Werkconferentie Doorbraakproject en het PO: Beter en slimmer leren met ICT



Vergelijkbare documenten
Versnellingsvragen. Beter en Slimmer leren met ICT Erwin Bomas

Plan van aanpak versnellingsvraag: Versie: De versnellingsvraag. Versnellingsvraag Stichting Klasse:

Beter en slimmer leren met behulp van ict

Verdiepende marktverkenning toekomstbestendig leerlingvolgsysteem voor (V)SO

Visie op gepersonaliseerd onderwijs en de rol van het LVS

Doorbraakprojectsessies 11 november Inkoop: versterken en ontzorgen. Een andere blik op financiën (vanuit Beter leren met ICT )

PROGRAMMA VAN EISEN PROGRAMMA VAN EISEN LAS/LVS (V)SO

PASSIE VOOR ONLINE LEREN.

Beter en slimmer leren met behulp van ict

Maatwerk? Magister! 1

Stap 3 Leeractiviteiten begeleiden

Spinnenweb t.b.v. evaluatie stand van zaken implementatie Zo.Leer.Ik! concept

Proeftuin Linked Data Rekenen PO Pitch. Lalibel Mohaupt

Het overkoepelend dashboard. Hoe krijgen leraren meer inzicht in voortgang?

Lesgeven met Kernmethodes AK

Informatiepakket Leerlabs

Doordacht digitaliseren, of niet! Over Momento en meer. m et hod

Doorbraakprojectsessies 11 november Inkoop: versterken en ontzorgen. Een andere blik op financiën (vanuit Slimmer leren met ICT )

Jaarplan BS de Ester. Zelf denken, samen doen

Samen. stevige. ambities. werken aan.

Stichting Innovatief Onderwijs Nederland

Afbeelding: TriamFloat Effectmetingsmodel

Aan de slag met het. Leren Inhoud Geven

Inhoud: Schoolplan Verantwoording. Motto, missie, visie, overtuigingen. Doelen. Samenvatting strategisch beleid van de vereniging

Digitaal lesmateriaal zoeken, maken en delen met

Samenwerken aan een toekomstbestendig leerlingvolgsysteem in het (V)SO

Nieuwsbrief leerlijnen

Verslag verdiepende marktverkenning naar een LVS voor het (V)SO

Het inzicht is actueel. Nieuwe informatie wordt direct verwerkt (in tegenstelling tot huidige periodieke informatie).

Jaarplan o.b.s. De Boomhut

Welke vraag heb jij over digitale leermiddelen?

Van Wikipedia naar Onderwijs, de kracht van het open domein. sambo-ict conferentie 27 januari 2017

Overzicht Praktijksituaties Voortgangsinformatie VO

Opleidingsprogramma DoenDenken

Stichting Openbaar Primair Onderwijs "Samen tussen Amstel en IJ (STAIJ) Contactpersoon: Sacha Schrier, Montessorischool de Amstel

De totaaloplossing van een overkoepelend dashboard, de beste educatieve content en snelle devices.

Leerling volgen in hun ontwikkeling vanaf groep 1

Passend en flexibel digitaal leermateriaal voor elke leerling. De PO-Raad en VO-raad brengen markt en scholen dichter bij elkaar

Verslag Edu-K: tactisch overleg Inzicht in het leerproces PO

Beleidsnotitie ICT Onderwijsteam: Datum vaststelling: Versie:

ACTIEPUNTEN 2015 (uit de onderlegger A3 meerjaren beleidsplan Poolster )

Aan de slag met de Stercollecties

Invoering van gepersonaliseerd leren

Er is een gericht plan van aanpak; met instemming van team en MR op de onderdelen: - Zorgstructuur - Verhogen van de opbrengsten

Educatief arrangeren rond LOB

Stap 1 Doelen vaststellen

ICT-VAARDIGHEDEN DOCENTEN HO

FEEDBACK ALS INTEGRAAL ONDERDEEL VAN LEREN EN OPLEIDEN JORIK ARTS & MIEKE JASPERS 1 JUNI 2018

Handout PrOfijt. - Versie Versie: 1.1 Datum: Mike Nikkels / Olav van Doorn

E-learning Webinars Essentials

Eindnotitie. Uitwisselingsstandaard UWLR

Verkenning functionaliteit voor ontsluiting (cloud)diensten en leermateriaal in het MBO Samenwerking SURF, Kennisnet en

ONDERWIJSONTWIKKELING - ACTIVERENDE DIDACTIEK

Doorbraakproject Onderwijs & ICT

Doorbraakproject Onderwijs & ICT

Projectdefinitie. Plan van aanpak

Achtergrond:uitgangspunt 11/20/2012. ENW-project Professionaliseringspakket voor ELO s in het secundair onderwijs

