Marktaanpak PPA Zuidoost De precompetitieve dialoog Voorbereiding, uitvoering, constateringen, ervaringen en lessen

Marktaanpak PPA Zuidoost De precompetitieve dialoog Voorbereiding, uitvoering, constateringen, ervaringen en lessen Versie 1.0 Status Definitief Publicatie versie Pagina 1 van 45

Colofon Uitgegeven door Praktijproef Amsterdam Informatie Hans Kramer Telefoon 06 52 35 41 73 Opgesteld door Hans Kramer (eindredactie) mmv Sandra Kamphuis Sebe Vogel Martijn van Rij Status Definitief Versienummer 1.00 Versie Wijzigingen 0.1 12-2-2016 Eerste ruwe rapportage voor bespreking in Projectteam PPA Zuidoost 0.2 15-2-2016 Verwerking resultaten projectteam PPA ZO workshop met aanzet tot conclusies en aanbevelingen 0.3 18-02-2016 Redactieslag en aanvulling rapportage 0.4 09-03-2016 Opmerkingen projectteam, in huisstijl PPA en achtergronden PPA en doelen PPA Zuidoost 0.5 21-03-2016 Reacties Projectteam verwerkt 0.6 26-04-2016 Connekt en DITCM commentaar verwerkt 0.7 01-06-2016 Naar de marktpartijen voor commentaar 0.8 17-06-2016 Managementsamenvatting en laatste spelfouten en leestekens 0.85 29-6-2016 Exemplaar voor Werkgroep Integrale Evaluatie 0.86 30-6-2016 Twee foto s toegevoegd 0.87 8-7-2016 Verwerking van reactie van de Werkgroep Integrale Evaluatie 0.88 15-7-2016 Verwerking nagekomen reactie Werkgroep Integrale Evaluatie 0.89 15-7-2016 Versie voor laatste check werkgroep Evaluatie 0.90 30-8-2016 Versie voor de Begeleidingsgroep Evaluatie 0.95 15-9-2016 Versie voor de PPA Stuurgroep 0.96 4-10-2016 Final check marktpartijen 1.00 19-10-2016 Commentaar marktpartijen verwerkt Pagina 2 van 45 Pagina 2 van 45

Inhoud 0. Managementsamenvatting... 4 1 Inleiding: PPA, PPA Zuidoost en inhoud van de proef... 12 1.1 Aanleiding en doel rapport... 12 1.2 Praktijkproef Amsterdam... 12 1.3 PPA Fase 1 en 2... 14 1.4 PPA Zuidoost: gebiedskarakterisering en projectdoelstellingen... 14 1.5 Inhoud PPA Zuidoostproef... 16 2 De precompetitieve dialoog en proef voorbereid... 20 2.1 Voor de go nogo beslissing van de Stuurgroep PPA... 20 2.2 Na de go-nogo beslissing... 20 2.3 Twee sporen aanpak... 21 2.4 Keuze van een proces om tot samenwerking te komen... 21 3 De uitvoering van de precompetitieve dialoog... 23 3.1 Van Tendernet naar de precompetitieve bijeenkomsten... 23 3.2 De deelnemende marktteams... 23 3.3 Plenaire sessies... 24 3.4 De organisatie van de precompetitieve samenwerking... 26 3.5 Inhoudelijke thema s... 28 3.6 De opgestelde documenten... 34 3.7 De Voorstellen beschouwd... 35 3.7.1 Twee ingediende voorstellen... 35 3.7.2 Markteams presenteren Voorstel... 36 3.7.3 Aanscherping twee ingediende voorstellen... 36 3.7.4 Indienen definitieve Voorstellen... 36 3.7.5 Proces van advisering over de Voorstellen... 36 3.7.6 Stuurgroep besluit... 37 3.7.7 Samenwerkingsovereenkomst... 38 3.8 Proces Europese Aanbesteding... 38 4 Constateringen, ervaringen en aanbevelingen... 40 4.1 DITCM-Connekt versus PPA Zuidoost... 40 4.2 Constateringen, ervaringen en belevingen marktproces... 40 4.3 Aanbevelingen... 44 Pagina 3 van 45 Pagina 3 van 45

0. Managementsamenvatting Inleiding Binnen het PPA deelproject Zuidoost is in het najaar 2016 een precompetitieve dialoog uitgevoerd. In dit rapport wordt verslag daarvan verslag gedaan. Aanpak, voorbereidingen, wijze van uitvoering en ervaringen en lessen zijn vastgelegd. Het rapport is opgesteld door het projectteam van PPA Zuidoost. De reacties van Ditcm, Connekt en de wegbeheerders (PPA werkgroep Evaluatie) zijn verwerkt. De deelnemende marktpartijen zijn uitgenodigd hun ervaringen te delen. Slechts één partij heeft hier gebruik van gemaakt. Doel rapport Het rapport is opgesteld omdat er behoefte bestaat bij andere Smart Mobility projecten, wegbeheerders, Ditcm en Connekt om de aanpak, ervaringen en aanbevelingen breed onder de aandacht te brengen. Wat is een precompetitieve aanpak, hoe kan deze worden aangepakt en ingevuld, welke keuzes zijn gemaakt en wat zijn de ervaringen en aanbevelingen. Het rapport is geen evaluatie uitgevoerd door een onafhankelijke externe. Het is een beschouwing en een sfeertekening. De aanpak en de gemaakte keuze worden zo feitelijk als mogelijk beschreven. De ervaringen en aanbevelingen zijn het resultaat van een interne PPA Zuidoost brainstorm aangevuld door Ditcm en Connekt. De evaluatie van het marktproces is onderdeel van de evaluatie PPA-Zuidoost (Twijnstra- Mu) en de integrale PPA Fase evaluatie, die voorzien zijn voor het voorjaar 2017. Gebiedskarakterisering Amsterdam Zuidoost is het 2e uitgaanscentrum van Amsterdam. Naast de ArenA, de Ziggo Dome en de Heineken Music Hal zijn er de woonboulevard de Villa Arena, bioscopen, winkelcentra, het ziekenhuis AMC en vele bedrijven op korte afstand van elkaar gevestigd. Er vinden geregeld grote evenementen gelijktijdig plaats, zgn. doubles en triples. Doelstellingen PPA Zuidoost Voor PPA Zuidoost is volgende hoofddoelstelling geformuleerd: De weggebruiker (woon-werkverkeer, winkelend publiek en evenementenverkeer) tijdens evenementen beter informeren en sturen door middel van integratie van incar- en wegkantsystemen en samenwerking tussen publieke en private partijen, zodat beschikbare ruimte in het netwerk en beschikbare parkeercapaciteit beter worden benut en er wordt bijgedragen aan de transitiepaden van Connecting Mobility. PPA Zuidoost heeft de volgende projectdoelstellingen: 1. Beproeven van de mogelijkheid om met een publiek-private samenwerking in verkeersmanagement en verkeersinformatie bij te dragen aan het behalen van beleidsdoelstellingen van Rijk, stad en regio in de omgeving van Amsterdam Zuidoost. Dit wordt gerealiseerd door: Pagina 4 van 45 Pagina 4 van 45

