Crisismonitor Drechtsteden augustus 2010 (cijfers tot en met juni 2010)

Transcriptie

1 Crisismonitor Drechtsteden augustus 2010 (cijfers tot en met juni 2010) Uit de landelijke pers: Economie groet met 2,1% Voorzichtig herstel aantal banen Herstel uitzendmarkt Werkloosheid blijft afnemen Vijfde maand op rij met minder WW-uitkeringen Vertrouwen consumenten stijgt Eind aan vijf kwartalen omzetdaling in detailhandel Minder faillissementen in eerste helft 2010 Prijsdaling koopwoningen opnieuw kleiner Steeds minder mensen willen een huis kopen Deze greep uit de landelijke pers leert dat de economische crisis nog niet is overwonnen, maar dat de tekenen van herstel wel steeds talrijker worden. Niettemin lijkt het herstel nog broos en zit bijvoorbeeld de woningmarkt nog flink op slot. Hoe staan de Drechtsteden er voor? Dat leest u in deze vijfde editie van de crisismonitor Drechtsteden, die het OCD eens in de twee maanden publiceert. Waarom een crisismonitor? Het antwoord op die vraag is feitelijk: gewoon vanwege de crisis. Dat maakt dat er binnen de gemeenten en op regioniveau behoefte bestaat aan (meer) actuele informatie over de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en de woningmarkt. Wat zijn de gevolgen van de crisis voor de werkloosheid en voor bijvoorbeeld de afzet van nieuwbouwwoningen? Maar ook: zijn er ook in de regio al tekenen van herstel? De crisismonitor brengt de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en de woningmarkt in de Drechtsteden zo recent mogelijk in beeld. We doen dit aan de hand van een aantal indicatoren in vierentwintig grafieken, met veelal een vergelijking met de landelijke ontwikkeling. De monitor bestaat uit vier onderdelen: 1. werkloosheid algemeen 2. werkloosheid naar leeftijd (jongeren en ouderen) 3. vacatures en bedrijven 4. woningmarkt Conclusies De belangrijkste bevindingen van deze augustus-editie zijn: De Wwb stijgt in de regio de afgelopen maanden harder dan in dezelfde periode van het vorige jaar en ook harder dan landelijk gemiddeld. Vooral het aantal jongeren in de Wwb is het eerste halfjaar fors toegenomen. Het accent ligt hierbij op de leeftijdsgroep 23 /m 26 jaar. Ook binnen de Nww is met name deze groep ruim boven het landelijk gemiddelde gegroeid. Het aantal ww-uitkeringen daalt net als landelijk inmiddels ook in de regio. Op zich een gunstige ontwikkeling, alhoewel een deel van de afname ook het gevolg zal zijn van doorstroom naar de Wwb. Nadere analyses op verzoek van de SDD lijken er op te duiden dat dit in de regio meer dan gemiddeld het geval is, wat daarmee een belangrijke verklaring is voor de bovengemiddelde groei van de Wwb. De NWW vertoont net als landelijk gemiddeld een daling. Overigens blijft die daling volgens het UWV vooralsnog vooral beperkt tot de lagere beroepsniveaus. Het voorzichtige economische herstel uit zich in de regio ook in een flinke groei van het aantal openstaande vacatures en een toename van het aantal startende ondernemingen. Ook lijkt het aantal uitgesproken bedrijfsfaillissementen niet verder te groeien. Tegenover de gunstige berichten over de economie en de arbeidsmarkt staan - ook in deze regio - nog wel duidelijk minder gunstige berichten over de woningmarkt. Het aantal koopwoningen in aanbod neemt sinds februari van dit jaar weer toe en ook de gemiddelde verkooptijd is in de afgelopen twee maanden weer fors gestegen. Het aantal verkochte nieuwbouwwoningen ten slotte bevindt zich nog steeds in een dalende trend. Al met al zijn er in de regio net als landelijk flinke tekenen van economisch herstel. De arbeidsmarkt in de regio is wel wat problematischer, waardoor de ontwikkelingen vooralsnog wat minder positief zijn dan landelijk het geval is. En de regionale woningmarkt onttrekt zich geenszins aan de landelijke malaise.

