Onderwijscafé Edcamp in het Huis Utrecht Op 4 oktober vond op initiatief van de gemeente Utrecht, de schoolbesturen NUOVO en Willibrord, en onderwijsplatform ON030 het tweede Onderwijscafé plaats. Meer dan zeventig onderwijsprofessionals, vooral uit het voortgezet onderwijs, verzamelden zich na hun werkdag in Het Huis Utrecht om deel te nemen aan de Edcamp. Hoe werkt een Edcamp? Stefan Rutenfrans van de Werkplaats Kees Boeke trad op als gids. Tijdens een Edcamp kun je zelf een onderwerp of een vraag inbrengen door middel van een pitch van een minuut. Wethouder onderwijs Jeroen Kreijkamp nam de uitdaging aan en moedigde onderwijsprofessionals in een minuut aan om kennis en ervaring op te bouwen en te delen. De gemeente ondersteunt dat onder meer met dit onderwijscafé, en met de subsidieregeling Utrechtse Onderwijsimpuls. De deelnemers beslissen na de pitches zelf over welk thema s ze willen doorpraten. In drie rondes van een half uur worden kennis en ervaringen gedeeld. Sommige deelnemers hadden al van tevoren aangegeven een onderwerp te willen inbrengen, anderen raakten zo geïnspireerd dat ze spontaan een onderwerp of vraag inbrachten. Na de eerste en tweede ronde volgden er in de pauze nieuwe pitches. Hier werden nieuwe onderwerpen en vragen ingebracht. De onderwerpen die tijdens de Edcamp aan bod kwamen: Datagestuurd werken door Tom Schrier en Oscar Elsendoorn (Amadeus Lyceum) Nieuwe media door Karlien Hamilton (WP Kees Boeke) Bètamarkt in Utrecht door Silvio Rademaker (Amadeus Lyceum) Financiële educatie door Eelco Koot (Hogeschool Utrecht) Onderzoekend leren door Hester Ketel (Universiteitsmuseum) Toepassen virtual reality in de les door Stefan Rutenfrans (WP Kees Boeke) Design thinking door Erik Mooij (Hogeschool Utrecht) Gamification door Edith van Doorn (WP Kees Boeke) Ondernemend leren door Daan de Graaf (St-Gregorius College) Van inspectieoordeel zeer zwak naar voldoende door Daan Weerheim (Trajectum College) Geen cijfers en toetsen door Edith van Doorn (WP Kees Boeke) Straatcultuur in school door Daan Weerheim (Trajectum College) Hoe kan je leerlingen stimuleren om kennis toe te passen? Door Mark (WP Kees Boeke)
Grootse ambities komen langs, en ook concrete adviezen en handreikingen over hoe je daarmee om kan gaan. Een half uur is daarvoor te kort. Gelukkig is er genoeg tijd om te netwerken voor een vervolg! Film Most Likely to Succeed Na de Edcamp deden we meer inspiratie op door te kijken naar de film Most Likely to Succeed. Door de vooruitgang van de technologie verandert de arbeidsmarkt. Documentairemaker Greg Whiteley volgde een school die een aanpak heeft die goed past bij het huidige informatietijdperk: High Tech High, een school die kinderen lesgeeft in innovatie, creativiteit, samenwerking en het vinden van je eigen stem. Een docu-film over het onderwijs van vroeger en de toekomst. Leren leerlingen om een test met goed gevolg af te leggen, of leren ze voor het leven? Het gaf in ieder geval genoeg stof tot nadenken! Meer informatie Het volgende Onderwijscafé is in het voorjaar van 2017. Heeft u ideeën of suggesties? Stuur ons dan een mailtje: onderwijspodium@utrecht.nl. Wilt u zich aansluiten bij het docentennetwerk ON030? Kijk dan op on030.nl.
De workshops van de Edcamp Tijdens de Edcamp werden onder meer de volgende onderwerpen besproken: Datagestuurd werken door Tom Schrier en Oscar Elsendoorn (Amadeus Lyceum) Alle resultaten van leerlingen bijhouden en vergelijken met als doel de kwaliteit van het onderwijs te verhogen. Gericht op controle houden en bijsturen waar nodig. De docententeams bespreken de gegevens. Doel is leren van data, bijsturen en leren, niet afrekenen. De gedrevenheid van de mensen die op school de rol van datacoach vervullen, is een belangrijke succesfactor. Nieuwe media door Karlien Hamilton (WP Kees Boeke) Hoe neem je nieuwe media op in een leerlijn beeldende kunst? Leerlingen hebben al veel ervaring met een smartphone en een tablet. Hoe zet je hun vaardigheden en in hoe vergroot je hun mediawijsheid? Help ze met doelgerichte opdrachten om aan de slag te gaan. Dit kan in alle vakken. De docent is de coach die alle groepjes begeleidt. Creatief omgaan met de ervaringen en middelen die al voorhanden zijn, daar is niets mis mee! Bètamarkt in Utrecht door Silvio Rademaker (Amadeus Lyceum) In Spanje organiseren 25 scholen elk jaar een bètamarkt voor en door leerlingen met 125 projecten en 2000 bezoekers. Je ziet daar trotse en blije leerlingen! Aan het eind van de dag zijn ze niet uit de kraam weg te slaan, met het besef dat bèta niet alleen moeilijk is, maar ook leuk! Kan dat ook in Utrecht? Help mee en komt dat zien op 19 april 2017 in Castellum Hoge Woerd. Financiële educatie door Eelco Koot (Hogeschool Utrecht) Hoe integreer je financiële educatie in het onderwijs? Een profvoetballer is geen realistisch rolmodel. Je loopt niet vanzelf binnen als je een bedrijf start. Werken naast school