Integrale Veiligheid gemeente Overbetuwe

Integrale Veiligheid gemeente Overbetuwe 2010 2014 Gemeente Overbetuwe Vastgesteld in raadsvergadering d.d. 26 januari 2010

blijven(d) samenwerken aan veiligheid 2

Inhoudsopgave blz. Voorwoord 4 Hoofdstuk 1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 1.10 Visie Totstandkoming huidig integraal veiligheidsbeleid De Kernbeleidmethode Kaders Strategische doelstelling Uitgangspunten Taken en verantwoordelijkheden gemeente en partners Accenten Organisatorische borging integrale veiligheid Hoofddoel integraal veiligheidsbeleid en toetsingskader Leeswijzer 5 5 5 7 7 7 8 9 10 11 11 Hoofdstuk 2 2.1 2.2 2.3 2.4 Veilige woon- en leefomgeving Inleiding Analyse veiligheidsveld Veilige woon- en leefomgeving Huidige aanpak veiligheidsveld Veilige woon- en leefomgeving Vergelijking aantastingen Veilige woon- en leefomgeving en huidige aanpak Beleidsprioriteiten Samenvatting 13 13 14 16 Bedrijvigheid en veiligheid Inleiding Analyse veld Bedrijvigheid en veiligheid Huidige aanpak veld Bedrijvigheid en veiligheid Vergelijking aantastingen veld Bedrijvigheid en veiligheid en huidige aanpak Beleidsprioriteiten Samenvatting 19 19 20 22 25 25 26 27 4.5 4.6 Jeugd en veiligheid Inleiding Analyse veld Jeugd en veiligheid Huidige aanpak veld Jeugd en veiligheid Vergelijking aantastingen veld Jeugd & veiligheid en huidige aanpak Beleidsprioriteiten Samenvatting Hoofdstuk 5 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 Fysieke veiligheid Inleiding Analyse veld Fysieke veiligheid Huidige aanpak veiligheidsveld Fysieke veiligheid vergelijking aantastingen Fysieke veiligheid en huidige aanpak Beleidsprioriteiten Samenvatting 30 30 30 31 33 33 33 2.5 2.6 Hoofdstuk 3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 Hoofdstuk 4 4.1 4.2 4.3 4.4 3 17 18 18 23 24 24 29 29 29

Hoofdstuk 6 6.1 6.2 6.3 6.4 Integriteit en veiligheid Inleiding Radicalisering en terrorisme Georganiseerde criminaliteit Bestuurlijke en ambtelijke integriteit 34 34 34 34 35 Hoofdstuk 7 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 Communicatie en veiligheid Inleiding: feiten en beeldvorming Uitgangspunten bij veiligheidscommunicatie Doelstellingen veiligheidscommunicatie Risicocommunicatie Samenvatting 36 36 36 36 37 38 Hoofdstuk 8 Samenvatting 39 4

Voorwoord De aanpak van veiligheid is al lang niet meer een zaak van alleen de overheid. Het vraagt om een samenhangende inspanning van, maatschappelijke instanties, het bedrijfsleven, de overheid en niet onbelangrijk, de burgers zelf. Want bewoners weten het beste wat er in hun buurt speelt. Zij zijn de deskundigen. Bij het inhoud geven aan veiligheidsbeleid ligt de spilfunctie bij de lokale overheid, de gemeente. Die staat als bestuurslaag het dichtst bij de burgers en wordt als eerste aangesproken wanneer er onveiligheidsgevoelens heersen. Het is de taak van de gemeente om tussen de hierboven genoemde partners een samenspel te bewerkstelligen om zodoende het niveau van (on)veiligheid op een aanvaardbaar peil te brengen en te houden. Om invulling te geven aan deze regierol heeft de gemeenteraad in 2002 de Nota Integrale Veiligheid vastgesteld. In de jaren daarna is door verschillende partners uitvoering gegeven aan deze nota. In het raadsprogramma 2009 is opgenomen dat de huidige nota zal worden geactualiseerd. Hier zijn verschillende redenen voor te noemen. Zo is het opnieuw opstellen van een nota een goede manier van regie voeren. Via de nota kan de gemeenteraad namelijk duidelijk maken welke doelen zij wil bereiken en hoe zij die samen met haar partners wil realiseren. Een van de kenmerken van onveiligheid is dat het plotseling kan opduiken en vervolgens hardnekkig aanwezig kan blijven. Het is dan goed zaken al op een rij te hebben zodat de gemeente en haar partners beter in staat zijn alert te reageren op onveiligheid. Nu ligt de nota Integrale Veiligheid 2010-2014 voor u. De in de nota genoemde maatregelen zijn niet tot in detail uitgewerkt. Het gaat vooral om ontwikkelrichtingen of kaders. Invulling op uitvoeringsniveau van deze richtingen en kaders gebeurt door het college van burgemeester en wethouders. Sinds enkele jaren stelt het college hiervoor jaarlijks een Integraal Veiligheidsplan op. Met dit plan wordt voor alle betrokken partners duidelijk wat de prioriteiten in een bepaald jaar zijn. Bovendien is het een goed middel om alert te reageren op veranderde omstandigheden. De verwachting bij een nieuwe nota kan zijn dat er heel nieuwe ideeën, beleidsrichtingen, werkwijzen, etc. in zo n document worden opgenomen. In de voor u liggende nota is dat niet het geval. Daar zijn verschillende redenen voor. Door de werkwijze die de laatste jaren is ontwikkeld, hebben de gemeente en haar partners steeds alert gereageerd op de veiligheidsproblemen en indien dat nodig was, de prioritering aangepast. Hierdoor is er eigenlijk geen behoefte om andere veiligheidsthema s op te pakken dan thans gebeurt. Hoewel (politie)cijfers niet alles zeggen is daar ook geen trend in te ontdekken dat het noodzakelijk is om een wezenlijke wijziging in het Overbetuws veiligheidsbeleid aan te brengen. Deze constateringen mogen er natuurlijk niet toe leiden dat de gemeente en haar partners achter over gaan leunen. Het Overbetuws veiligheidsbeleid is en blijft een dynamisch gebeuren. Want het blijft belangrijk snel en adequaat te reageren op nieuwe ontwikkelingen of op veiligheidsproblemen die plotseling opduiken. 5

