Schattng van het aandeel verkeersdoden als gevolg van rden onder nvloed van alcohol Drs. S. Houwng, dr..c.b. Reurngs & drs. N.. Bos R-211-13
Schattng van het aandeel verkeersdoden als gevolg van rden onder nvloed van alcohol R-211-13 Drs. S. Houwng, dr..c.b. Reurngs & drs. N.. Bos Ledschendam, 211 Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV
Documentbeschrvng Rapportnummer: Ttel: Auteur(s): Proectleder: Proectnummer SWOV: R-211-13 Schattng van het aandeel verkeersdoden als gevolg van rden onder nvloed van alcohol Drs. S. Houwng, dr..c.b. Reurngs & drs. N.. Bos Ir. R.. Eennk C1.3.7 Trefwoord(en): Blood alcohol content; statstcs; number; method; recordng; calculaton; accdent rate; drver; nury; theory; Netherlands; SWOV Proectnhoud: In dt rapport s het aandeel verkeersdoden dat het gevolg was van alcoholgebruk n het verkeer geschat voor de perode 1999-21. Deze schattng s gedaan met een verneuwde methode op bass van de meest recente onderzoeksgegevens. De SWOV en het nstere van Infrastructuur en leu hebben afgesproken dat deze neuwe schattng van het aandeel verkeersdoden als gevolg van alcoholgebruk alle voorgaande schattngen voor de perode 1999-21 vervangt. Aantal pagna s: 2 + 2 Prs: 8,75 Utgave: SWOV, Ledschendam, 211 De nformate n deze publcate s openbaar. Overname s echter alleen toegestaan met bronvermeldng. Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV Postbus 19 226 BB Ledschendam Telefoon 7 317 33 33 Telefax 7 32 12 61 E-mal nfo@swov.nl Internet www.swov.nl
Samenvattng In de afgelopen aren waren er twee verschllende schattngen n omloop van het aandeel verkeersdoden dat het gevolg was van alcoholgebruk n het verkeer. Bede schattngen waren gebaseerd op een methode de gebrukmaakte van verschllende relateve rsco's voor automoblsten met verschllende alcoholgehaltes n het bloed (BA-klassen). Doordat de gebrukte rscocfers echter net gebaseerd waren op dezelfde gegevens, weken de bede schattngen uteen, wat weer tot ondudelkhed ledde. ede naar aanledng van een vraag van het nstere van Infrastructuur en leu heeft de SWOV een neuwe aarlkse schattng gemaakt voor de perode 1999-21 op bass van de meest recente onderzoeksgegevens. Deze neuwe schattng van het aandeel verkeersdoden als gevolg van alcoholgebruk dent de voorgaande schattngen te vervangen. De schattng s gebaseerd op de trend van rden onder nvloed n weekendnachten. Deze trend s aan de hand van rscocfers eerst omgezet naar een geschat aandeel ernstg gewonde autobestuurders 1 de onder nvloed waren van alcohol. Deze rscocfers konden worden berekend aan de hand van twee zekenhusstudes waarn onderzoek s gedaan naar het gebruk van psychoacteve stoffen onder ernstg gewonde automoblsten. De eerste van deze studes vond tussen 2 en 2 plaats n de rego Tlburg en omgevng n het kader van het Europese onderzoeksproect IORTAL. De tweede stude werd n de perode 27-29 utgevoerd bnnen het Europese DRUID-proect en omvatte gegevens van ernstg gewonde autobestuurders n de rego Tlburg, Enschede en Nmegen. In de perode 1999-21 s het geschatte aandeel ernstg gewonde autobestuurders dat onder nvloed was van alcohol gedaald van 31,2% naar 2,3%. Deze dalng s gebaseerd op de afname van het aandeel autobestuurders onder nvloed n het verkeer. In elk van de onderscheden BAklassen boven de,2 heeft er tussen 1999 en 21 een dalng plaatsgevonden van het aandeel bestuurders onder nvloed van alcohol en daarmee ook van het geschatte aandeel ernstg gewonde autobestuurders dat onder nvloed van alcohol was. Voor een schattng van het aandeel alcoholdoden onder alle verkeersdoden (dus net alleen autobestuurders) s vervolgens een aantal aannamen gedaan. De ene s dat het alcoholgebruk onder overge acteve verkeersdeelnemers even groot s als dat van autobestuurders. De andere aanname s dat het aandeel dodelk gewonde verkeersdeelnemers als gevolg van alcohol even groot s als het aandeel ernstg gewonde autobestuurders dat postef s voor alcohol. Op bass hervan s geschat dat het hudge aandeel verkeersdoden door alcoholgebruk ongeveer 2% s. Hervan s naar schattng 17% gerelateerd aan enkelvoudg alcoholgebruk en 3% aan alcohol n combnate met drugs. 1 In dt rapport s de term 'ernstg gewonde autobestuurders' gebrukt volgens de defnte van een 'ernstg verkeersgewonde': een autobestuurder de s opgenomen n een zekenhus met een letselernst, utgedrukt n de axmum Abbrevated Inury Score, van ten mnste 2. SWOV-rapport R-211-13 3 Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