De leermiddelenketen in het onderwijs

Programmabrede werkconferentie Doorbraakproject Onderwijs & ICT

Bekwaamheidseisen leraar primair onderwijs

HGW en OGW, de Groepsbespreking centraal! Jildou Grovenstein- Piersma November 2016

Agenda publiek- private tafels Doorbraakproject Onderwijs en ict

Bijlage. Handreiking voor docenten

Opzet tweedaagse Netwerkschool SintLucas. Wanneer: 3 en 4 maart 2011 Waar: De Koningshof, Locht 117, Veldhoven

Bovenschools Jaarplan 2018

Onderwijsconcepten gepersonaliseerd digitaal leren In lijn brengen van visie, deskundigheid, inhoud & toepassingen en infrastructuur.

Jaarverslag Evaluatie jaarplan

De totaaloplossing van een overkoepelend dashboard, de beste educatieve content en snelle devices.

Verslag workshop Differentiëren en de rol van de leraar, 26 april Versnellingsvraag Stichting Klasse. Aanwezig:

Overkoepelend dashboard voor leerkrachten Versnellingsvraag 09

Learning analytics zijn in de context van deze workshop gedefinieerd als het dashboard van Snappet en data uit Parnassys / ESIS.

Onderwijs en ICT Beleidsplan

Datum Betreft Bestuursakkoord PO-Raad-OCW Geacht schoolbestuur,

Opbrengstgericht werken in het Voortgezet onderwijs

Nieuwe didactiek vwo 2 en 3 Connect College: resultaten van een onderzoek. Prof. dr. Perry den Brok

Hoofdstuk 18 Bouwen aan organisatie met de netwerkmultiloog

KINDEREN LATEN LEREN Strategisch beleidsplan SKO Flevoland en Veluwe. Ontwerpers van onderwijs voor de 21ste eeuw

TOETSEN IN DE NIEUWE GENERATIE WISKUNDEMETHODES

Curriculumplanner burgerschap. Informatie en tips voor de begeleider van een werksessie

Locatieplan Onstwedde ( ) Onderwerp: Vernieuwing VMBO

Educatief pakket duurzame energie Didactische onderbouwing

Three Ships Learning Solutions

Oppenhuizen, Schoolbeleid cbs It Harspit voor tablets (Snappet)

Kantelnieuwsbrief De Pijler

Checklist bij 'Een doorgaande lijn PO - VO voor hoogbegaafde leerlingen'

Een Persoonlijke & Flexibele Leer en Werkomgeving voor Hogeschool Leiden

Aanwezig: Jantina Nieuwhuis, Maria Versseput, Angelique Geerts, Boudewijn van der Pas, Linda le Grand

Leer Opdrachten ontwerpen voor Blended Learning

UITWERKING KOERS BEST ONDERWIJS

Werkgroep portfolio & coaching. portfolio handleiding

VO2020. Schoolrapportage. Venster College X

Al lid van een kennisgemeenschap?

21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs. Maaike Rodenboog, SLO

School specifiek deel schoolondersteuningsprofiel

Verslag business sprint 2-17 oktober 2015

Koers in zicht! Visie, werken in units Kernconcepten

De scholen zijn aan zet Tussenrapportage programma School aan Zet

Procesbegeleiders: ervaringen uit de praktijk

Transcriptie:

Werkconferentie Doorbraakproject en het PO: Beter en slimmer leren met ICT Bijeenkomst voor aanbieders en leveranciers van leermiddelen 16 juni 2015

Programma 16 juni 2015 Onderwerp Spreker 13.00-13.15 Ontvangst met koffie, thee, versnapering 13.15-13.45 Welkom + inleidende woorden voor de bijeenkomst: - Onderwijs en ICT - Toelichting aanpak PO-Raad 13.45-14.00 po breedtestrategie 14.00-14.15 po versnellingsvragen Simone Walvisch Vice-voorzitter PO-Raad 14.15-14.45 1e ronde parallelsessies versnellingsvragen 14.50-15.20 2e ronde parallelsessies versnellingsvragen 15.25-15.55 3e ronde parallelsessies versnellingsvragen Mirjam Brand Projectleider PO-breedte Erwin Bomas Projectleider PO-versnellingsvragen 16.00-16.15 Plenaire afsluiting Nathalie Bremer Projectleider Onderwijsinnovatie en ICT PO-Raad 16.15-17.00 Borrel 2