het beproeven van private diensten op het gebied van verkeersmanagement en verkeersinformatie op het hoofd-, provinciaal en stedelijk wegennet tijdens evenementen; via de proeven inzicht te krijgen in veranderende rol en bijbehorende leercurve van publieke en private partijen voor de toekomst; gevolgen voor weggebeheerders tijdens de proeven in kaart te brengen (beheer, kostenbesparing); inzicht krijgen in mogelijke businessmodellen; 2. Opdoen van ervaring en inzicht met private diensten op gebied van gecoördineerd netwerkbreed verkeersmanagement en verkeersinformatie en de wijze waarop weggebruikers hun gedrag daarop aanpassen door integratie van in-car- en wegkantsystemen en of dit het meer dynamisch inzetten van het regelscenario (met bijbehorende verwachte gewenste verkeerskundige effecten) tot gevolg kan hebben; 3. Inzicht krijgen in de toepasbaarheid in vergelijkbare situaties/regio s (opschaalmogelijkheden); mede op basis van gegenereerde inzichten in haalbaarheid, kosteneffectiviteit, efficiëntie en draagvlak bij weggebruikers en samenwerking met wegbeheerders en private partijen. Aanpak De aanpak van de proef bestaat uit 5 fasen: 1. Voorbereiding 2. De precompetitieve dialoog 3. Voorbereiding van de uitvoering 4. Uitvoering van de proef 5. Evaluatie Voorbereiding: richtinggevende uitspraken, uitgangspunten en dialoog elementen In de voorbereiding zijn twee sporen gevolgd. De inzet van PPA (en de wegbeheerders) was te komen tot een samenwerking met de markt op basis van gelijkwaardigheid. PPA wilde samen met de markt de innovaties tot stand brengen. Met DITCM en Connekt is daarom de precompetitieve marktdialoog uitgewerkt. Omdat vooraf niet zeker was dat de marktdialoog succesvol zou zijn, is parallel ook een Europese aanbesteding voorbereid. Gezamenlijk zijn voordat de dialoog van start ging enige documenten voorbereid, zoals de projectoutline, de beoogde spelregels, tijdpad, beoogde sessies en te bespreken thema s en onderwerpen en de voor te stellen organisatiestructuur. Afgesproken is dat alle bijeenkomsten op neutraal terrein bij Connekt zouden plaatsvinden. Centraal in de projectoutline stonden de richtinggevende punten. De volgende aspecten zouden in de proef vanuit PPA en de wegbeheerders zonder in beton te zijn gegoten aandacht moeten krijgen: Afstemming met alle stakeholders, dus naast de stakeholders in het gebied ook de verkeercentrales, rondom de operationele uitvoering van evenementen; Inhoudelijke voorbereiding van pre-trip en on-trip informatie voorziening; Pagina 5 van 45 Pagina 5 van 45

Inhoudelijke voorbereiding van regelscenario s en afstemmen met stakeholders en binnen betrokken gremia; Pre-trip en on-trip adviseren/begeleiden van alle automobilisten naar, in en vanuit het gebied; Operationele uitvoering van het regelscenario tijdens het evenement; Aansturen van wegkantsystemen; Voor de wegbeheerders inzichtelijk maken van de status van het wegennet en maatregelinzet door middel van een WebGUI; Analyse en een rapportage van de effecten en leerpunten van ieder evenement die bij een volgend evenement gebruikt dienen te worden; Verzamelen en verwerken van alle verkeersdata voor de voorbereiding uitvoering en evaluatie van de proef. ( Mogelijke ) Uitgangspunten voor de proef: Het team maakt optimaal gebruik van zowel beproefde vaste en mobiele diensten als van de aanwezige wegkantsystemen bij het uitvoeren van de private verkeersmanagementdiensten; Borgen collectief belang alle weggebruikers à streven naar systeem optimum in plaats van individueel optimum; Verkeersveiligheid, leefbaarheid, gastvrijheid en bereikbaarheid van het gebied mogen niet verslechteren; Het team baseert de informatie naar de weggebruikers op zowel de data die beschikbaar wordt gesteld door wegbeheerders, als op zelf verkregen informatie zoals data uit voertuigen (FCD) en andere gegevens; Het team realiseert zelf de voorzieningen om middels DVM-Exchange services aan te vragen bij de verschillende verkeerscentrales. Deze services dienen vooraf gedefinieerd en goedgekeurd te zijn door de wegbeheerders. Voor de wegbeheerders waren het merendeel van deze uitgangspunten hard, voor de marktpartijen lag dit genuanceerder. Ze spraken van mogelijk, richtinggevend en factoren die konden bijdragen aan succes. Binnen de nagestreefde gelijkwaardige samenwerking past geen beoordeling. Vandaar dat vooraf de volgende elementen zijn genoemd, die voor PPA relevant waren bij de samenwerking met marktteams: 1. Diepgaande kennis van en ervaring met integratie van wegkant en in-car. Hierbij denken we in elk geval aan: Verkeerskundige integratie; Systeem integratie (bv DVM Exchange, standaarden etc.); Organisatorische integratie (stakeholdermanagement richting wegbeheerders, bedrijven, wetenschap, internationaal); 2. Beschikken over een door weggebruikers grootschalig gebruikte en goed gewaardeerde in-car oplossing/platform; 3. Concreet voorstel voor een grootschalige proef in Amsterdam Zuidoost in het voorjaar/de zomer van 2016 met daarin specifieke aandacht voor: De business case (zowel structureel voor de langere termijn als voor de proef zelf); Pagina 6 van 45 Pagina 6 van 45

Het bereiken, binden en faciliteren van de weggebruikers; De rol en invulling van private services en diensten op het terrein van verkeersmanagement; 4. Aangeven wat hun visie is op PPA Zuidoost in relatie tot: De eigen strategie en doelstellingen van de private partner(s); De transitiepaden van Connecting Mobility. Dit heeft geresulteerd in de volgende vraag aan de markt: De wegbeheerders willen in 2016 verkeersmanagementdiensten uit laten voeren door een private partij die met een optimale inzet van wegkant en in-car systemen de bereikbaarheid en doorstroming van het Zuidoost gebied tijdens evenementen verbetert. Uitvoering van de precompetitieve dialoog De precompetitieve dialoog ging van start met een aankondiging op Tendernet. Na een zeer druk bezochte startbijeenkomst, waar PPA de achtergronden, scope, doelstellingen en uitgangspunten heeft toegelicht, hebben vijf plenaire bijeenkomsten plaatsgevonden aangevuld met bilaterale gesprekken tussen PPA en de individuele teams. Aan de dialoog hebben aanvankelijk 12 marktpartijen / -teams deelgenomen. Vier hebben tot de eindstreep deelgenomen. Partijen zijn met name afgehaakt vanwege het harde vertrekpunt dat er geen overheidsbijdrage beschikbaar was, of omdat ze elkaar vonden in een consortium. In de vijf bijeenkomsten, die een andere programmering kenden dan vooraf voorzien door PPA, Connekt en DITCM, zijn de volgende onderwerpen besproken: Spelregels; Wensen en verwachtingen wegbeheerders; Randvoorwaarden, uitgangspunten en succescriteria. Gekozen werd voor een positieve formulering succescriteria. In een samenwerking passen geen vanuit opdrachtgever-opdrachtnemer relatie te formuleren randvoorwaarden en beoordelingscriteria; Organisatie invulling:. Om te komen tot een neutrale onafhankelijke vaststelling of een ingediend voorstel van een marktteam kansrijk was werden een expertteam en een strategisch team gevormd. Van het expertteam maakte expert en deskundigen van de wegbeheerders deel uit, het strategisch team was samengesteld uit door gezamenlijk voorgedragen (inter)nationale deskundigen met gezag; Voorstel(len) toetsing: Hoe wordt door PPA omgegaan met de ingediende proposities. Bewust is afgezien iom een ingediend voorstel langs de lat van een beoordelingskader te leggen, dat past niet binnen de nagestreefde open, transparante en gelijkwaardige samenwerking; Éen of meerdere proeven; Planning; Publieke vergoeding; Besloten is geen publieke vergoeding te geven voor de voorbereiding van en de uit- Pagina 7 van 45 Pagina 7 van 45