2 1 Werkloosheid Wwb De toename van het aantal Wwb-ers in mei en juni 2010 loopt in lijn met de eerder ingezette ontwikkeling. Na een gestage daling in 2008 loopt de Wwb sinds eind 2008 weer geleidelijk op en ligt sinds juli 2009 boven het niveau van één jaar eerder. Ten opzichte van dezelfde maand het vorig jaar zien we eerst een afnemende daling gevolgd door een toenemende groei, met alleen een onderbreking in december 2009 (figuur 2). De groei sinds begin 2009 ligt nagenoeg op het landelijk gemiddelde. In 2010 is de groei echter iets groter dan landelijk (figuur 3). Figuur 1 Wwb Drechtsteden, 2008, 2009 en 2010, per ultimo maand Bron: SDD, Wwb inclusief Ioaw/Ioaz Figuur 2 Wwb Drechtsteden, % +/- t.o.v jaar eerder, vanaf ultimo december % 25% 20% 15% 10% 5% 0% -5% -10% Bron: SDD, Wwb inclusief Ioaw/Ioaz

3 Figuur 3 Wwb Drechtsteden en Nederland, 2009 en 2010, indices = Drechtsteden Nederland Bron: SDD en CBS, Wwb Drechtsteden inclusief Ioaw/Ioaz WW Het aantal WW-uitkeringen aan ingezetenen van de Drechtsteden is in 2009 fors gestegen, van eind 2008 tot eind december Dit is bijna een verdubbeling (+96%) en 15 procentpunt boven het landelijk gemiddelde (+81%). In januari en februari 2010 groeide het aantal ww-uitkeringen in de regio nog verder. Vanaf maart 2010 is een daling van het aantal ww-uitkeringen ingezet, zowel in de Drechtsteden als landelijk. Deze cijfers zijn inclusief deeltijd-ww. Figuur 4 WW-uitkeringen Drechtsteden, 2009 en 2010, per ultimo maand Figuur 5 WW Drechtsteden en Nederland, 2009 en 2010, indices = Drechtsteden Nederland

4 Nww In mei 2010 zien we in de Drechtsteden voor het eerst sinds lange tijd een daling van het aantal Nww-ers. Ook in juni zet de daling voort (figuur 6). Landelijk was al in maart van dit jaar een daling ingezet, de Drechtsteden volgen deze ontwikkeling nu dus ook. De Nww steeg in de Drechtsteden tussen augustus 2009 en eind april 2010 sterker dan het landelijk gemiddelde en dit verschil werd ook steeds groter. Deze ontwikkeling is in mei en juni 2010 stopgezet. De Drechtsteden bewegen zich weer wat meer richting de landelijk gemiddelde groei van de Nww toe (figuur 8). Figuur 6 Nww Drechtsteden, 2008, 2009 en 2010, per ultimo maand Figuur 7 Nww Drechtsteden, % +/- t.o.v jaar eerder, vanaf ultimo december % 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% -5% -10%

5 Figuur 8 Nww Drechtsteden en Nederland, 2009 en 2010, indices = Drechtsteden Nederland 2 Werkloosheid naar leeftijd Wwb jongeren De Wwb onder de 23 jaar is in 2009 na een stijging in het eerste kwartaal in dat jaar verder redelijk stabiel gebleven tot aan een daling in de laatste twee maanden van het jaar. In de eerste vijf maanden van 2010 zien we een behoorlijke stijging, maar in juni 2010 is er sprake van een daling. Het aantal jongeren onder de 23 jaar met een uitkering ligt dan op 212, 15% meer dan in juni De Wwb jaar toont in 2010 echter een aanzienlijk sterkere stijging. In juni 2010 ligt het aantal uitkeringen 49% hoger dan in juni 2009 (figuur 10). In de eerste helft van 2009 liep de Wwb aan jongeren (CBS, <25) in de Drechtsteden sneller op dan landelijk gemiddeld. Sinds half 2009 is dit verschil kleiner geworden en schommelt de groei in de Drechtsteden op of onder de landelijk gemiddelde groei. In mei 2010 stijgt het landelijk aantal Wwbuitkeringen aan jongeren verder door, terwijl zich in de Drechtsteden een afname voordoet (figuur 11). Figuur 9 Wwb <23 jaar en 23 t/m 26 jaar Drechtsteden, 2009 en 2010, per ultimo maand Wwb<23 Drechtsteden Wwb Bron: SDD

