Van Wikipedia naar Onderwijs, de kracht van het open domein. sambo-ict conferentie 27 januari 2017

Transcriptie

1 Van Wikipedia naar Onderwijs, de kracht van het open domein sambo-ict conferentie 27 januari 2017

2 Even Voorstellen Jan-Bart de Vreede Domeinmanager Leermiddelen & Metadata, Stichting Kennisnet 9 jaar lang bestuurslid van de Wikimedia Foundation

3 Inleiding Inleiding over Open Waarom werkt iets als Wikipedia? Wat zijn vereisten voor het open domein in Nederland? Welke kansen biedt het open domein voor het MBO?

4 Wat is open?

5 Wat is Open Open betekent dat iedereen vrij toegang heeft, gebruik kan maken van, aan kan passen en kan delen, voor ieder doel. (hooguit met voorwaarden t.a.v. bronvermelding en het in stand houden van openheid) (vertaling Kennisland van )

6 Een breed begrip Het open domein is erg groot Open Source Open Overheid Open Data Open Content (lesmateriaal) Open Standaarden

7 Waarom is open lesmateriaal belangrijk? Content komt beschikbaar voor doelgroepen die er anders geen gebruik van kunnen maken Het materiaal kan aangepast worden aan de behoefte van de gebruiker. En kan dus ook voor niche-markten geschikt gemaakt worden Door samen te werken aan lesmateriaal wordt de kwaliteit hoger

8 Waarom is open lesmateriaal belangrijk? Het neemt heel nadrukkelijk het concept van geld voor content van tafel voor eigen lesmateriaal en dat is vaak wel zo realistisch (Want goed eigen lesmateriaal is niet per definitie commercieel materiaal) Het geeft een manier om eigen materiaal te delen. Bijvoorbeeld door de standaardisatie van open licenties zoals Creative Commons

9 Het is niet open versus gesloten Juist een mix tussen het open domein en regulier lesmateriaal maakt beide effectiever. Ook het gebruik van open lesmateriaal in gesloten omgevingen (zoals Elektronische Leeromgevingen) is een sterke propositie De keuze voor een (deels) open leermiddelenbeleid moet voortkomen uit de voordelen die er zijn.

10 Wikipedia

11 Wikipedia Pageviews (5 tot 10 miljard)

12 De Wikimedia Foundation 2013

13 Even wat cijfers vorig jaar Medewerkers in dienst Budget - 60 miljoen euro Activiteiten - Infrastructuur - Fondsenwerving - Community Facilitering...En de 12e plek op de lijst van meest bezochte websites

14 Hoe kan dat? Veel actieve vrijwilligers Donaties De juiste propositie

15 Vrijwilligers

16 Vrijwilligers op Wikipedia 30 miljoen accounts op Wikipedia Ongeveer 120,000 daarvan hebben de laatste maand een bijdrage geleverd Ongeveer 70,000 actieve editors (5 of meer bewerkingen in de afgelopen maand) (1141 actieve editors in Nederland)

17 Motivatie Hobby, Leuk Idealen Bijdragen aan groter geheel Virtuele gemeenschap

18

19 Wat doen deze vrijwilligers? Schrijven van artikelen Verbeteren van artikelen Corrigeren van taalfouten Bestrijden van vandalisme Maken van fotos, opnames Scannen van bronnen Conflicten oplossen

20 En lokale chapters Meer dan 40 kleine lokale organisaties. Richten zich voornamelijk op activiteiten waar individuele gebruikers minder effectief kunnen zijn: Samenwerking met lokale culturele instellingen Organiseren grotere bijeenkomsten / congressen Lokale fondsenwerving Vaak enkele medewerkers, krijgen hun geld middels een transparant financieringsstelsel waar vrijwilligers het budget kunnen bepalen (totaal 6 miljoen beschikbaar)

21 Donaties

22 Donaties

23 Donaties

24 De juiste propositie

25 De juiste propositie Informatieverstrekking Iedereen kan bewerken Maar wel met een simpele interface Niet vele rijke media, geen complexe communicatie onderling, geen complexe logica Alle data mining richt zich op donaties, niet op de gebruiker als product

26 De juiste propositie Een online encyclopedie 1) Is al nuttig met een beperkte start 2) Elk artikel draagt een steentje bij 3) Mensen kunnen het van elkaar overnemen En het leent zich erg goed voor zoekmachines

27 Wat is er nodig in Nederland?

28 Om optimaal te kunnen profiteren van Open Lesmateriaal moet het Vindbaar Beschikbaar Aanpasbaar zijn...

29 De basis: een publiek platform en open standaarden

30 Wikiwijs Maken Het publieke platform voor het maken van web-based open leermateriaal. 40% groei per jaar in bezoeken 2,8 miljoen bezoeken in 2016 Meer dan lessen gepubliceerd 1300 met metadata gedeelde lessen voor het MBO (veel meer privé gepubliceerd)