voering van de proeven. Deze keuze heeft ertoe geleid dat enige marktteams afhaakten; Samenwerkingsovereenkomst, Memorandum of Understanding en juridisch kader. Afgesproken werd dat wederzijds geen juridische stappen zouden worden gezet als de uitkomst voor een partij niet bevredigend was. Besloten werd te streven naar een samenwerkingsovereenkomst tussen de publieke en private partijen. Bij de uiteindelijke uitvoering is deze gehanteerd, maar niet getekend vanwege de juridische complexiteit. De samenwerkingsovereenkomst is gehanteerd als onderlinge afspraken, vastgelegd in de notulen van de afstemmingsbijeenkomsten tussen de Stuurgroep en het Management van de marktteams; Gebiedsexcursie; Kennismaking stakeholders en rollerspel vigerende operationele evenementen verkeersmanagementorganisatie. Twee ingediende voorstellen Uiteindelijk zijn twee voorstellen door twee breed samengestelde marktteams ingediend. Beide voorstellen zijn gepresenteerd aan PPA, het expert- en strategisch team, vervolgens aangescherpt, hernieuwd gepresenteerd, van een advies voorzien door expert- en strategische teams en uiteindelijk met een positief besluit van de Stuurgroep bekrachtigd en tenslotte op basis van afspraken tussen de Stuurgroep en de afzonderlijke Management teams gestart met de voorbereidingen om tot uitvoering te komen. Uiteindelijk is door één marktteam proeven uitgevoerd, te weten Technolution, KPN, Brand MKRS Creative Agency, Goudappel Coffeng / Dat.Mobility, Flitsmeister en Be- Mobile. Het voorstel van de Digitale Wegebeheerder, een samenwerking van Trinité, Traffic Link, Schmitparking, Intemo en CWI is uiteindelijk niet tot uitvoering gekomen De Digitale Wegbeheerder heeft uiteindelijk besloten niet verder deel te nemen aan de PPA ZO Proef omdat ze onvoldoende kans zag en draagvlak ervaarde om tot een succesvolle proef te komen. In de PPA Zuidoost evaluatie van Twijnstra Gudde (voorjaar 2017) zal dit proces o.a. worden geëvalueerd. Onderstaand zijn puntsgewijs de ervaringen en aanbevelingen opgenomen. Voor een toelichting wordt verwezen naar hoofdstuk 4. Constateringen, ervaringen en belevingen marktproces Het unieke marktproces werd gekenmerkt door: Binnen- en buitenring: In de binnenring de woordvoerders, in de buitenring hulptroepen van de publieke kant en marktteams; (On)afhankelijk voorzitterschap: Uitgevoerd door de PPA omgevingsmanager die zich neutraal (mogelijk) opstelde naar de publieke en private partijen; Sfeer: Plezierige, ontspannen en harmonieuze sfeer en respectvol overleg; Aanwezigheid: Bij alle plenaire, behoudens laatste bijeenkomst, waren alle deelnemers aanwezig; Pagina 8 van 45 Pagina 8 van 45

Externe presentaties Deze zijn verzorgd door stakeholders, wegbeheerders en externe deskundigen; Bila s: Met de aanwezige afzonderlijke marktpartijen hebben door het projectteam en het Expertteam bila s plaats gevonden om gevoel te krijgen voor de mogelijk in te dienen voorstellen, de beweegredenen al of niet indienen voorstellen en de inhoud ervan; Expertteam en Strategisch Team: Het instellen van een Strategisch Team en een Expertteam wekte vertrouwen bij de marktpartijen en vormde de schakel met de wegbeheerders en zorgde voor de onafhankelijke toetsing; Gezamenlijke verantwoordelijkheid besluitvorming: Was er verschil van inzicht tussen de marktpartijen onderling dan wel tussen PPA en de marktpartijen dan werd er besloten door middel van meerderheid van stemmen; Veel inzet publieke kant: De tijdsinzet vanuit de wegbeheerders en PPA was fors. De inzet van de marktpartijen bedraagt naast aanwezigheid, de interne afweging of de marktdialoog voldoende opleverde en een voorstel kansrijk zou kunnen worden ingediend. Na honorering van een voorstel begint bij de marktteams de teller echt te lopen; Veel eenrichtingsverkeer: Tijdens de eerste vier sessies was er veel eenrichtingsverkeer vanuit de publieke naar de private kant; Onzichtbaar proces consortiavorming: Voor de publieke kant voltrok de consortiavorming zich grotendeels buiten haar waarneming. In wandelgangen was er veel gelegenheid elkaar te leren kennen, af te tasten en tot vervolgafspraken te komen. De kiem voor de samenstelling van de teams die voorstellen hebben ingediend zijn daar gelegd; Concurrentiepositie Marktteams: Tijdens de plenaire sessies was te merken wat de concurrentiepositie van het deelnemende private marktpartijen en marktteam was; Gebiedskennis: De gebiedskennis tussen de private marktpartijen en marktteams liep uiteen; Inhoud versus proces: Er is weinig gesproken over inhoudelijke onderwerpen en veel gesproken over proces, organisatie, beoordelingsvorm en publieke bijdrage; Belangen en beoordeling : Bij bespreking/discussie over issues werd duidelijk wat de belangen en marktposities waren bij het al of niet indienen van Voorstellen en vooral de wijze van beoordelen cq. honorering. Als de intentie aanwezig was om een Voorstel in te dienen, was men op zoek naar niet verkregen, maar wel gewenste garanties. Bij de bespreking van de inhoudelijke onderwerpen werd vaak zowel door de publieke als private partijen omzichtig en wollig taalgebruik gebezigd (metataal), om de directe individuele eigen belang niet te scherp te laten doorklinken; Stuurgroep: De PPA Projectorganisatie heeft de Stuurgroep PPA vanaf het begin meegenomen en instemming gevraagd op hun rol bij de uiteindelijke go beslissing. Voor de Pagina 9 van 45 Pagina 9 van 45