3

Opening (1/3) Op 16 juni 2015 organiseerde het Doorbraakproject Onderwijs en ICT een werkconferentie voor aanbieders en leveranciers van leermiddelen, gericht op het po. Natasja Langerak, de programmamanager van het Doorbraakproject, trapt de middag af door iedereen welkom te heten. Daarna geeft ze het woord aan Simone Walvisch, vice-voorzitter van de PO-Raad. Simone Walvisch vertelt over de programmalijn School en specifiek over het po. Ze geeft aan dat de PO-Raad ICT als middel ziet en niet als doel, het gaat om hoe kinderen beter kunnen leren. De PO-Raad heeft als doel om het maximale uit het kind te halen, daarvoor kan ICT worden gebruikt. De aanpak van de PO-Raad en Kennisnet is gericht op alle schoolbesturen omdat bijna alle schoolbesturen en scholen werk willen maken van onderwijs en ICT. Binnen deze breedteaanpak pakken wij ook versnellingsvragen van voorlopers op met doel de sector als geheel in een hogere versnelling te krijgen. Simone vertelt dat het goed is dat vanmiddag vele aanbieders en leveranciers aanwezig zijn. Zij hebben immers een belangrijke rol in het ontwikkelen van leermaterialen en moeten kunnen inspelen op de vraag. Simone Walvisch, vice-voorzitter PO-Raad 4

Opening (2/3) Mirjam Brand, projectleider PO-breedtestrategie Vervolgens vertelt Mirjam Brand, projectleider PO-breedte, over de breedtestrategie van het po. De breedtestrategie is gebaseerd op de vragen uit het bestuurlijke PO-veld en heeft als doel de massa van de besturen een stap verder te helpen bij de verantwoorde inzet van ict in het onderwijs. Dit is vastgelegd in het bestuursakkoord waarin beschreven staat dat alle besturen in 2015 een investerings- en implementatieplan moeten hebben. Binnen de breedtestrategie worden bestuurlijke vragen ondersteund door middel van de ondersteuningsaanpak die uit verschillende onderdelen bestaat, zoals de virtuele kritische vriend, helpdesk+, masterclasses, webinars en bijeenkomsten in de regio. Ook wordt de keuzehulp ingericht. Hierover gaat een van de parallelsessies. 5

Opening (3/3) De derde spreker Erwin Bomas, projectleider POversnellingsvragen, spreekt over de zogenaamde versnellingsvragen van het po. Versnellingsvragen zijn vragen die diverse schoolbesturen gemeen hebben en die belemmeren dat de sector op grote schaal ICT inzet voor het geven van onderwijs. In de eerste fase worden de vragen van scholen gebundeld en helder geformuleerd. De meeste vragen zitten nu nog in deze fase. Daarna vindt de fase van marktconsultatie plaats. Dit is het moment dat aanbieders kunnen aanhaken. Na de plenaire opening gaan de deelnemers in groepen uiteen voor drie discussierondes. Tijdens deze rondes gaan de procesbegeleiders in gesprek met de aanbieders en leveranciers over de versnellingsvragen en verkennen ze hoe marktpartijen aan deze vragen kunnen bijdragen. Erwin Bomas, projectleider PO-versnellingsvragen 6

Overzicht parallelsessies 1. Centraal dashboard voor leraren 2. Leerlingvolgsysteem voor het Speciaal Onderwijs 3. Digitaal portfolio 4. Kerndoeldekkende gepersonaliseerde kernmethode 5. Breedtestrategie: de Keuzehulp 6. Tweede selectie versnellingsvragen 7. Inzicht in waar de leerling staat in het curriculum Per sessie worden de belangrijkste bevindingen weergegeven. 7

Sessie 1: Centraal dashboard voor leraren Door: David Berg

Belangrijkste bevindingen Vragen Verschillende normeringen. Hoe vertaal je resultaten uit een bepaald leerdoel naar iets wat vergelijkbaar is? Hoe definieer je wat iemand moet kunnen? Discussie gaat over schalen versus gehaald/niet gehaald. Belangrijke vraag is: wat is nuttige informatie voor leerkrachten. Naam van Cor de Beurs wordt genoemd als belangrijke referentie. Hoe vertaal je het gebruik van gepersonaliseerde apps naar informatie voor de leerkracht. Hoe fijnmazig is het nodig dat we de referentieniveau's willen hebben? Tips Ga bij de business sprints ook uit van welke huidige indicatoren/informatie je nu op acteert. Maak onderscheid tussen Back-office, mid-office, front-office. Beeld dat wordt geschetst: als leerkracht heb je behoefte aan een brede ladder (kernmethode; 'breed' impliceert al een zekere vorm van variatie binnen die kernmethode) geënt op de kerndoelen SLO/Referentieniveaus. Minimale voorwaarde voor de leerkracht: data uit verschillende applicaties moet ook echt beschikbaar zijn. Aandachtspunt voor lerarenopleidingen: docenten moeten in de taal van curriculum leren praten én leerinterventies modelleren op basis van dat curriculumbewustzijn. Opmerkingen Big data belofte is heel aantrekkelijk voor aanbieders: biedt nieuwe business modellen. Het bewustzijn over de gevoeligheid hiervan (privacy, hoe ver kan je gaan) is duidelijk aanwezig. Toegevoegde waarde van de uitgever/content-leverancier zit 'm niet in de waarde van de dataverzameling, maar in de kwaliteit van de content, leerlijn, etc. De nadruk op eigen leerlijnen en arrangeren valt bij uitgeverijen niet altijd even goed. 9