Hoofdstuk 1. Visie In dit deel worden de aanleiding en werkwijze beschreven voor het opstellen van deze nota. Ook worden de strategische uitgangspunten en doelstellingen van het veiligheidsbeleid benoemd. De taken en verantwoordelijkheden van de verschillende partners zijn ook in dit hoofdstuk beschreven. Tot slot wordt de organisatorische borging van integrale veiligheid beschreven. 1.1 Totstandkoming huidig integraal veiligheidsbeleid In december 2002 heeft de gemeenteraad van Overbetuwe de Nota Integrale Veiligheid vastgesteld. Om de prioriteiten in het veiligheidsbeleid te bepalen is toen gebruik gemaakt van verschillende informatiebronnen. Zo zijn er gegevens gehaald uit de registratiesystemen van o.a. de politie, bureau HALT, bureau Slachtofferhulp en gemeentelijke afdelingen. Ook zijn er gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van politie, dorpsraden/wijkplatforms, woningcorporaties en de STUW. Naast de inventarisatie van de objectieve veiligheid werd het minstens zo belangrijk gevonden een beeld te hebben van de onveiligheidsgevoelens van de burgers. Daarvoor is gebruik gemaakt van de Gebiedsmonitor Leefbaarheid en Veiligheid in Gelderland-Midden 2001. Op basis van de verzamelde en geanalyseerde informatie is er in 2002 van iedere kern een veiligheidsprofiel gemaakt. In deze profielen zijn de volgende themagroepen opgenomen: - Subjectieve of sociale veiligheid - Verkeersveiligheid - Overlast - Vandalisme en vernielingen in openbare ruimte - Inbraken en diefstal Sinds de vaststelling van de nota is door verschillende externe partners en gemeentelijke afdelingen uitvoering gegeven aan het Overbetuws Integraal Veiligheidsbeleid. Qua werkwijze is in de loop der jaren de aanpak per kern losgelaten en daarvoor in de plaats is een (meer) thematische aanpak gekomen. In het raadsprogramma 2009 is opgenomen dat de huidige nota zal worden geactualiseerd. Hier zijn verschillende redenen voor te noemen. Het opnieuw opstellen van een nota is een goede manier van regie voeren. Via de nota kan de gemeente namelijk duidelijk maken welke doelen zij wil bereiken en hoe zij dat samen met haar partners wil realiseren. Een van de kenmerken van onveiligheid is dat het plotseling kan opduiken en vervolgens hardnekkig aanwezig kan blijven. Het is dan beter de zaken al op een rij te hebben en vanuit een duidelijk kader te kunnen handelen. Met veiligheidsbeleid zijn de gemeente en haar partners beter in staat alert op onveiligheid in te spelen. Het is goed om mogelijke onveilige situaties of omstandigheden regelmatig op een rij te zetten. Op grond hiervan de mogelijkheden van de gemeente en haar partners voortdurend te overwegen en op basis daarvan op maat en op tijd in te grijpen. Met andere woorden: het Overbetuws veiligheidsbeleid is en blijft een dynamisch geheel. 6

1.2 De Kernbeleidmethode Door de VNG, het Ministerie van BZK en het Centrum Criminaliteitspreventie Veiligheid is de handreiking Kernbeleid Veiligheid opgesteld. De nieuwe nota Integrale Veiligheid is geschreven volgens deze handreiking. Centraal hierin staat een reeks beleidsvragen. Iedere vraag behandelt een kernpunt van het veiligheidsbeleid : een aspect waarover helderheid moet worden verkregen om tot effectieve beleidsvoering te kunnen komen (overigens moet deze methode niet verward worden met het gemeentelijk kernenbeleid). De kernpunten in het veiligheidsbeleid zijn te verdelen in twee globale categorieën, namelijk: - kernpunten die betrekking hebben op de inhoud van het beleid. Hierbij gaat het om het strategische kader, de beleidsprioriteiten en de uitwerking daarvan; - kernpunten die betrekking hebben op de organisatorische borging van het beleid: het creëren van functionaliteiten, structuren en faciliteiten binnen het gemeentelijk apparaat en overlegvormen met interne en externe partners. In totaal gaat het om vijfentwintig beleidsvragen en kernpunten. Door de beleidsvragen te beantwoorden kan het gemeentelijk kernbeleid veiligheid bepaald worden. Het voert te ver om alle vragen apart te beantwoorden. Uitgangspunt is de rode draad die min of meer in alle antwoorden is terug te vinden. De methode kernbeleid gaat ervan uit dat het gemeentelijk veiligheidsbeleid vijf beleidsvelden bestrijkt. Binnen elk van deze velden worden veiligheidsthema s onderscheiden. Bij het opstellen van deze nota wordt de hiervoor genoemde indeling in velden en thema s gevolgd. De opsomming van de thema s is overigens niet bindend of limitatief. Veiligheidsvelden Veilige woon- en leefomgeving Dit veld bundelt veiligheidsthema s die direct met de alledaagse kwaliteit van wonen en leven in buurten en wijken te maken hebben. Veiligheidsthema s Overlast Verloedering/kwaliteit leefomgeving Huiselijk geweld Woninginbraak Voertuigcriminaliteit Drugs- en alcoholoverlast Bedrijvigheid en veiligheid Hier gaat het om de onveiligheid die bedrijvigheid voortbrengt of waar zij mee te maken heeft maar die niet van fysieke aard is. Winkelcentra Bedrijventerreinen Uitgaan/horeca Toerisme en onveiligheid Evenementen Jeugd en veiligheid Dit veld bevat de veiligheidsproblemen die specifiek met jeugd te maken hebben. Overlastgevende jeugdgroepen Criminele jeugdgroepen Alcohol en drugs Veiligheid in en om de school Fysieke veiligheid Het veld fysieke veiligheid bevat de vormen van onveiligheid die samenhangen met gevaarlijke stoffen, verkeer, gebouwen en natuur. Verkeersveiligheid Brandveiligheid gebouwen Risico s gevaarlijke stoffen / externe veiligheid Risico s (natuur)rampen en infectieziekten Integriteit en veiligheid Dit veld bundelt de bedreigingen rond georganiseerde criminaliteit en non-integer ambtelijk en bestuurlijk handelen. 7 Radicalisering Terrorisme Georganiseerde criminaliteit Bestuurlijke en ambtelijke integriteit

