Facit Nieuwsbrief 11 maart 2007 Cliëntenraadpleging met CQ-index vanaf 2007 verplicht O NDERSTEUNT EN A DVISEERT IN DE Z ORG Afgelopen jaar werden de eerste cliëntenraadplegingen uitgevoerd in het kader van de pilot met het Toetsingskader Norm Verantwoorde Zorg. De zorgorganisaties die aan dit cliënttevredenheidsonderzoek hebben meegewerkt zullen het zich nog goed herinneren. Het was een omvangrijke procedure met bovendien - zoals het een pilot betaamt - de nodige kinderziektes. Maar u de heer Theo Winder mag de borst nat maken: vanaf 2007 moet elke zorginstelling om het jaar deze cliëntenraadpleging uitvoeren, in een verbeterde versie. Dat de inspanning echt iets oplevert, daarover kan verpleeghuis Magnushof in Schagen meepraten. Het was inderdaad een papieren rompslomp, blikt hoofd Zorg en Welzijn Theo Winder terug. De steekproeven, de brieven en herinneringen voor het schriftelijke pg-deel en dan natuurlijk de mondelinge interviews met 35 bewoners en de voorbereidingen daarvoor. Maar wij vinden het positief dat er nu een landelijke standaard is waarmee je aan kwaliteit kunt werken. Magnushof stopt het niet in de kast Kort tevoren hadden de medewerkers van Magnushof vanuit het Toetsingskader Verantwoorde Zorg zelf benoemd wat zij onder kwaliteit verstaan, bijvoorbeeld van de communicatie. Dat resulteerde in verbeterpunten. Theo Winder: Die hebben we naast de uitkomsten van de cliëntenraadpleging gelegd en dat maakte veel duidelijk. Temeer daar cliënten in de enquête ook gevraagd zijn naar het belang dat ze hechten aan de verschillende onderwerpen. Dat kan dus verschillen met onze ideeën daarover. Nee, het is geen document dat de kast ingaat. Theo Winder werd tijdens het onderzoek soms door de praktijk ingehaald. Facitmedewerker Els Compaan en ik hebben alles steeds netjes voorbereid, dat ging plezierig en gedegen. Maar dan bleek bijvoorbeeld iemand ernstig ziek te zijn geworden nadat die persoon geselecteerd was voor de enquête. Daarop moest je ook letten bij het sturen van de herinneringen aan de familie van PG-bewoners: de bewoner kan inmiddels immers overleden zijn! We hebben er dus in feite meer zorgvuldigheid ingebracht dan strikt voorgeschreven. Maar daarvoor is het ook een pilot. Dat is allemaal doorgegeven. We zijn nu aan de slag met de uitkomsten. > vervolg op pagina 2 INHOUD Kwaliteit in de kinderopvang 2 Facit Kwaliteitcongres 2007: de marktwaarde van kwaliteit 3 Facit-bijeenkomsten 3 Nieuwe medewerkers bij Facit 4 Jaardocument Maatschappelijke Verantwoording 5 Facit bij uitstek kwaliteitsondersteuner 6 Zorg voor uw medewerkers 6 Zelfstandig wonen cliënten Dijk en Duin 7 Nieuw: METER voor medewerkers 8 Facit en de Wmo 9 Wat komt er kijken bij het zorgleefplan? 10 Tijdelijke P&O-ondersteuning 11 Verbeterplannen dementie in NHN 11 Verslag symposium Kleinschalig wonen 12 1
teresseerd naar ze geluisterd wordt, dan vinden ze het echt fijn om te zeggen wat ze ervan vinden. Dat kan op zich elke dag wel, maar nu kon dat heel gestructureerd en uitgebreid en bovendien onafhankelijk. Ik ben blij dat het allemaal perfect gelopen is. Meer informatie over de CQ-index kunt u verkrijgen bij dorine.duwel@facit.nl of bep.swinkels@facit.nl Begeleidingstraject kwaliteitsmanagement in de kinderopvang Vorig jaar hield Facit namens de OVDB een ronde langs kinderopvangorganisaties om hun interesse te peilen voor deelname aan een netwerk. Korte tijd later wist Stichting Kinderopvang Heerhugowaard Facit te vinden met de vraag om een trainings/ondersteuningstraject voor kwaliteitsmanagement en -zorg voor hun beleidsmedewerker kwaliteit. Saskia Veentjer van SKH: We wilden die ondersteuning samen met een groep van vergelijkbare instellingen die ook streven naar een kwaliteitscertificaat. Deze wensen hebben we onder andere aan Facit voorgelegd. Hoewel Facit toen nog weinig ervaring had met kwaliteitsmanagementsystemen in de kinderopvang hebben ze op zich genomen om een haalbaarheidsonderzoek te doen naar de start van een begeleidingstraject in de kinderopvang. Dat resulteerde in een redelijk bezochte kennismakingsbijeenkomst met aanwezigen die vrijwel allemaal enthousiast waren. Theorie, praktijk en leren van elkaar Zeven instellingen tekenden daadwerkelijk in voor het begeleidingstraject. Saskia Veentjer: Facit heeft vervolgens gedurende het traject gedegen theoretische onderbouwing gegeven. Daarnaast was het voor mij belangrijk ervaringen uit te wisselen met de andere instellingen. Hierdoor leerde je van elkaar en kon je procedures vergelijken. De huiswerkopdrachten sloten bovendien goed aan bij de praktijk en dwongen ons actief met kwaliteitszorg bezig te zijn. In onze organisatie is dan ook grote vooruitgang op dit gebied geboekt. In het afgelopen jaar hebben we met ondersteuning van Facit: het kwaliteitsbeleid ontwikkeld en vastgesteld; een activiteitenplan voor 2006 en 2007 Ook