31 Groei in bezoeken Wikiwijs

32 Aantal leermiddelen in Wikiwijs Maken

33 Hoeveel van dit gebruik is MBO? Schatting MBO 20% - 30% VO PO Overig 40% - 60% 20% - 30% 10% - 20%

34 Een paar voorbeelden

35

36 Groene Arrangementen

37 Vindbaar

38 Metadata Om materiaal te kunnen vinden moet het goed gelabeld zijn. Op een uniforme manier. Dat doen we middels het Onderwijsbegrippenkader Hoe krijgen we de kwalificatiestructuur in het onderwijsbegrippenkader?

39 Beschikbaar

40 Meerdere kanalen Het lesmateriaal moet te bezoeken zijn zonder allemaal randvoorwaarden. Wikiwijs Maken Web-based, werkt op alle devices Export naar PDF, Ebooks (Allemaal open standaarden)

41 Maar ook in elektronische leeromgevingen Lesmateriaal kan effectiever zijn als het dichter bij de student kan worden afgespeeld. Te denken valt aan adaptieve leersystemen en betere dashboards voor docenten.

42

43

44

45 Dit geeft nieuwe mogelijkheden

46 Randvoorwaarden Kennisnet werkt samen met alle ELO leveranciers om deze koppelingen tot stand te brengen. Van simpele links tot compleet inlezen van alle content om lokaal aanleveren

47 Aanpasbaar

48 Aanpassen Het materiaal moet makkelijk aanpasbaar zijn, in welke omgeving dan ook. Bij Wikiwijs kan dit door het materiaal te kopiëren en aan te passen

49 Aanpassen is ook integraal downloaden Open materiaal zit niet in een geïsoleerd systeem (silo) Sterk punt is juist dat je het materiaal middels een open standaard kan downloaden en gebruiken in andere systemen om er daar mee verder te gaan (ook qua ontwikkeling) Daarom ondersteunt Wikiwijs ook het integraal downloaden in een open standaard.

50 3 kansen voor open leermateriaal in het MBO

51 De stap naar het MBO Even wat cijfers (bronnen 2014/2015) studenten docenten 918 crebo-opleidingen 170 mbo-beroepsopleidingen Voor grote groepen veel eigen lesmateriaal, maar niet gedeeld.

52 Niches Actuele thema s Aanvullen op bestaande methodes

53 Niches

54 Kleine Wikipedia-projecten We kennen allemaal Wikipedia in het Nederlands en Engels, maar er zijn heel veel andere talen. En veel andere projecten. Wiktionary, Wikispecies, en Wikidata

55 Niches Bij veel kleinere opleidingen is er behoefte aan lesmateriaal waarvoor het een commerciële uitgever niet lukt om een verdienmodel rond te krijgen. Juist in dergelijke situaties kan het lonen om (samen met andere instellingen) dekkend lesmateriaal uit te werken.

56

57

58

59 Interne Scholing

60 Vereiste: Coördinatie Waar bij Wikipedia compleetheid een mooi streven is, is het bij structureel gebruik in het onderwijs belangrijk dat een serie lessen wel compleet is. Om leerlijnen te realiseren moeten instellingen de regie pakken. En dus ook auteurs structureel ondersteunen En samenwerken met andere instellingen om dekkende leerlijnen te maken

61 Actuele Onderwerpen

62 Fort Europa

63 Nieuwkomers

64 Mediawijs Solliciteren

65 De individuele auteur Er hoeft geen samenhang te zijn Content door individuele auteurs die een onderwerp willen behandelen in de klas

66 Kans: Faciliteer content-creatie Wat zou nog helpen? Deze thema s zijn niet uniek, wat meer coördinatie en verdeling van deze materialen zou handig zijn. (marktplaats?)

67 Variatie op bestaande methodes

68 Variatie op bestaande content Daar waar er bestaande methodes zijn is er vaak behoefte om te variatie aan te bieden aan studenten. Waarom? Methode aanvullen met iets meer opleidings-specifiek lesmateriaal Kunnen variëren als een bepaald stuk van de methode niet goed aansluit bij de leerbehoefte van de student

69

70 Taal en Rekenen MBO

71 Conclusie

72 Open lesmateriaal in het MBO Open leermateriaal biedt kansen. En de randvoorwaarden zijn in Nederland aanwezig. Kennisnet wil instellingen helpen Wat is de volgende stap?

73 kn.nu/open-mbo