Stuurgroep was het een spannende tijd want afwijking van de adviezen van het Strategisch en Expertteam betekende dat de Stuurgroep wat uit te leggen had; Hoog tempo: Er is een natuurlijk dilemma tussen een hoog tempo en het vasthouden van de sense-of-urgency. Voor de Marktteams was dat een uitdaging om het hoge tweewekelijkse tempo bij te houden. Vanuit PPA was er een sense of urgency ; Slaagkans: Zekerheid over de slaagkans van de unieke precompetitieve marktdialoog werd pas verkregen nadat de marktteams een Voorstel hebben ingediend. En feitelijke pas nadat de PPA Stuurgroep had besloten over de voorstellen aan de hand van de adviezen van het Expert en Strategisch team en overleg met hun Management; Omgaan met onzekerheid: Omdat de uitkomst van de precompetitieve marktdialoog niet vooraf vaststond was het projectteam genoodzaakt een alternatieve benadering, de Europese aanbesteding, achter de hand te hebben. Ook was het voor de betrokkenen aan de publieke kant een hele uitdaging om zowel zelf of naar hun achterban toe om te gaan met de onzekerheid. Er is in geïnvesteerd om voortdurend de filosofie en aanpak toe te lichten en de gebruikelijke risico beelden en gevoelens weg te nemen. De onzekere uitkomst betekende ook dat naar buiten (achterban, bestuurders, stakeholders, pers en publiek) toe niet konden worden verteld hoe de proef er exact uit zou zien. Dat hoort bij innovatie, maar toch, vraagt wel lenigheid! Aanbevelingen: Procesmatig: Stuur op gelijkwaardigheid: Een belangrijke les bij het streven naar gelijkwaardige samenwerking is dat direct bij de start van het proces uit te stralen in doen, laten, handelen en communicatie; Geef ruimte voor netwerken: Tijdens de borrel of de lunch kreeg de relatie verder vorm. In de relatie tussen PPA en de Marktteams, maar ook de relatie tussen de Marktteams onderling is geïnvesteerd; Benoem een onafhankelijk voorzitter: Een onafhankelijk voorzitter valt aan te bevelen; Stel onafhankelijke adviesorganen in: Het gezamenlijk vormen van een adviesteams (bijvoorbeeld Expertteam, Strategisch Team) die Voorstellen onafhankelijk beoordelen vanuit hun deskundigheid zonder laste en ruggespraak draagt bij aan een sfeer van vertrouwen en een objectieve beoordeling en besluitvorming. De besluitvormers kunnen niet zonder goede reden afwijken van de adviezen. Het valt aan te bevelen de rol van de publieke projectorganisatie bij de besluitvorming over de Voorstellen minimaal te laten zijn; Organiseer presentaties door externen (niet PPA): Externe presentaties hebben bijgedragen aan het inzicht in wat er speelt in het gebied, de organisatorische complexiteit, belangen, businessbelangen en goede sfeer; Pagina 10 van 45 Pagina 10 van 45

Accepteer onzekerheid over kans op succes: Accepteer dat voorafgaand aan en tijdens het proces er geen zekerheid op het indienen van Voorstellen bestaat, laat staan dat er zekerheid is of het tot uitvoerbare proeven komt. Een Voorstel wordt pas expliciet nadat het Voorstel is ingediend en het afgesproken onafhankelijke toetsingsproces is doorlopen; Organiseer onafhankelijke toetsing: Aanbevolen wordt een onafhankelijk proces te organiseren van deskundigen die boven de partijen staan en naar de Voorstellen kijken op hun waarde naar inhoud en uitvoerbaarheid. Vermijd beoordeling, toetsing en dergelijke. Het draagt niet bij aan de samenwerkingsfilosofie; Kies voor een twee sporen aanpak: Doordat er naast het proces van samenwerking ook een Europese aanbesteding is voorbereid, hadden de publieke partijen van te voren goed nagedacht over de eisen en wensen voor de Proef. Hierdoor konden deze goed vertaald worden in succescriteria voor de Proef. Daarnaast konden de publieke partijen het belang goed uitdragen; Zorg voor flexibiliteit: Evaluatie en afspraken met wegbeheerders en stakeholders kun je niet eerder maken dan dat Voorstellen zijn ingediend. Tot die tijd kunnen bepaalde zaken dus nog wijzigen; Borg actieve betrokkenheid door de Stuurgroep: Het proces is door de Stuurgroep serieus opgepakt. Er is een extra overleg ingepland waarbij iedereen aanwezig was. Alle leden hebben zich goed ingelezen. Dit helpt mee in de draagvlak van het besluit om een Voorstel wel of niet te honoreren. Daarnaast draagt dit bij aan de samenwerking met de Marktteams. Zij gaan tenslotte ook serieus met hun Voorstel om; Wees duidelijk over de overheidsbijdrage: Wees vooraf duidelijk en expliciet over harde randvoorwaarden en uitgangspunten. Het draagt bij aan goed gesprek over de zaken die er toe doen en waarover de discussie moet gaan of waarbinnen het gesprek plaatsvindt. Zowel de Marktteams als de publieke partijen hebben behoefte aan duidelijkheid; Wees je bewust van terughoudendheid wegbeheerders én bij bedrijven: Vertegenwoordigers van de wegbeheerders zijn terughoudender / voorzichtiger dan hun Management. Zij zien logischerwijs meer beren op de weg. Laat dit het proces niet bemoeilijken, het Management neemt uiteindelijk de beslissing; Borg de inzet van de juiste personen: Het proces rondom een precompetitieve dialoog vraagt veel inzet vanuit de publieke partijen. Sessies moeten gedegen voorbereid worden, maar daarnaast moeten ook bepaalde (juridische) documenten opgesteld worden. Het proces van inkoop of aanbesteding voorbereiden, issues uitwerken, de totale procesvoering. Vanuit de publieke partijen vraagt dit minimaal 2 á 3 fte s inzet; Zorg voor consistentie en betrouwbaarheid: Belangrijk is als publieke partijen consistent te zijn en te blijven en betrouwbaarheid uit te stralen. In de discussie over al of niet een overheidsbijdrage heeft dit zijn waarde bewezen. Pagina 11 van 45 Pagina 11 van 45

1 Inleiding: PPA, PPA Zuidoost en inhoud van de proef 1.1 Aanleiding en doel rapport Aanleiding Binnen het PPA deelproject Zuidoost is in het najaar 2016 een precompetitieve dialoog uitgevoerd. In dit rapport wordt verslag daarvan verslag gedaan. Aanpak, voorbereidingen, wijze van uitvoering en ervaringen en lessen zijn vastgelegd. Het rapport is opgesteld door het projectteam van PPA Zuidoost. De reacties van Ditcm, Connekt en de wegbeheerders (PPA werkgroep Evaluatie) zijn verwerkt. De deelnemende marktpartijen zijn uitgenodigd hun ervaringen te delen. Slechts één partij heeft hier gebruik van gemaakt. Doel rapport Het rapport is opgesteld omdat er behoefte bestaat bij andere Smart Mobility projecten, wegbeheerders, Ditcm en Connekt om de aanpak en ervaringen en aanbevelingen breed onder de aandacht te brengen. Wat is een precompetitieve aanpak, hoe kan deze worden aangepakt en ingevuld, welke keuzes zijn gemaakt en wat zijn de ervaringen en aanbevelingen. Het rapport is geen evaluatie uitgevoerd door een onafhankelijke externe. Het is een beschouwing en een sfeertekening. De aanpak en de gemaakte keuze worden zo feitelijk als mogelijk beschreven. De ervaringen en aanbevelingen zijn het resultaat van een interne PPA Zuidoost brainstorm aangevuld door Ditcm en Connekt. De evaluatie van het marktproces is onderdeel van de evaluatie PPA-Zuidoost (Twijnstra- Mu) en de integrale PPA Fase evaluatie, die voorzien zijn voor het voorjaar 2017. 1.2 Praktijkproef Amsterdam De Praktijkproef Amsterdam test hoe met innovatieve technieken in de auto en langs de weg de regio Amsterdam goed bereikbaar kan blijven. Op initiatief van het ministerie van IenM werken de gemeente Amsterdam, de provincie Noord-Holland, Rijkswaterstaat en de Stadsregio Amsterdam in de proef samen met het bedrijfsleven en de wetenschap. Ze gaan na hoe technieken en actuele reisadviezen in de auto in combinatie met een slim, geautomatiseerd systeem van verkeerslichten en toeritdoseerinstallaties het verkeer zo kan spreiden dat files niet of later ontstaan. Daarbij krijgt een groot aantal deelnemers in de auto een individueel reisadvies. De gegevens van weggebruikers die meedoen aan de proef, worden weer gebruikt om het reisadvies actueel te houden. Zo blijft de Amsterdamse regio ook in de toekomst bereikbaar en aantrekkelijk voor bewoners, bedrijven en bezoekers. De Praktijkproef Amsterdam bestaat grootschalige praktijkproeven met innovaties in de auto en op de weg: Gecoördineerd Netwerkbreed Verkeersmanagement (GNV). Nergens ter wereld wordt intelligente technologie op het gebied van verkeersmanagement op zo n grote schaal getest in het dagelijkse verkeer. Dus met echte auto's en met echte weggebruikers in de drukke Amsterdamse regio. Pagina 12 van 45 Pagina 12 van 45

