Betere zorg met clinical leadership Voor duurzame kwaliteitsverbetering is de bijdrage van artsen onmisbaar. Tegelijkertijd is het niet alleen een zaak van medici. Het vraagt betrokkenheid en leiderschap van iedereen in het ziekenhuis om de zorgverlening voortdurend te vervolmaken, bij te slijpen en waar nodig radicaal te veranderen. Wilma van der Scheer, programmadirecteur
Een programma voor medisch specialisten én ziekenhuizen is een programma om medisch specialisten én ziekenhuizen toe te rusten voor blijvende kwaliteitsverhoging. Elk ziekenhuis wil het beste doen voor zijn patiënten. Alle ziekenhuizen hebben wel een of meer projecten lopen voor de vervolmaking van behandelingen, patiëntvriendelijkheid of logistieke processen. Medisch specialisten kunnen hierin als clinical leaders bij uitstek het voortouw nemen. Zij kunnen verbeteringen in gang zetten die verder strekken dan hun eigen vakgebied en zo van betekenis zijn voor het hele ziekenhuis. brengt voortrekkers bevlogen professionals, (kwaliteit)managers en bestuurders binnen de organisatie bij elkaar en rust hen toe voor daadwerkelijke verbetering. Zowel op de korte termijn, binnen een afdeling of organisatieonderdeel, als in de toekomst en door het hele ziekenhuis heen. Kwaliteit in de zorg is nooit af, maar vraagt om voortdurend vervolmaken, bijslijpen en waar nodig radicaal veranderen. Dat gebeurt alleen als het streven naar kwaliteit centraal staat in de cultuur en inrichting van de organisatie. reikt daartoe de middelen aan. Deelnemende ziekenhuizen zetten een beslissende stap naar duurzame kwaliteitsverbetering. is een initiatief van STZ, de vereniging van voorhoedeziekenhuizen die samen werken aan betere patiëntenzorg. Het programma is toegankelijk voor alle ziekenhuizen in Nederland.
Medisch specialisten kunnen als clinical leaders een voortrekkersrol vervullen bij de verbetering en vernieuwing van de zorg. Kris Vanhaecht, kerndocent clinical leadership in vogelvlucht Meer dan de som der delen Medisch specialisten hebben een sleutelrol in de verbetering en vernieuwing van zorg, maar zij kunnen dit niet alleen. Betrokkenheid van iedereen in het ziekenhuis is nodig om blijvende verbeteringen te realiseren. Wat uniek maakt, is dat het verschillende groepen in het ziekenhuis samenbrengt en aanspreekt op hun gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de zorg. Het programma bestaat uit drie onderdelen. Het eerste is gericht op strong clinical leadership van medisch specialisten. Zij verwerven de bagage die nodig is voor een leidende rol op het gebied van kwaliteitsverbetering. In het tweede onderdeel, het bestuurlijk programma, reflecteren raden van bestuur en medisch specialisten op hun rol in kwaliteitsverhoging en vernieuwing. Het derde onderdeel is het in-company verbeterprogramma. Daarin werken de artsen samen met andere professionals, managers en bestuurders aan een concrete verbetering die van strategisch belang is voor het ziekenhuis. Intake per ziekenhuis Het programma begint met een uitgebreide intake met de ziekenhuizen, deelnemende bestuurders en medisch specialisten. Tijdens de intake komen commitment en inbedding van het programma binnen de organisatie aan bod. Besproken wordt hoe Imagine kan bijdragen aan de strategische doelen van het ziekenhuis en de persoonlijke doelen van deelnemende medisch specialisten. Master Class
