ECONOMISCHE MONITOR EDE 2015 I

Transcriptie

1 ECONOMISCHE MONITOR EDE 2015 I In deze economische monitor vindt u cijfers over de werkgelegenheid en de arbeidsmarkt van de gemeente Ede. Van de arbeidsmarkt zijn gegevens opgenomen van de tweede helft van 2014, cijfers over werkloosheid, WW uitkeringen maar ook WWB uitkeringen en arbeidsongeschiktheid uitkeringen. De structuur van de werkgelegenheid komt aan bod evenals de ontwikkeling van de werkgelegenheid in voorgaande jaren in Ede. de grote Gelderse steden en in de regio FoodValley.Daarnaast wordt ingezoomd op de verwachte ontwikkeling van de economie. BELANGRIJKSTE UITKOMSTEN Economie In totaal zijn er arbeidsplaatsen in de gemeente Ede in april De meeste werkgelegenheid is te vinden in de gezondheidszorg met banen, de zakelijke dienstverlening met banen en de detailhandel met 6100 banen. In Ede zijn in 2014 ( banen) net iets minder arbeidsplaatsen dan in 2013 ( ), dit is een afname van -0,5%, deze afname is minder dan landelijk (-1,1%). Deze afname in de werkgelegenheid in Ede is relatief gering, Door de crisis daalt de werkgelegenheid in veel gebieden al veel langer. Zo is de afname in werkgelegenheid voor de afgelopen 4 jaar voor Gelderland -1,8%, voor Arnhem 3,1% en voor Nijmegen -1,7%. In de afgelopen 4 jaar is de afname van de werkgelegenheid in Ede het grootst geweest bij de financiële dienstverlening, de bouw en het openbaar bestuur. Er was een groei in de zakelijke dienstverlening, de gezondheidszorg en de groothandel. De cijfers van de Provinciale Werkgelegenheids Enquête laten voor geheel Nederland een afname van de werkgelegenheid zien. Deze cijfers worden elk jaar verzameld rond april. Meer recente landelijke cijfers van het CBS laten een geringe toename zien van de werkgelegenheid in het vierde kwartaal van Arbeidsmarkt Het aantal WW uitkeringen is in 2014 hoog gebleven, eind december waren er 2480 lopende WW uitkeringen. De instroom en uitstroom in de WW lag rond de 800 in Het aantal Geregistreerde Niet Werkende Werkzoekenden 1 in de gemeente Ede bleef in 2014 op het hoge peil van Het aantal bijstandsuikeringen in Ede is in 2014 licht gestegen, van 1580 begin 2014 naar 1650 eind december De arbeidsmarkt van de gemeente Ede laat in 2014 een minder positief beeld zien. Zowel de WW uitkeringen, als de bijstandsuitkeringen en geregistreerde niet werkende werkzoekenden zijn op een hoog peil. Ede staat hierin niet alleen, in geheel Nederland, en de FoodValley is de werkloosheid hoog. Er is sprake van een ruime arbeidsmarkt in Ede en de FoodValley met veel werkloosheid en een gering vacature aanbod, het aandeel van de langdurig werkzoekenden is toegenomen. Er zijn ook positieve signalen: aan de forse stijging van de werkloosheid is een einde gekomen en het aantal vacatures stijgt landelijk al 6 kwartalen op rij, ook het aantal uitzenduren is in de afgelopen periode gestegen. Economie en Arbeidsmarkt Hoewel het aantal werkzoekenden hoog is in 2014, zijn er ook lichtpuntjes. In 2014 is er een einde gekomen aan de forse stijging van werkzoekenden; het (hoge) niveau van werkzoekenden is gestabiliseerd. Het aantal vacatures neemt al een aantal kwartalen op rij toe. Ook de economie is in de laatste kwartalen van 2014 gegroeid. Het CPB verwacht voor 2015 een economische groei van ruim 1% evenals de economische bureaus van de grote banken en de Nederlandse Bank. Deze verwachten dan ook een kleine toename van de werkgelegenheid en mogelijke geringe afname van de werkloosheid. 1 Dit zijn de werkzoekenden die geregisteerd zijn bij het UWV WERK bedrijf, hiervoor Niet Werkende Werkzoekenden genoemd. Strategie & Onderzoek, april