Het doel van PPA is om stapsgewijs in 3 fasen toe te werken naar een toekomst waarin auto's, verkeerslichten en informatieborden digitaal met elkaar zijn verbonden en volledig samenwerken. Het uiteindelijke doel van PPA is om geïntegreerde wegkant- en in-car oplossingen grootschalig te beproeven om daarmee de capaciteitsbenutting van rijks-, provinciale en stedelijke wegen te vergroten. Zo draagt de proef bij aan een betere doorstroming van het verkeer, minder files en een schonere en veiligere stad. Met de ervaringen en resultaten van Praktijkproef Amsterdam wordt een praktische basis gelegd voor een aanpak die in andere stedelijke gebieden (in Nederland en daarbuiten) succesvol en kosteneffectief kan worden toegepast. De PPA maakt deel uit van het leren in de praktijk dat nodig is om de vernieuwingsopgave voor Smart Mobility van de Rijksoverheid.(Ministerie van Infrastructuur en Milieu) vorm te geven. Ook levert PPA een concrete bijdrage aan de transitiepaden van Connecting Mobility. PPA is een fasegewijs, innovatief project gericht op de transitie naar nieuwe concepten van netwerkbreed verkeersmanagement. Bovendien speelt PPA zich af in de operationele grootstedelijke praktijk. Dit bijzondere karakter van PPA vereist enerzijds actieve politieke, bestuurlijke en organisatorische steun en biedt anderzijds ook politieke, bestuurlijke kansen en organisatorische kansen. De praktijkproef wordt in drie fasen uitgevoerd (zie figuur 1). Figuur 1 PPA Fasering Pagina 13 van 45 Pagina 13 van 45

1.3 PPA Fase 1 en 2 In Fase 1 stond het grootschalig beproeven van gecoördineerd netwerkbreed verkeersmanagement (GNV) centraal door op het HWN en SWN VRI s en TDI s geautomatiseerd en pro-actief te laten regelen. Deze wegkantproef is afgerond en de werking en de effecten zijn gerapporteerd in evaluatierapporten (www.praktijkproefamsterdam.nl). Daarnaast hebben grootschalige proeven plaatsgevonden met het individueel adviseren en informeren via innovatieve in-car technologie. De doelstelling van het In-car project was om grootschalig ervaring op te doen in de regio Amsterdam met in-car technieken, toegespitst op het individueel en op maat informeren en beïnvloeden van weggebruikers, teneinde de verkeersdoorstroming te optimaliseren. Met als langere termijn doel om de rol van de overheid inzake het informeren van weggebruikers mogelijk te beperken. De in-carproeven kenden de volgende uitgangspunten: 1. Markt levert verkeersinformatiediensten aan weggebruikers; 2. Grootschalige praktijkproef om zichtbaar effect op de weg te bereiken; 3. Betrouwbare individuele verkeersinformatie om gedrag beïnvloeden; 4. Integrale oplossing met VC s en wegkantsystemen ; 5. Stimuleren samenwerking. De in-carproeven zijn uitgevoerd door twee consortia (Amsterdam Onderweg en Amsterdam Mobiel) en gericht op twee doelgroepen in de regio Amsterdam, het woonwerk en evenementen verkeer Amsterdam Zuid-Oost en de omgeving Rai. De proeven zijn in 2015 uitgevoerd en geëvalueerd. De rapporten zijn opgenomen in de PPA gereedschapskist (www.praktijkproefamsterdam.nl). Voor Fase 2 zijn de volgende doelstellingen genoemd: 1. Het beproeven van de mogelijkheid om het GNV-regelconcept van fase 1 wegkant (effectief) te operationaliseren in een ander gebied met nieuwe partners. (PPA Noord); 2. Het beproeven van de mogelijkheid om de Fase 1 wegkant oplossing kosteneffectief te verbeteren door in het toegepaste GNV-regelconcept actuele In-car informatie (Floating Car Data) te gebruiken. (PPA West); 3. Het beproeven van de mogelijkheid om de In-car aanpak van Fase 1 te versterken door het inbrengen van wegkantmaatregelen in de In-car adviezen. (PPA Zuidoost). 1.4 PPA Zuidoost: gebiedskarakterisering en projectdoelstellingen Amsterdam Zuidoost is het tweede uitgaanscentrum van Amsterdam. De Amsterdam ArenA, Ziggo Dome en Heineken Music Hall trekken jaarlijks vele bezoekers. Naast deze uitgaansfuncties kent het ArenAPoort gebied nog verscheidene andere functies zoals het grote winkelcentrum ArenAPoort, Pathe ArenA, Woonmall ArenA, IKEA, ziekenhuis AMC en bedrijven zoals ING, Deutsche Bank, etc. Al deze bestemmingen trekken op verschillende momenten van de dag bezoekers aan. Ten tijde van grote evenementen, waarbij er in korte tijd tienduizenden bezoekers extra het gebied in komen, leidt dit tot drukte op de wegen, bijvoorbeeld tijdens de avondspits of op koopzondagen. Pagina 14 van 45 Pagina 14 van 45