Duurzaam excelleren Clinical-leadership-programma Een excellente dokter loopt niet alleen voorop in het eigen vak, maar neemt ook verantwoordelijkheid voor continue verbetering van de patiëntenzorg. Het clinicalleader ship-programma stelt medisch specialisten in staat die voor trekkersrol te vervullen. Clinical leadership betekent visie ontwikkelen, durven innoveren, voor beeldgedrag tonen en enthousias meren. In het programma krijgen medisch specialisten training in kwaliteitsverbetering en veranderkunde én versterken zij hun persoonlijk leiderschap. Ze verkennen eigen valkuilen en werken aan capaciteiten als zelfreflectie, communicatie en omgaan met tegenslagen. Vruchtbare wisselwerking Verbeter programma Bestuurlijk programma Beter zorg met clinical leadership Door de nauwe samenhang tussen de drie onderdelen ontstaat een vruchtbare wisselwerking. De medisch specialisten en de bestuurders versterken beide hun leiderschap op het gebied van duurzame kwaliteitsverbetering. Doordat zij ieder voor zich meer grip krijgen op dit thema, worden ze ook voor elkaar een sterkere sparring partner. In het verbeterprogramma toetsen ze de opgedane inzichten direct aan de praktijk en zien ze wat werkt en wat niet. De verbetertrajecten leveren zo waardevolle input voor het leerproces. Tegelijkertijd krijgen de trajecten wind in de zeilen dankzij de veranderkundige begeleiding en de eensgezinde betrokkenheid van medisch specialisten en bestuurders. De combinatie van versterkt leider schap, samenspraak en concrete ervaringen, brengt de gezamenlijke kwaliteitsinspanning op een hoger plan. Het programma heeft verschillende werkvormen. De gezamenlijke bijeenkomsten zijn deels gericht op kennisontwikkeling, deels op intervisie. De medisch specialisten verkennen met elkaar wenselijke toekomstbeelden voor de zorg (futuring): welke innovaties zouden waardevol zijn voor de patiënt en hoe kunnen we die tot stand brengen? Deelnemers zoeken daarnaast een mentor om individueel te werken aan hun persoonlijk leiderschap. Ze brengen hun vaardigheden in de praktijk in een verbetertraject, met begeleiding van een veranderkundige. Ook reflecteren ze met de bestuurders van hun ziekenhuis op ieders rol in kwaliteitsverbetering. Na afronding ontvangen ze een certificaat van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Bestuurlijk programma Het bestuurlijk programma is gericht op de hoogste echelons in de deelnemende ziekenhuizen: raden van bestuur en besturen van de medische staf. Ook de deelnemers aan het clinical-leadership-programma sluiten aan. Zij staan allen voor dezelfde uitdaging: hoe kunnen we clinical leadership structureel inbedden in het ziekenhuis, zodat we de zorg verbeteren met doelmatige inzet van middelen? Het bestuurlijk programma biedt deelnemers een veilige omgeving om deze vraag te verkennen en eigen antwoorden te formuleren. In een korte serie bijeenkomsten bespreken ze bestuurlijke dilemma s op het gebied van kwaliteit en (shared) governance. Welke dilemma s actueel zijn voor de deelnemers wordt van tevoren geïnventariseerd, zodat concrete casussen als gespreksstof kunnen dienen. Samen met experts bespreken de betrokkenen hoe ze kwaliteit en leiderschap in het ziekenhuis kunnen verankeren, wat zij daarvoor nodig hebben van elkaar, en welke houding dat vergt. Verbeterprogramma Deelnemende ziekenhuizen zetten een verbetertraject op als onderdeel van. Dat kan gaan om een medisch-klinische innovatie of een breder thema, zoals de samenwerking met de eerste lijn, het gebruik van diagnostische instrumenten door patiënten, of een betere begeleiding van kwetsbare patiënten. Bestuurders en medisch specialisten kiezen samen voor een verbeterdoel, passend bij de visie van het ziekenhuis en de eigen ambities van de clinical leaders. Al tijdens de intake wordt gesproken over het verbeterdoel, de gewenste samenstelling van het multidisciplinaire verbeterteam en de benodigde ondersteuning (in tijd en faciliteiten). De artsen gaan vervolgens aan de slag, samen met andere professionals en functionarissen in het ziekenhuis. Na de kick-off per ziekenhuis worden op gezette momenten de voortgang en vragen van het verbeterteam besproken met de veranderkundige begeleiders van, de raad van bestuur en medische staf van het ziekenhuis. De veranderkundige begeleiders zijn ook beschikbaar als vraagbaak en klankbord. Daarnaast zijn er landelijke werkbijeenkomsten, waarin de verbeterteams uit de verschillende ziekenhuizen kennis en ervaring delen en inspiratie opdoen.