om je dure leefstijl bekostigen draagt bij aan schooluitval. Hoe leer je als jongere omgaan met geld? Zowel ouders als de school spelen een belangrijke rol in de financiële opvoeding van kinderen. De school kan dit bijvoorbeeld doen door leerlingen in de lessen te laten ervaren dat het niet zo eenvoudig is om geld te verdienen. Onderzoekend leren door Hester Ketel (Universiteitsmuseum) Hoe help je leerlingen om onderzoekend te leren? Er zijn steeds meer docenten die ondernemend en onderzoekend leren in hun les toepassen en hier enthousiast van worden. Hoe ga je om met gebrek aan tijd en financiële middelen? Betrek leraren in de bovenbouw bij onderzoekend leren. Dat kan ook vakoverstijgend en in profielwerkstukken van leerlingen. Maak samen een projectvoorstel/plan en ga in gesprek met de directeur. Toepassen virtual reality in de les door Stefan Rutenfrans (WP Kees Boeke) Hoe kan je een 3D viewer en smartphone in de les gebruiken? Met een kartonnen kijkdoos en smartphone sta je bovenop de Eiffeltoren in Parijs, middenin de Grand Canyon of duik je in het Great Barrier Reef. Dit is ook goed toepasbaar in de lessen! Tijdens de geschiedenisles neem je bijvoorbeeld een kijkje in een tank, tijdens de Engelse les krijg je een rondleiding
door Buckingham Palace. Belangrijk is wel om je lessen goed voor te bereiden en een lesvorm te kiezen. Design thinking door Erik Mooij (Hogeschool Utrecht) Wat heeft de methodiek van Design Thinking te bieden in het onderwijs? Vraaggestuurd leren: Wat als. leerlingen leren denken als ontwerpers in vijf stappen: 1. Empathy: inleven hoe het is om als oudere in een bepaalde wijk te wonen. 2. Define: wat is dan de vraag waar we antwoord op zoeken? 3. Create: brainstorm. 4. Prototype: concrete uitwerking idee. 5. Test. Leerlingen willen heel snel te werk gaan, ze slaan eerste fases over. Help leerlingen hun blik te verruimen door te blijven vragen. Het is een leerproces: hoe vaker ze het doen, hoe beter het moet gaan. In Utrecht werken onder andere X11 en UNIC met deze methodiek. Gamification door Edith van Doorn (WP Kees Boeke) Hoe kan je gamification in de klas introduceren en verder ontwikkelen? Gamification past in actieve lessen waar eigen verantwoordelijkheid van de leerlingen belangrijk is. Het gaat om het aanleren van vaardigheden. Met het spelelement van gamification kunnen leerling en klas bonussen verdienen. Leerlingen zijn enthousiast, betrokken en nieuwsgierig, ze halen het vereiste niveau. Ouders hebben er moeite mee dat er geen cijfers worden gegeven. Ondernemend leren door Daan de Graaf (St-Gregorius College) Ondernemend leren, durven we leerlingen los te laten en wat gebeurt er dan? Veel scholen blijken te zoeken naar manieren om hun leerlingen echte leerervaringen te bieden. Ondernemend onderwijs spreekt leerlingen aan op hun intrinsieke motivatie. Ze hebben geleerd in cijfers en beoordelingen te denken. Met levensechte opdrachten help je ze denken in uitdagingen, een einddoel waar ze naartoe kunnen werken. De rol van docent is die van coach en expert. Je helpt ze om planmatig te werken en ze te laten reflecteren op wat ze hebben gedaan. Van inspectieoordeel zeer zwak naar voldoende door Daan Weerheim (Trajectum College) Het gesprek start met ondersteuning van de app Socrative Student, die ook in het onderwijs wordt gebruikt. Deelnemers benoemen succesfactoren: Een gezamenlijk gedragen én gemaakte visie. Data-analyse: leren van wat goed gaat. Structuur in je les en ook in je teamoverleg. Heldere afspraken rondom pedagogisch/didactisch klimaat. Geen cijfers en toetsen door Edith van Doorn (WP Kees Boeke) Hoe kan je leerlingen laten leren zonder cijfers te geven? Waarom wil je toetsen? Kan je leerlingen ook zonder cijfers laten doorstromen? Vooral ouders vragen vaak om cijfers. Leerlingen kunnen hun eigen verantwoordelijkheid nemen als ze weten aan welke kerndoelen ze moeten werken. Ze werken dan niet voor de leraar, maar voor zichzelf. De
school kan alle benodigde informatie en ondersteuning beschikbaar stellen via een eigen website. Leerlingen mogen vooruit werken en kunnen zelfs een jaar eerder examen doen op vakken. Er is een minimum tempo waaraan leerlingen zich moeten houden. Leerlingen kunnen zichzelf beoordelen. Hier zijn ze eerlijk en goed in! Met slechts drie of vier toetsen per jaar zijn leerlingen voldoende voorbereid op het examen. Straatcultuur in school door Daan Weerheim (Trajectum College) Hoe ga je om met straatcultuur in school? Ga af op je gevoel, het is vaak niet tegen jou als leerkracht gericht. Ga met ze in gesprek. Laat merken dat je de straattaal verstaat. Probeer niet mee te doen. Blijf werken aan houding, normen en waarden. Blijf uitleggen waarom we het zo doen of willen. Respect en betrokkenheid is erg belangrijk voor leerlingen, ouders en docenten. Soms klikt het niet tussen een leerling/klas en docent. Maak het bespreekbaar en zorg dat je een andere klas krijgt.