1.3 Kaders In deze nota worden geen tot in details uitgewerkte maatregelen genoemd voor de uitvoering van het integrale veiligheidsbeleid. Het gaat vooral om ontwikkelrichtingen of kaders. Dit doet ook recht aan het dualisme. De gemeenteraad stelt de kaders vast, het college van burgemeester en wethouders vult deze in op uitvoeringsniveau. Dit doet het college door jaarlijks, samen met de politie, een Integraal Veiligheidsplan op te stellen. Deze werkwijze biedt ook de mogelijkheid om snel en daadkrachtig te reageren op onvoorzienbare of onverwachte ontwikkelingen. 1.4 Strategische doelstelling Het doel van het integraal veiligheidsbeleid is het aangeven van de kaders voor de komende jaren. Integrale veiligheid is vooral een manier van (samen)werken. Het is een proces dat zowel bestuurlijk, maar ook op ambtelijk- en op uitvoeringsniveau in de praktijk tot stand moet komen. De strategische doelstelling die we hierbij nastreven, luidt: Een betere kwaliteit van de leef- en woonomgeving door verhoging van de objectieve en subjectieve veiligheid voor álle inwoners van de gemeente. 1.5 Uitgangspunten Dynamisch beleidsterrein Integrale veiligheid is een dynamisch beleidsterrein. Dit dwingt de gemeente en haar partners tot alertheid. De vorming van de veiligheidsregio, de nieuwe wetgeving op het gebied van de bestuurlijke boete, de gevolgen van de kerntakendiscussie bij de politie, de nieuwe wet- en regelgeving op het gebied van externe veiligheid, etc. Het zijn maar enkele ontwikkelingen waar Overbetuwe rekening mee moet houden bij de vaststelling en uitvoering van het veiligheidsbeleid. Een voortdurende informatie-uitwisseling, overleg en afstemming met de partners in de veiligheidsketen is daarom erg belangrijk. De dynamiek van het veiligheidsbeleid vormt één van de argumenten voor een goede borging van integraal veiligheidsbeleid. Aansluiten bij landelijk beleid Het kader van het veiligheidsbeleid in Overbetuwe wordt vastgesteld door de gemeenteraad. Voor een belangrijk deel wordt het beleid van de gemeente echter bepaald door het Rijk. De prioriteiten van de politie, de vorming van veiligheidsregio s, de eisen aan rampenplannen, het toetsen van bestemmingsplanwijzigingen aan veiligheidsrisico s etc. zijn landelijke beleidsontwikkelingen waarbij de gemeente moet aansluiten. Regionale samenwerking Veiligheidsbeleid is primair een gemeentelijke verantwoordelijkheid. Maar er zijn meerdere redenen om dit niet te beperken tot uitsluitend een lokale aanpak. Zo overschrijden veiligheidsvraagstukken vaak de gemeentegrens. Daarnaast kan intergemeentelijke of regionale samenwerking leiden tot een efficiëntere en effectievere werkwijze. Meer dan facetbeleid Integraal veiligheidsbeleid is facetbeleid: het heeft raakvlakken met onderwijs, jeugdbeleid, gezondheidszorg, milieu, woningbouw, ruimtelijke ordening, openbare ruimte, etc. Op elk van deze terreinen is veiligheid een aspect dat meegenomen wordt in de beleidsvoorbereiding, de vaststelling en de uitvoering van beleid. Maar het veiligheidsbeleid van Overbetuwe is méér dan facetbeleid. Het is een noodzakelijke voorwaarde voor het slagen van het gemeentebeleid in brede zin. Een veilige samenleving levert namelijk het fundament waarop (andere) beleidsinitiatieven van de gemeente en haar partners succesvol kunnen zijn. 8

Gedeelde verantwoordelijkheid door ketenaanpak Integrale veiligheid in Overbetuwe is een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid voor meer partijen: de gemeente, de politie, het Openbaar Ministerie, maatschappelijke instellingen, bedrijven en niet in de laatste plaats de burgers zelf. Elke partij draagt medeverantwoordelijkheid voor een veilige gemeente. Veiligheidsbeleid kan alleen effectief zijn wanneer er sprake is van een goede samenwerking tussen de partijen. De ketenaanpak is hierbij een belangrijk instrument. 1.6 Taken en verantwoordelijkheden gemeente en partners De gemeente rekent het tot haar verantwoordelijkheid de veiligheidspartners te laten samenwerken en treedt daarom op als ketenregisseur, zowel op het gebied van de sociale als op gebied van de fysieke veiligheid. Overbetuwe blijft zich de komende jaren inzetten op het ontwikkelen van deze ketenaanpak. De basis hiervoor ligt in het formuleren van de taken en verantwoordelijkheden van de diverse partijen, zoals hieronder is weergegeven. Taken en verantwoordelijkheden gemeente De gemeente Overbetuwe is verantwoordelijk voor het ontwikkelen van het lokale integrale veiligheidsbeleid: zij voert de beleidsregie. De uitvoering van het beleid neemt zij in sommige gevallen zelf ter hand. Maar vaak berust deze (mede) bij externe partners (welzijnsinstellingen, politie, burgers, bedrijven, etc.) : De burgemeester van Overbetuwe heeft het gezag over de politie in de gemeente bij de handhaving van de openbare orde. Zo kan de gemeente invloed uitoefenen op de inzet van de politie in haar kernen en bij evenementen in de gemeente. Dit gebeurt uiteraard in samenhang met andere, regionale, prioriteiten van de politie. Ook wordt de gemeentelijke invloed op de capaciteit van de politie begrensd door haar inzet voor opsporingstaken. Voor deze taken van de politie, heeft het Openbaar Ministerie (OM) het gezag; Overbetuwe is verantwoordelijk voor de bestemmingsplannen op gemeentelijk grondgebied. Bij (nieuwe) ruimtelijke ontwikkelingen hoort bijvoorbeeld een toets op veiligheidsaspecten; Overbetuwe heeft bij bestuurlijke handhaving (leerplicht, kleine ergernissen, bouw- en woningtoezicht, APV en drank- en horecawetgeving) uitvoerende verantwoordelijkheden die het succes of falen van het veiligheidsbeleid mede bepalen. Taken en verantwoordelijkheden politie, Openbaar Ministerie, maatschappelijke organisaties, brandweer, GGD/GHOR, bedrijven en burgers De politie is als uitvoeringsorganisatie verantwoordelijk voor het handhaven van de openbare orde en het opsporen van strafbare feiten; Het Openbaar Ministerie is eindverantwoordelijk voor de opsporing en vervolging van diegenen die een inbreuk plegen op de rechtsorde; De maatschappelijke organisaties die actief zijn in de gemeente, zijn mede-uitvoerder van onderdelen van het integrale veiligheidsbeleid, vooral waar het gaat om de sociale veiligheid. Het gaat hierbij niet alleen om instellingen zoals het onderwijs, de STUW, woningcorporaties of bureau HALT. Maar ook lokale verenigingen zoals de sport, hebben hierin taken en verantwoordelijkheden; De gemeentelijke en regionale brandweer, de GGD en de GHOR (geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampenen) hebben hun eigen specifieke verantwoordelijkheden bij het voorkomen en bestrijden van rampen. De inwoners van de gemeente Overbetuwe en de hier gevestigde bedrijven kunnen rekenen op een gemeente die investeert in veiligheid en samen met haar veiligheidspartners werkt aan een veilig woon-, werk- en vestigingsklimaat. Integrale veiligheid is ook een zaak van de burgers en bedrijven. Zij dragen medeverantwoordelijkheid voor de veiligheid. Een verantwoordelijkheid die bestaat uit de plicht zich als een goed burger en ondernemer te gedragen en zich te houden aan de wetten en regels. 9

