Detailhandelsvisie A2-gemeenten Lokale sessie Heeze-Leende 10 februari 2015 Stefan van Aarle
Vraagstelling visie en uitvoering Regionale visie: Welke kansen zijn aanwezig om de detailhandelsstructuur in de A2-gemeenten realistisch te versterken, rekening houdend met de uitgangssituatie, de verwachte ontwikkelingen en trends in vraag en aanbod, de ambities van de betrokken partijen en de effecten op de bestaande detailhandelsstructuur? Detailhandelsakkoord: Op welke manier kan het beste uitvoering gegeven worden aan een regionale afstemming van detailhandelsontwikkelingen.
Uitgangssituatie Omvang Ruim 112.000 m² wvo detailhandel (11-2014) 25.000 m² dagelijkse sector 87.000 m² niet-dagelijkse sector Gemiddeld aanbod beide sectoren Grote verschillen tussen de kernen
Uitgangssituatie: Aanbod Ontwikkeling winkelaanbod 2009-2014 (m² wvo) -70% -50% -30% -10% 10% 30% 50% 70% 90% 110% Budel Budel-Dorplein Budel-Schoot Gastel Maarheeze Soerendonk Gemeente Cranendonck Heeze Leende Sterksel Gemeente Heeze-Leende Borkel & Schaft Dommelen Valkenswaard Gemeente Valkenswaard Totaal
Uitgangssituatie: Aanbod Dagelijks Per 1.000 inwoners Niet-dagelijks Per 1.000 inwoners Cranendonck 6.928 340 29.736 1.461 Heeze-Leende 4.936 321 15.764 1.026 Valkenswaard 12.965 427 42.182 1.390 Totaal 24.829 376 87.682 1.328 A2-gemeente Nederland 5.834.767 347 22.076.660 1.312 Centraal Ondersteunend Grootschalig Speciaal Verspreid Totaal Kern m² wvo % m² wvo % m² wvo % m² wvo % m² wvo % m² wvo % Gemeente Cranendonck 18.634 51% - - - - - - 18.030 49% 36.664 100% Gemeente 10.979 53% 1.999 10% - - - - 7.722 37% 18.701 100% Heeze-Leende Gemeente 26.324 48% 9.562 17% - - - - 19.261 35% 35.886 100% Valkenswaard Totaal 55.937 50% 11.561 10% - - - - 45.013 40% 112.511 100% Gem. Nederland - 37% - 15% - 15% - < 1% - 31% - 100%
Uitgangssituatie: Leegstand
Uitgangssituatie: Leegstand Kern inwoners Leegstand (in m² wvo) % van het aanbod per 1.000 inw. Leegstand in a.w. per 1.000 inw. Budel 9.125 6.614 13,7% 725 23 2,5 Budel-Dorplein 1.464 156 100,0% 107 1 0,7 Budel-Schoot 2.038 796 17,9% 391 8 3,9 Gastel 689 - - - - - Maarheeze 5.248 1.524 15,0% 290 9 1,7 Soerendonk 1.779 - - - - - Gemeente Cranendonck 20.347 9.090 14,2% 447 41 2,0 Heeze 9.639 2.736 12,4% 284 13 1,3 Leende 4.306 2.889 21,4% 671 3 0,7 Sterksel 1.414 200 16,1% 141 1 0,7 Gemeente Heeze-Leende 15.359 5.825 15,8% 379 17 1,1 Borkel & Schaft 1.108 - - - - - Dommelen 8.955 - - - - - Valkenswaard 20.272 11.874 13,0% 586 57 2,8 Gemeente Valkenswaard 30.337 11.874 12,6% 391 57 1,9 Totaal 66.043 26.789 13,7% 406 115 1,7 Gemiddeld Nederland 16.829.289 3.534.597 7,8% 210 16.655 1,0
Uitgangssituatie: Leegstand Kern 2009 1 2014 Toe- afname Budel 2.431 6.614 +4.183 Budel-Dorplein 156 156 - Budel-Schoot 1.420 796-624 Gastel - - - Maarheeze 400 1.524 +1.124 Soerendonk 85 - -85 Gemeente Cranendonck 4.492 9.090 +4.598 Heeze 2.008 2.736 +728 Leende 820 2.889 +2.069 Sterksel - 200 +200 Gemeente Heeze-Leende 2.828 5.825 +2.997 Borkel & Schaft - - - Dommelen - - - Valkenswaard 5.636 11.874 +6.238 Gemeente Valkenswaard 5.636 11.874 +6.238 Totaal 12.956 26.789 +13.833 1 Peildatum januari 2010. Bron: Locatus
Uitgangssituatie Aantal winkels m² wvo Hoofdwinkelgebied klein: regionaal en bovenlokaal verzorgend (100-200 winkels) Valkenswaard 145 26.324 Kernverzorgend groot (50-100 winkels) Budel 52 11.984 Kernverzorgend klein (5-50 winkels) Heeze 42 7.220 Maarheeze 15 4.391 Leende 14 3.759 Dommelen 10 2.221 Budel-Schoot 9 2.259 Top 5 grootste winkels Kern Formule m² wvo Budel Cranenbroek 5.900 Budel Verderest kringloopwinkel 3.000 Valkenswaard Praxis 2.542 Valkenswaard Coppelmans 2.400 Valkenswaard Formido 2.350
Uitgangssituatie
Feiten voor de toekomst Bevolkingsontwikkeling Per 1-1-2014 circa 66.000 inwoners A2-gemeenten Tot 2020: matige groei tot 66.150 inwoners Na 2020: krimp naar 65.200 Groei aantal huishoudens Vergrijzing: in 2025: 28% 65-plus
Inventarisatie Centrum Heeze Sterk - diverse speciaalzaken - compleet aanbod dagelijks en frequent niet-dagelijks - uitstraling op orde - korte afstand tot natuur / heide - kasteel als trekker Zwak - aanbod langgerekt - bovengemiddelde leegstand - slechts één supermarkt in centrum - relatie met natuur / kasteel / Brabantse Dag ontbreekt
Inventarisatie Centrum Leende Sterk - historisch / toeristisch-recreatief karakter - twee volwaardige en elkaar aanvullende supermarkten - centrale horecavoorziening Zwak - onderlinge relatie winkels - bovengemiddelde leegstand - relatie met winkels Langstraat - beperkt draagvlak
Eindoordeel Heeze Leende
Kansen en bedreigingen
Balans is zoek
Concurrentie neemt toe In 10 jaar tijd sterke afname koopkrachtbinding niet dagelijks: 2003 2014 Kernen < 20.000 inw. 40% 34% 20.000 100.000 70% 60% > 100.000 90% 80% Onderlinge concurrentie neemt (nog meer) toe! 5
Brancheverbreding en -vervaging periferie
Feiten over internethandel
Kans: nieuwe bezoekmotieven
Opgave: helderheid en keuzes 1. Concentreren 2. Maximale beleving 3. Bereikbaarheid en parkeren optimaal 4. Openbare ruimte 5. Ondernemers stimuleren te verplaatsen 1. Wonen 2. Cultuur 3. Maatschappelijke voorzieningen 4. Zorg 5. Leisure 6. Horeca 7...