Sessie 2: Leerlingvolgsysteem voor het Speciaal Onderwijs Door: Sandra ter Horst

Samenwerken aan een LVS voor het (V)SO De Onderwijsspecialisten, BOOR, Heliomare, De Kleine Prins, Aloysiusstichting, Hub Noord-Brabant i.s.m LECSO Sandra ter Horst (procesbegeleider)

Aanleiding Lastig opererende markt voor het (V)SO Behoefte aan samenwerking Elkaar versterken in vraagarticulatie Pragmatische insteek, aansluiten bij wat er al is gedefinieerd, er is urgentie. 12

Aanpak Stuurgroep Analyse van verschillende PvE s Eerste opzet gezamenlijk PvE Inhoudelijke sessie PvE op hoofdlijnen Martconsultatie 13

14

Gemeenschappelijke processen 15

PvE als basis voor marktconsultatie https://www.lecso.nl/read/lvs?sublist=13824&submenu=13824 16

17

Kern van de verdiepingsfase Meer inzicht in de ontwikkelagenda vanuit de geformuleerde visie Strategische samenwerking Inhoudelijk: wat is echt anders in (V)SO Focus op stabiel basis LVS met daarbovenop mogelijkheden tot uitbreidingen vanuit die visie. 18

Gemeenschappelijke visie LEREN Leren Uitvoering onderwijs Observeren en toetsen Vastleggen ontwikkeling in profiel METEN STUREN Plannen Operationele planning Plannen (voor groep / leerling) Bepalen leerreis komende periode 19

Elektronische leeromgeving en Digitaal leermateriaal Leren Vastleggen ontwikkeling in profiel Planningssysteem Leerlingvolgsysteem Plannen Bepalen leerreis komende periode Leerlingadminstratie systeem Managementrapportagesysteem

Digitale leer- en werkomgeving presenteert functionaliteit aan gebruikers als een geïntegreerd geheel Leerling Leerkracht Begeleider Ouder Leer- en werkomgeving Zorgverlener Basispakket Brede verzameling Basisfunctionaliteit Stabiel over langere periode built 2 last VSO SO LVS LAS Gegevensuitwisseling Aanvullende functionaliteit voor bijv. toetsing, planning of adaptief leermateriaal Meer vluchtige verzameling designed 2 change Als het nodig is kunnen gegevens tussen pakketten worden uitgewisseld

Aanpak 1 mei 1 juni 1 juli Verbreding in de sector Keuze gesprekspartners Verdieping samenwerking Gezamenlijke visie Briefing leveranciers Resultaten verdieping Rapportage Gezamenlijk visie en wijze van samenwerken Verdieping inhoud Eind rapportage Gezamenlijke casuïstiek Resultaten verdieping 22

Vervolg Afronding verdiepende fase: medio juli. Bevindingen strategie samenwerking in sector en met leveranciers Bevindingen verdieping op inhoud: Use-cases Schermvoorbeelden Verdieping PvE Daarna keuze hoe en welke vraag aan markt 23

Belangrijkste bevindingen Vragen Waar ligt de scope? Gaat het om LAS en LVS of alleen LVS? Tips Leg relatie met versnellingsvraag portfolio (De Wittering), vanuit perspectief van persoonlijke leerlingvolgsystemen. Er is een onderzoek van het SLO naar LVS in (V)SO. Houd inspiratiesessies met de markt als PvE verder klaar is. Leer van ervaringen in zorg. Opmerkingen De vraag wordt als een versnellingsvraag herkend. Er is waardering voor het initiatief van de besturen. Toepassing van open standaarden essentieel in data-uitwisseling. Herkenning voor feit dat veel systemen nog geen echte focus op de individuele leerling hebben. Goed om te kijken naar overeenkomsten met regulier onderwijs, ook relevant in kader van passend onderwijs. Verzoek tot delen van presentaties. 24

Sessie 3: Digitaal portfolio Door: Erwin Bomas

Digitaal portfolio Ingediend door Wittering.nl, ondersteund door SKOFV

Versnellingsvraag Hoe kun je met een digitaal portfolio het leerproces en de ontwikkeling van de leerling volgen en de administratieve druk bij leerkrachten verlichten? 27

28

Vraag Wittering.nl Hoe kun je door invoering en gebruik van een e- portfolio als leerling-volg-jezelf-systeem de administratieve registratiedruk van leerkrachten verminderen, waardoor zij zich meer kunnen richten op het ondersteunen en volgen van de brede ontwikkeling en de leerprocessen van individuele leerlingen passend bij een eigentijds en vernieuwend onderwijsconcept. 29