Maar burgers en bedrijven kunnen ook een actieve bijdrage leveren door onveilige situaties te melden bij de bevoegde instanties én door zelf onveilige situaties te voorkomen of deze mee op te lossen. De gemeente Overbetuwe ziet het als haar taak om omstandigheden te creëren die het mogelijk maken dat ook burgers en bedrijven hun verantwoordelijkheden kunnen oppakken en waarmaken. Partners hierbij zijn bijvoorbeeld de dorpsraden, besturen van de bedrijventerreinen en ondernemersverenigingen. 1.7 Accenten Verschuiving van reactief naar pro-actief optreden De veiligheidsketen bestaat uit de volgende schakels: Pro-actie Preventie Preparati Repressie Nazorg Kern van deze (keten)benadering is dat veiligheidsbeleid het meest effectief is wanneer geïnvesteerd wordt in álle schakels van de keten. De sterkte van de keten wordt namelijk ook hier bepaald door de zwakste schakel. Deze werkwijze, die oorspronkelijk alleen gehanteerd werd door de hulpdiensten zoals de brandweer, is inmiddels door vele gemeenten, inclusief Overbetuwe, overgenomen bij de ontwikkeling en uitvoering van integraal veiligheidsbeleid. De komende jaren zal Overbetuwe blijven investeren in álle schakels van de keten. De gemeente wil zoveel mogelijk af van veiligheidsproblemen die voorkomen hadden kunnen worden wanneer daar in de pro-actieve fase, aandacht aan was besteed. Dus in een vroeg stadium van de planontwikkeling aandacht voor álle veiligheidsaspecten. Het ontwikkelen en hanteren van deze werkwijze was in de nota van 2002 een kernpunt. Ook de komende jaren zal dit een van de accenten zijn in het Overbetuws veiligheidsbeleid: een verschuiving van reactief naar pro-actief optreden. Handhaven als basis Het handhavingsbeleid vormt een belangrijke basis onder het integrale veiligheidsbeleid. Burgers, bedrijven en maatschappelijke instellingen moeten in dit verband kunnen rekenen op de gemeente. Maar Overbetuwe moet ook kunnen rekenen op diezelfde burgers, bedrijven en instellingen. Uitgangspunt bij het handhavingsbeleid is dat burgers en bedrijven als eerste zelf verantwoordelijk zijn voor het naleven van regels en voorschriften. Dit principe vereist een heldere en consequente communicatie van de gemeente. Het naleven van regels en voorschriften is niet voor iedere burger of bedrijf vanzelfsprekend. Dit kan leiden tot ongewenste en/of onveilige situaties. Ook leidt het tot rechtsongelijkheid. Redenen genoeg om als gemeente handhavend op te treden. Overbetuwe zal de komende tijd inzetten op integrale handhaving. Hiermee voorkom je dat burgers of bedrijven op verschillende momenten en door verschillende gemeentelijke afdelingen, afzonderlijk worden gecontroleerd. Integrale handhaving maakt het ook makkelijker om voorwaarden op elkaar af te stemmen. Dit geeft de burger of het bedrijf meer duidelijkheid en tegenstrijdige voorwaarden worden voorkomen. Door integrale handhaving wordt de effectiviteit van toezicht/controle-activiteiten verhoogd en kan de beschikbare controlecapaciteit efficiënter ingezet worden. 10

1.8 Organisatorische borging integrale veiligheid Positionering integraal veiligheidsbeleid Het integrale veiligheidsbeleid loopt dwars door alle onderdelen van de gemeentelijke organisatie. Integraal beleid vereist een centrale overlegvorm in de ambtelijke organisatie en een heldere bestuurlijke verantwoordelijkheidstoedeling. Het integrale veiligheidsbeleid behoort tot de portefeuille van de burgemeester. Deze is verantwoordelijk voor de coördinatie en afstemming van de verschillende onderdelen van het integrale veiligheidsbeleid, zowel tussen de ambtelijke diensten als ook tussen de gemeente en haar veiligheidspartners. De uitvoering van de specifieke onderdelen van het integrale veiligheidsbeleid, ook wel flankerend beleid genoemd, is de verantwoordelijkheid van de vakwethouders op het gebied van bijvoorbeeld onderwijs, jeugd, ruimtelijke ordening, openbare ruimte of milieu. Op centraal niveau in de ambtelijke organisatie wordt de burgemeester ondersteund door de afdeling Veiligheid. Deze afdeling is verantwoordelijk voor de afstemming van het gemeentelijke veiligheidsbeleid met dat van de omringende gemeenten en het beleid van de partners. De afdeling Veiligheid ziet op ambtelijk niveau ook toe op het integreren van veiligheidsthema s in andere gemeentelijke beleidsterreinen. Sturing en informatie Optreden als regisseur van integraal veiligheidsbeleid vereist een effectieve informatieuitwisseling tussen de diverse in- en externe partijen. De hieronder geschetste bestuurlijke overlegvormen moeten dat mogelijk maken. Overleggen Integraal veiligheidsbeleid is een terugkerend thema in tenminste de volgende overlegvormen: het Regionaal College Politie Gelderland-Midden waaraan naast de Politie ook het OM en de burgemeesters van de regiogemeenten deelnemen. Dit bestuur bepaalt de belangrijke gezamenlijke regionale beleidslijnen op het gebied van veiligheid; het Dagelijks Bestuur en Regionaal College van Hulpverlening Gelderland Midden. Naast de Regionale Brandweer en de GHOR nemen de burgemeesters van de regiogemeenten deel aan dit overleg. Deze besturen bepalen de gezamenlijke regionale beleidslijnen op het gebied van brandweer, geneeskundige hulpverlening, rampenbestrijding en crisisbeheersing; het Districtsoverleg Rivierenland. Deelnemers zijn het OM, de districtschef Politie en de burgemeesters uit het politiedistrict Rivierenland. Hier wordt het veiligheidsbeleid op districtsniveau op elkaar afgestemd; Operationeel overleg tussen politie en burgemeester. Hier worden Overbetuwse veiligheidsthema s besproken tussen de burgemeester en het unithoofd Politie. Op verzoek schuift het Openbaar Ministerie aan bij dit overleg. Een medewerker van de afdeling Veiligheid is secretaris van dit overleg. 11

1.9 Hoofddoel integraal veiligheidsbeleid en toetsingskader In deze nota zijn activiteiten benoemd die de veiligheid in Overbetuwe moeten bevorderen. Elk hoofdstuk kent een aparte doelstelling. Hiermee is een grof kader geschapen om het effect van de beleidsinspanningen te beoordelen. Het hoofddoel van het Overbetuws integraal veiligheidsbeleid is: Een betere kwaliteit van de leef- en woonomgeving door verhoging van de objectieve en subjectieve veiligheid voor álle inwoners van de gemeente. We toetsen de veiligheid in Overbetuwe in de verdedigbare veronderstelling dat de gemeente dit doel alleen in samenwerking met haar ex- en interne partners kan bereiken. Het toetsingskader is vooral bedoeld om antwoord te vinden op vragen als zijn we met ons veiligheidsbeleid op de goede weg? of, moeten we ons beleid intensiveren op een specifiek thema? 1.10 Leeswijzer Het integrale veiligheidsbeleid van gemeente Overbetuwe onderscheidt vijf veiligheidsvelden, deze omvatten elk meerdere thema s: veilige woon-en leefomgeving, bedrijvigheid en veiligheid, jeugd en veiligheid, fysieke veiligheid en integriteit en veiligheid. 1. Het succes van het integrale veiligheidsbeleid van Overbetuwe staat of valt met het 2. 3. 4. 5. realiseren van een Veilige woon-en leefomgeving voor de burgers. Zij moeten zich thuis voelen in hun eigen buurt en gevrijwaard blijven van criminaliteit. Overbetuwe wil bijdragen aan een veilig uitgaansleven en een prettig ondernemingsklimaat. De gemeente vraagt van horecaondernemers en het overige bedrijfsleven een actieve bijdrage aan het veiligheidsbeleid. Hierover gaat het hoofdstuk Bedrijvigheid en veiligheid. Jeugd en veiligheid is een belangrijk onderwerp in het integrale veiligheidsbeleid. De jeugdcriminaliteit in Overbetuwe is relatief gering en dat willen we graag zo houden. De ketenaanpak staat op dit punt voor een mooie uitdaging. Aandacht voor fysieke veiligheid ontbreekt niet in het integrale veiligheidsbeleid. Integriteit en veiligheid. Hieronder vallen bedreigingen rond radicalisering en terrorisme, georganiseerde criminaliteit en non-integer bestuurlijk handelen. Deze bedreigingen kunnen de grondvesten van onze maatschappij aantasten. Ze bedreigen de integriteit van onze samenleving. In dit hoofdstuk staan we erbij stil hoe we hier in Overbetuwe mee omgaan. Veiligheidsanalyse De hoofdstukken 2 tot en met 5 beginnen met een inleiding en daarna vindt u per veiligheidsveld een korte analyse. Deze vormt de basis van het veiligheidsbeleid. Zonder goed beeld van de huidige situatie is geen maatwerk mogelijk, kunnen de mogelijkheden van de partners niet goed benut worden. Voor de analyse is o.a. gebruik gemaakt van cijfermateriaal van de Politie en bureau HALT, de Veiligheidsmonitor 2005, de gebiedsscan 2008 van de Politie, gesprekken met de Politie (wijkagenten, groepschef en plaatsvervangend unithoofd), de STUW (jongerenwerk) en vertegenwoordigers van gemeentelijke afdelingen. 12