In Arenapoort zijn op het hoogtepunt van het evenementen seizoen 5 of 6 evenementen gemiddeld per week. Figuur 2 Scopegebied PPA Zuidoost Om het verkeer tijdens evenementdagen in goede banen te leiden wordt er in het gebied veel aandacht besteed aan verkeersmanagement. Hierbij wordt door het inzetten van een dynamisch regelscenario, inzet van verkeerregelaars, tijdelijke bebording, etc., het evenementenverkeer zo goed mogelijk verdeeld over de beschikbare parkeerlocaties en beschikbare wegen. Belangrijke stakeholders bij het verkeersmanagement zijn onder andere de evenementenorganisatoren, verkeerspolitie, parkeerexploitanten, stadsdeel en gemeente Ouder-Amstel. Op het gebied van dynamisch verkeersmanagement werkt de gemeente Amsterdam nauw samen met de regionale partners Rijkswaterstaat en provincie Noord-Holland. De betrokken stakeholders werken in de Regieorganisatie Zuidoost onder leiding van de Stadsregisseur nauw samen aan een bereikbaar en gastvrij Zuidoost Rondom Zuidoost wordt in het kader van de weguitbreiding SAA de komende jaren gewerkt aan de verbreding van de A1 en A6 en wordt de Gaasperdammerweg A9 verbreed en ondertunneld. PPA Zuidoost richt zich op alle weggebruikers die te maken krijgen met extra verkeer rondom Zuidoost door grootschalige evenementen in de ArenAPoort. Het scopegebied bestaat dan ook uit de gehele ruit van A1, A10, A2 en A9 en het gebied daarbinnen en stedelijke routes van S111, S112, Burgemeester Stramanweg, inclusief raakvlak met omliggende gemeenten en provincie Noord-Holland. Pagina 15 van 45 Pagina 15 van 45

Voor PPA Zuidoost is volgende hoofddoelstelling geformuleerd. De weggebruiker (woon-werkverkeer, winkelend publiek en evenementenverkeer) tijdens evenementen beter informeren en sturen door middel van integratie van incar- en wegkantsystemen en samenwerking tussen publieke en private partijen, zodat beschikbare ruimte in het netwerk en beschikbare parkeercapaciteit beter worden benut en er wordt bijgedragen aan de transitiepaden van Connecting Mobility. PPA Zuidoost heeft de volgende projectdoelstellingen: 1. Beproeven van de mogelijkheid om met een publiek-private samenwerking in verkeersmanagement en verkeersinformatie bij te dragen aan het behalen van beleidsdoelstellingen van Rijk, stad en regio in de omgeving van Amsterdam Zuidoost. Dit wordt gerealiseerd door: het beproeven van private diensten op het gebied van verkeersmanagement en verkeersinformatie op het hoofd-, provinciaal en stedelijk wegennet tijdens evenementen; via de proeven inzicht te krijgen in veranderende rol en bijbehorende leercurve van publieke en private partijen voor de toekomst; gevolgen voor weggebeheerders tijdens de proeven in kaart te brengen (beheer, kostenbesparing); inzicht krijgen in mogelijke businessmodellen. 2. Opdoen van ervaring en inzicht met private diensten op gebied van gecoördineerd netwerkbreed verkeersmanagement en verkeersinformatie en de wijze waarop weggebruikers hun gedrag daarop aanpassen door integratie van in-car- en wegkantsystemen en of dit het meer dynamisch inzetten van het regelscenario (met bijbehorende verwachte gewenste verkeerskundige effecten) tot gevolg kan hebben. 3. Inzicht krijgen in de toepasbaarheid in vergelijkbare situaties/regio s (opschaalmogelijkheden); mede op basis van gegenereerde inzichten in haalbaarheid, kosteneffectiviteit, efficiëntie en draagvlak bij weggebruikers en samenwerking met wegbeheerders en private partijen. 1.5 Inhoud PPA Zuidoostproef Nadat de projectdoelstellingen waren uitgewerkt in het Plan van Aanpak is een projectoutline en zijn documenten met een aanzet tot mogelijke uitgangspunten of vertrekpunten opgesteld. Deze documenten waren niet in beton gegoten, maar hadden vanuit de optiek van PPA en de wegbeheerders als doel de gezamenlijk dialoog van startinput te voorzien. De projectoutline was vooral een richtinggevend discussiedocument om de dialoog te faciliteren. Richtinggevende punten Vanaf 1 maart 2016 is het Marktteam (een team van samenwerkende marktpartijen) verantwoordelijk voor het uitvoeren van de verkeersmanagementdienst tijdens de evenementen (met meer dan 10.000 bezoekers) binnen het Arena gebied waarvoor de wegbeheerders een proces heeft ingericht. Het Marktteam is verantwoordelijk voor het managen van al het verkeer binnen het Pagina 16 van 45 Pagina 16 van 45

scopegebied, onder andere evenementenverkeer, woon-werk verkeer, winkelend publiek, etc. Het Marktteam wordt geacht daarbij het totale verkeer (dus collectief) te managen, waarbij ook individuele diensten mogelijk zijn mits het collectieve verkeer niet benadeeld wordt. Hiertoe dient het team vooraf met een uitgewerkt plan te komen, waarbij een geïntegreerde inzet van wegkant- en in-car systemensystemen onderdeel is van de oplossing. Onderstaande aspecten zijn wat PPA Zuidoost betreft onderdeel van de proef en zouden bij voorkeur door de markt(teams) ingevuld worden: Afstemming met alle stakeholders, dus naast de stakeholders in het gebied ook de verkeercentrales, rondom de operationele uitvoering van evenementen; Inhoudelijke voorbereiding van pre-trip en on-trip informatie voorziening; Inhoudelijke voorbereiding van regelscenario s en afstemmen met stakeholders en binnen betrokken gremia; Pre-trip en on-trip adviseren/begeleiden van alle automobilisten naar, in en vanuit het gebied; Operationele uitvoering van het regelscenario tijdens het evenement; Aansturen van wegkantsystemen; Voor de wegbeheerders inzichtelijk maken van de status van het wegennet en maatregelinzet door middel van een WebGUI; Analyse en een rapportage van de effecten en leerpunten van ieder evenement die bij een volgend evenement gebruikt dienen te worden; Verzamelen en verwerken van alle verkeersdata voor de voorbereiding uitvoering en evaluatie van de proef. ( Mogelijke ) Uitgangspunten voor de proef: Het team maakt optimaal gebruik van zowel beproefde vaste en mobiele diensten als van de aanwezige wegkantsystemen bij het uitvoeren van de private verkeersmanagementdiensten; Borgen collectief belang alle weggebruikers à streven naar systeem optimum in plaats van individueel optimum; Verkeersveiligheid, leefbaarheid, gastvrijheid en bereikbaarheid van het gebied mogen niet verslechteren; Het team baseert de informatie naar de weggebruikers op zowel de data die beschikbaar wordt gesteld door wegbeheerders, als op zelf verkregen informatie zoals data uit voertuigen (FCD) en andere gegevens; Het team realiseert zelf de voorzieningen om middels DVM-Exchange services aan te vragen bij de verschillende verkeerscentrales. Deze services dienen vooraf gedefinieerd en goedgekeurd te zijn door de wegbeheerders. Voor de wegbeheerders waren het merendeel van deze uitgangspunten hard, voor de marktpartijen lag dit genuanceerder. Ze spraken van mogelijk, richtinggevend en factoren die konden bijdragen aan succes. Pagina 17 van 45 Pagina 17 van 45