2 Arbeidsmarkt WW Uitkeringen 3000 WW uitkeringen Ede Bron: UWV Werkbedrijf Het aantal WW uitkeringen is in 2014 hoog gebleven. Begin januari was dit aantal 2430, eind december In het eerste kwartaal was het aantal WW uitkeringen het hoogst met 2600 WW uitkeringen. begin 2012 feb apr-12 jun-12 aug-12 okt-12 dec-12 feb-13 apr-13 jun-13 aug-13 okt-13 dec-13 feb-14 apr-14 jun-14 WW uitkeringen, Instroom Uitstroom Ede aug-14 okt-14 dec-14 1e kw 12 2e kw 12 3e kw 12 4e kw 12 1e kw 13 2e kw 13 3e kw 13 4e kw 13 1e kw 14 2e kw 14 3e kw 14 4e kw 14 Instroom Uitstroom Bron: UWV Werkbedrijf De instroom per kwartaal was hoog met 900 uitkeringen in het eerste kwartaal van 2014, deze daalde in de loop van Eind december was de instroom ongeveer gelijk aan de uitstroom in de WW. Strategie & Onderzoek, april

3 Arbeidsmarkt Bijstand 1700 Bijstandsuitkeringen Gemeente Ede begin 11 mrt-11 jun-11 sep-11 dec-11 mrt-12 jun-12 sep-12 dec-12 mrt-13 jun-13 sep-13 dec-13 mrt-14 jun-14 sep-14 dec-14 Bron: gemeente Ede Het aantal bijstandsuitkeringen is in 2014 op een hoog niveau. Begin 2014 waren er 1580 bijstandsuitkeringen, in de eerste helft van 2014 liep dit op tot 1670 in juni 2014 om te dalen naar 1650 in december WWB uitkeringen naar leeftijd Ede nov-14 sep-14 jul-14 mei-14 mrt-14 jan-14 nov-13 sep-13 jul-13 mei-13 mrt-13 jan-13 nov-12 sep-12 jul-12 mei-12 mrt-12 jan < 27 jaar > 27 jaar Bron: gemeente Ede Het aantal bijstandsuitkeringen voor jongeren (<27 jaar) nam in de eerste helft van 2014 toe, van 130 begin 2014 naar 170 eind juni 2014 om daarna weer te dalen naar 120 uitkeringen voor jongeren. Begin Strategie & Onderzoek, april

4 Arbeidsmarkt Geregistreerde Niet Werkende Werkzoekenden 4500 Geregistreerde Werkzoekenden Ede begin Bron: UWV WERK bedrijf Het aantal Geregistreerde Niet werkende Werkzoekenden is in de gemeente Ede in 2014 op hetzelfde hoge aantal gebleven. Begin 2014 waren er 3860 geregistreerde werkzoekenden, eind december Duur werkloosheid ,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% 0-3 mnd 3-6 mnd 6mnd - 12 mnd 12mnd - 24 mnd 24 mnd - 36mnd >= 3 jaar Ede 2013 Ede 2014 Nederland 14 Bron: UWV WERK bedrijf Meer geregistreerde werkzoekenden zijn langer werkzoekend. In december 2013 was 43% van de geregistreerde werkzoekenden in Ede langer dan 1 jaar werkzoekend, in 2014 is dit 58%. Ook in geheel Nederland is het aandeel van de langdurig werkzoekenden hoog. In Ede is in dec procent van de werkzoekenden langer dan 3 jaar werkzoekend, in Nederland is dit aandeel 21 procent. Strategie & Onderzoek, april

5 Opleidingsniveau geregistreerde Niet Werkende Werkzoekenden dec Geen start kw alificatie HAVO/VWO MBO HBO WO Bron: UWV WERK bedrijf Ongeveer de helft van de geregistreerde Niet Werkende Werkzoekenden heeft geen startkwalificatie 2. Eind december 2013 was dit 52 procent, eind december 2014 was dit 50 procent. Het aandeel geregistreerde werkzoekenden met een hogere opleiding nam iets toe, dit was met name het geval bij werkzoekenden met een MBO of HBO opleiding. Ontwikkeling arbeidsmarkt 2014 In 2014 is de arbeidsmarkt zeer ruim, het aantal werkzoekenden is hoog en het aandeel van de langdurig werkzoekenden is toegenomen. Er zijn ook lichtpuntjes voor de arbeidsmarkt: er is een einde gekomen aan de voortdurende stijging van de werkloosheid; het aantal uitzenduren groeit landelijk al meerdere kwartalen en ook het aantal vacatures stijgt al zes kwartalen. 2 Geen startkwalificatie: alleen basisonderwijs, VMBO, MBO1 en MBO algemeen Strategie & Onderzoek, april

