Visietraject Energiemix Verkeer
2 Scenario s: Waarom ook weer? Plausibele toekomstbeelden, geen voorspellingen Op basis van exogene onzekere ontwikkelingen Intern consistent In dit geval: -60% CO 2 In transport als basis Scenario s zijn katalysator voor denken en discussiëren Voor het visieproces nog geen eindproduct Vandaag gebruiken we ze vooral om: Robuuste onderdelen identificeren no regret beleid Grote onzekerheden identificeren Portfolio strategie, hedging
3 Scenario s: Stand van zaken Eerste verkenning belangrijkste onzekerheden ( parameters ) Bespreking in stakeholdersessie 24 september Presentatie mogelijke parameters Discussie, stemrondes Instant-scenarios Feedback diverse deelnemers: Graag verder meedenken Tussenbijeenkomst 17 oktober (20 deelnemers) Andere assen als verrijking van de instant-scenario s Geen compleet andere gevonden
Hernieuwbare energie 4 Voorstel scenario s Max Min Alternatieve aandrijflijnen Max Min
5 1. Biobrandstoffen en efficientie Algemeen: Veel innovatie in hernieuwbaar, weinig in elektrische voertuigen EU samenwerking: redelijk, gericht op hernieuwbaar Economische groei: referentiescenario Veel hernieuwbaar in alle sectoren: zon, wind, solar fuels, etc. Transportsector: Sterke bijmenging biobrandstoffen in alle subsectoren Personenvervoer: blends in benzine Vans, Vracht, bussen: blends in diesel Scheepvaart: introductie (bio)lng Bescheiden rol elektriciteit
6 2. Nieuw en hernieuwbaar Veel innovatie in hernieuwbaar én in elektrische voertuigen EU samenwerking: sterk, op technologie en infra Eonomische groei: boven referentiescenario Veel hernieuwbaar in alle sectoren: zon, wind, solar fuels, etc. Ook rol voor waterstof in economie als geheel (buffering) Transportsector: Grote aandelen elektrische voertuigen Elektriciteit en waterstof vrij gelijkwaardig Waterstof als buffering hernieuwbaar Nog wat biobrandstoffen in scheepvaart
7 3. Efficient fossiel Innovaties stagneren, bij hernieuwbaar en bij voertuigen EU samenwerking: beperkt tot emissienormen, geen gecoordineerde aanpak hernieuwbaar en drivetrains Eonomische groei: onder referentiescenario Energiehuishouding: Centrale inzet fossiel met CCS Transportsector: Maximaal inzetten op efficientie, downsizing Beperkt potentieel biobrandstoffen max. ingezet Meer methaan in diverse sectoren Reductie mobiliteitsgroei, modal shift
8 4. Fossiele elektriciteit, waterstof Veel innovatie in elektrische voertuigen EU samenwerking: sterk, op technologie en infra Eonomische groei: referentiescenario Energiehuishouding: Centrale inzet fossiel met CCS Transportsector: Grote aandelen elektrische voertuigen, minder waterstof dan in 2 Beperkte rol biobrandstoffen Blijvende rol benzine, diesel Methaan in scheepvaart
Hernieuwbare energie 9 Andere parameters Max 1. Biobrandstoffen en efficientie 2. Nieuw en hernieuwbaar Alternatieve aandrijflijnen Min 3. Efficient fossiel Max 4. Fossiele elektr., waterstof Economische groei EU samewerking Innovatie-intensiteit Min Olieprijs CO 2 prijs
10 Condities, onzekerheden 1. Biobrandstoffen efficientie Beschikbaarheid duurz. biomassa Doorbraak technologie voor geavanceerde biobrandstoffen Geleidelijke effic.verbetering ICE Vergaande efficientieverbeter. in conventionele voertuigen, inclusief downsizing Sterke afbuiging groeitrend mobiliteit 3. Efficient fossiel 2. Nieuw en hernieuwbaar Beschikbaarheid herniewbare elektriciteit (technologie, markt) Concurrerendheid waterstof voor balancering stroompieken Doorbraken in prestaties en kosten van batterijen Introductie en ingroei brandstofceltechnologie Ontwikkeling/aanpassing netwerken voor waterstof/elektriciteit 4. Fossiele elektriciteit, waterstof