cliënten positief Ook de cliënten zelf waren positief, zo hoorde Facit van de instellingen die ze bijstond bij de uitvoering van de pilot. Ze konden zich eens helemaal uitspreken en hadden over het algemeen vertrouwen dat er iets mee gedaan zou worden. Theo Winder: Dat komt natuurlijk ook door de manier waarop het interview wordt afgenomen. Wanneer de cliënten merken dat het goed wordt uitgelegd als ze iets niet snappen en dat er geïnvastgesteld en diverse projecten gestart; het kwaliteitshandboek bijna voltooid; de interne audits voorbereid. Vervolg? Volgens Saskia heeft het begeleidingstraject grotendeels aan de verwachtingen Saskia Veentjer voldaan. Hooguit was het jammer dat het niet iedereen lukte om de huiswerkopdrachten te maken, waardoor centrale terugkoppeling niet altijd mogelijk was. Gelukkig gaf de individuele terugkoppeling ook goede steun. Erg prettig was het dat Facit tijdens het traject een beleidsadviseur met ervaring uit de kinderopvang aantrok. Dit gaf, samen met de gedegen HKZ-kennis van Facit, de juiste balans aan de begeleiding. Facit zal in 2007 het lopende begeleidingstraject voor kinderopvang vervolgen én een nieuw begeleidingstraject starten. Dieneke van der Meij informeert u hier graag nader over. Ze is bereikbaar via Dieneke.van.der.meij@facit.nl of 072-5746857. Overleg vanuit begeleidingstraject 2
Facit-congres op 2 oktober: de marktwaarde van kwaliteit Het gaat er echt van komen: kwaliteit krijgt marktwaarde, ook in de zorg en de kinderopvang. Door de harde kwaliteitseisen, de benchmarking en de groeiende toegankelijkheid en transparantie van gegevens zullen mondige en met internet vertrouwde klanten vergelijkend warenonderzoek gaan verrichten. En niet alleen klanten, ook de gemeente die nu al de huishoudelijke zorg moet inkopen of andere geldverstrekkende organisaties, zoals het waarborgfonds voor de kinderopvang. De concurrentie neemt toe en daarom is het van groot belang de eigen kwaliteit zichtbaar te maken. Tijdens het jaarlijkse kwaliteitscongres van Facit op 2 oktober zullen sprekers uit de hoek van de zorg (Actiz), kinderopvang, gemeente en deskundigen op hetzij het gebied van INK en marketing en/of de consumentenbond dit onderwerp van verschillende kanten belichten. Ook nieuwe ontwikkelingen op het gebied van kwaliteit komen aan de orde. Uitwisseling en discussie maken onderdeel uit van de presentaties. Daarna volgt u de workshop van uw keuze: de marktwaarde van een HKZ-certificaat in de zorg de marktwaarde van een Bronzen Keurmerk de marktwaarde van een HKZ-certificaat voor de kinderopvang de marktwaarde van de Norm Verantwoorde Zorg Rode draad door de middag heen is een spel met het thema leren van elkaar. Om de vragen in dat spel te beantwoorden, zult u onder meer sommige mededeelnemers moeten bevragen. Wie weet hoe verrijkend dat is! De winnaar gaat naar huis met de wisseltrofee. Meer informatie komt binnenkort beschikbaar op de website van Facit Wilt u op de hoogte gehouden worden en/of een vooraankondiging per e-mail ontvangen, dan kunt u zich wenden tot jacqueline.harren@facit.nl. 5 en 19 april Workshop Lusten en lasten Kaderregeling AO/IC, door Facit i.s.m. EFK en PWC, in het AZ-stadion van 13:00 tot 17:00 uur. Er zijn presentaties van bij de regeling betrokken personen (accountant, zorgkantoor, zorgmanager) waarna bespreking in subgroepjes. Meer info bij Jannie Barwegen. 6 april Informatiebijeenkomst 'Kwaliteitssysteem in de kinderopvang'. Plaats: Heerhugowaard. 17 april Netwerkbijeenkomst Extramurale Zorg en de WMO in De Kooimeer in Alkmaar van 13.00 tot 16.00 uur. Meer info bij Ans Mulder 8 mei en 12 juni HKZ-kwaliteitsdagen Facit verleent hieraan, als HKZ-partner, haar medewerking. Meer informatie op www.hkz.nl 8 + 22 mei Cursus 'Kwaliteitssysteem in de kinderopvang' 2 oktober Kwaliteitscongres Facit De marktwaarde van kwaliteit. Meer informatie: www.facit.nl/bijeenkomsten. Hoe leeftijdsbewust is uw organisatie? Uw personeelsbestand vergrijst en de werkdruk stijgt. Haalt u een optimaal rendement uit dit ervaren personeel? Facit kan u helpen een antwoord te krijgen op de vraag Hoe leeftijdsbewust is mijn organisatie? Door middel van deze analyse krijgt u zicht op de stappen die u kunt nemen om uw werknemers op een gezonde, gemotiveerde en duurzame manier langer inzetbaar te houden. Ook bij de invoering van het leeftijdsbewuste beleid kunnen wij u ondersteuning bieden. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Els Compaan of Lex Bakker via tel. 072-5746857 of via email els.compaan@facit.nl of lex.bakker@facit.nl 3
