaamheid (op basis van Telos-scores) 2.Bijdragen aan Energieakkoord 3.Stimuleren duurzame projecten, met name gericht op ecologisch kapitaal CDD-beleid Uitsluitingscriteria 9

Duurzame bedrijfsvoering Beleid Reduceren CO 2 uitstoot, in 2020 CO 2 neutraal, mede dankzij compensatie Werken met duurzame leveranciers Sociale werkgever Wat is er gedaan? Zonnepanelen geplaatst Halogeen- vervangen door LED-verlichting (nagenoeg overal) Contract Centric, certificering milieunorm ISO 14001 in 2016 Nieuwe printers (standaard dubbelzijdig en geen voorblad) 10

Voorbeeld van investering op sociaal-cultureel gebied Nieuwbouw woonservicecentrum Rietveld in Alphen aan den Rijn, grotendeels gefinancierd door BNG Bank. Woonservicecentrum voor mensen met dementie. Een 'dorp middenin een woonwijk, met woningen, een dorpsplein, winkel, kapper, restaurant, tuin, hofjes en veel gelegenheid voor activiteiten. Een investering in sociaal-cultureel kapitaal. 11

Voorbeeld van investering op sociaal-cultureel gebied die tevens bijdraagt aan economische structuur ( markt ) Nieuwbouw Deltion College, Zwolle. BNG Bank financierde ruim EUR 46 miljoen voor huisvesting. Regionaal opleidingscentrum (ROC) in Zwolle dat voor voor bijna 14.000 jongeren en volwassenen beroepsonderwijs verzorgt op middelbaar niveau. Een investering in kennis, dus een investering in economisch kapitaal. 12

Voorbeeld van investering op ecologisch gebied Zonnepanelen op huurwoningen van Eigen Haard, gefinancierd door BNG Bank en gemeente Amsterdam. HuurDeZon, ontwikkelaar van zonne-energieprojecten voor huurwoningen, plaatste afgelopen jaar meer dan 7.500 zonnepanelen op huurwoningdaken van woningcorporatie Eigen Haard. Een investering in ecologisch kapitaal. 13

Doelstelling 1: In gesprek met klanten over duurzaamheid op basis van Telos-scores Gemeente Totaalscore Rangorde * Gemeente Bellingwedde 43.7 376 (368) Gemeente Borne 51.9 97 (104) Gemeente Coevorden 45.4 358 (372) Gemeente Elburg 53.0 62 (60) Gemeente Ferwerderadiel 49.0 248 (300) Gemeente Giessenlanden 48.7 261 (170) Gemeente Hattem 54.9 19 (17) Gemeente het Bildt 46.9 325 (354) Gemeente Huizen 51.8 100 (153) Gemeente Leeuwarderadeel 47.2 313 (279) Gemeente Lochem 50.7 155 (72) Gemeente Loppersum 46.6 334 (329) Gemeente Menameradiel 48.2 282 (202) Gemeente Midden-Drenthe 48.8 260 (191) Gemeente Nijkerk 52.5 78 (81) Gemeente Noordenveld 50.8 152 (89) Gemeente Nunspeet 52.6 74 (40) Gemeente Oldambt 41.1 388 (390) Gemeente Raalte 51.6 113 (134) Gemeente Renkum 50.3 180 (124) Gemeente Staphorst 51.8 105 (56) Gemeente Urk 49.1 239 (188) Gemeente Vlagtwedde 44.1 372 (364) Gemeente Voorst 53.9 38 (29) Gemeente Weststellingwerf 46.6 336 (296) Gemeente Wierden 53.2 56 (47) * Plaats in de rangorde van de huidige jaargang met tussen haakjes de plek in de vorige editie 14

Doelstelling 2: Bijdragen aan Energieakkoord (www.bngbank.nl/energieakkoord) 15

Doelstelling 3: Duurzame projecten stimuleren, met name gericht op Mens en Milieu Graag uw ideeën!!! 16

Duurzame obligatiemarkt Explosieve groei: 2007 (12 mrd USD) 2016 (65 mrd USD) Beleggers: Banken, vermogensbeheerders, verzekeraars, pensioenfondsen, groenfondsen (Triodos, ASN) Uitgevende instellingen: Supranationale instellingen, agencies, decentrale overheden, commerciële banken, corporaties Valuta s: EUR, USD, SEK, GBP, AUD, ZAR 17

BNG Bank en duurzame obligaties BNG Bank is innovatief op dit gebied qua: - timing (2014 eerste obligatie) - methodiek (SRI, Telos) - kwantiteit (in vergelijking met andere banken) 2014 SRI-bond gemeenten EUR 500 mio 2015 SRI-bond gemeenten EUR 650 mio 2016 Social housing bond EUR 1 mrd 2016 SRI-bond gemeenten USD 600 mio Totaal: vier duurzame obligaties ter waarde van EUR 2,7 miljard. BNG Bank behoort daarmee tot de kopgroep in de Nederlandse bankensector. Streven van BNG Bank is om elk jaar minimaal één duurzame obligatie uit te geven. Koppeling van de obligaties met onderliggende leningen op basis van best-in-class methode. 18

Best-in-class methode Telos maakt rapport met best-in-class van betreffende entiteiten (gemeenten / woningbouwcorporaties; afhankelijk van type bond) Rapport krijgt een review van Sustainalytics Leningen die tot de best-in-class behoren worden gekoppeld aan de proceeds van de obligatie. Deze interne koppeling krijgt een external audit door PWC. Intensief onderhoud en monitoring: jaarlijkse rapportage over de performance van gemeenten/woningbouwcorporaties en refresh van onderliggende leningen. 19