De analyse van de uitgangssituatie bestaat uit drie onderdelen: a. Overzicht van de aantastingen van de veiligheid; b. Overzicht van de huidige aanpak; c. Vergelijking van aantastingen en aanpak: waar zitten de witte vlekken of wat kan of moet er nog (meer) opgepakt worden. Overigens is het niet zo dat er op alle onderdelen sprake moet of zal zijn van de noodzaak tot het ontwikkelen van nieuw beleid. Integendeel, Overbetuwe stelt jaarlijks een Integraal Veiligheidsplan op. Dit gebeurt in nauw overleg met de Politie. Dit leidt ertoe dat de prioriteiten ieder jaar opnieuw (bij)gesteld worden. Bovendien is Integrale Veiligheid een dynamisch beleidsterrein en wordt door de gemeente en haar partners zo snel en daadkrachtig mogelijk gereageerd op veranderde omstandigheden. Dit neemt niet weg dat het goed is om onveilige situaties of omstandigheden regelmatig op een rij te zetten. En op grond hiervan de mogelijkheden van de gemeente en haar partners voortdurend te overwegen en op basis daarvan op maat en tijd in te grijpen. Prioriteiten van het beleid Op basis van de veiligheidsanalyse worden in ieder hoofdstuk nagegaan of aanpassing van de beleidsprioriteiten noodzakelijk is. Voor het bepalen van de prioriteiten zijn de volgende criteria gehanteerd: De duurzaamheid van een verschijnsel Een veiligheidsprobleem kan zich al jaren voordoen en het is nu tijd er werkelijk iets aan te doen; Wettelijke plicht of taak van de gemeente De aanpak van een probleem kan voortvloeien uit een taak van de gemeente. Een voorbeeld hiervan is de controle van vergunningen. De maatschappelijke impact van een probleem Een veiligheidsprobleem kan een grote impact hebben in de lokale gemeenschap. De aanpak daarvan is dan wenselijk, ook als het probleem objectief een beperkte omvang heeft. Integriteit en veiligheid Bedreigingen rond radicalisering en terrorisme, georganiseerde criminaliteit en non-integer bestuurlijk handelen, kunnen de grondvesten van onze maatschappij aantasten. Voor de aanpak van deze bedreigingen is of wordt landelijk/regionaal beleid ontwikkeld. Voor andere bedreigingen zoals non-integer bestuurlijk handelen is lokaal beleid vastgesteld. In hoofdstuk 6 staan we daarom kort stil bij de huidige situatie en eventuele toekomstige ontwikkelingen. Communicatie Integrale veiligheid is een collectieve verantwoordelijkheid. Dat betekent dat partijen zich daarvan bewust moeten zijn. Niet alleen in termen van de risico s die worden gelopen, maar ook en vooral van de bijdrage die kan worden geleverd aan het veiligheidsbeleid. Dit vereist een actieve communicatie van de gemeente. Hierover gaat hoofdstuk 7. Samenvatting (inclusief financiële consequenties) De nota wordt afgesloten met een korte samenvatting, inclusief de financiële consequenties van de uitvoering van deze nota. 13

2. Veilige woon- en leefomgeving 2.1 Inleiding Onder het veld veilige woon- en leefomgeving vallen de veiligheidsthema s die direct met de alledaagse kwaliteit van wonen en leven in de kernen te maken hebben. Voor de burgers in Overbetuwe is een veilige woon-en leefomgeving het meest tastbare resultaat van de inspanningen van de gemeente en haar partners. En één van de belangrijkste partners daarbij is de burger zelf. Belangrijke voorwaarden voor een zich veilig voelende burger zijn: een prettige aanblik van de openbare ruimte in de eigen woonomgeving: geen zwerfvuil en geen zichtbare vernielingen in de buurt en een geringe kans om slachtoffer te worden van bijvoorbeeld woninginbraak, autodiefstal of bedreiging. Stand van zaken Overbetuwe heeft een relatief veilige woon-en leefomgeving. Zo blijkt uit de Veiligheidsmonitor 2005 dat 76 procent van de inwoners zich veilig voelt en 16 procent geeft aan dat het zelden of soms voorkomt dat men zich onveilig voelt. Plekken waar jongeren rondhangen, worden het meest genoemd als plaatsen waar inwoners zich onveilig voelen. Doelstelling De goede veiligheidssituatie in de gemeente Overbetuwe komt zeer waarschijnlijk voor een deel door het kleinschalige karakter van de kernen. Ze kennen allemaal een behoorlijke sociale cohesie. En daarbij draait het vooral om de burgers. Bijvoorbeeld de manier waarop ze met elkaar omgaan, elkaar opzoeken en vinden. In de Toekomstvisie + wordt het verder benutten en versterken van deze kwaliteiten in de samenleving, gezien als één van de belangrijkste opgaven voor de toekomst. Hiermee kan deze kernopgave een positieve bijdrage leveren aan de veiligheid in Overbetuwe. Het doel van het veiligheidsbeleid is gericht op een veilige woon-en leefomgeving, en heeft drie prioriteiten: het waarborgen van de kwaliteit van de leefomgeving; het bevorderen van actieve deelname van bewoners; en het voorkomen van en optreden tegen criminaliteit. 14