Uitbreiding Facit met nieuwe medewerkers Maar liefst vijf nieuwe medewerkers stelde Facit het laatste jaar aan. Blijkbaar weten steeds meer - tevreden - zorginstellingen, welzijnsorganisaties en gemeenten ons te vinden. In ieder geval kon het team de werkzaamheden niet meer aan zonder uitbreiding. We stellen de medewerkers aan u voor. afdelingscultuur in verpleeghuizen in kaart te brengen. De belangstelling voor verpleeghuizen stamt al vanaf haar zestiende, toen ze in de vakantie in een verpleeghuis werkte en dat bleef ze doen als bijbaan tot halverwege haar studie tot verpleegkundige. Tijdens haar volgende studie werkte ze twee jaar als docent verpleegkunde op een hogeschool. Bij Facit houdt ze zich voornamelijk bezig met de ondersteuning van zorgorganisaties in het behalen van een kwaliteitscertificaat. Daarnaast is ze inzetbaar voor het schrijven van het Jaardocument Maatschappelijke Verantwoording. E-mail:isabelle.klaassebos@facit.nl (1) Na opleidingen fysiotherapie en B-verpleging werkte Dieneke van der Meij 12,5 jaar als psychiatrisch verpleegkundige op Dijk en Duin in Castricum. Toen was het tijd voor iets anders. Zij schoolde zich om 2 en kwam in het management van de kinderopvang. Ze heeft een gastouderbureau, kinderdagverblijf en buitenschoolse opvang opgericht en daar als directeur gewerkt. Na een fusie legde zij zich als staf-/beleidsmedewerker vooral toe op het HKZ-kwaliteitssysteem in de Kinderopvang. Dieneke houdt zich bij Facit bezig met het helpen opzetten van kwaliteitsmanagementsystemen volgens HKZ en Bronzen 6 Keurmerk, cliënt- en medewerkerstevredenheidsonderzoeken, ondersteuning van kinderopvangorganisaties en cursussen interne audit. Email: dieneke.van.der.meij@facit.nl (2) Yvonne Kok heeft zich na haar een studie Technische Bedrijfskunde op een tweede studie geworpen: Cultuur, Organisatie en Management (COM). Voor die laatste studie heeft ze zes maanden meegewerkt op de zorgafdelingen van twee verschillende woonzorgcentra. De zorg bleek haar plek en sinds maart 2006 wil ze zich met name voor deze sector vanuit Facit inzetten. Dat doet ze op verschillende manieren: door de ondersteuning van organisaties bij het kwaliteitstraject, het implementeren van het zorgleefplan, de uitvoering van AO/IC werkzaamheden en de begeleiding van een bouwproject kleinschalige woningen. E-mail: yvonne.kok@facit.nl (3) Isabelle Klaasse Bos volgde een HBO-opleiding verpleegkunde en vervolgens Gezondheidswetenschappen aan de Universiteit Maastricht, afstudeerrichting zorgwetenschappen. Haar afstudeeronderzoek deed ze naar methoden om de (4) Joanita Luiten volgde Gezondheidswetenschappen/Beleid en Management Gezondheidszorg (BMG) aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Ze deed onderzoek naar het effect van de implementatie van de DBCsystematiek 1 5 op de ervaren werk- druk van medisch specialisten. Daarna werkte ze op de afdeling Gezondheidszorg als intercedente bij Tempo Team. Bij Facit houdt Joanita zich sinds januari 2006 bezig met de ondersteuning van zorgorganisaties in het behalen van het HKZ-kwaliteitscertificaat of het Bronzen Keurmerk en is ze auditor bij Stichting Perspekt. Daarnaast verleent ze ondersteuning aan centrale cliëntenraden. 3 4 E-mail: joanita.luiten@facit.nl (5) Ans Mulder studeerde HBO Management, Economie en Recht. Nadat ze via Randstad bij diverse bedrijven als secretaresse had gewerkt, werd ze directiesecretaresse bij - toen nog - Partners in de Zorg. Na een half jaar stroomde ze daar door naar het beleidsbureau als junior beleidsmedewerker. Vanaf september 2006 werkt ze bij Facit, waar ze zich bezighoudt met de Kaderregeling AO/IC, het Landelijk Dementeprogramma en kwaliteit - waaronder kwaliteitsjaarverslag, procedures, nulmeting en interne audit-cursus. Email: ans.mulder@facit.nl (6) Jasmijn de Bruijn werkte na haar opleiding HEAO Management Economie en Recht (MER) eerst drie jaar als Arbo-adviseur bij een adviesbureau op het gebied van (arbo)veiligheid en kwaliteit en daarna een jaar als waliteitsfunctionaris/preventiemedewerker bij de Coöperatieve Centrale Huisartsenpost regio Kop van Noord- Holland. Zij gaat zich bij Facit vanaf april a.s. voornamelijk bezighouden met de ondersteuning van organisaties bij hun kwaliteitsbeleid en het behalen van certificaten. 4
Jaardocument nog niet verplicht Ook over verslagjaar 2006 is het Jaardocument Maatschappelijke Verantwoording nog niet verplicht. Wel ziet de overheid graag dat zorginstellingen het nu al gebruiken om redenen van transparantie en onderlinge vergelijkbaarheid en omdat het uitgaat van de Norm Verantwoorde Zorg. Daarentegen biedt een zelf (mooi) vormgegeven jaarverslag de mogelijkheid eigen items te benadrukken in een eigen stijl en het verslag uit te reiken aan cliënten en relaties. Over het algemeen zijn zorginstellingen redelijk enthousiast over het Jaardocument. Het is een vast format en dus hoef je niet zelf na te denken over opzet en vormgeving. De tekst dwingt verantwoording af te leggen over alle belangrijke maatschappelijke, bestuurlijke en kwalitatieve zaken. Dat wordt gezien als een goede zaak. Zij die een populaire versie missen om aan cliënten en relaties uit te