6 Figuur 10 Wwb < 23 jaar en Drechtsteden, % +/- t.o.v jaar eerder, vanaf ultimo december % 50% 40% 30% 20% 10% 0% -10% < 23 jaar jaar Bron: SDD Figuur 11 Wwb <25 jaar, Drechtsteden en Nederland, 2009 en 2010, indices = Drechtsteden Nederland Bron: CBS WW jongeren Het aantal ww-uitkeringen aan jongeren onder de 27 jaar steeg in 2009 met 180% (!), van minder dan 150 aan het begin van het jaar tot meer dan 400 aan het eind. In maart en april 2010 is voor het eerst een afname ingezet. In mei en juni van dit jaar zet deze afname sterk door. Op zich een gunstige ontwikkeling, alhoewel een deel van de afname ook het gevolg zal zijn van doorstroom naar de Wwb.

7 Figuur 12 WW-uitkeringen aan personen jonger dan 27 jaar Drechtsteden, 2009 en 2010, per ultimo maand Nww jongeren Het aantal jongere Nww-ers (<23 jaar en jr) is in 2009 flink gegroeid (figuur 13). De Nww <23 is eind % hoger dan begin van het jaar, de Nww jaar zelfs 98%. Vooral in de leeftijd jaar is dit ruim hoger dan het landelijke gemiddelde (59%) (figuur 14). Sinds april 2010 is voor beide leeftijdsgroepen een daling van de Nww ingezet. Ook landelijk zien we een daling, maar deze is minder sterk dan in de Drechtsteden. Figuur 13 Nww <23 en 23 t/m 26 jaar Drechtsteden, 2008, 2009 en 2010, per ultimo maand Nww <23 Nww Figuur 14 Nww <23 en jaar Drechtsteden en Nederland, 2009 en 2010, indices = Drechtsteden <23 Nederland <23 Drechtsteden Nederland 23-26

8 WW 45 jaar en ouder Ook de in april 2010 ingezette daling van het aantal WW-uitkeringen aan inwoners van 45 jaar en ouder zet zich voort in de maanden mei en juni In 2009 steeg dit aantal nog met 52% tot een totaal van per eind december. In relatieve zin is dat een geringere stijging dan onder jongeren. In absolute zin is de toename echter fors groter: +650 (>=45 jr) tegenover +260 (< 27 jr). Dit is goed te zien in figuur 16. De grootste groei zat echter in de middengroep (27-44 jr): +1.. In de eerste helft van 2010 is het aantal WW-uitkeringen onder alle leeftijdsgroepen gedaald. Het sterkst onder jongeren (-26%) en het minst onder 45-plussers (-5%). Onder de middengroep van jaar is de afname 10%. Figuur 15 WW-uitkeringen aan personen van 45 jaar en ouder Drechtsteden, 2009 en 2010, per ultimo maand Figuur 16 WW-uitkeringen Drechtsteden, 2009 en 2010, per ultimo maand, naar leeftijd < 27 jr jr >=45 jr Nww 45 jaar en ouder Het aantal oudere Nww-ers (>=45 jaar) was in 2009 vergeleken met het aantal jongeren betrekkelijk stabiel, maar ook hier zagen we een (toenemende) groei. De toename was met 12% nagenoeg gelijk aan het landelijk gemiddelde. In de eerste twee maanden van 2010 was in de regio sprake van een relatief sterke groei, zowel vergeleken met 2009 als vergeleken met het landelijk gemiddelde. In de eerste helft van 2010 ligt de groei van de Nww >=45 jaar hoger dan het landelijk gemiddelde (figuur 18). Wel zien we in mei en juni een bescheiden afname (figuur 17).

9 Figuur 17 Nww >= 45 jaar Drechtsteden, 2008, 2009 en 2010, per ultimo maand Figuur 18 Nww >= 45 jaar Drechtsteden en Nederland, 2009 en 2010, indices = Drechtsteden Nederland