2.2 Analyse veiligheidsveld Veilige woon- en leefomgeving Onderstaand is vermeld hoe het op dit moment in Overbetuwe in algemene zin is gesteld met de thema s overlast, geweld en vernielingen, woninginbraak en voertuigcriminaliteit. 2.2.1 Overlast Overlast vormt een serieuze bedreiging van het woon- en leefgenot van de inwoners. Het voorkomen en bestrijden van overlast vormt daarom een belangrijke pijler van het Overbetuws veiligheidsbeleid gericht op een veilige woon- en leefomgeving. Onder overlast vallen zaken waaraan burgers zich ergeren of waarvan zij duidelijk last ondervinden. Hierbij kan het gaan om bijvoorbeeld last hebben van hondenpoep, het verkeer, van evenementen, van bepaalde voorzieningen of van personen die onaangepast gedrag vertonen (voor de analyse en aanpak van jongerenoverlast wordt verwezen naar hoofdstuk 4, Jeugd en veiligheid. Hetzelfde geldt voor drugs- en alcoholoverlast). Overlast, deels subjectief, deels objectief De overlast die bewoners ondervinden, is slechts voor een deel objectief vast te stellen. We hebben het dan over zaken als vernielingen, intimidatie, rommel, etc. Overlast is ook persoonlijk (subjectief) gekleurd. De één is wat gemakkelijker en toleranter dan de ander en ergert zich minder snel aan allerlei zaken. Ook de wijze waarop bewoners met overlast omgaan, verschilt. De ene persoon stapt er op af en probeert de zaken zelf op te lossen. Een ander belt onmiddellijk de gemeente of de politie. Huidige situatie overlast objectief Soort melding Burengerucht Verkeersoverlast* Overlast vuurwerk 2005 203 469 59 2006 189 457 47 2007 230 355 38 2008 181 337 43 Geregistreerde meldingen Jaarcijfers Politie gebiedssan Criminaliteit & Overlast 2008 Bij verkeersoverlast gaat het om fout of hinderlijk geparkeerde auto s, agressief verkeersgedrag, hard rijden over de dijken, scooteroverlast, enz. Huidige situatie overlast subjectief Volgens de Veiligheidsmonitor 2005 wordt de meeste sociale overlast veroorzaakt door geluidsoverlast (anders dan verkeer). Zo geeft 14% van de inwoners aan dit vaak te ervaren en 39% zegt er soms last van te hebben. Een meerderheid (71%) heeft bijna nooit overlast van omwonenden, 6% geeft aan dit vaak te hebben en volgens 23% is dit soms het geval. 2.2.2. Geweld en vernielingen Nederland verandert, Overbetuwe evenzeer. Gewelddadig gedrag lijkt vaker voor te komen dan voorheen. Daar staat tegenover dat de tolerantie van burgers ten opzichte van dit gedrag eerder minder dan meer lijkt te worden. De afwezigheid van geweld in zowel de openbare ruimte als de privé-sfeer levert een belangrijke bijdrage aan een veilige woon- en leefomgeving. Bij geweld en vernielingen wordt een onderscheid gemaakt tussen geweld tegen personen en geweld tegen goederen. Onder de eerste categorie vallen bijvoorbeeld bedreiging, mishandeling (inclusief huiselijk geweld), straatroof en overval. Onder geweld tegen goederen vallen vernieling en beschadiging van ondermeer auto s, straatmeubilair, openbaar vervoer en (openbare) gebouwen. 15

Huidige situatie geweld tegen personen objectief Soort misdrijf Openlijk geweld Bedreiging Mishandeling Straatroof Overval Totaal 2005 7 73 154 3 0 237 2006 5 65 143 3 1 217 2007 7 66 130 5 0 208 2008 9 63 105 2 4 183 Geregistreerde meldingen Jaarcijfers Politie gebiedssan Criminaliteit & Overlast 2008 Beeld achter de cijfers Geweldsdelicten vertonen een daling met 14 procent ten opzichte van het gemiddelde van voorgaande jaren. Dit komt voornamelijk door de daling van het aantal aangiften van mishandeling. Ongeveer 35% van het aantal aangiften mishandeling is terug te voeren op huiselijk geweld. Huidige situatie geweld tegen goederen objectief Soort misdrijf Vernieling c.q. zaakbeschadiging 2005 388 2006 325 2007 371 2008 426 Geregistreerde meldingen Jaarcijfers Politie gebiedssan Criminaliteit & Overlast 2008 2.2.3 Woninginbraak Het slachtoffer worden van delicten zoals woninginbraak heeft, veel meer dan overlast, gevolgen voor de veiligheid en veiligheidsbeleving van burgers in hun woonomgeving. Huidige situatie woninginbraak objectief Soort misdrijf Inbraak woning Inbraak garage/schuur/tuinhuis Totaal 2005 78 60 138 2006 146 30 176 2007 133 45 178 2008 173 20 193 Geregistreerde meldingen Jaarcijfers Politie gebiedssan Criminaliteit & Overlast 2008 Beeld achter de cijfers Het aantal woninginbraken in 2008 (193) is met 20 procent gestegen ten opzichte van het gemiddelde vanaf 2004. Tot deze categorie behoort ook diefstal en inbraak in garages, schuren en dergelijke. Voor een belangrijk deel (ongeveer 60%) zijn de inbraken toe te schrijven aan één dader. Deze is begin 2009 aangehouden en was in de gemeente Overbetuwe actief van november 2008 tot februari 2009. Behalve s nachts of in de vroege uren vonden de inbraken ook overdag plaats in wijken waar bewoners afwezig waren in verband met werk en school. In deze (nieuwere) wijken zijn de woningen over het algemeen redelijk tot goed beveiligd. Toch werden inbraken gepleegd waarbij de inbrekers nogal grof te werk gingen. 16