delen, gebruiken soms delen uit het Jaardocument, aangevuld met interviews, om dat alsnog te doen. Mennistenerf ervaring met beide Het Mennistenerf in Zaandam is zo n organisatie. Directeur Teun Everaarts: Ik ben altijd op zoek naar persoonlijk gewin bij wat verplicht is. Daarom zijn we drie jaar geleden begonnen ook een populaire versie te maken, met gebruikmaking van de teksten voor het Jaardocument. Want dat Jaardocument verzenden we niet naar relaties, dat lees je niet voor je plezier. De populaire versie wel, want die is ingedikt, uitgaande van de vraag aan medewerkers: waar gaat het jullie nou eigenlijk om, waar ben je trots op. Dat heeft Facitmedewerker Françoise Johansen raak verwoord. Ik vind dat heel knap. De investering voor het populaire verslag blijft beperkt doordat de teksten voor het Jaardocument worden gebruikt en daarnaast een paar interviews en foto s worden ingepast. Afhankelijk van de wensen van de organisatie hoeft het Jaardocument de medewerkers niet veel tijd te kosten. Het Mennistenerf koos ervoor Françoise met een pakket notulen en vergaderstukken naar huis te sturen, gecombineerd met een paar gesprekken binnen de organisatie. Teun Everaarts: Ik vind het elke keer knap dat Françoise uit de papieren kan halen hoe het hier gaat. Dat is natuurlijk ook voor ons een compliment over hoe we het opschrijven. Maar ze doet het toch maar, en met goed gekozen bewoordingen. Françoise wijst er bescheiden op dat zij eindverantwoordelijke was, maar dat veel van de teksten door nieuwe medewerker Joanita Luiten zijn geschreven. Voor meer informatie: coby.dekker@facit.nl of françoise.johansen@facit.nl. Telefoon 072-5746857. Externe klachtencommissies voor cliënten en medewerkers Organisaties kunnen zich aansluiten bij één of beide onafhankelijke klachtencommissies die Facit faciliteert, namelijk: - een klachtencommissie voor cliënten - een klachtencommissie voor medewerkers. De kosten hiervoor bedragen jaarlijks respectievelijk h 300,- en h 200,- plus de variabele kosten die aan de behandeling van een klacht zijn verbonden. Meer informatie kunt u verkrijgen bij Hans van Goor, tel. 072-5746857 of per mail hans.van.goor@facit.nl 5
Facit profileert zich in kwaliteitstrajecten Steeds meer wordt van zorgorganisaties verwacht dat zij een kwaliteitscertificaat behalen. Niet zo verwonderlijk want het kwaliteitsbeleid van een organisatie is de basis van de totale zorg- en dienstverlening. De kern van een kwaliteitssysteem is de inzet op risicobeheersing en continue verbetering, resulterend in een hogere klanttevredenheid. Door borging van een doorlopende verbetercyclus op alle onderdelen groeit de organisatie als geheel. Facit ondersteunt een groot aantal organisaties bij het doorlopen van een kwaliteitstraject, al dan niet gericht op het behalen van het bijbehorende document. De kracht van de medewerkers van Facit ligt in de vertaalslag van theorie naar praktijk en het betrekken van medewerkers. Facit heeft ervaring met de kwaliteitsmodellen HKZ, MIK-V en INK. Daarnaast zijn we vertrouwd met de normen van de keurmerken van Stichting Perspekt (Brons, Zilver/Goud). Breed werkterrein De medewerkers van Facit zijn het afgelopen jaar op het gebied van kwaliteitsbeleid werkzaam (geweest) in verpleeg- en verzorgingshuizen, organisaties voor thuiszorg, gehandicaptenzorg, kinderopvang en woningcorporaties. Om de uitwisseling van kennis en ervaring te stimuleren is in 2006 binnen Facit een vakgroep Hans Wiegel overhandigd het certificaat aan de heer Erkamp van Kooimeer kwaliteitszorg opgericht. Gemiddeld nemen acht tot tien beleidsadviseurs van Facit deel aan de vakgroep. Hiermee vergroten we onze slagvaardigheid en werken we zelf aan continue verbetering van de kwaliteit van onze eigen dienstverlening. Meer info over onze ondersteuning bij kwaliteitsbeleid verstrekken Françoise Johansen en Maaike Stam u graag. Zij zijn bereikbaar via tel. 072-5746857 of françoise.johansen@facit.nl maaike.stam@facit.nl Medewerker voor en na De beschikbaarheid van personeel in de zorg loopt terug, nu al. Werkgevers moeten zich dus gaan inspannen om hun (oudere) medewerkers te behouden én gemotiveerd te houden. Facit heeft nieuwe producten ontwikkeld die daarop inspelen. Er staat nu een compleet aanbod tot uw dienst. Dit aanbod bestaat uit: workshops loopbaan werkgever en idealen en talenten voor medewerkers loopbaanoriëntatietrajecten loopbaanbegeleiding oudere medewerkers een loopbaanspel ondersteuning bij competentiemanagement ondersteuning bij leeftijdbewust personeelsbeleid cursus functioneringsgesprekken teamcoaching outplacement Win-win voor werkgever en werknemer Dat een loopbaanoriëntatietraject heel creatief kan uitpakken voor werkgever én werknemer bewijst de casus van Tosca Verresen. Tosca werkte al vijftien jaar met verstandelijk gehandicapten voor dezelfde werkgever. Ik was er zo aan gewend dat ik niet in de gaten had dat ik er zo moe van werd, blikt ze terug. Ik had alleen het gevoel dat ik het niet meer echt leuk vond, maar geen idee wat dan wel. Mijn clustermanager verwees mij door naar P&O en zo kwam ik met mijn loopbaanvraag bij Facit. Eind 2005 begon ik een loopbaanoriëntatietraject bij Lex Bakker en dat heeft heel veel uitgehaald! Tijdens het traject bleek dat Tosca ook veel creatieve kwaliteiten had die niet uit de verf kwamen. Ze besloot dan ook een opleiding tekenen/schilderen te doen. Daarnaast wilde ze zich als gediplomeerd (stoel)masseur graag gaan inzetten bin- 6