Daarnaast zijn door PPA-Zuidoost bij de start van de dialoog elementen aangedragen die voor PPA relevant waren. Deze aanzet vormde de leidraad in de discussie over hoe de door de markt ingediende voorstellen zouden kunnen worden tegemoet getreden. Bewust is niet gekozen voor beoordeling om dit niet past binnen een gelijkwaardige samenwerking. Geformuleerd zijn: 1. Diepgaande kennis van en ervaring met integratie van wegkant en in-car. Hierbij denken we in elk geval aan: Verkeerskundige integratie; Systeem integratie (bv DVM Exchange, standaarden etc.); Organisatorische integratie (stakeholdermanagement richting wegbeheerders, bedrijven, wetenschap, internationaal); 2. Beschikken over een door weggebruikers grootschalig gebruikte en goed gewaardeerde in-car oplossing/platform; 3. Concreet voorstel voor een grootschalige proef in Amsterdam Zuidoost in het voorjaar/de zomer van 2016 met daarin specifieke aandacht voor: De business case (zowel structureel voor de langere termijn als voor de proef zelf); Het bereiken, binden en faciliteren van de weggebruikers; De rol en invulling van private services en diensten op het terrein van verkeersmanagement; 4. Aangeven wat hun visie is op PPA Zuidoost in relatie tot: De eigen strategie en doelstellingen van de private partner(s); De transitiepaden van Connecting Mobility. Verder had PPA Zuidoost aangegeven dat er sprake zou zijn van een onafhankelijk integrale externe evaluatie. Andere elementen waarover PPA Zuidoost beelden heeft gedeeld hoe we in gezamenlijkheid omgaan met communicatie, de wens van de wegbeheerders om te beschikken over een zgn. rode knop, de initiatieven van de Arena om te komen tot een white label mobility portal, parkeerproblematiek (garage s, eigenaren, exploitanten etc), de Web-GUI, de in Amsterdam Zuidoost bestaande strategisch-tactische en operationele overleggen over mobiliteit en evenementen, het Mobility room initiatief en de stakeholders. Bovendien werd gedeeld hoe PPA Zuidoost de fasering van de proef voor zicht zag (inrichten precompetitieve pilot proces, voorstellen indienen en beoordelen, project voorbereiding, proef of proeven uitvoeren, evaluatie). 1.6 Vraag aan de markt: samengevat Samenvattend sloot de proefoutline af met de navolgende vraag aan de markt en tevens het startpunt voor de gelijkwaardige dialoog. De wegbeheerders willen in 2016 een verkeersmanagementdiensten uit laten voeren door een private partij die met een optimale inzet van wegkant en in-car systemen de bereikbaarheid en doorstroming van het Zuidoost gebied tijdens evenementen verbetert. Pagina 18 van 45 Pagina 18 van 45

Waarbij: De verkeersmanagementdienst het complete verkeersmanagement is voor alle automobilisten (evenementen, woon-werk en winkel) in het gebied om rondom evenementen de doorstroming te verbeteren; Het team leidend is in het proces en samenwerkt met de publieke en private stakeholders; Met optimaal wordt bedoeld het zo efficiënt en effectief uitvoeren; Met wegkant en in-car wordt bedoeld het geheel van wegkant, vaste (thuis en op kantoor) en mobiele systemen (zoals navigatie, smartphone en sociale media). De proef start op 1 januari 2016 en duurt tot 30 september 2016, en bestaat uit een voorbereidingsfase tot 1 maart, een uitvoeringsfase en een evaluatiefase. Pagina 19 van 45 Pagina 19 van 45

2 De precompetitieve dialoog en proef voorbereid 2.1 Voor de go nogo beslissing van de Stuurgroep PPA Voorbereidende documenten Op 2 april 2015 nam de Stuurgroep PPA het positieve besluit over de voortgang van PPA Fase 2. De drie deelprojecten, waaronder PPA Zuidoost, konden van start. Er is daarbij niet van scratch af aan begonnen. Ter voorbereiding op het Stuurgroep besluit zijn vanaf mei 2014 in onderstaande volgorde verschillende documenten opgesteld, vanwaar uiteindelijk de beslissing is genomen om verder te gaan met PPA Fase 2 Zuidoost (Go/No Go). 1. Concept Plan van Aanpak Fase 2 2. Projectplan PPA Zuidoost 3. Plan van Aanpak Fase 2 4. Uitvoeringsplan PPA Zuidoost De werkzaamheden werden hoofdzakelijk uitgevoerd door de projectleider (vanuit PPA fase 1) Aafke den Hollander, van de gemeente Amsterdam ondersteund door de omgevingsmanager en de contractmanager. 2.2 Na de go-nogo beslissing Projectteam Vanaf begin juni 2015 is het projectteam gevormd. Vanuit de gemeente Amsterdam is het projectleiderschap ingevuld. En naast de omgevingsmanager, de projectleider Fase 3 en de contractmanager is er ondersteuning vanuit Grontmij toegevoegd aan het projectteam. Woensdag 10 juni 2015 vond de Project Start Up plaats. De volgende personen vormden het projectteam: Mark van de Putte Projectleider PPA Zuidoost (vanaf jan. 2016: Sebe Vogel) Hans Kramer Omgevingsmanager PPA Fred Zijderhand Projectleider PPA Fase 3 Sebe Vogel - Contractmanager Sandra Kamphuis Ondersteuning Marktbenadering Martijn van Rij Ondersteuning technische eisen en randvoorwaarden Er vond wekelijks projectoverleg plaats. Woensdag en vrijdag waren de vaste werkdagen in Amsterdam. Overleg met en de rol van de wegbeheerders Vanaf 30 september 2015 vond eens in de vier weken een afstemmingsoverleg plaats met de betrokken wegbeheerders; Rijkswaterstaat, Gemeente Amsterdam en Provincie Noord Holland. De betrokken wegbeheerders wilden logischerwijs graag nauwgezet betrokken zijn bij de voorbereidingen van de marktdialoog c.q. pre-competitieve pilot. De proeven vinden plaats op de door hun beheerde wegen en de intentie was immers dat zij de verantwoordelijkheid voor het verkeersmanagement in Amsterdam Zuidoost tijdens de proeven overdragen dan wel gezamenlijk publiek-privaat uitvoeren. In Pagina 20 van 45 Pagina 20 van 45