Vernieuwend onderwijsconcept Leren op eigen tempo 3 units: unit 1 (4-6 jaar), unit 2 (6-9 jaar) en unit 3 (9-12 jaar). Max. 100 leerlingen per unit. Begeleid door regisseur, een mentor en drie begeleiders Leren op verschillende manieren Opvoeden gezamenlijke verantwoordelijkheid ouder en school 30

Kernconcepten science (energie, groei en leven, materie, tijd en ruimte, kracht en golven) humanics (macht en regels, binding, evenwicht en kringloop) getalbegrip en communicatie (meer dan taal en rekenen. Toegepast, zoals met berekenen van lego mindstorms aantal omwentelingen wiel etc.) 31

Motivatie directeur Het curriculum van Wittering.nl en haar volgscholen is gebaseerd op kernconcepten dat specifieke eisen stelt aan het Leerlingvolgsysteem. Naast leeropbrengsten is het belangrijk om juist de leerprocessen van kinderen goed in beeld te brengen, waardoor de leerkrachten door middel van feedback, feed up en feed forward de kinderen in deze leerprocessen beter kunnen begeleiden en monitoren en waardoor de kinderen als regisseur van hun eigen ontwikkeling beter kunnen worden gevolgd en ondersteund. ICT kan hen helpen om deze processen beter zichtbaar en inzichtelijk te maken. 32

Vraag SKO Flevoland Hoe kunnen wij een gepersonaliseerd leerlingenportaal met digitaal portfolio ontsluiten binnen ons portaal in Office 365 waarin, leerkracht, intern begeleider, leerling en ouders optimaal kunnen samenwerken om zo aan te sluiten bij de onderwijsbehoeften van het kind? 33

Belangrijkste bevindingen Vragen Er zit spanning tussen het werken met groepen en bijhouden van groepsresultaten en individuele resultaten. Hoe weet je of als kinderen in een project leren individueel ook hetzelfde niveau en inzicht bereikt is? Goed om de vraag te focussen op een van de deelaspecten. Gaat het om de tijdsduur van leerkrachten? Gaat het om de communicatie verbeteren met ouders? Realtime uploaden en verzamelen kan iedereen, gaat het om het koppelen aan leerdoelen en leerlijnen? Tips Pas op dat je niet met een instrument alle doelen wil dekken. Een portfolio is primair een verzameling van deliverables en geen meetinstrument. Opmerkingen Er zijn nog niet veel scholen die met portfolio werken, maar leveranciers zien dit wel als een interessante vraag en richting. 34

Sessie 4: Kerndoeldekkende gepersonaliseerde kernmethode Door: Margreet Vermeer

Context versnellingsvraag Versnellingsvraag: Het ontwikkelen van een kerndoel dekkend gepersonaliseerde kernmethode voor Taal en Rekenen voor groep 1 t/m 8 met een koppeling naar concrete materialen. Deze versnellingsvraag komt voort uit 8 PO scholen van 2 schoolbesturen. Deze scholen hebben al ruime ervaring met het werken met digitaal lesmateriaal. Drie scholen die participeren aan de versnellingsvraag zijn O4NT scholen. Dat zijn scholen die volgens een didactisch pedagogisch concept kinderen wil stimuleren en motiveren verantwoordelijkheid te krijgen over het eigen leren met behulp van een ipad. Drie scholen die participeren zijn Montessori scholen en de twee andere scholen die zijn nog beginnend in het werken met digitaal lesmateriaal. De gemeenschappelijke visie op onderwijs hebben de scholen met elkaar geformuleerd. Deze versnellingsvraag is nog niet gehonoreerd door de jury. De vraag is (op dit moment) nog onvoldoende scherp en het zijn twee vragen in één vraag. Daarnaast heeft het ook te maken met de grootte van de groep scholen die de aanvraag hebben ingediend. 36