nen de organisatie. Het was een geweldige opsteker dat mijn werkgever mij een pilot wilde laten doen met (stoel)massages voor cliënten en medewerkers en een workshop voor medewerkers en verwanten. De resultaten waren heel goed, maar er was geen plaats voor in de organisatie. Maar, zei de werkgever, als je voor jezelf begint kunnen we je geregeld inkopen. Daar had ik eerst weerstand tegen, met name tegen de zakelijke aspecten van het ondernemersschap. Om kort te gaan: ze waagde toch de stap en op dit moment is ze zelfstandige, geeft (stoel)massages op verzoek en werkt ook individueel met verstandelijk gehandicapte kinderen op verzoek van ouders met een PGB. Ik heb nu precies wat ik wil: afwisseling, creativiteit en ik kan alles zelf bepalen en ook mezelf ontwikkelen. Het is fantastisch, ik heb het weer leuk! Tosca Verresen werkt in Alkmaar en is bereikbaar op nummer 06-47578318. Voor meer informatie over het aanbod P&O: lex.bakker@facit.nl Tosca Verresen Kleinschalig, zelfstandig wonen voor cliënten Dijk en Duin Al eerder berichtten wij u over samenwerkingsverband TIL. Hierbij maken familie en zorgorganisaties zich sterk voor kleinschalig, zelfstandig wonen voor twaalf mensen met chronische psychosen / schizofrenie. Woondiensten Enkhuizen heeft een monumentale boerderij aangekocht voor de realisatie van het TIL- project. De woonboerderij wordt verbouwd en in september 2008 opgeleverd. Er komen twaalf appartementen in, verdeeld over de begane grond, een verdieping en een aanbouw. Alle appartementen krijgen een eigen badkamer en per zes eenheden een gemeenschappelijke woonkeuken. De oude en nieuwe situatie In het tweede eerste kwartaal van 2007 komt alle informatie beschikbaar op de website van het samenwerkingsverband TIL. Ook zullen er (digitale) nieuwsbrieven worden verspreid. Facitmedewerker Miranda van Velzen is projectleider van het samenwerkingsverband. Info bij miranda.van.velzen@facit.nl 7
METER voor medewerkers Minimale rompslomp, snel resultaat Met ingang van 2007 zijn zorginstellingen verplicht tot het uitvoeren van een (onafhankelijke) medewerkersraadpleging. Veel organisaties zullen bij dat vooruitzicht mogelijk een diepe zucht slaken en vrezen voor de rompslomp die zij hiermee op zich af zien komen. Al zullen er ook veel zijn, die hierin juist een uitgelezen kans zien om zichzelf als werkgever te verbeteren. Of u nu tot de eerste, of de tweede categorie behoort: Facit helpt u graag op weg. Wij hebben de afgelopen jaren veel ervaring opgedaan met het uitvoeren van (tevredenheids)onderzoeken onder cliënten. Ook het begeleiden van verbetertrajecten in organisaties hoort tot ons dagelijks werk. Onze ervaringen hebben we gebundeld in de METER medewerkersraadpleging. METER voor medewerkers is standaard, maar toch ook weer niet. Er wordt gebruik gemaakt van een uitgebreide basisvragenlijst, die in overleg met onze adviseurs op maat wordt gemaakt voor de organisatie. Ook bij de verdere uitvoering van het onderzoek houdt u, als organisatie, een vinger in de pap. Niet voor niets staan de eerste twee letters uit de naam van het onderzoek voor Met Elkaar. Het invullen van de vragenlijsten gebeurt zo veel mogelijk digitaal. Een belangrijk voordeel daarvan is de snelheid: binnen een maand na de start van het onderzoek heeft u de onderzoeksresultaten op tafel. O NDERSTEUNT EN A DVISEERT IN DE Z ORG nisaties die het onderzoek heeft laten uitvoeren. Daar heeft men ervaren dat die angst volledig ongegrond is. Wie een pen kan hanteren, kan overweg met het programma. In twijfelgevallen biedt de invulinstructie uitkomst en bij echte problemen is er altijd nog het secretariaat van Facit, dat zorgt voor telefonische ondersteuning. Voor de respons van het onderzoek streven we, zeker bij kleinere organisaties, naar 60% minimaal, liefst met een evenredige spreiding over afdelingen/locaties en functies. Gedurende de looptijd van het onderzoek ontvangt de opdrachtgever wekelijks een update over het responspercentage, eventueel uitgesplitst naar locatie, afdeling of functie, zodat gericht actie kan worden ondernomen. Het helpt zeker, zo heeft de ervaring bij De Oldeburgh geleerd, als de ondernemingsraad in een vroeg stadium bij het onderzoek is betrokken en achter het initiatief staat. Dat kan