DECEMBER 2016 01/12/2016 Boordtabellen Horeca Synthese: De omzetgroei in de horeca blijft positief, maar zwakt af. Dit is een gevolg van een dalende omzet bij de logies. Ook het prijsverloop in de horeca zwakt af ten gevolge van stagnerende prijzen in de logies. De prijsstijgingen in de reca zetten zich door aan een tempo van 3%, wat sneller is dan de buurlanden. De groei van het aantal arbeidsplaatsen en VTE's trekt aan, vooral bij de restaurants. De arbeidskosten per uur vertonen een opmerkelijke versnelling in de horeca terwijl dit in de rest van de economie stagneert. Het aantal faillissementen neemt toe in alle deelsectoren. De toename is sterker dan de rest van de economie. Na een stijging in de voorgaande kwartalen, stabiliseert de trend van het aantal stopzettingen en oprichtingen zich sinds begin 2016. Het aantal horecaondernemingen blijft toenemen. Het consumentenvertrouwen kreeg een deuk ten gevolge van aangekondigde bedrijfsherstructureringen. ALGEMEEN OMZET De omzetgroei in de horeca vertraagt in het tweede kwartaal van 2016. Met 1,6% (afgerond 2%) boekt ze haar laagste jaar-op-jaar groei van de voorbije drie jaar. Deze groei blijft evenwel hoger dan de dienstensector en de kleinhandel waar de omzetgroei krimpt. De omzetgroei is positief in de drinkgelegenheden en restaurants. De catering en vooral de logies kennen een daling van de omzet in vergelijking met vorig jaar. Jaar-op jaargroei omzet, horeca en sectoren, België Horeca omzet 2016 Q2 jaar-op-jaargroei, Vlaanderen Bron: FOD Economie ADSEI, bewerking door Guidea
Pagina 2 PRIJSEVOLUTIE De prijzen in de horeca stijgen aan een tempo van 2,5% op jaarbasis. De opmerkelijke vertraging van de horeca-inflatie in oktober is toe te schrijven aan de deelsector van de accommodaties waar de prijzen stagneerden in die maand. De prijzen in de horeca stijgen iets sneller dan het gemiddelde van de dienstensectoren. Prijsevolutie in België, jaar-op-jaargroei VACATURES Bron: stat.nbb.be, bewerking door Guidea Het aantal ontvangen vacatures in de horeca bedraagt 2.966 in Q3 2016, een toename met 8% in vergelijking met hetzelfde kwartaal vorig jaar. In de gehele economie neemt het aantal ontvangen vacatures met 24 % toe. Zowel voor de horeca als alle beroepsgroepen is de toename lager dan het vorige kwartaal. Vacatures horeca in Vlaanderen (aantal) Jaar-op-jaargroei ontvangen vacatures in Vlaanderen Bron: VDAB, bewerking door Guidea Bron: VDAB, bewerking door Guidea FAILLISSEMENTEN Het aantal faillissementen in de Vlaamse horeca stijgt in Q3 2016 met 26% ten opzichte van Q3 2015. De stijging was zichtbaar in alle deelsectoren en in absolute cijfers het hoogst bij de restaurants en de drinkgelegenheden. De horeca kent een sterkere toename van de faillissementen dan andere sectoren. Deze minder gunstige evolutie doet zich voor vanaf Q4 2015. Jaar op jaargroei faillissementen, horeca en sectoren, België Horeca faillissementen in Vlaanderen, jaar-op-jaargroei, 2016 Q3 Bron: FOD Economie ADSEI, bewerking door Guidea Bron: FOD Economie ADSEI, bewerking door Guidea
Pagina 3 ARBEIDSMARKT WERKNEMERS De groei van het aantal horecawerknemers (arbeidsplaatsen) in België trekt aan in het eerste kwartaal van 2016 en ligt opnieuw hoger dan het gemiddelde van alle sectoren. De toename van de arbeidsplaatsen in de Vlaamse horeca bedraagt 3% en is vooral toe te schrijven aan de restaurants. Ook de drinkgelegenheden en de 'andere logies' kennen een toename. Voor de drinkgelegenheden is dit de eerste toename sinds het laatste kwartaal van 2009. In de hotels en catering is er een terugval van het aantal arbeidsplaatsen. Jaar-op-jaargroei arbeidsplaatsen, horeca en sectoren, België Horeca werknemers in Vlaanderen, jaar-op-jaargroei, 2016 Q1 Bron: RSZ, bewerking door Guidea Bron: RSZ, bewerking door Guidea VOLTIJDSEQUIVALENTEN De groei van het aantal voltijdsequivalenten (VTE's) in de horeca versnelt in Q1 2016, terwijl de groei over alle sectoren heen afvlakt. In de Vlaamse horeca neemt het aantal VTE's met 6% toe op jaarbasis. De restaurants kennen met 8% de grootste stijging. Ook in de catering, drinkgelegenheden en andere logies is er een toename, zij het gematigder. In de hotels is er een stagnatie. Voor de drinkgelegenheden betreft het de eerste toename sinds het laatste kwartaal van 2011. Jaar-op-jaargroei VTE's in België, horeca en sectoren VTE's in Vlaanderen 2016 Q1, evolutie en aantal Bron: RSZ, bewerking door Guidea Bron: RSZ, bewerking door Guidea