11 Fall-back: hydrogen 1. Biobrandstoffen efficientie Beschikbaarheid duurz. biomassa Doorbraak technologie voor geavanceerde biobrandstoffen Geleidelijke eff.verbetering ICE Vergaande efficientieverbeter. in conventionele voertuigen, inclusief downsizing Sterke afbuiging groeitrend mobiliteit 3. Efficient fossiel 2. Nieuw en hernieuwbaar Beschikbaarheid herniewbare elektriciteit (technologie, markt) Concurrerendheid waterstof voor balancering stroompieken Doorbraken in prestaties en kosten van batterijen Introductie en ingroei brandstofceltechnologie Ontwikkeling/aanpassing netwerken voor waterstof/elektriciteit 4. Fossiele elektriciteit, waterstof -60% CO 2 -doel -target
12 1. Biobrandstoffen efficientie Beschikbaarheid duurz. biomassa Doorbraak technologie voor geavanceerde biobrandstoffen Geleidelijke eff.verbetering ICE Vergaande efficientieverbeter. in conventionele voertuigen, inclusief downsizing Sterke afbuiging groeitrend mobiliteit 3. Efficient fossiel 2. Nieuw en hernieuwbaar Beschikbaarheid hernieuwbare elektriciteit (technologie, markt) Concurrerendheid waterstof voor balancering stroompieken Doorbraken in prestaties en kosten van batterijen Introductie en ingroei brandstofceltechnologie Ontwikkeling/aanpassing netwerken voor waterstof/elektriciteit 4. Fossiele elektriciteit, waterstof
13 1. Biobrandstoffen efficientie Beschikbaarheid duurz. biomassa Doorbraak technologie voor geavanceerde biobrandstoffen Geleidelijke eff.verbetering ICE Vergaande efficientieverbeter. in conventionele voertuigen, inclusief downsizing Sterke afbuiging groeitrend mobiliteit 3. Efficient fossiel 2. Nieuw en hernieuwbaar Beschikbaarheid hernieuwbare elektriciteit (technologie, markt) Concurrerendheid waterstof voor balancering stroompieken Doorbraken in prestaties en kosten van batterijen Introductie en ingroei brandstofceltechnologie Ontwikkeling/aanpassing netwerken voor waterstof/elektriciteit 4. Fossiele elektriciteit, waterstof
14 1. Biobrandstoffen efficientie Beschikbaarheid duurz. biomassa Doorbraak technologie voor geavanceerde biobrandstoffen Geleidelijke eff.verbetering ICE Vergaande efficientieverbeter. in conventionele voertuigen, inclusief downsizing Sterke afbuiging groeitrend mobiliteit 3. Efficient fossiel 2. Nieuw en hernieuwbaar Beschikbaarheid herniewbare elektriciteit (technologie, markt) Concurrerendheid waterstof voor balancering stroompieken Doorbraken in prestaties en kosten van batterijen Introductie en ingroei brandstofceltechnologie Ontwikkeling/aanpassing netwerken voor waterstof/elektriciteit 4. Fossiele elektriciteit, waterstof -60% CO 2 -doel
15 Scenariobouw: Aannames en eerste resultaten
16 Stand van zaken scenariodoorrekening Waarvoor zijn nu de eerste resultaten beschikbaar? Energiemix en CO2 Luchtvervuilende emissies Kosten: TCO en belastingopbrengsten Eerste uitwerking kwalitatieve analyse Resultaten uitgewerkt voor 2050 Wat volgt later? Iteratieslag Verdere uitwerking andere GHG en PM emissie, maatschappelijke kosten en kwalitatieve indicatoren Robuustheid voor halen 60% doel 2020 en 2030
CO2 emissions 2050 - TTW (kton) 17 CO 2 emissies TTW 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 CO2 non-road TTW (kton 2050) CO2 road - TTW (kton 2050) 60% reduction 70% reduction 10.000 5.000 0 Reference Biofuels and efficiency New and allrenewable Efficient fossil fuels Fossil electricity and hydrogen
18 Aannames per scenario Afgeleid uit storyline Consistente set, rekening houdend met doorlooptijd R&D, marktintroductie en opschaling en vlootvernieuwing Belangrijkste input data (per vervoerswijze): Volumegroei Energie-efficiëntie Energiemix: aandeel vkm per energiedrager Kosten voertuigen en energiedragers Scenario s moeten voldoende verschillend zijn!