november 2015 is besloten dit overleg eens in de twee weken te laten plaatsvinden. Tijdens de uitvoering van de marktbenadering waren de wegbeheerders aanwezig bij alle bijeenkomsten. Ze hebben presentaties verzorgt en gaven antwoorden, indien nodig, antwoorden op vragen die vanuit de marktteams of PPA aan de orde kwamen. Daarnaast vulden experts vanuit de wegbeheerders het expertteam in (zie par.3.4). 2.3 Twee sporen aanpak Vanuit PPA Zuidoost bestond de wens om een gelijkwaardige samenwerking met de markt op te zetten. Aangezien het vooraf niet 100% zeker was dat de nagestreefde samenwerking succesvol zou zijn en wel de nadrukkelijke intentie bestond om een proef te laten plaatsvinden in het voorjaar van 2016, is er voor een twee sporen aanpak gekozen. Aan de ene kant is het proces om te komen tot een gelijkwaardige samenwerking voorbereid en uitgewerkt. Aan de andere kant is een Europese aanbesteding voorbereid, in de vorm van het opstellen van een vraagspecificatie, een Programma van Eisen en een EMVI-beoordelingsmatrix. Begin december 2015 was de deadline voor het proces om tot een samenwerking te komen. Die datum was de laatste mogelijkheid om via een aanbesteding te komen tot een proef in het voorjaar van 2016. 2.4 Keuze van een proces om tot samenwerking te komen Belangrijkste randvoorwaarde voor de keuze om te komen tot een proces was het streven naar een open en gelijkwaardige samenwerking tussen PPA (publiek) en de markt (privaat), waarbij innovatie zoveel mogelijk wordt gestimuleerd. De invulling van de aanpak, het dialoogproces en zeker de (inhoudelijke) oplossing waren niet tot in detail uitgewerkt. Dat paste niet in openheid en gelijkwaardigheid. PPA wilde de oplossing samen met de markt uitwerken. Rekening houdend met die randvoorwaarden van openheid en gelijkwaardigheid zette het Projectteam in eerste instantie in op een PCP; Pre Commercial Procurement. Om tot invulling te komen is in juni 2015 samenwerking gezocht met Connekt en DITCM, partijen die ervaring hadden met PCP s en aangaven graag met PPA te willen samenwerken. Begin juli heeft DITCM samen met Connekt PPA een voorstel gedaan voor een aanpak van een pre-competitieve proef in zes fasen: 0. Voorbereiding van het project 1. Inrichting van de proef (oktober december/januari 2015): de zgn. planfase of de precompetitieve dialoog 2. Voorbereiding van de proef (januari februari 2016) 3. Uitvoering van de proef (maart augustus 2016) 4. Peiling van de proef (augustus 2016) 5. Procesevaluatie en aanbevelingen (september 2016) Pagina 21 van 45 Pagina 21 van 45

Het voorstel van DITCM en Connekt is, in nauw overleg met de inkoop afdelingen (Innovatie en Markt/ICG/PPO) van RWS, als uitgangspunt omarmd. Besloten is om het proces van DITCM en Connekt als basis te gebruiken. In het vervolg van dit document is het uiteindelijke proces nader beschreven. De DITCM en Connekt rol werd die van adviseur en facilitator. Het PPA projectteam bereide de bijeenkomsten voor, stelde de benodigde concept documenten op en heeft de overlegbijeenkomsten neutraal voorgezeten. Twee voorwaarden waar we ons aan hebben gehouden zijn 1. transparantie in het proces 2. brede communicatie aankondiging en inschrijving. Uiteindelijk bestond de aanpak van de proef uit 5 fasen: 1. Voorbereiding 2. De precompetitieve dialoog 3. Voorbereiding van de uitvoering 4. Uitvoering van de proef 5. Evaluatie Pagina 22 van 45 Pagina 22 van 45

3 De uitvoering van de precompetitieve dialoog 3.1 Van Tendernet naar de precompetitieve bijeenkomsten De Planfase begon na de voorbereiding van het project eind augustus / begin september 2015, waarin marktpartijen breed (onder andere via Tendernet) zijn uitgenodigd om deel te nemen aan de Dialoog van de Precompetitieve proef. Voor PPA maakt de precompetitieve fase onderdeel uit van de planfase. Deze fase zou worden afgesloten met een samenwerking tussen PPA en marktpartijen om gezamenlijk één of meerdere proeven uit te voeren of de gunning aan één of meerdere marktpartijen om één of meerdere proeven uit te voeren als eindpunt van een Europese aanbesteding. Nogmaals de inzet van PPA was gericht om te komen tot het eerste, de gelijkwaardige gezamenlijk samenwerking. De Planfase bestond uit de volgende stappen: Aankondiging op Tenderned De Startbijeenkomst van 18 september is aangekondigd op Tenderned en via communicatie vanuit Connekt en DITCM naar hun leden. Daarnaast zijn alle relevante besluiten teruggekoppeld via Tenderned. Marktteams melden zich aan (9 oktober 2015) De marktpartijen zijn uitgenodigd om zich formeel aan te melden, bij voorkeur als Marktteam (team van samenwerkende private partijen), maar (voorlopig) als aparte organisatie kon ook. Van teams en partijen werd verwacht dat zij serieus, constructief aan de gehele precompetitieve bijeenkomsten meewerkten. Voorbereidende Precompetitieve kenmerken PPA heeft in overleg met DITCM en Connekt een invulling van de precompetitieve planfase voorbereid. De bestond uit : Aantal bijeenkomsten Relevante documenten Organisatie 3.2 De deelnemende marktteams Onderstaande Marktteams hebben zich naar aanleiding van de startbijeenkomst formeel aangemeld: AmsterdamMobiel VOF Simacan met ANWB en TomTom ARS T&TT en TNO Brand MKRS creative agency De Digitale Wegbeheerder Grontmij Nederland B.V. Goudappel Coffeng en DAT.Mobility GVB Pagina 23 van 45 Pagina 23 van 45

Innovactory, MapTM en CGI KPN Zakelijke Markt LocatieNet, GoAbout, Cygnify en Traxpert Technolution 3.3 Plenaire sessies Door PPA, DITCM en Connekt werd voorgesteld om de precompetitieve proef in drie maanden te doorlopen van september tot en met eind november aan de hand van een zestal plenaire bijeenkomsten, eventueel aangevuld met bilaterale gesprekken om concurrentiële informatie uit te wisselen. De intentie was dat om tweewekelijks bij elkaar te komen. Dat zou neer komen op zo n zestal bijeenkomsten. Tijdens de uitvoering van de precompetitieve proces sloten de marktpartijen zich daarbij aan. Ze ervaarden het als een goede balans tussen vereiste tijdsinvestering en bereiken van voortgang en resultaat. De plenaire sessies vonden eens in de twee weken plaats bij Connekt te Delft, van 12.00 16.00 op vrijdagen. Alleen de laatste sessie vond plaats in de Amsterdam Arena. De sessies startten met een lunch en eindigden met een borrel. De agenda en stukken van elke sessie werden zoveel als mogelijk voorafgaand aan de sessie beschikbaar gesteld aan alle deelnemers. Van alle sessies zijn notulen gemaakt. Hieronder een overzicht van de zes plenaire bijeenkomsten met de aan de orde gestelde onderwerpen Naast deze tweewekelijks plenaire bijeenkomsten vonden er vertrouwelijke, bilaterale gesprekken plaats met het projectteam (met een focus op proces zaken) of met het Expertteam (met een focus op technisch inhoudelijke zaken en de betrokkenheid met de stakeholders). 18 september 2015 Startbijeenkomst In deze bijeenkomst heeft PPA samen met DITCM en Connekt de achtergronden van PPA, PPA Zuidoost en de kenmerken van de precompetitieve proef gepresenteerd. Centraal stond dat met deze aftrapbijeenkomst het startpunt was van een uniek proces gericht op openheid, transparantie en gelijkwaardigheid in de nagestreefde samenwerking. De PPA Zuidoost intentie was samen op weg. Wat PPA betreft was en zou er geen sprake zijn van opdrachtnemer en opdrachtnemer relatie. De openheid en gelijkwaardigheid bestond eruit dat we gezamenlijk invulling zouden geven aan de invulling van de plenaire bijeenkomsten. In de eerste bijeenkomsten zijn vier onderwerpen gepresenteerd: PPA en de drie deelprojecten fase 2; Scopegebied Amsterdam Zuidoost; Hoofddoelstelling en 3 projectdoelstellingen; De uitgangspunten. 9 oktober 2015 Eerste dialoog Introductie Spelregels Pagina 24 van 45 Pagina 24 van 45