Programmaopzet Dr. Wilma van der Scheer Dr. Kris van Vanhaecht Prof. dr. Pauline Meurs Prof. dr. Inge Bongers Drs. Marleen de Kleijn Programmaleiding Eindverantwoordelijk voor is dr. Wilma van der Scheer, directeur van. Het clinical-leadershipprogramma staat onder leiding van dr. Kris Vanhaecht. Hij is internationaal expert in kwaliteitsmanagement en verbete ring en verbonden aan Leuvens Instituut Gezondheids zorgbeleid, KU Leuven. Daarnaast treden gastdocenten op die voorbeelden belichten van excellent leiderschap en kwaliteitsverbetering. In het bestuurlijk programma heeft prof. dr. Pauline Meurs een belangrijke rol. Zij is hoogleraar bestuur van de gezondheidszorg aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Het verbeterprogramma staat onder leiding van prof. dr. Inge Bongers, hoogleraar innovatie van de gezondheidszorg, in samenwerking met drs. Marleen de Kleijn. STZ is als initiatiefnemer nauw betrokken bij de verdere ontwikkeling van het programma. Opbouw en tijdsinvestering De looptijd van is een jaar. Het clinical-leadership-programma omvat zes bijeenkomsten van een tot drie dagdelen. Daarnaast zijn er intervisiemomenten in het kader van het verbetertraject en zijn er gezamenlijke sessies met de raden van bestuur en besturen van de medische staf. Twee van de bijeenkomsten beginnen in de namiddag en omvatten een overnachting, de andere duren een dag. Tussen de bijeenkomsten door werken de clinical leaders met hun zelfgekozen mentor aan hun persoonlijk leider schapsplan. Ze steken daarnaast enige tijd in voorbereiding, bijvoorbeeld door literatuur te lezen of een opdracht uit te voeren. Het bestuurlijk programma bestaat uit drie bijeenkomsten, waarvan twee samen met de medisch specialisten. Deze sessies beginnen in de namiddag en lopen door tot en met het werkdiner. Deelnemers Alle ziekenhuizen in Nederland kunnen deelnemen aan : STZ-ziekenhuizen, algemene en academische ziekenhuizen. Het bestuurlijk programma staat open voor leden van raden van bestuur, het bestuur van de medische staf van de deelnemende ziekenhuizen, en voor de verantwoordelijk manager voor kwaliteit en veiligheid. Om het draagvlak voor kwaliteit in de raad van bestuur te verbreden, is aanwezigheid van alle leden gewenst. In het clinical-leadership-programma is ruimte voor maximaal twintig medisch specialisten. Ieder deelnemend ziekenhuis vaardigt twee tot drie medisch specialisten af. De relatief bescheiden groepsomvang maakt een vruchtbare interactie mogelijk tussen de deelnemers en met de docenten. Leidraad bij de samenstelling van de groep is variatie in medisch specialisme, sekse, leeftijd en formele leiderschapsrol.
Praktische informatie Kosten, aanvang en locatie Per ziekenhuis kunnen twee tot drie medisch specialisten deelnemen. Bij deelname van twee medisch specialisten zijn de kosten voor het programma 30.000 per deel nemend ziekenhuis. Bij deelname van drie medisch specialisten namens het ziekenhuis bedragen de kosten 35.000. Na aanmelding volgen zo snel mogelijk de intakegesprekken met de bestuurders en deelnemende medisch specialisten van het ziekenhuis. Daarin komen wensen, ontwikkeldoelen en wederzijdse verwachtingen aan bod en wordt een in-company verbetertraject besproken. Het programma start 22 september 2016. De bijeenkomsten vinden plaats op een centraal gelegen locatie in het land. Informatie, aanmelding en intake Voor meer informatie kunt u terecht bij Marleen de Kleijn: T 010-408 8554 E kleijn@bmg.eur.nl Aanmelding voor een intake kan via bijgevoegd formulier.
Aanmeldingsformulier Instellingsgegevens Instelling... Postadres... Postcode en adres... Meer informatie Voor meer informatie kunt u terecht bij Marleen de Kleijn: T 010-408 8554 E kleijn@bmg.eur.nl U kunt dit formulier zenden naar: Erasmus Universiteit Rotterdam Erasmus Centrum voor Zorgbestuur-iBMG (kamer J6-11) T.a.v. Petra Verweij, programmacoördinator Postbus 1738, 3000 DR Rotterdam Of scannen en mailen naar: verweij@bmg.eur.nl Clinical-leadership-programma Beoogde deelnemers aan clinical-leadership-programma (maximaal 3): Deelnemer 1 Voorletters en naam dhr/mw... Roepnaam... Titel... Functie... Medisch specialisme... E-mail... Deelnemer 2 Voorletters en naam dhr/mw... Roepnaam... Titel... Functie... Medisch specialisme... E-mail... Deelnemer 3 Voorletters en naam dhr/mw... Roepnaam... Titel... Functie... Medisch specialisme... E-mail... Intake Bij de intake zijn de bestuurders en deelnemende medisch specialisten van het ziekenhuis aanwezig. De intake neemt twee uur in beslag en vindt plaats in het ziekenhuis. Graag ontvangen we drie data-opties vanuit het ziekenhuis. Contactgegevens van persoon met wie de intake gepland kan worden: Naam... Email... Naam bestuurder(s)... Handtekening... Datum...