19 Aannames voor energiemix per vervoerswijze (inputdata) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% Electricity Hydrogen Methane LPG Diesel Gasoline 20% 10% 0% R 1:Bio 2:New 3:Eff 4:El/Hy R 1:Bio 2:New 3:Eff 4:El/Hy R 1:Bio 2:New 3:Eff 4:El/Hy Passenger cars Vans Trucks
20 Aannames voor bijmenging biobrandstoffen (inputdata) gecheckt op max. beschikbaarheid 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Road fuels Inland shipping fuel Rail diesel
21 Aannames voor energie-efficiëntie (inputdata) 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% Reference scenario, New and allrenewable and Fossil electric/hydrogen Biuofuels and efficiency Efficient fossil energy 0% -10% -20%
22 Aannames voor volumegroei (inputdata) 180% 160% 140% 120% 100% 80% 60% 40% 20% 0% -20% -40% Reference scenario, Biofuels and efficiency, New and allrenewable, Fossil electric/hydrogen Efficient fossil energy
PJ 23 Totale energiemix per scenario 500 400 300 Total hydrogen (PJ) Total electricty(pj) total biofuels (PJ) total fossil fuels (PJ) 200 100 0 Reference Biofuels and efficiency New and allrenewable Efficient fossil fuels Fossil electricity and hydrogen
CO2 emissions 2050 - WTW (kton) 24 CO 2 emissies WTW 45.000 40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 Total WTT (kton 2050) Total TTW (kton 2050) 60% reduction 70% reduction 10.000 5.000 0 Reference Biofuels and efficiency New and allrenewable Efficient fossil fuels Fossil electricity and hydrogen
25 WTW luchtvervuilende emissies (NOx) 20.000 18.000 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 Nonroad NOX WTT (kton) Road NOX WTT (kton) Nonroad NOX TTW (kton) Road NOX TTW (kton)
26 Totale kosten en belastingopbrengsten (mln per jaar) 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 Road Fuel taxes (based on PJs) Road Fuel costs (based on PJs) Road Vehicle taxes (based on kms) Road Vehicle costs (based on kms) 10.000 0 Reference Biofuels and efficiency New and allrenewable Efficient fossil fuels Fossil electricity and hydrogen
27 TCO per kilometer in per vkm 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 0,00 total taxes road in /vkm TCO fuel costs road (excl. tax) in /vkm TCO vehicle costs road (excl. tax) in /vkm
Beschikbaarheid duurzame energie Min 28 Groene groeikansen? Biofuels & efficiency duurzame biomassa-conversie power-to-gas or liquids technologie off-shore wind componenten voor efficiënte voertuigen LNG / biogas voor binnenvaart Max New and all renewable infrastructuur & diensten voor EVs/H 2 incl. smart grids aggregator-diensten + ondersteunende technologie elektrische/h 2 aandrijving voor HD / niches (technologie voor) H 2 productie off-shore wind Min Efficient fossil componenten voor efficiënte voertuigen technologie voor CNG / LNG supply en voertuigen technologieën / diensten mobiliteitsmanagement nieuwe mobiliteits- / voertuigconcepten Doorbraak alternatieve voertuigtechnologie Max Fossil electric and hydrogen infrastructuur & diensten voor EVs/H 2 incl. smart grids aggregator-diensten + ondersteunende technologie elektrische/h 2 aandrijving voor HD / niches (technologie voor) H 2 productie LNG voor binnenvaart CCS technologie
29 Externe veiligheid Energy carriers with potential safety issues Scenario 1 Biofuels & efficiency Biofuel (L) Biofuel (G) pressurized Biomethane (G) liquefied Relevant external safety issue to be expected (+ indicates issue) - - 0 * Scenario 2 All-renewable Hydrogen Electric + - Scenario 3 Efficient fossil Scenario 4 Fossil electric & hydrogen NG / LNG o * Hydrogen Electric * Nu een issue, verwacht wordt dat dit in 2015 opgelost is ++ -
30 Vragen / discussieonderwerpen Feedback op inputdata (per energiedrager) en identificatie onzekerheden: Volumegroei Energie-efficiëntie Energiemix Andere aannames Wat zijn robuuste elementen in de vier scenario s? Suggesties/aandachtspunten voor de verdere uitwerking (incl. groene groei en energievoorzieningszekerheid)
31 Dank voor uw aandacht