bijvoorbeeld door een lid van de ondernemingsraad zitting te laten nemen in de werk- of projectgroep dat het onderzoek op locatie coördineert. Het resultaat is een rapportage, die niet alleen getallen bevat, maar juist ook conclusies en aanbevelingen. Eventueel is het ook mogelijk om de resultaten van verschillende afdelingen, locaties of functies met elkaar te vergelijken (mits de onderzoekspopulaties vergelijkbaar zijn in omvang). Een belangrijk voordeel daarvan is, dat u gericht maatregelen en verbeteracties kunt inzetten, met een grotere kans op het gewenste resultaat. Meer weten? Hanneke.bonfrer@facit.nl of tel. 072-5746857. METER voor Medewerkers Zo ziet de enquête er op de site uit Stichting Samen Zelfstandig Wie een pen kan hanteren kan overweg met het programma Bij sommige organisaties bestaat de angst, dat een aantal medewerkers wellicht onvoldoende computervaardigheden heeft om de vragenlijst digitaal in te vullen. Zo ook bij De Oldeburgh in Alkmaar, één van de eerste orga- Welkom bij METER voor medewerkers. Wij stellen het op prijs om uw mening over onze organisatie te horen. Het onderzoek is anoniem: Stichting Eckmunde krijgt niet te zien wat u heeft ingevuld. Het invullen kost ongeveer een half uur. Als u het niet in een keer kunt of wilt afmaken, kunt u altijd op een later tijdstip opnieuw inloggen, eventueel op een andere computer. Via het aanklikken van het balkje volgende komt u in het onderzoek. Veel succes! 8
Facit ondersteunt gemeenten bij Wmo Verschillende medewerkers van Facit ondersteunen Noord-Hollandse gemeenten bij de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Castricum is één van die gemeenten. Onder supervisie van projectleider Agnes Brokers verricht beleidsadviseur Hanneke Bonfrer een grote verscheidenheid aan voorbereidende en uitvoerende werkzaamheden. Agnes Brokers: De Wmo is een ongelooflijk breed terrein, waarin veel verschillende disciplines en beleidsterreinen samenkomen. Het gaat veel verder dan het regelen van hulp bij huishouden. Er kwam niet alleen heel veel werk op ons af, maar dat moest ook nog eens in zeer korte tijd worden verzet. Dat doe je er niet zomaar even bij. We zochten dan ook een partner met brede kennis om ons daarbij te ondersteunen. Dankzij de goede ervaringen die de gemeente Schagen had opgedaan met de ondersteuning van Facit bij het Loket, klopte ook Castricum bij Facit aan. B&W houden ons amper bij Sinds juli 2006 biedt Hanneke Bonfrer op locatie ondersteuning bij de omvangrijke klus. Ze is betrokken bij de ontwikkeling van het gemeentelijke Zorgloket en het beleid ten aanzien van de ondersteuning van mantelzorgers. Ook schreef ze mee aan een gemeentelijke Wmo-krant, die huisaan-huis is verspreid en verzorgt ze het webbeheer voor het onderdeel Wmo. Daarnaast ondersteunt ze bij de ontwikkeling van een folderlijn en bewaakt ze (met Agnes) de planning. Tenslotte begeleidt ze de oprichting van een Wmo-adviesraad in de gemeente. Voor 2007 staat de ontwikkeling van het vierjarenbeleid Wmo-centraal, naast alle doorlopende uitvoeringszaken. Zo breed kan de ondersteuning dus zijn. De samenwerking bevalt goed, van beide kanten. Hanneke Bonfrer: In de Wmo kan ik heel veel van mijn ervaring en interesses kwijt. Er zit niet alleen een beleidsinhoudelijke kant aan, maar ook een procesmatige. Dat maakt het voor mij enorm boeiend. Agnes Brokers beaamt dit: Het is duidelijk te merken dat de medewerkers van Facit gewend zijn om breed te kijken. Bovendien hebben ze een gedegen kennis van het veld. Dat levert voor ons een duidelijke meerwaarde op. De combinatie van kennis en ervaring levert bovendien een snelle manier van werken op: wel zo prettig bij een project onder tijdsdruk. Het college van Burge meester en Wethouders kan ons soms amper bijhouden, grapt Agnes Brokers. Meer informatie bij hanneke.bonfrer@facit.nl of ine.van. ameijde@facit.nl O NDERSTEUNT EN A DVISEERT IN DE Z ORG Sinds 2006 zijn enkele beleidsadviseurs van Facit ook auditor voor Stichting Perspekt. Zo zet Facit haar ervaring met kwaliteitssystemen ook op andere wijze in en laten we ons inspireren door de contacten met mede-auditoren en kwaliteitssystemen van V&V organisaties in het hele land. Facit ontwikkelt raadpleging Wmo-cliënten De ervaring die Facit heeft opgedaan met de CQ Index en de vele METER-raadplegingen worden nu ook ingezet voor de ontwikkeling van een raadpleging onder Wmo-cliënten door gemeenten. Begin mei verwacht Facit een testversie van het onderzoek op haar website te hebben, zodat belangstellenden kennis kunnen maken met de vraagstelling en de onderzoeksmethodiek. Wilt u nu al meer informatie over dit onderwerp, dan kunt u terecht bij Hanneke Bonfrer: hanneke.bonfrer@facit.nl 9
