Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 29 March 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73819 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt. Stel zo voor iedere onderwijssituatie de optimale leermiddelenmix samen.
Inhoudsopgave Vooraf Intro Leerdoelen Werkwijze Aan de slag Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Over dit lesmateriaal Pagina 1
Vooraf Intro In Nederland betaalt niet iedereen evenveel belasting. Een onderwijzer met een inkomen van 40.000,- betaalt ongeveer 11.000,- aan belasting. Wat vind jij? Hoeveel belasting zou een bankdirecteur die 120.000,- verdient aan belasting moeten betalen? Bespreek je antwoorden met een klasgenoot. Leerdoelen Pagina 2
Aan het eind van deze opdracht kun je: uitleggen wat bedoeld wordt met het draagkrachtbeginsle. met een voorbeeld uitleggen wat een progressief belastingsysteem inhoudt. voorbeelden noemen van belastingen die werken volgens het profijtbeginsel. uitleggen wat bedoeld wordt met een retributie en kun je voorbeelden van retributies noemen. uitleggen wat wordt bedoeld met het schijventarief. Werkwijze Activiteiten Stap Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Groepsgrootte Activiteit Alleen + samen Informatie lezen,vragen beantwoorden en bespreken met klasgenoot. Alleen Vragen beantwoorden over het profijtbeginsel. Alleen Informatie lezen en vragen beantwoorden over retributies. Alleen Vragen beantwoorden over het schijventarief. Benodigdheden Voor deze opdracht heb je een rekenmachine nodig. Tijd Voor deze opdracht heb je 2 uur nodig. Pagina 3
Aan de slag Stap 1 Kenmerken van ons belastingsysteem Ga naar de Kennisbank economie en bestudeer de drie pagina's van het onderdeel: KB: Kenmerken belastingheffing Beantwoord nu de volgende vragen. 1 Een onderwijzer met een inkomen van 40.000,- betaalt ongeveer 11.000,- aan belasting. Een bankdirecteur die 120.000,- verdient betaalt ongeveer 41.000,- aan belasting. a. Leg uit dat hier sprake is van het draagkrachtbeginsel. b. Laat met een berekening zien dat de onderwijzer ruimt 27% van zijn inkomen aan belasting betaalt. c. Reken uit hoeveel procent de bankdirecteur aan belasting betaalt. Progressief??2 Bekijk de volgende drie gevallen. A Inkomen 30.000,- 60.000,- Bedrag aan belasting 10.000,- 15.000,- B Inkomen 30.000,- 60.000,- Bedrag aan belasting 10.000,- 20.000,- C Inkomen 30.000,- 60.000,- Bedrag aan belasting 10.000,- 25.000,- Pagina 4
a. In alle drie de gevallen is er sprake van het draagkrachtbeginsel. Leg uit waarom. b. Is er ook in alle drie de gevallen sprake van een progressieve belasting? Leg je antwoord uit. Draagkrachtbeginsel?Iemand met een laag inkomen betaalt in Nederland niet veel belasting. Heb je een hoog inkomen dan betaal je meer belasting. Je noemt dat het draagkrachtbeginsel: "de sterkste schouders dragen de zwaartste lasten". 3 Erkan en Ismay zijn het niet met elkaar eens. Volgens Erkan zorgt het draagkrachtbeginsel voor een nivellerende werking op de inkomensverschillen. Ismay denkt juist dat het draagkrachtbeginsel een denivellerende werking heeft. Wie heeft er volgens jou gelijk? Bespreek je antwoord met een klasgenoot. Stap 2 Profijtbeginsel 1 Belastingen op basis van het profijtbeginsel gaan er vanuit dat mensen betalen die ook echt van het gebruik van het product profiteren. Noem drie voorbeelden van belastingen die werken volgens het profijtbeginsel. 2 Erkan en Ismay zijn het niet met elkaar eens. Volgens Erkan is de BTW een voorbeeld van een belasting volgens het draagkrachtbeginsel. Als je veel verdient, koop je meer producten en betaal je dus meer BTW. Volgens Ismay is de BTW een voorbeeld van een belasting volgens het profijtbeginsel. Je betaalt alleen BTW als je de producten koopt. Wie heeft volgens jou gelijk? Of hebben ze allebei gelijk? Pagina 5