2.2.4 Voertuigcriminaliteit Huidige situatie voertuigcriminaliteit objectief Soort misdrijf Diefstal uit/vanaf motorvoertuigen Diefstal van motorvoertuigen Diefstal van brom-, snor-, fietsen Diefstal af/uit/van overige voertuigen 2005 325 48 307 30 2006 221 71 268 33 2007 191 52 194 27 2008 147 31 215 31 Geregistreerde meldingen Jaarcijfers Politie gebiedssan Criminaliteit & Overlast 2008 Beeld achter de cijfers Het aantal geregistreerde diefstallen af en uit motorvoertuigen (147) is in 2008 met 12 procent gedaald ten opzichte van het gemiddelde van voorgaande jaren. Over het algemeen hebben autokraken betrekking op diefstal van navigatiesystemen, laptops en airbags. Voor de navigatiesystemen en de laptops is de voornaamste oorzaak de zichtbare aanwezigheid daarvan. 2.3 Huidige aanpak veiligheidsveld Veilige woon- en leefomgeving Veel van de activiteiten van de gemeente en haar partners zijn van invloed op de kwaliteit van de woon- en leefomgeving en daarmee ook op de mate van veiligheid(sgevoelens). Denk bijvoorbeeld aan de inrichting en het beheer van de openbare ruimte. Het voert te ver om aan al die activiteiten in deze nota aandacht te besteden. Deze paragraaf over de huidige aanpak beperkt zich tot die activiteiten die primair vanuit de Integrale Veiligheidshoek zijn opgepakt. En deze selectie is beperkt tot een opsomming op hoofdlijnen. Een meer gedetailleerde opsomming is terug te vinden in de jaarlijkse Veiligheidsplannen. 2.3.1 Aanpak overlast Buurtbemiddeling In september 2008 is het project buurtbemiddeling gestart. Voorlopig voor een periode van 3 jaar. De basis van buurtbemiddeling is dat mensen met buurt- of burenproblemen een neutrale en vrijwillige buurtbemiddelaar kunnen inschakelen om een vastgelopen conflict weer bespreekbaar te maken. Door het oplossen van de conflicten wordt de kwaliteit van de woon- en leefomgeving verbeterd. Bovendien worden met het project de taken van politie, woningstichtingen en maatschappelijke en sociale hulpverleners verlicht en ondersteund. Deelnemers project Buurtbemiddeling. NIM Maatschappelijk Werk Nijmegen, Politie, Woningcorporaties, gemeente Lingewaard, gemeente Overbetuwe. Toezicht honden Bij alle leefbaarheids- en veiligheidsonderzoeken scoort de overlast die burgers ervaren van hondenpoep, ná verkeersveiligheid, het hoogst. Uit de Veiligheidsmonitor 2005 blijkt dat meer dan een kwart van de inwoners vindt dat het probleem van de hondenpoep met voorrang opgelost moet worden. Toezicht en handhaving op honden heeft binnen de werkzaamheden van de gemeentelijke toezichthouders de hoogste prioriteit. Overlast vuurwerk De jaarwisseling 2007 2008 ging gepaard met veel schade en overlast. In 2008 zijn daarom verschillende activiteiten ondernomen om dit te verminderen. Te denken valt aan vuurwerklessen op de basisscholen, aanschrijven ouders /verzorgers van kinderen in de leeftijd van 11 tot 18 jaar. Inzet van de jongerenwerkers en intensief 17

toezicht door de politie en de gemeentelijke toezichthouders. De schade is met ruim 60% verminderd. Maar het aantal meldingen over vuurwerkoverlast steeg van 38 naar 43. Deelnemers project vuurwerk Bureau HALT, jongerenwerk, politie, brandweer en gemeente. 2.3.2 Aanpak geweld en vernielingen Huiselijk geweld Vanaf 1 januari 2009 is de Wet Tijdelijk Huisverbod in werking getreden. Op grond van deze wet heeft de burgemeester de mogelijkheid de (potentiële) dader een tijdelijk huisverbod op te leggen. Gedurende deze periode wordt de hulpverlening aan alle betrokken gezinsleden, slachtoffers én dader, opgestart. De gemeente heeft hierin de regierol. Deelnemende partijen Politie, Openbaar Ministerie, Steunpunt Huiselijk Geweld, Jeugdzorg, Hera, Kairos, Adviesen Meldpunt Kindermishandeling, gemeenten in regio Oost- en Midden-Gelderland. Preventieve maatregelen geweld Gemeente Overbetuwe doet meer dan alleen het voorkomen van huiselijk geweld. Hierop komen we terug in de hoofdstukken 3 en 4. 2.3.3 Aanpak voertuigcriminaliteit In 2006 zijn twee projecten gestart om de voertuigcriminaliteit te verminderen: Niets erin, niets eruit en Stop fietsdiefstal station Elst. Doel van het eerste project om mensen bewust te maken geen waardevolle spullen in de auto achter te laten en de auto op slot te doen. Omdat de autokraken in 2007 ten opzichte van 2005 met ruim 40% waren gedaald wordt de actie Niets erin, niets eruit sinds 2008 alleen nog gehouden bij grote evenementen waarbij veel bezoekers met de auto komen. Het project Stop fietsdiefstal station Elst is opgezet met het doel de fietsdiefstal op dit station vóór 2009 te halveren ten opzichte van 2005. Het project bestaat uit gratis toezicht door Serviceteam Overbetuwe. Deelnemende partijen Politie, Presikhaaf, NS, ProRail en gemeente Overbetuwe. 2.4 Vergelijking aantastingen veilige woon- en leefomgeving en huidige aanpak Met een vergelijking tussen de aantastingen en de lopende aanpak worden mogelijke witte vlekken aan het licht gebracht. Dit is gebeurd in overleg met de meest direct ex- en interne partners en op basis van de cijfers van de politie. Dit heeft het volgende beeld opgeleverd. Overlast Het aantal meldingen burengerucht was in 2008 beduidend lager dan in 2007. Hoewel dit niet met feiten kan worden onderbouwd gaan wij ervan uit dat dit ongetwijfeld te maken heeft met het succes van buurtbemiddeling. In 2009 is dit project geëvalueerd en hieruit blijkt dat de doelen die aan het begin van het project (2008) waren gesteld, ruim zijn behaald. Het aantal meldingen vuurwerkoverlast daalde in 2005 tot en met 2007. De intensievere aanpak in 2008 heeft geleid tot een vermindering van het schadebedrag met ongeveer 60% maar het aantal melding is juist gestegen. Het is lastig om op dit moment aan te geven wat hiervan de reden is. Het kan komen dat de tolerantie bij burgers is verminderd en men eerder melding doet bij de politie. Het kan ook komen omdat vuurwerkoverlast en de vernielingen veel landelijke en lokale aandacht heeft gehad waarbij mensen bijv. werden opgeroepen overlast te melden, eventueel via de telefoonlijn Meld Misdaad Anoniem. Maar het kan natuurlijk ook heel goed zijn dat de werkelijke overlast is toegenomen. 18