De schattng van het hudge aandeel verkeersdoden als gevolg van alcohol s volledg gebaseerd op de resultaten van het onderzoek Rden Onder Invloed ut 21. Resultaten van dat onderzoek n toekomstge aren zullen echter moeten utwzen of de recente dalng van het geschatte aandeel alcoholdoden ten opzchte van de voorgaande aren nderdaad voortgezet wordt of dat het her om een toevalsfluctuate gaat. SWOV-rapport R-211-13 Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
Summary Estmaton of the share of road fataltes due to drvng under the nfluence of alcohol In recent years two dfferent estmatons were beng used of the share of road fataltes due to drvng under the nfluence of alcohol. Both these estmatons were based on a method that used dfferent relatve rates for drvers wth dfferent blood alcohol contents (BAC levels). However, as the rates that were used dd not use the same data, the two estmatons dffered. Ths, n ts turn, resulted n lack of clarty. On request of the nstry of Infrastructure and the Envronment, SWOV has made a new estmaton for each year durng the perod 1999-21 based on the most recent research data. Ths new estmaton of the share of road fataltes due to the use of alcohol s ntended to replace earler estmatons. The estmaton s based on the trend of drvng under the nfluence n weekend nghts. Rsk data s used to frstly convert the trend nto an estmated proporton of serously nured car drvers 2 who were under the nfluence of alcohol. Two hosptal studes whch nvestgated the use of psycho-actve substance by serously nured drvers made t possble to calculate ths rsk data. The frst of these studes was carred out between 2 and 2 n the Tlburg regon, n the framework of the European research proect IORTAL. The second study took place n the perod 27-29 wthn the European DRUID proect and used data of serously nured car drvers n the regons Tlburg, Enschede and Nmegen. Durng the perod 1999-21, the estmated share of serously nured car drvers who were under the nfluence of alcohol declned from 31.2% to 2.3%. Ths declne s based on the decrease of the proporton of drvers who partcpate n traffc whle beng under the nfluence. Between 1999 and 21, there has been a declne n the proporton of drvers under the nfluence of alcohol, and, consequently, also of the estmated proporton of serously nured car drvers who were under the nfluence of alcohol. Ths was the case for each of the BAC levels above.2 that were dstngushed. A further estmaton of the proporton of alcohol-related fataltes among all traffc fataltes (ths s ncludng other modes of transport) requred two assumptons. The frst of these s that the extent of alcohol use by other actve road users equals that of car drvers. The other assumpton s that the proporton of road users wth fatal nury due to alcohol use s equal to the proporton of serously nured car drvers that have tested postve for alcohol. Ths resulted n an estmaton of the proporton of road fataltes due to the use of alcohol presently beng approxmately 2%. An estmated 17% s related to the sngle use of alcohol and 3% to a combnaton of alcohol and drugs. 2 In ths report the term 'serously nured car drver' has been used n accordance wth the defnton of a 'serous road nury ': a car drver who has been admtted to hosptal wth an nury severty of at least 2, expressed n the axmum Abbrevated Inury Score. SWOV-rapport R-211-13 5 Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
The estmaton of the present share of road fataltes due to the use of alcohol has entrely been based on the results of the study Drvng Under The Influence whch was carred out n 21. Results of that study n future years, however, wll need to show whether the recent declne of the estmated proporton of alcohol-related fataltes n relaton wth precedng years wll ndeed be contnued, or whether t s a chance fluctuaton. 6 SWOV-rapport R-211-13 Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