Zorgleefplan: instrument voor vraagsturing en kwaliteitverbetering Onlangs ontwikkelde brancheorganisatie Actiz - in samenwerking met de LOC en de beroepsgroepen V&VN, NVVA en Sting - het zorgleefplan als instrument voor Verantwoorde Zorg. Uitgangspunt hierbij is dat cliënt zelf aangeeft hoe de kwaliteit van zijn leven optimaal ondersteund kan worden. De eerstverantwoordelijke verzorgende (EVV-er) is verantwoordelijk voor de uitvoering van de afspraken. Na een periode volgt een evaluatie met de cliënt en worden nieuwe afspraken gemaakt. De persoonlijke voorkeuren en wensen van de cliënt worden op die manier verankerd in de organisatie. De inspectie ziet de introductie van het model zorgleefplan als een goede ontwikkeling in de kwaliteitverbetering van zorg Maar past het zorgleefplan eenvoudig in elke organisatie? Is de invoering van het zorgleefplan altijd succesvol? En leidt de implementatie van het zorgleefplan voor de cliënt merkbaar tot kwaliteitsverbetering? Dit zijn vragen die de komende tijd beantwoord moeten worden. Directeur Mart Passon van woonzorgcentrum Nieuw Vredeveld in Amstelveen vertelt over zijn eerste ervaringen. dergelijke grote verandering door te voeren. Kortom De invoering van het zorgleefplan (hetzij dat van Actiz, hetzij het model van IMOZ) vereist in veel zorginstellingen de nodige veranderingen in de cultuur, structuur, taakverdeling en dagelijkse werkwijze. Het model zorgleefplan verankert de Norm Verantwoorde Zorg, maar dient daartoe ook zelf verankerd te worden in de organisatie. Dat betekent een investering om: teams te leren verantwoordelijkheid te nemen; medewerkers meer vrijheid van handelen te geven; medewerkers met de cliënt en met elkaar in gesprek te laten gaan; voor coaching en begeleiding te zorgen om medewerkers te leren observeren, signaleren, evalueren en bespreken; in sommige gevallen een cultuurverandering te bewerkstelligen; medewerkers te betrekken en enthousiast te maken. Yvonne Kok informeert u graag nader. Zij is bereikbaar via yvonne.kok@facit.nl of tel 072-5746857 Woonzorgcentrum Nieuw Vredeveld bezig met nieuw zorgplan Noodzaak systematisch te werken Mart Passon vindt het zorgleefplan een goede basis om het eigen zorgdossier te verbeteren. Bij Nieuw Vredeveld voldoen we misschien wel aan de Norm Verantwoorde Zorg, maar dat is nog onvoldoende objectief vastgesteld. Met het zorgleefplan hebben we een hulpmiddel om zichtbaar aan de normen te voldoen en tevens systematisch te werken. Veel zit wel in de hoofden van onze medewerkers, maar het moet ook op papier komen. Bovendien moet men wat doen met die informatie. Allereerst is een werkgroep gevormd die het model zorgleefplan aanpast aan Nieuw Vredeveld. Mart Passon: Daarna scholen we de EVV-ers en gaan die elk een zorgleefplan maken. Na evaluatie en bijstellingen daarvan zullen alle afdelingsmedewerkers worden geïnformeerd en wordt voor iedere bewoner een zorgleefplan opgesteld. De medewerkers worden daarbij begeleid en gecoacht. Daarnaast zal aandacht worden besteed aan de communicatie tussen medewerkers via een monodisciplinair overleg. Het is duidelijk dat het tijd en energie gaat kosten om een 10
Tijdelijke P&O-ondersteuning Soms kan het nodig zijn één van de medewerkers op uw P&O-afdeling tijdelijk te vervangen of extra expertise voor uw P&O-afdeling in te huren. Facit kan in zo n geval tijdelijke P&O-medewerkers leveren op verschillende niveaus binnen de organisatie. Zeer veel werkzaamheden kunt u daarbij aan ons toevertrouwen: van coaching tot beleidsontwikkeling / -uitvoering en van specifieke P&O-projecten tot secretariële en administratieve taken. Daarbij is inzet mogelijk van een dagdeel tot maximaal vier dagen per week, voor een periode variërend van een aantal weken tot maximaal een jaar. NyeScagha uit de brand Zo zat Woonzorggroep NyeScagha omhoog met het zwangerschapsverlof van personeelsfunctionaris Jolanda Oud. Jolanda: Daarom zochten we een interim-personeelsfunctionaris met kennis en ervaring in de zorgsector. We zijn bovendien bezig met het certificeringtraject waarbij op personeelsgebied nog veel moet worden beschreven. De interim moest goed uit de voeten kunnen met de vertaling van integraal personeelsbeleid vanuit het beleid van de organisatie. We vonden zo iemand bij Facit. Zij gaat nu mijn taken overnemen en zich bezighouden met het beschrijven van diverse personeelsprocessen, advisering, begeleiding van reïntegratietrajecten, opzetten van AVR-beleid en bovendien de functie van arbo-coördinator vervullen. Voor ons een oplossing! Meer informatie De werkzaamheden worden in dit geval op locatie verricht, maar dat kan ook vanuit ons kantoor. Als regel worden evaluatiemomenten ingebouwd om het functioneren van de Facit-medewerker te beoordelen. Hiermee houden u en wij controle over de geleverde kwaliteit. Wij factureren de werkzaamheden op basis van nacalculatie, waardoor u alleen de daadwerkelijk ingezette uren betaalt. LDP: verbeterplannen voor dementiezorg in NHN De regio Noord-Holland noord is één van de