De in 2008 ingezette aanpak zal worden voortgezet waarbij er bij het houden van toezicht nog meer aandacht zal zijn voor het verminderen van overlast. Geweld en vernielingen Het aantal geweldsdelicten tegen personen daalt de laatste jaren. In 2008 14 procent ten opzichte van het gemiddelde van voorgaande jaren. Op dit moment is er geen reden de huidige aanpak te wijzigen. Anders is dat voor geweld tegen goederen. Sinds 2006 is er sprake van een behoorlijke stijging van het aantal vernielingen en vandalisme in de openbare ruimte. Voldoende reden om extra inspanningen te verrichten om dit veiligheidsprobleem aan te pakken. Woninginbraak Ten opzichte van 2005 is het aantal woninginbraken in 2008 met bijna 40% gestegen. Hoewel 60% van de woninginbraken zijn toe te schrijven aan één dader, is een veranderde aanpak gewenst. In het Bouwbesluit zijn voorwaarden opgenomen waaraan nieuw te bouwen woningen moeten voldoen om de kans op inbraak te verminderen. Dus in die zin is niet veel winst meer te behalen. Samen met de politie en de woningcorporaties zal de gemeente nagaan welke aanpak effectiever kan zijn. Voertuigcriminaliteit Zowel het aantal fietsendiefstallen bij het station in Elst als het aantal autokraken is de laatste jaren sterk gedaald. Gemeentebreed neemt het aantal (brom)fietsdiefstallen sinds 2008 weer toe. Daarom zal onderzocht worden hoe de huidige projecten (gewijzigd) voortgezet zullen worden. 2.5 Beleidsprioriteiten Uit de veiligheidsanalyse blijkt dat er op dit moment geen reden is om wezenlijke wijzigingen aan te brengen in de beleidsprioriteiten als het gaat om het veld Veilige Woon- en leefomgeving. Er kunnen zich altijd omstandigheden voordoen die zo n aanpassing in de prioriteiten noodzakelijk maken. Hier zal de gemeente, in samenwerking met de betreffende partners, snel en daadkrachtig op reageren. 2.6 Samenvatting Het doel van het veiligheidsbeleid is gericht op een veilige woon-en leefomgeving, en heeft drie prioriteiten: het waarborgen van de kwaliteit van de leefomgeving; het bevorderen van actieve deelname van bewoners; en het voorkomen van en optreden tegen criminaliteit. Om deze doelstelling te bereiken zal Gemeente Overbetuwe de huidige aanpak op hoofdlijnen voortzetten. De komende jaren zal in ieder geval actief worden gewerkt aan het verminderen van verschillende vormen van overlast. Dit geldt ook voor het terugdringen van het aantal gevallen van geweld en vernielingen. Hierbij zullen extra inspanningen worden verricht om de vernielingen en het vandalisme in de openbare ruimte aan te pakken. Aanpak van woninginbraken en de voertuigencriminaliteit krijgen ook de komende jaren prioriteit. Om de doelstelling te realiseren zal Gemeente Overbetuwe nauw samenwerken met verschillende partners zoals inwoners Overbetuwe, dorps- en wijkraden, de Politie, Openbaar Ministerie, Woningcorporaties, bureau HALT, Steunpunt Huiselijk Geweld, Jeugdzorg, STUW, NS, ProRail. De gemeente neemt haar verantwoordelijkheid om de noodzakelijke samenwerking te organiseren en waar nodig te faciliteren. 19

3. Bedrijvigheid en veiligheid 3.1 Inleiding Tot dit veld behoren de thema s die te maken hebben met de (sociale) veiligheid rond bedrijvigheid. Het gaat om de onveiligheid die bedrijvigheid genereert of waar zij mee te maken heeft, maar die niet van fysieke aard is (zie hoofdstuk 5 voor fysieke veiligheid). Onder dit veld vallen de thema s bedrijventerreinen, winkelcentra, uitgaan/horeca en evenementen. Bedrijvigheid Het Nederlandse bedrijfsleven lijdt jaarlijks veel schade door criminaliteit, overlast en daarmee gepaard gaande onveiligheid. In Overbetuwe valt dit relatief mee en het is belangrijk dit zo te houden. In een veilige omgeving kunnen ondernemers zich vollediger op het ondernemen concentreren en in een dergelijke omgeving is het aantrekkelijker om te verblijven. Hierdoor komen meer potentiële klanten naar het gebied en is er sprake van een versterking van de economische structuur. Evenementen In Overbetuwe worden talrijke evenementen georganiseerd. Dit is belangrijk vanuit maatschappelijk, cultureel en economisch oogpunt. Ze kunnen de betrokkenheid bij de gemeenschap verbeteren en omdat ze een lage drempel kennen kan de participatie worden bevorderd. Evenementen bieden veel vrijwilligers een zinvolle tijdbesteding en versterken de saamhorigheid. Aspecten die een rol spelen bij evenementen zijn geluid, parkeren en verkeer, gezondheid en openbare orde en veiligheid. Om (grootschalige) evenementen goed te laten verlopen is overheidsregulering en handhaving gewenst en zelfs vereist. Daarom is voor een evenement een vergunning nodig waarin voor de diverse aspecten regels en voorwaarden worden vastgelegd. Doelstelling Het doel van het veiligheidsbeleid is gericht op het bevorderen van een veilig uitgaansleven en een prettig ondernemingsklimaat, en heeft drie prioriteiten: het waarborgen van de kwaliteit van het uitgaansleven en het ondernemingsklimaat; het bevorderen van een actieve deelname van horeca- ondernemers en het overige bedrijfsleven aan het Overbetuwe veiligheidsbeleid; het voorkomen van en optreden tegen criminaliteit. 20

3.2 Analyse veld Bedrijvigheid en veiligheid Hieronder is vermeld hoe het op dit moment in Overbetuwe in algemene zin is gesteld met de thema s bedrijventerreinen, uitgaan/horeca en tot slot evenementen. 3.2.1 Bedrijventerreinen In Overbetuwe zijn de volgende bedrijventerreinen: De Aam en Merm te Elst, Poort van Midden Gelderland Noord en Poort van Midden Gelderland Zuid te Heteren en De Schalm en Industrieterrein Oost te Andelst. Om de samenwerking tussen het bedrijfsleven, politie, brandweer en gemeente meer te structureren is in 2008 begonnen om voor de bedrijventerreinen De Aam, Poort van Midden Gelderland Noord en De Schalm het certificaat Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) te verkrijgen. Per 1 augustus 2009 zijn deze terreinen gecertificeerd. Het behalen van de certificaten is géén doel op zich maar het is een middel om de samenwerking beter te organiseren en minder vrijblijvend te maken. Hierbij neemt de gemeente de regierol op zich. In het kader van het KVO is voor de 3 genoemde terreinen een veiligheidsanalyse gemaakt en op basis van die analyse een plan van aanpak. Voor de analyse van het veld Bedrijvigheid en veiligheid gebruiken we de gegevens uit de KVO-analyse. Door deze werkwijze ontbreekt een beeld van de huidige situatie op Industrieterrein Andelst Oost, Poort van Midden Gelderland Zuid en De Merm. Dit vinden wij verdedigbaar omdat van de Merm en Poort van Midden Gelderland Zuid slechts een beperkt aantal cijfers bekend is omdat deze terreinen relatief kort in gebruik zijn. De situatie op Andelst Oost is vergelijkbaar met de KVO gecertificeerde terreinen. Huidige situatie De Aam objectief 2005 2 34 31 18 14 18 Branden Diefstal af/uit bedrijven Diefstal uit/vanaf motorvoertuigen Diefstal van motorvoertuigen Geweld Vernieling/vandalisme e.d. 2006 0 29 13 22 2 8 2007 1 12 10 22 6 11 2008 2 13 8 4 8 22 Aangiften politie De Aam 2005 t/m 2008 Huidige situatie De Aam subjectief Thema Onveiligheidsgevoelens Bedreiging Overlast Vernieling of bekladding Beheer en onderhoud Verlichting Resultaat (begin 2007 tot september 2008) 25% heeft zich 1 5 keer onveilig gevoeld in het bedrijf of op eigen terrein. 14% geeft aan zich in directe omgeving van het bedrijf onveilig te hebben gevoeld. 7% van de ondernemers heeft te maken gehad met bedreiging of intimidatie. 17% heeft overlast ondervonden (voornamelijk parkeren). 20% heeft te maken gehad met vernieling of bekladding. 25% is ontevreden over het onderhoud en beheer. 15% van de ondernemers geeft aan dat er onvoldoende verlichting is. Nulmeting/ondernemersenquête KVO september 2008. Respondentencijfer van 35%. 21