Inhoud 1. Inledng 9 1.1. Achtergrond schattngen tot 21 9 1.2. Onderzoeksvraag 1 2. ethode van berekenng 11 2.1. egevensbronnen 11 2.2. Rekenmethode 12 3. Resultaten 15. Dscusse en concluse 18 Lteratuur 2 Blage Van weekendnacht naar gehele week 21 SWOV-rapport R-211-13 7 Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
1. Inledng 1.1. Achtergrond schattngen tot 21 Dt rapport presenteert een verneuwde methode om het aandeel verkeersdoden als gevolg van alcoholgebruk te schatten en geeft de resultaten van deze schattng. Deze nledng bespreekt eerst n het kort eerdere schattngen van deze groep doden, en gaat vervolgens n op de hudge onderzoeksvraag. De schattng s n eerste nstante gebaseerd op het aandeel ernstg gewonde autobestuurders onder nvloed van alcohol. egevens over alcoholgebruk onder verkeersdoden en alcoholgebruk onder netautobestuurders zn namelk net beschkbaar. In Hoofdstuk 2 wordt de verneuwde schattngsmethode voor het aandeel ernstg gewonde autobestuurders onder nvloed van alcohol besproken. Deze schattng s gebaseerd op de resultaten van twee studes onder ernstg gewonde autobestuurders en de trend van het alcoholgebruk onder automoblsten n weekendnachten.. Onder een ernstg gewonde autobestuurder wordt n dt rapport een autobestuurder verstaan de valt onder de defnte van een 'ernstg verkeersgewonde': h/z s als gevolg van een verkeersongeval opgenomen n een zekenhus en heeft een letselernst, utgedrukt n AIS, van ten mnste 2. De axmum Abbrevated Inury Score (AIS) s een nternatonaal gebrukte maat om de ernst van letsel aan te duden. Hoofdstuk 3 bevat de utkomst van de schattng voor de perode 1999-21. Ten slotte wordt n Hoofdstuk het geschatte aandeel ernstg gewonde autobestuurders onder nvloed van alcohol doorvertaald naar het totale aandeel verkeersdoden als gevolg van alcohol n het verkeer, zowel autobestuurders als andere verkeersdeelnemers. In de rapportage van het onderzoek Rden Onder Invloed over de perode 1997-1999 (AVV, 2) s voor het eerst een schattng van het aandeel alcoholdoden gepublceerd. Deze schattng was gebaseerd op een aanname van het aandeel n de totale aarlkse automobltet van bestuurders met een bloedalcoholgehalte (BA) van,5 of hoger. Ut onderzoek ut Australë en de Verengde Staten kwam naar voren dat bestuurders met een BA boven de,5 een zes keer zo grote kans hadden op een dodelk ongeval dan nuchtere bestuurders. Op bass van deze rscoverhogng (dt relateve rsco) s vervolgens voor 1999 geschat dat alcohol voor 18% van de dodelke en 16% van de ernstge verkeersongevallen verantwoordelk was. In de perode 2-28 werd op bass van de aarlkse aandelen van bestuurders met een BA boven de,5 deze schattng opneuw toegepast n de rapportage van het onderzoek Rden Onder Invloed (DVS, 29). In 29 werd dt onderzoek net utgevoerd en was er geen neuwe schattng mogelk. In de perode 2-2 heeft de SWOV n het kader van het Europese IORTAL-proect (Impared otorsts, ethods Of Roadsde Testng and Assessment for Lcensng) onderzoek gedaan naar het gebruk en de rsco's van alcohol en drugs n het verkeer. In het St. Elsabeth Zekenhus n SWOV-rapport R-211-13 9 Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
1.2. Onderzoeksvraag Tlburg zn n de perode 2-2 ernstg gewonde bestuurders (met een letselernst, utgedrukt n AIS, van ten mnste 2) getest op alcohol en andere psychoacteve stoffen. Ut dt onderzoek bleek dat de schattng ut 1999, waarvoor geen Nederlandse zekenhusgegevens beschkbaar waren, aan de lage kant was. In het zekenhus werd namelk b 26,3% van de ernstg gewonde bestuurders een BA van,5 of hoger aangetroffen (athssen & Houwng, 25). Op bass van dt percentage en de onderverdelng van de ernstg gewonde bestuurders naar BA-klasse met de bbehorende relateve rsco's, schatte de SWOV het aandeel alcoholdoden n 25 op ongeveer 25%. Bede schattngen, de van DVS en de van de SWOV ut 25, werden tot 21 naast elkaar gebrukt, wat tot ondudelkhed ledde. In 211 wordt het grootschalge Europese onderzoeksproect naar rden onder nvloed van psychoacteve stoffen, genaamd DRUID, afgerond. DRUID staat voor Drvng Under the Influence of Drugs, Alcohol and edcnes. In de perode 27-29 zn bnnen dt proect ernstg gewonde autobestuurders (met een letselernst, utgedrukt n AIS, van ten mnste 2) n zekenhuzen n Enschede, Nmegen en Tlburg onderzocht op het gebruk van alcohol en andere