10 3 Vacatures, bedrijven, leegstand Openstaande vacatures Het aantal openstaande vacatures daalde vooral flink in de 2 e helft van Sindsdien schommelt het aantal openstaande vacatures nogal. In de eerste helft van 2010 stonden er gemiddeld 805 per maand open. Dit is meer dan in 2009 (664 per maand) en en 2008 (715 per maand). Met name in juni 2010 is het aantal openstaande vacatures flink gestegen. Figuur 19 Openstaande vacatures Drechtsteden, 2008, 2009 en 2010, per ultimo maand Startende bedrijven en faillissementen Het aantal startende bedrijven bevond zich in 2009 en de eerste vier maanden van 2010 in een dalende trend. Echter, in mei en juni 2010 zien we een duidelijke toename: in mei 38 en in juni 84 nieuwe bedrijven. Het aantal maandelijks uitgesproken faillissementen is in 2009 juist duidelijk toegenomen. Het maandgemiddelde is gegroeid van minder dan 4 in 2008 naar 10,2 in In de eerste helft van 2010 is de situatie niet veel verbeterd (gemiddeld 9,0 faillissementen per maand). Figuur 20 maand Startende bedrijven en faillissementen Drechtsteden, 2008, 2009 en 2010, per starters faillissementen Bronnen: starters: KvK, faillissementen: Faillissementen.com Leegstand Kernwinkelgebied Dordrecht (geen nieuwe cijfers) De leegstand in verkoopruimten in het Kernwinkelgebied van Dordrecht stijgt sinds eind 2007 trendmatig. Tussen eind maart en eind augustus 2009 zagen we een tijdelijke onderbreking. De leegstand nam toen met 6 verkoopruimten af. Tussen eind augustus 2009 en eind maart 2010 is sprake van een sterke stijging van 31 naar 45 leegstaande ruimten. Deze toename met 14 verkoopruimten betreft in 2 gevallen niet eerder verhuurde nieuwbouw en in 2 gevallen ontstane leegstand in de bestaande voorraad als gevolg van verhuizing naar niet eerder verhuurde nieuwbouw. De rest (+10 verkoopruimten) is puur toename in de bestaande voorraad.

11 Figuur 21 Aantal leegstaande verkoopruimten Kernwinkelgebied Dordrecht, 2008, 2009 en 2010, per eind maart en eind augustus mrt-08 aug-08 mrt-09 aug-09 mrt-10 Bron: OCD NB: exclusief Johan de Wittstraat en Spuiboulevard 4 Woningmarkt Het aantal woningen in aanbod en de gemiddelde verkooptijd zijn beide fors gestegen. Eind juni 2010 hadden NVM-makelaars woningen in verkoop tegenover begin De in juli 2009 ingezette daling is inmiddels weer veranderd in een stijging, waardoor het aantal woningen in aanbod weer op hetzelfde niveau ligt als vóór de daling (figuur 22). De gemiddelde verkooptijd nam toe van 143 dagen begin 2008 tot 228 dagen eind augustus Sindsdien schommelt de gemiddelde verkooptijd. De afname die van januari tot april 2010 was ingezet, volgt in mei en juni toch weer door een toename. De gemiddelde verkooptijd bedraagt eind juni 237 dagen (figuur 23). De verkoop van nieuwbouwwoningen is vooral in het 4 e kwartaal van 2008 fors ingezakt. In 2009 zagen we wel weer enig herstel, maar het niveau van gemiddeld 43 per maand blijft wel beduidend lager dan in de eerste drie kwartalen van 2008 (gemiddeld 62 per maand). In de eerste vijf maanden van 2010 ligt dit gemiddelde met 39 per maand nog weer een stukje lager (figuur 24). Figuur 22 Koopwoningen in aanbod Drechtsteden, 2008, 2009 en 2010, per maand Bron: NVM

12 Figuur 23 maand Aantal dagen tot dat woning is verkocht Drechtsteden, 2008, 2009 en 2010, per Bron: NVM Figuur 24 Verkochte nieuwbouwwoningen Drechtsteden, 2008, 2009 en 2010, per maand Bron: Verkoopmonitor OCD, op basis informatie makelaars Drechtsteden

13 Gehanteerde afkortingen: Wwb = uitkeringen in het kader van de Wet Werk en Bijstand WW = uitkeringen in het kader van de Werkloosheids Wet Nww = niet-werkende werkzoekenden ingeschreven bij UWV WERKbedrijf De Drechtsteden zijn: Albasserdam Dordrecht Hendrik-Ido-Ambacht Papendrecht Sliedrecht Zwijdrecht Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Frans Winterwerp (078) , fw.winterwerp@drechtsteden.nl Onderzoekcentrum Drechtsteden augustus 2010