Belangrijkste bevindingen Vragen Is het niet een organisatie vraagstuk? Is het niet een gebrek aan professionalisering van de leerkrachten dat zij het lastig vinden het concrete materiaal op een juiste manier in te zetten? Waar willen de leerkrachten in de methode op flexibiliseren? Is dat voldoende duidelijk? De leerkrachten zien onvoldoende terug in de methode toetsen hoe de leerling leert. Wanneer en hoe geeft een leerling antwoord op de vraag? Help het om te monitoren zodat de leerkracht extra informatie krijgt over hoe de leerling leert? Gaat de leerling heel impulsief door de toets heen, leest het de vragen wel goed, is de leerling te snel etc.. Tips De scholen hebben het over gepersonaliseerde kernmethode, maar is het niet beter om te spreken over een kernprogramma? De methode biedt al een basis (dat zou je kunnen zien als de kernmethode) en dat is niet nieuw. Wel is het interessant als je uitgaat van een kernprogramma dat een leerling zelf doorloopt. Bij een kernprogramma spreek je over het hele onderwijsproces, wat (basismethode) en hoe (feedback) leert de leerling. De scholen willen een kernmethode op taal en rekenen, met een koppeling naar concrete materialen. Is het niet beter om het idee van een kernmethode te laten vallen? Wellicht is het verstandig om te kijken op welke onderdelen het concrete materiaal kan aanvullen of vervangen op de methode. Breng dat in kaart en maak dat voor de leerkrachten inzichtelijk. Opmerkingen Evident dat het lastig is een versnellingsvraag te formuleren die betrekking heeft op 8 scholen. Het is heel nuttig om vraag af te pellen en te komen tot een vraag die goed te beproeven is op een van deze 8 scholen. Het onderdeel waarin gevraagd wordt naar een logische koppeling naar concrete materialen is direct heel herkenbaar voor vele scholen. Ook is het heel herkenbaar dat scholen denken in de oplossing van de kernmethode, maar deze oplossing is te eng geformuleerd. Scholen hebben het eigenlijk over het hele onderwijsproces. Dat betekent dat het kunnen zien (en monitoren) hoe de leerling leert een heel belangrijk onderdeel is van de oplossing, die de scholen voor ogen hebben. 37

Sessie 5: Breedtestrategie: de keuzehulp Door: Mirjam Brand

Belangrijkste bevindingen (1/2) Breedtestrategie: de Keuzehulp Het doel van de breedtestrategie is om de massa besturen een stap verder te brengen met de verantwoorde inzet van ICT. Hierbij wordt aangesloten bij de situatie, veranderkracht en processen binnen het bestuur. De diversiteit in uitgangssituaties en doelen van besturen, maakt dat de ondersteuningsaanpak divers is. Een van de onderdelen van de ondersteuningsaanpak is de keuzehulp. De keuzehulp is Concreet Uitgewerkt Compleet Betrouwbaar Onafhankelijk Gericht op besturen (eenpitters grote besturen) De Keuzehulp faciliteert het maken van de juiste keuzes door besturen door middel van: Een goed overzicht van het aanbod Onafhankelijke vergelijkingsinformatie Inzicht in de voor de keus van belang zijnde aspecten De keuzehulp is een van de onderdelen van de online zelfhulp die beschikbaar komt via de website: www.poraad.nl/beterenslimmerlerenmetict Vervolgactie: Omdat de discussie net goed op gang kwam en nog niet afgerond was, is afgesproken om een moment te organiseren waarop de verschillende ideeën over het aanhaken bij de keuzehulp verder kunnen worden uitgewisseld. Zodra hier meer over bekend is, zal dit worden gedeeld. 39

Belangrijkste bevindingen (2/2) Vier in Balans monitor Vanuit de leveranciers werd aangegeven dat vanuit de vier in balans methodiek een Koninklijke weg kan worden geformuleerd die zij graag hanteren. Hierbij wordt er vanuit de visie naar infra, devices en professionalisering gekeken. Vanuit de breedtestrategie wordt aangegeven dat in de praktijk is gebleken dat deze weg niet de enige weg is. Omdat de breedtestrategie wil aansluiten bij de situatie en diversiteit van besturen is er voor gekozen om ook besturen die vanuit een andere invalshoek naar (een van de) vier in balans (onderdelen) kijken, te ondersteunen. De keuzehulp biedt hiermee een oplossing voor een bestaand probleem. Binnen de ondersteuningsaanpak zal nadrukkelijk worden aangeven wat een mogelijke vervolgstap is en waar deze stap staat in het totale (vier in balans) proces. De mogelijkheden zijn waardevrij en de keuze is altijd aan de besturen. 40

Sessie 6: Tweede selectie versnellingsvragen Door: Erwin Bomas

Vraag Stichting OPONOA, FIER, OOADA Hoe kunnen we een leerlijn programmeren implementeren in het basisonderwijs? Welke vaardigheden moeten we de kinderen aanreiken en op welke manier(en) kunnen we dat bewerkstelligen? En hoe krijgen we schoolteams hierin mee? 42

Uit motivaties Veel initiatieven, maar geen doorlopende leerlijn, geen didactische handvatten en geen zicht op leeropbrengsten De leerlijn die in het Engelse curriculum is embedded kan een voorbeeld zijn voor onze scholen. Wij hebben behoefte aan een leidraad voor leerling en leerkracht 43

Vraag Fluvius, De Basis, Delta Hoe kunnen we schoolleiders equiperen om, vanuit kennis over de huidige en benodigde competenties van leerkrachten, beleid te maken en te komen tot een effectief professionaliseringsplan waarbij teamleren een belangrijke rol speelt? 44