deelnemers aan het Landelijk Dementieprogramma (LDP). Het LDP moet leiden tot concrete projecten voor betere dementiezorg. De belangrijkste meerwaarde van het LDP is dat nadrukkelijk vanuit de cliënt wordt gewerkt. De afdelingen van Alzheimer Nederland nemen daarom ook een prominente rol in. Concrete plannen in eerder gestarte regio s (er zijn vijf tranches, NHN zit in de vierde) zijn bijvoorbeeld de start van een geheugenpoli, verbetering van de vroegsignalering en ondersteuning van mantelzorgers. De deelnemers van de regio Noord-Holland Noord willen het LDP benutten om (nog) meer vraaggerichte, betere, meer én meer samenhangende hulp te bieden aan mensen met dementie en hun mantelzorgers. De komende maanden stelt de regio daartoe projectplannen op. Input daarvoor is de afgelopen drie maanden verzameld middels cliëntenpanels in West-Friesland, Noord-Kennemerland en de Kop van Noord-Holland, een enquête onder zorgaanbieders en een symposium voor alle belanghebbenden in het DSB-stadion in Alkmaar. Meer informatie kunt u vinden in het LDP NHN journaal en op www.facit.nl, onder de knop open kluis. Ook kunt u mailen dan wel bellen met miranda.van.velzen@facit.nl of ans.mulder@facit.nl, telefoon 072-5746857. Voor meer informatie of een (vrijblijvende) offerte kunt u contact opnemen met Lex Bakker, telefoon 072-574 68 57 of lex.bakker@facit.nl. Facit volgt nog steeds alle ontwikkelingen rond de AZR. Voor meer informatie: Jannie Barwegen 11
Symposium Kleinschalig wonen voor mensen met dementie Grote belangstelling trok eind januari het symposium Kleinschalig wonen voor mensen met dementie: doen of laten? waar verschillende onderzoeken van onder andere het Trimbos-instituut werden gepresenteerd. De belangrijkste vraag was of het leven in een kleinschalige woonvoorziening echt (kwalitatief) beter is dan in een verpleeghuis. En of dat voor iedereen zo is. De meeste bezoekers bleken bij aankomst al enthousiast over kleinschalige woningen. En inderdaad wezen de resultaten van de onderzoeken overduidelijk in die richting. Want: cliënten hebben in een kleine setting minder hulp nodig bij hun dagelijkse activiteiten en zijn meer bij elkaar betrokken. Ook genieten zij meer van de omgeving en hebben ze vaker iets om handen. Daarnaast hebben ook medewerkers het er beter naar hun zin: ze zijn meer tevreden met hun werk, ervaren meer sociale steun van hun collega's, en hebben minder burn-out klachten dan collega's in verpleeghuizen. Tevens bleek uit een onderzoek onder familieleden dat het personeel minder gehaast overkomt. Toch kwam uit het onderzoek ook naar voren dat gedragsproblemen net zo vaak voorkomen in een kleinschalige voorziening als in grootschalige verpleeghuizen. Bovendien moet bedacht worden dat in kleinschalige voorzieningen met name ouderen wonen met lichte problematiek. Zodra de dementie verder vordert verhuizen de cliënten naar een verpleeghuis. Het verpleeghuis blijft dus nodig, maar kan zijn voordeel doen met de gevonden voordelen van de kleinschalige setting. Gemoedelijke, kleinschalige verpleeghuizen Onlangs heeft de Tweede Kamer besloten de motie van SP-kamerlid Agnes Kant te ondersteunen. Zij doet daarin een oproep om verpleeg- en verzorgingshuizen gemoedelijker en kleiner te maken. Dat is belangrijk omdat deze zorginstellingen dus inderdaad nodig zullen blijven daar een kleinschalige woonvoorziening niet voor iedere oudere ideaal is. Volgens Te Boekhorst, één van de onderzoeksters van het projectteam kleinschalig wonen van het Trimbos-instituut, ligt de kern in de manier waarop je met de bewoners omgaat. Kleinschalig wonen heeft volgens haar de voordelen dat er een zelfsturend begeleidingsteam is (de bewoner kan bijvoorbeeld makkelijker zelf bepalen wanneer hij naar bed wil) en een meer persoonsgerichte relatie met de ouderen. Verpleeghuizen hebben daarentegen te maken met meer wisseling van personeel en een meer geïnstitutionaliseerde werkwijze. Het zou voor verpleeghuizen lonen om hun kwaliteit te verbeteren door een omslag te realiseren naar kleinschaligheid in een grootschalige setting (huiskamerprojecten). Wilt u meer weten over de ondersteuning die Facit kan bieden bij kleinschalige woonvormen voor PG? Yvonne Kok staat u graag te woord. Ze is bereikbaar via yvonne.kok@facit.nl of tel 072-5746857. Sinds dit jaar kunt u bij Facit ook een cliëntvertrouwenspersoon inhuren. Meer informatie bij coby.dekker@facit.nl of ine.van. ameijde@facit.nl O NDERSTEUNT EN A DVISEERT IN DE Z ORG Colofon De Facit-Nieuwsbrief is een uitgave van Facit, een bureau dat ondersteunt en adviseert aan organisaties in de zorg, welzijn, lokale overheid en woningcorporaties. Wij verrichten onze werkzaamheden ook vanuit Rotterdam en Geldermalsen. Postbus 218, 1700 AE Heerhugowaard, tel. 072-5746857, fax: 072-5746909. E-mail adres: bureau@facit.nl. Opmaak: Signature Alkmaar, tel. 072-5618009 12