Pagina 4 ARBEIDSKOSTEN Totale arbeidskosten in België, jaar-op-jaargroei De gemiddelde arbeidskosten per uur stijgen beduidend sneller in de horeca dan de gehele private sector. In Q2 2016 nemen deze arbeidskosten met 1,5% toe in vergelijking met 0,1% in de private sector. Ten opzichte van de vorige kwartelen is dit een opmerkelijke versnelling. Bron: FOD, bewerking door Guidea WERKZOEKENDENSTROMEN Werkzoekendenstromen in Vlaanderen De uitstroom uit de horeca naar de werkloosheid vertoont een licht opwaartse trend. De instroom naar horeca uit de werkloosheid vertoont een relatief stabiel verloop ondanks een stijging in Q1 2016. Het verschil tussen in- en uitstroom vergroot terug in Q2 2016. ONDERNEMINGEN ACTIEVE ONDERNEMINGEN Bron: WSE, bewerking door Guidea In Q3 2016 zijn er 33.821 Vlaamse horecaondernemingen. Dit zijn er 455 meer dan hetzelfde kwartaal vorig jaar, hetgeen een stijging van 1% betekent. De catering kent met 7% de grootste relatieve toename van het aantal ondernemingen, gevolgd door een 5% toename van de hotels en vakantieverblijven. Restaurants kennen een stijging van het aantal ondernemingen met 3%. Anderzijds daalt het aantal ondernemingen met 3% bij de drinkgelegenheden. Noot: gegevens voor 2014 ontbreken. Actieve horecaondernemingen, Vlaanderen Horeca ondernemingen Q3 2016, evolutie tov Q3 2015 en aantal
Pagina 5 OPRICHTINGEN Het aantal opgerichte ondernemingen bedraagt 677 in het derde kwartaal van 2016. Dit zijn 50 oprichtingen minder als hetzelfde kwartaal in 2015. De trendlijn (het gemiddelde van de voorbije vier kwartalen) vertoont een minieme daling. In vergelijking met vorig jaar is de daling bijna uitsluitende te wijten aan de drinkgelegenheden. De catering kent een toename in aantal oprichtingen (niet op de grafiek). Oprichtingen, aantal Oprichtingen naar subsector, aantal STOPZETTINGEN Het aantal stopgezette ondernemingen in de Vlaamse horecasector bedraagt 726 in het derde kwartaal van 2016. Dit zijn 55 stopzettingen of 8% meer dan hetzelfde kwartaal vorig jaar. De trendlijn (het gemiddelde van de voorbije vier kwartalen) stijgt opnieuw lichtjes. De stijging van het aantal stopzettingen doet zich sterker voor bij de restaurants dan bij de drinkgelegenheden. Stopzettingen, aantal Stopzettingen naar subsector, aantal
Pagina 6 VOORUITZICHTEN CONSUMENTENVERTROUWEN Consumentenvertrouwen in België Na de zomer kende het Belgisch consumentenvertrouwen een terugval ten gevolge van aangekondigde herstructureringen met aanzienlijk banenverlies in de industrie en financiële sector. In november werd de terugval deels goedgemaakt en bevindt het consumentenvertrouwen zich opnieuw op het lange-termijn gemiddelde. HORECA BELGIË EN BUU RLANDEN OMZET BUURLANDEN Bron: NBB, bewerking door Guidea Omzetverloop horeca, België en buurlanden De omzetgroei in de horeca vertraagt in Q2 2016 in elk van de buurlanden. Voor het eerst sinds 2012 is de omzetgroei in België lager dan de buurlanden. PRIJSONTWIKKELING BUURLANDEN ReCa inflatie, België en buurlanden De prijsstijging in de restaurants en cafés (zonder hotels) ligt in België beduidend hoger dan in de buurlanden. Sinds eind 2015 is er een versnelling waarneembaar in België. De recainflatie bedraagt 3,0% in België in vergelijking met 2,2% in Nederland, 1,8% in Duitsland en 1,7% in Frankrijk.
Pagina 7 TEWERKSTELLING BUURLANDEN Tewerkstelling Horeca (tewerkgestelde personen), % jaar-op-jaar In elk van de buurlanden valt de groei van het aantal tewerkgestelde personen in de horeca terug in Q2 2016. België bevindt zich met een groei van 1,0% tussen enerzijds Duitsland en Frankrijk waar de groei stilvalt en zelfs krimpt en anderzijds Nederland die een tewerkstellingsgroei van 4,2% boekt. VERTROUWENSINDICATOR VAN DE CONSUMENTEN BUURLANDEN Consumentenvertrouwen (gestandaardiseerd), België en buurlanden De evolutie van het consumentenvertrouwen wijkt in België af van de buurlanden. Waar België een terugval kent, blijft het vertrouwen in de buurlanden boven het lange termijn gemiddelde. Opmerkingen betreffende deze publicatie - In de grafieken geven we indien mogelijk de trendlijn weer. Deze vlakt de schommelingen af. Dit biedt als voordeel dat trends duidelijker zichtbaar worden. 2016 Guidea - Kenniscentrum voor Toerisme en Horeca vzw Deze informatie werd met de grootste zorg samengesteld. Guidea, het Kenniscentrum voor Toerisme en Horeca vzw stelt zich echter niet aansprakelijk voor de juistheid van de aangeboden informatie. In geen geval is Guidea, het Kenniscentrum voor Toerisme en Horeca aansprakelijk voor enige directe of indirecte schade als gevolg van of in verband met de aangeboden informatie uit deze publicatie.
Pagina 8 MEER WETEN? Site Oud Sint Jan Mariastraat 38 8000 Brugge +32 (0) 50 47 15 90 www.guidea.be info@guidea.be