Uit motivaties Vertaling nulmeting ICT competenties naar schoolplan ICT competenties en urgentiebesef directeuren upgraden van kennis, vaardigheden en attitude op het gebied van inzet van ICT op teamniveau 45

Vraag Stichting Klasse Hoe kunnen we met de learning analytics vanuit dashboards, zoals dat van Snappet, in combinatie met andere gegevens uit bijvoorbeeld ParnasSys, de IB- ers en de leerkrachten beter faciliteren om tot de juiste interventies in het leerproces te komen, zodat de leerwinst kan worden vergroot? I 46

Uit motivaties IBers en leerkrachten beter faciliteren om tot de juiste interventies in het leerproces te komen expertise op het gebied van learning analytics bundelen en om zetten naar praktische hulpmiddelen voor IBers en leerkrachten Welke informatie kun je uit de data halen? Hoe kun je hier op een goede manier naar kijken? Zijn er tools die het makkelijk maken om deze gegevens te analyseren? 47

Belangrijkste bevindingen Vraag over: Leerlijn programmeren Is er verbinding met SLO? (Antwoord: ja, is opgepakt) Waar kun je al verbinding maken met bestaande leerdoelen? Kijk ook naar instructionisme vs. constructionisme (Papert), de laatste past misschien meer als visie bij leren programmeren. Als het gaat om hoe krijg je schoolteams mee, kijk ook naar project Digivaardig, digiveilig van ECP. Graag bundelen van initiatieven, zoals Codepact. Niet weer allemaal initiatieven naast elkaar. Vraag over: schoolleiders equiperen Kijk ook naar aanpak stichting Leerkracht. Vraag over: learning analytics Er is een veronderstelling dat de kennis al in de verzamelde data zit. De vraag is echter eerst aan onderwijs/ leerkrachten: wat wil je weten? Waar zit de leerwinst in? Uit onderzoek: gebruikers/leerkrachten met een beta affiniteit houden van dashboards, alphamensen gebruiken het amper, het zegt hen niet veel. Dit is nog echt nieuw terrein: we weten domweg veel nog niet! 48

Sessie 7: Inzicht in waar de leerling staat in het curriculum Door: Manon Haartsen

Versnellingsvraag Rijdende School Van inzicht naar individuele leerlijnen

Wat gaan we doen? Introductie Rijdende School Introductie versnellingsvraag Ruimte voor input en vragen Om te beginnen: wie ben ik? 51

De vraag Hoe krijg je goed inzicht waar een leerling staat in het curriculum, op basis van de methode die gebruikt wordt op school (ongeacht welke methode dit is, maar startend bij taal en rekenen), en bepaal je vervolgens de individuele leerlijn? Ingediend door Stichting Rijdende School en Stichting Optimus en ondersteund door Bestuur Leerplein 055, Stichting OOG, Samenwerkingsstichting Kans&Kleur, RKBS De Ark, Brede school De zevensprong, Stichting Consent, SKOVV 52

De Rijdende School Leerlingen krijgen in de wintermaanden les op een reguliere school (120 scholen) Op de winterscholen wordt van verschillende methodes gebruikt gemaakt Indien nodig ondersteunt de Rijdende School de winterscholen In de zomermaanden zitten de leerlingen op de Rijdende School In één groep zitten leerlingen van alle niveaus ( jaargroepen) Leerlingen werken op hun eigen niveau en (deels) met de methode die ze meekrijgen van hun winterschool Ook worden regelmatig groepslessen gegeven. Aan de zaakvakken; aardrijkskunde, geschiedenis en biologie, wordt in niveaugroepen gewerkt. Er zijn 14 schoolwagens, 3 minischolen en 3 lesbussen van waaruit leerlingen les krijgen Daarnaast krijgt een deel van de leerlingen les via afstandsonderwijs (school@home) 30 leerkrachten, team van 42 mensen Ongeveer 350 leerlingen in totaal 53

Ambitie De SRS ( Stichting Rijdende School) vraagt ondersteuning bij het mogelijk maken van individuele leerlijnen. We willen graag goed in zicht krijgen waar de leerling staat in het curriculum, op basis van de methode die gebruikt wordt op school (ongeacht welke methode dit is), zodat goed de vervolgstappen kunnen worden bepaald voor het leren. Dit maakt het voor de Rijdende School mogelijk om leerlingen van verschillende scholen te begeleiden in hun leerlijn, wanneer zij in het seizoen onderweg zijn en niet op hun eigen school aanwezig zijn. Hiervoor nodig zijn in ieder geval: gemetadateerde reken- en taalmethodes, die gebruikt worden binnen het PO, een (openbaar) platform om het bereiken van leerdoelen door de leerlingen te kunnen volgen, curriculair bewustzijn bij de docenten, uiteindelijk bij alle scholen waarvan leerlingen zijn aangesloten bij de Rijdende School (120 scholen). 54