6 ECONOMIE Werkgelegenheid Ede en Gelderse steden In 2014 zijn er in totaal banen in de gemeente Ede. In de gezondheidszorg zijn de meeste banen: gevolgd door de zakelijke dienstverlening en de detailhandel en de industrie. Food is een belangrijke sector voor de gemeente Ede. Naast 800 bedrijven in de primaire sector en Naast 800 bedrijven in de primaire food: landbouw en veeteelt zijn er ook 400 bedrijven in de toelevering, verwerking, diensten en groothandel. Overige dienstverlening Gezondheidszorg Onderwijs Openbaar bestuur Zakelijke dienstverlening Financiële instellingen Horeca Vervoer, opslag en comm Detailhandel/autohandel Groothandel Bouwnijverheid Industrie/nutsbedrwinning Landbouw Structuur werkgelegenheid Gemeente Ede Ontwikkeling arbeidsplaatsen gemeente Ede Er is een geringe afname in de werkgelegenheid tov 2013, het aantal banen is afgenomen met - 0,5 %, van banen in 2013 naar in Landelijk was deze afname meer met -1,1%. Van 2005 tot 2007 groeide het aantal arbeidsplaatsen fors van naar , vanaf 2008 is er een geringe toename geweest, van in 2008 naar in Strategie & Onderzoek, april

7 Ontwikkeling werkgelegenheid, Gemeente Ede Overige dienstverlening Gezondheidszorg Onderwijs Openbaar bestuur Zakelijke dienstverlening Financiële instellingen Horeca Vervoer, opslag en communicatie Detailhandel/autohandel Groothandel Bouwnijverheid Industrie/Delfstoffenwinning Landbouw/Visserij Van 2013 naar 2014 was er een verlies van 290 arbeidsplaatsen in de gemeente Ede, dit is -0,5%. In de landbouw, het openbaar bestuur, vervoer, opslag en communicatie en de bouw was er een verlies van 100 of meer arbeidsplaatsen. In de groothandel, de detailhandel en de gezondheidszorg kwamen er meer dan 70 banen bij. Voor geheel Nederland was er een verlies van banen in de bouw (-3,5%), de landbouw )- 2,6%) en de zakelijke diensten. De zakelijke dienstverlening was de sector met de grootste groei in Ede in de afgelopen 5 jaar, in totaal zijn er 860 banen bijgekomen en in de gezondheidszorg nam het aantal banen fors toe van 2009 tot 2014: 780. Ook in de groothandel was er een forse toename van 640. Bij de bouw, bij het openbaar bestuur en de financiële instellingen was er een grote afname van de werkgelegenheid in de afgelopen 5 jaar. Strategie & Onderzoek, april

