Opioïd gebruik bij ouderen Charlotte Griffioen Specialist Ouderengeneeskunde bij Novicare Promovenda, afd. Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde, LUMC Wetenschapsdag SANO in Maastricht 2016
Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen / Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk
Opioïden Opioïden, oorspronkelijk van Papaver - Voorbeelden: - Morfine - Fentanyl - Buprenorphine - Oxycodon 3 Opioid gebruik bij ouderen
Behandeling van pijn bij ouderen WHO pijnladder aangepast op ouderen: Stap 3 Stap 2 Stap 1b Stap 1a Opioïden Zwakke opioïden NSAIDS Paracetamol Kleine rol: evenveel bijwerkingen met minder pijnstilling Advies overslaan, alleen kortdurend bij artitis 4 Opioid gebruik bij ouderen
Background 5 Opioid gebruik bij ouderen
Background Verzorgings-/verpleeghuisbewoners: opioïd gebruik 27.8% 6 Opioid gebruik bij ouderen
Data laatste 25 jaar VS Verenigde Staten 10 tot 14-voudige toename gebruik opioïden sterke stijging opioïden verslaafden vele fatale overdoseringen Manchikanti 2012 7 Opioid gebruik bij ouderen
Data laatste 10 jaar NL Nederland Verdubbeling in het gebruik van opioïden Aantal verslaafden is eerder afgenomen, nauwelijks nieuwe aanmeldingen Aantal fatale overdoseringen is gedaald Amsterdam NTVG 2015 8 Opioid gebruik bij ouderen
Pijn Prevalentie van pijn in verzorging-/verpleeghuizen internationaal: 3.7% to 79.5% [Takai, et al. Pain Manag Nurs 2010] Prevalentie van pijn in verpleeghuizen in Nederland [Boerlage 2008] 69% van de verpleeghuisbewoners heeft pijn waarvan 93% chronische pijn 22% krijgt geen pijnmedicatie 58% onvoldoende pijnmedicatie slechts 3% een opioïd 9 Opioid gebruik bij ouderen
Onderzoek systematisch review Prevalence of the Use of Opioids for Treatment of Pain in Persons with a Cognitive Impairment Compared with Cognitively Intact Persons: a Systematic Review Charlotte Griffioen *1,2, Eva G. Willems 3, Bettina S. Husebo 4, Wilco P. Achterberg 1,3,4 1. Department of Public Health and Primary Care, Leiden University Medical Centre, Leiden, The Netherlands 2. Novicare elderly care, Best, The Netherlands 3. Topaz long-term care, Leiden, The Netherlands 4. Department of Global Public Health and Primary Care, Center for Elderly- and Nursing Home Medicine, University of Bergen, Bergen, Norway 10 Opioid gebruik bij ouderen
Onderzoek Systematische review Systematisch review over de prevalentie van opioïden gebruik bij ouderen met een cognitieve stoornis vergeleken met cognitief intacte ouderen Resultaten opioïden in drie groepen: Zwakke opioïden Sterke opioïden Gecombineerd - gebruik beiden, of niet goed omschreven 24 studies geïncludeerd met 35 conclusie s in totaal 11 Opioid gebruik bij ouderen
Onderzoek Systematische review In totaal 35 conclusies over opioïden gebruik bij verminderde cognitieve functie : Lager gebruik : 17 Gelijk gebruik : 14 Hoger gebruik : 4 Aanwijzingen voor onderbehandeling van ouderen met een cognitieve stoornis vergeleken met cognitief intact ouderen! 12 Opioid gebruik bij ouderen
Onderzoek vragenlijst Physicians Knowledge on and Attitudes toward Use of Opioids in Long-Term Care Charlotte Griffioen MD, Eva G. Willems MD, Sanne M. Kouwenhoven MD, Monique A.A. Caljouw PhD, Wilco P. Achterberg MD PhD Department of Public Health and Primary Care, Leiden University Medical Centre, Leiden, The Netherlands 13 Opioid gebruik bij ouderen
Onderzoek vragenlijst Beschrijven welke factoren van invloed zijn op het voorschrijven van opioïden in het verpleeg-/verzorgingshuis door Specialisten Ouderengeneeskunde (in opleiding) 14 Opioid gebruik bij ouderen
Onderzoek vragenlijst Barrières 15 Opioid gebruik bij ouderen
Onderzoek vragenlijst Attitude Fysiologische oorzaak nodig om behandeling te starten en/of te continueren: 84,3% (zeer) oneens Bezorgdheid over mogelijke verslaving: 92,4% (zeer) oneens Risico op afhankelijkheid geen probleem: 87,8% (zeer) eens Correct volgens onderzoek van Papaleontiou Drugs and Pharmacology 2010: Opioïden misbruik: 1-3% van de ouderen Een hogere leeftijd was geassocieerd met een verminderde kans op misbruik of verkeerd gebruik van opioïden 16 Opioid gebruik bij ouderen
Onderzoek vragenlijst Kennis Aantal vragen goed van de 16 vragen Specialisten Ouderengeneeskunde: 11,5 AIOS: 10,8 17 Opioid gebruik bij ouderen
Onderzoek Vragenlijst Conclusie om het voorschrijven van opioïden te bevorderen: Betere patiëntenvoorlichting Meer scholing om kennis te verbeteren Betere toepassing van betrouwbare meetinstrumenten van pijn 18 Opioid gebruik bij ouderen
Onderzoek cross-sectioneel Prevalence of pain and factors associated with the treatment of pain with opioids in nursing homes. Charlotte Griffioen MDᵃ,c*, Bettina S. Husebo MD PhDᵇ, Elisabeth Flo PhDᵇ, Monique A.A. Caljouw PhDᵃ, Wilco P. Achterberg MD PhDᵃ,b ᵃ Department of Public Health and Primary Care, Leiden University Medical Center, Leiden ᵇ Department of Global Public Health and Primary Care, University of Bergen, Bergen, Norway C Novicare, Elderly care, Best, the Netherlands 19 Opioid gebruik bij ouderen
Onderzoek cross-sectioneel Wat is de prevalentie van opioïden gebruik en welke factoren zijn van invloed bij het voorschrijven van opioïden aan verpleeghuis bewoners met een dementie 20 Opioid gebruik bij ouderen
Onderzoek cross-sectioneel 21 Opioid gebruik bij ouderen
Onderzoek cross-sectioneel Totaal 327 deelnemers, gemiddeld 86 jaar en 74% vrouw. Prevalentie: Opioïden gebruik 19.3% Pijn 62,1% Onder de ouderen met dementie en pijn gebruikte slechts25% opioïden 22 Opioid gebruik bij ouderen
Conclusie Ondanks het hoge gebruik van opioïden bij ouderen in Noorwegen mogelijk nog steeds aanwijzingen voor onderbehandeling 23 Opioid gebruik bij ouderen
Toekomst 24 Opioid gebruik bij ouderen
Discussie 25 Opioid gebruik bij ouderen
26 Opioid gebruik bij ouderen
Pain 27 Opioid gebruik bij ouderen Husebo, et al. J Pain Symptom Manage 2007
Extra - CMAI 28 Opioid gebruik bij ouderen
Extra - CMAI 29 Opioid gebruik bij ouderen
Extra-FAST 30 Opioid gebruik bij ouderen Source: http://slideplayer.com/slide/1503023/
Extra - Barthel 31 Opioid gebruik bij ouderen
Extra MOBID2 32 Opioid gebruik bij ouderen