Gemetadateerde leermethodes Methodes gebruikt door de winterscholen: Rekenen: Wereld in getallen (versie 2001-2009, uitgeverij Malmberg) Pluspunt (versie 2000-2009, uitgeverij Malmberg) Alles telt (versie 2001-2009, Uitgeverij ThiemeMeulenhof) Rekenrijk (versie 2009, uitgeverij Noordhoff) Taal: Taal Actief (versie 2003 en 2009, uitgeverij Malmberg) Taal in Beeld (versie 1-2, uitgeverij Zwijsen) Taal op maat (versie 1-2, uitgeverij Noordhoff) Taaljournaal (versie 2, uitgeverij Malmberg) Aanvankelijk lezen: Veilig Leren Lezen (2 e maanversie Kimversie, uitgeverij Zwijssen) Lijn 3 (1 e versie, Uitgeverij Malmberg) Kleuters: Leerlijn Dick Memelink Leerlijn Kijk 55

Gemetadateerde leermethodes Gemetadateerd met: de kernprogramma s van SLO; de microdoelen die geformuleerd zijn door Hera (rekenen) en Expertisecentrum Nederlands (taal) in opdracht van Kennisnet; beoordelingscriteria voor leerkracht, leerniveau, studielast, de verplichte en aanbevolen velden uit NL-LOM. Deels herbruikbaar uit Proeftuin Linked Data Rekenen PO Rol UWLR nader te bepalen 56

Platform leerlijnen Inventariseren functionele behoeften Bekijken welke bestaande systemen aansluiten Keuze voor bouw of doorontwikkeling Realisatie 57

Platform leerlijnen Publiek beschikbaar? Metadata van methodes Leerlijnen Methodiek plotten van leerlingen 58

Curriculair bewustzijn Dat de leerkrachten los van methode over onderwijs kunnen denken, Kennis hebben van de kernprogramma s en de microdoelen, Kennis hebben van leerlijnen, En deze kennis in de praktijk kunnen brengen. 59

Ondersteuning vanuit DBP Procesondersteuning Vraagarticulatie Projectleiding Functionele uitwerking Expertise Metadata Professionalisering team Contacten met leveranciers Verbredingnaar de sector 60

Vragen? Opmerkingen? Hulp? 61

Belangrijkste bevindingen Tips Betrokkenheid van de winterscholen bij het komen tot een antwoord werd door veel leveranciers genoemd als manier om nog meer versnelling/verbetering te bewerkstelligen. Naast de inhoudelijke uitwerking van methodes, kan ook een meer op voortgang (toetsresultaten) gerichte benadering nuttig perspectief bieden. Conclusies De versnellingsvraag van de Rijdende School kan rekenen op veel enthousiasme onder leveranciers. Het is een casus waarvan veel te leren valt. Leveranciers waren te spreken over de uitwerking van de vraag in 3 lijnen: inhoudelijke uitwerking van methodes met metadata, platform voor ondersteuning leerkracht en professionalisering o.g.v. curriculumbewustzijn. Uitkomsten van de versnellingsvraag zijn zinnig als het gaat om regie door de leerkracht, overdracht van leerlingen aan collega s (bijvoorbeeld in geval van parttimers), volgen van de leerling, flexibilisering van onderwijs o.a. in het kader van krimp. Leveranciers die zich richten op leermiddelen zijn zeer bereid tot meedenken. De uitgevers die reeds medewerking hebben toegezegd, hebben hierover ook toelichting gegeven. Meerdere leveranciers die zich richten op platforms hebben aangeboden dat hun product wellicht tegemoet kan komen aan de functionele wensen en eisen voor het gewenste platform. Nadere bespreking van de vraag bij de Rijdende School moet hier meer helderheid in geven; daarna zijn gesprekken met deze leveranciers zinvol als marktinventarisatie. 62

Afsluiting Na de discussierondes komen de deelnemers bijeen voor de plenaire afsluiting. Nathalie Bremer, projectleider Onderwijsinnovatie en ICT PO-Raad, bedankt iedereen voor hun aanwezigheid en input. Ze vraagt wat de deelnemers vonden van de middag. De aanwezigen geven aan dat ze het goed vonden dat het contact weer is gelegd en dat het vooral een vervolg moet krijgen: het is goed om zo n middag bij elkaar te zitten, dat vraagt naar meer! En meer komt er: houd de website www.doorbraakonderwijsenict.nl in de gaten voor meer informatie over o.a. de Onderwijsdagen in november. Nathalie Bremer, Projectleider Onderwijsinnovatie en ICT PO-Raad 63

64