Stap 3 Retributies Sommige mensen meer belasting dan anderen. Iemand die meer belasting betaalt, mag echter niet vaker naar school of wordt niet beter beschermd door de politie. Je kunt zeggen dat er geen verband is tussen de hoogte van het bedrag dat je betaalt en wat je er van de overheid voor terugkrijgt. 1. Vind je het terecht dat er geen verband is tussen bedrag dat je aan belasting betaalt en de tegenprestatie van de overheid? Leg je antwoord uit. 2. Bedenk twee overheidsproducten waarvoor je wel rechtstreeks moet betalen. Bestudeer in de Kennisbank (nogmaals) de volgende informatie en maak vervolgens de rest van de vragen. KB: Retributies 3. Leg uit dat bij het retributies het profijtbeginsel geldt. 4. Een voorbeeld van een retributie is schoolgeld. Wat denk je, betaal je door schoolgeld te betalen de kostprijs van het onderwijs of betaalt de overheid ook een deel van het onderwijs? 5. Er gaan stemmen op om het schoolgeld inkomensafhankelijk te maken. Wat vind je van het idee om het schoolgeld inkomensafhankelijk te maken? Stap 4 Pagina 6
Schijventarief In Nederland bestaat het schijventarief: voor de berekening van het bedrag dat je aan inkomstenbelasting moet betalen, wordt je belastbaar inkomen verdeeld in schijven. Over het deel van je inkomen in de eerste schijf betaal je het laagste tarief, over het deel van je inkomen in de tweede schijf betaal je een hoger tarief, enzovoorts. 1 De tarieven per schijf in 2015 waren: belastbaar inkomen van tot tarief schijf 1-19.822 36,5% schijf 2 19.822 57.585 42% schijf 3 57.585-52% a. Hoeveel procent belasting betaal je als je belastbaar inkomen 17.000,- is? b. Yousra Hrabaty heeft een inkomen van 60.000,-. Ze zegt "Ik betaal wel 52% belasting." Betaalt Yousra 52% overhaar hele inkomen? Wat bedoelt Yousra als ze zegt dat ze 52% belasting betaalt? 2 De tarieven per schijf in 2015 waren: belastbaar inkomen van tot tarief schijf 1-19.822 36,5% schijf 2 19.822 57.585 42% schijf 3 57.585-52% Yousra Hrabaty heeft een inkomen van 60.000,-. a. Over hoeveel schijven wordt het inkomen van Yousra verdeeld? b. Over de eerste 19.822,- betaalt Yousra 36,5%. Welk bedrag is dat? c. De tweede schijf is 37.763,- breed. Laat zien hoe je aan dat bedrag komt. d. Over het bedrag in de tweede schrijf betaalt Yousra 42%. Welk bedrag is dat? e. Het deel van het inkomen van Yousra dat in de derde schijf zit, kun je als volget berekenen: Pagina 7
60.000-57.585 =... Over dit bedrag betaalt Yousra 52% belasting. Welke bedrag is dat? f. Hoeveel euro betaalt Yousra in het totaal aan belasting? g. Hoeveel procent van haar belastbaar inkomen is dat? 3 Met behulp van Excel kun je snel uitrekenen hoeveel belasting je betaalt Download het bestand Belastingschijven.xls en open het bestand in Excel. Je ziet op Blad 1 een tabel met de tarieven per schijf voor 2015. Onder de tabel kun je in de gele cel (C8 of C13) het belastbaar inkomen invullen. a. Vul in cel C8 of C13 als belastbaar inkomen 60.000,- in. b. Het aantal schijven past zich aan. Klopt het aantal schijven waarover het inkomen wordt verdeeld? c. Klopt het bedrag dat aan belasting betaald moet worden met het bedrag dat je in vraag 2f hebt berekend? d. Controleer of ook het percentage belasting dat je moet betalen klopt met je antwoord op vraag 2g. e. Gebruik het Excelbestand om uit te rekenen hoeveel belasting je betaalt bij een belastbaar inkomen van 25.000,- en ook bij een belastbaar inkomen van 100.000,-. 4 De minister van Financiën wil de volgende maatregel nemen: De grens tussen schijf 2 en schijf 3 verhogen van 57.585 naar 63.257. Open opnieuw het Excelbestand Belastingschijven.xls. Voer de maatregel van die de minister wil nemen door in de tabel. Let op: je moet het bedrag op twee plaatsen aanpassen. a. Gebruik het Excelbestand om uit te rekenen hoeveel belasting je betaalt bij een belastbaar inkomen van 25.000,- en ook bij een belastbaar inkomen van 100.000,-. b. Vergelijk de antwoorden met de antwoorden op vraag 3e. Werkt de maatregel die de minister wil nemen nivillerend of denivillerend? Leg je antwoord uit. De minister van Financiën wil ook de volgende maatregel nemen: Het tarief in schijf 3 gaat van 52% naar 55%. Voer ook deze maatregel van die de minister door in de tabel. c. Werkt deze maatregel die de minister nivillerend of denivillerend? Leg je antwoord uit. Pagina 8
Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 29 March 2016 om 10:51 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 4; Leerinhoud en doelen Economie; Overheid en bestuur; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 2 uur en 0 minuten Pagina 9