8 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% 0,0% -0,5% -1,0% Ede Ontwikkeling Werkgelegenheid Gelderland, G4, Gelderse gemeenten FoodValley Apeldoorn Arnhem Nijmgen Gelderland FoodValley Gelders Barneveld Ede Nijkerk Scherpenzeel Wageningen In de afgelopen 4 jaar is de werkgelegenheid in de meeste gebieden gedaald. Van 2010 tot 2014 nam de werkgelegenheid in Gelderland af van arbeidsplaatsen in 2010 naar in 2014, Ook in de andere grote Gelderse steden was er een afname. In Ede en de andere Gelderse gemeenten van de Regio FoodValley is er nog een toename van de arbeidsplaatsen van 2010 tot Voor Nijkerk is die toename het minst, voor Scherpenzeel procentueel het meest. Ontwikkeling werkgelegenheid Nederland In Nederland wordt de werkgelegenheid door 2 organisaties geregistreerd. Het Lisa bestand is het werkgelegenheidsbestand van meerdere (veelal provinciale) registerhouders. De data, worden een keer per jaar verzameld, en geven een goed en gedetailleerd beeld van de werkgelegenheid op regionaal niveau. Het CBS verzamelt ook werkgelegenheids data, dit doen zij elk kwartaal m.b.v. een grote landelijke steekproef onder ondernemers en koppeling met (loon) administraties. Deze data geven een goed en actueel beeld van de werkgelegenheid op landelijk niveau maar de steekproef is te klein om per kwartaal een goed beeld te geven op regionaal niveau. In april 2014 werden door de registerhouders van het Lisa werkgelegenheidsbestand door heel Nederland werkgelegenheidsdata verzameld. In totaal werd er een afname van het aantal banen met -1,1% geconstateerd t.o.v. de peiling in april 2013 voor geheel Nederland. De landelijke data van het CBS geven een iets gunstiger beeld van de werkgelegenheid, waarbij sprake is van een lichte toename van de werkgelegenheid, in het derde en vierde kwartaal van Verwachting ontwikkeling economie en arbeidsmarkt in 2015 De economie groeide in 2014 weer, de omvang van de Nederlandse economie was in het vierde kwartaal van % meer dan in het vierde kwartaal in Voor 2015 wordt een hogere economische groei verwacht door de economische bureaus van de grote banken en de Nederlandse Bank, waardoor een (weliswaar geringe) toename van de werkgelegenheid kan ontstaan. Ook volgens het CPB zet het economische herstel door. In de nieuwste ramingen gaat zij uit van een groei van de economie in 2015 en 2016 met ruim 1%. Voor 2015 wordt een zeer geringe afname verwacht van de werkloosheid. Strategie & Onderzoek, april

9 Ontwikkeling werkgelegenheid Gemeente Ede Ede Landbouw/Visserij Industrie Nutsbedrijven Bouwnijverheid Groothandel Detailhandel/autohandel Vervoer, opslag en communicatie Horeca Financiële instellingen Zakelijke dienstverlening Openbaar bestuur Onderwijs Gezondheidszorg Overige dienstverlening Alle sectoren Verantwoording In deze monitor worden relevante cijfers over economie en arbeidsmarkt per kwartaal weergegeven om ontwikkelingen op deze terreinen te signaleren en te volgen. Er zijn veel indicatoren voor economie en arbeidsmarkt, niet allen zijn geschikt om opgenomen te worden. In deze monitor zijn die indicatoren opgenomen die relevant zijn voor het thema, van belang voor de economie van Ede, valide en voldoende actueel zijn. Voor de onderwerpen zijn de volgende indicatoren gebruikt: Indicator Schaal Bron Economie Aantal Arbeidsplaatsen Gemeente Ede PWE, Gelderland Arbeidsmarkt WW uitkeringen per kwartaal, Gemeente Ede UWV Werkbedrijf deeltijd WW uitkeringen Instroom en uitstroom WW Gemeente Ede UWV Werkbedrijf uitkeringen Bijstands uitkeringen Gemeente Ede WI Geregistreerde Werkzoekenden Gemeente Ede UWV Werkbedrijf Gebruikte gebiedsindelingen: Regio FoodValley bestaat uit de gemeenten Barneveld, Ede, Nijkerk, Renswoude, Rhenen, Scherpenzeel, Veenendaal en Wageningen. De Arbeidsmarktregio FoodValley bestond in 2014 uit Barneveld, Ede, Renswoude, Rhenen, Scherpenzeel, Veenendaal en Wageningen. Het Gelderse deel van de regio FoodValley bestaat uit de gemeenten Barneveld, Ede, Nijkerk, Scherpenzeel en Wageningen. Bronnen: PWE 2014: Provinciale Werkgelegenheidsenquete. Lisa: Banenverlies in 2014, Persbericht UWV: Duiding arbeidsmarkt ontwikkelingen Q1/2015. CBS: Werkgelegenheid trekt aan, Webmagazine CPB: Gestaag herstel zet door, Persbericht Tabellen WW en NWW: UWV Samenstelling: Gemeente Ede: Karin Vermeij,. Strategie & Onderzoek, april