Uitgangspunten visie - Duurzame detailhandelsstructuur: randvoorwaarden voor ondernemers om te kunnen functioneren - Markt bepaalde mate van vrijheid geven: flexibiliteit van beleid - Voorzieningen op alle niveaus in de structuur proberen te behouden - Supermarkten als belangrijkste trekkers voor de centra: dat kan een uitbreiding betekenen - Verdichten in het hart, transformeren aan de randen - Centra moeten zich bewust zijn van eigen verzorgingspositie - Retail met een persoonlijke benadering - Meer profiteren van recreatie en toerisme - Over de eigen regiogrens kijken (maar ook wederzijds) - Regels voor detailhandel in de periferie
Gewenste structuur
Uitgangspunten Heeze - Accent op dagelijkse artikelen met aanvullend niet-dagelijks artikelenaanbod. - Trekkersrol wordt vervuld door minimaal twee, bij voorkeur complementaire supermarkten. - De supermarkten hebben bij voorkeur een moderne omvang naar huidige maatstaven (service-supermarkten ca. 1.250-1.500 m² wvo, discounters ca. 800-1.100 m² wvo). - De supermarkten worden bij voorkeur aangevuld met een zo compleet mogelijk aanbod aan speciaalzaken in de dagelijkse sector, winkels in de niet-dagelijkse sector en aanvullende functies. - Het centrum dient compact te zijn en op dit niveau een compleet aanbod te bieden. - Zorg voor een goede bereikbaarheid en voldoende gratis parkeergelegenheid.
Uitgangspunten Leende - Gericht op primair levensonderhoud voor inwoners uit de directe omgeving. - Het aanbod dient in ieder geval te bestaan uit één supermarkt. De gemiddelde omvang ligt vaak lager dan de gemiddelde omvang van een supermarkt in kern van een hogere orde. - Er is ondersteuning van speciaalzaken met dagelijkse artikelen, persoonlijke verzorging, evt. niet-dagelijkse artikelen, (afhaal)horeca en kleinschalige dienstverlening. Dorps karakter versterken. - Sociaal-maatschappelijke functies in de directe omgeving vergroten de bezoekwaarde van de kern. - Kernwoorden zijn nabijheid, ontmoeten, gemak en een schone, hele en veilige uitstraling. - Eenvoudige bereikbaarheid met verschillende vormen van vervoer (auto, (buurt)bus, fiets) en gratis parkeren.
Enkele overige regels - Geen supermarkten op bedrijventerreinen of buiten stedelijk weefsel - Versnippering van perifere detailhandel voorkomen: clusteren - Enkel detailhandel die volumineus van aard is in periferie - Uitzondering voor gevestigde bedrijven - Toepassing Ladder voor Duurzame Verstedelijking bij uitbreiding en/of nieuwvestiging - Bovenstaande niet in alle gevallen mogelijk: bijv. tuincentra - Internetwinkels en afhaalpunten in bestaande centra, niet op bedrijventerreinen - Geen detailhandel bij groothandel - Boerderijverkoop onder voorwaarden mogelijk
Van visie naar uitvoering
A2-gemeenten maken afspraken over - Compacte winkelgebieden c.q. het verkleuren van winkelgebieden. - Acquisitie van nieuwe ondernemers c.q. aanpak van leegstand. - Succesvol samenwerken tussen overheid, vastgoed en retail. - Succesvol samenwerken op het vlak van toerisme en recreatie - Het monitoren van detailhandelsontwikkelingen (aanbod en leegstand).
De zaal aan het woord
Stelling Gemeenten moeten er alles aan doen om supermarkten in de centra te faciliteren
Stelling Alle centra hebben als taak om het aantal winkelmeters aan de randen terug te dringen
Stelling Het is een illusie om te denken dat we leegstand kunnen invullen met andere functies.
Stelling Er moet ruimte blijven voor ondernemers om zich te vestigen buiten de bestaande hoofdwinkelgebieden
Stelling De winkelleegstand is op een niveau dat een transformatieopgave verplicht dient te worden gesteld bij het toevoegen van nieuwe winkelmeters
Stelling De regio moet zich sterker promoten op de toeristischrecreatieve markt. Daar horen ook ruimere winkelopeningstijden bij