psychoacteve stoffen (Isalbert et al., 211). De resultaten van dt onderzoek op bass van de meest recente zekenhusgegevens kunnen worden gebrukt om een neuwe schattng van het aandeel ernstg verkeersgewonden onder autobestuurders te maken. Op bass daarvan kan een schattng van het totale aandeel alcoholdoden n het verkeer worden afgeled, dus nclusef andere verkeersdeelnemers dan autobestuurders. Het doel van de verneuwde schattngsmethode s om op bass van recent onderzoek en de utkomsten van het hudge onderzoek Rden Onder Invloed (DVS, 211) n te schatten welk deel van de verkeersdoden het gevolg was van alcoholgebruk. Deze bepalng wordt gedaan aan de hand van de BA-klassen de zn gehanteerd n het onderzoek Rden Onder Invloed, voorheen genaamd het onderzoek R- en Drnkgewoonten: Klasse : BA tussen en,19 Klasse 1: BA tussen,2 en,9 Klasse 2: BA tussen,5 en,79 Klasse 3: BA tussen,8 en 1,29 Klasse : BA 1,3 De schattngsmethode moet een aarlks resultaat van het aandeel verkeersdoden als gevolg van alcoholgebruk opleveren voor de perode 1999-21, tenende daarn een trend aan te kunnen geven. De her gepresenteerde neuwe schattng zal bede oude schattngen vervangen. Om deze onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden zal eerst het aandeel ernstg gewonde autobestuurders dat onder nvloed was van alcohol berekend worden. In het laatste hoofdstuk zal dt aandeel doorvertaald worden naar het totale aandeel verkeersdoden dat het gevolg was van alcohol. 1 SWOV-rapport R-211-13 Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
2. ethode van berekenng 2.1. egevensbronnen Dt hoofdstuk bespreekt de neuwe schattngsmethode waarmee het aandeel ernstg gewonde autobestuurders onder nvloed van alcohol wordt berekend. In de eerste paragraaf komen verschllende gegevensbronnen aan bod de nformate over alcoholgebruk door verkeersslachtoffers bevatten. In de tweede paragraaf zal stapsgews de rekenmethode worden utgelegd, waarmee de schattng wordt utgevoerd. Voor het beantwoorden van de onderzoeksvraag zn er vf gegevensbronnen beschkbaar: 1. De offcële ongevallenadmnstrate. Hern s alcohol een aparte varabele, de gecodeerd kan worden als 'geen alcohol', 'wel alcohol/geen artkel 8', 'wel alcohol/artkel 8', 'onbekend', en 'net van toepassng'. Deze bron heeft twee nadelen: het ontbreken van een ondersched naar verschllende BA-klassen en de zeer waarschnlke onderregstrate. Het geregstreerde aandeel bestuurders met een alcoholpromllage boven de,5 s namelk slechts 5%, terwl de Nederlandse zekenhusmetngen n de Europese onderzoeksproecten DRUID en IORTAL op ongeveer 2% utkomen. 2. De Landelke edsche Regstrate (LR). Ook her ontbreekt een verdelng naar BA-klasse en lken net alle bestuurders getest te zn op alcohol. 3. Het aarlks onderzoek Rden Onder Invloed (ROI). Hervan s het nadeel dat de gegevens net gerelateerd zn aan ongevalsbetrokkenhed.. De Nederlandse resultaten van de Europese IORTAL-zekenhusstude naar het gebruk van psychoacteve stoffen onder ernstg gewonde autobestuurders n de perode 2-2. Het voordeel van deze databron s dat gegevens over het alcoholgebruk naar BA-klasse aanwezg zn. Het nadeel van deze stude s echter dat het aantal gewonde bestuurders net groot s. 5. De Nederlandse resultaten van de Europese DRUID-zekenhusstude naar het gebruk van psychoacteve stoffen onder ernstg gewonde autobestuurders n de perode 27-29. Voor deze stude gelden dezelfde voor- en nadelen als voor de IORTAL-stude. Op bass van de beperkngen van bovengenoemde bronnen s de schattngsmethode gebaseerd op de resultaten van zowel de DRUID- als de IORTAL-stude en op de utkomsten van het onderzoek Rden Onder Invloed. Van bede Europese proecten wordt n deze berekenng aangenomen dat de steekproeven representatef zn voor heel Nederland. De resultaten van bede proecten staan n Tabel 1. De laatste kolom n Tabel 1 geeft het gewogen gemddelde van bede steekproeven op bass van de omvang van de steekproeven. Dt gemddelde wordt later gebrukt, n de berekenng van het relateve rsco. SWOV-rapport R-211-13 11 Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
BA-klasse 2-2 IORTAL (n = 18) 27-29 DRUID (n = 196) ewogen gemddelde <,2 71,% 71,% 71,2%,2-,9 2,7% 1,5% 2,1%,5-,79 2,7% 2,6% 2,6%,8-1,29,% 8,2% 6,1% >1,3 19,6% 16,3% 17,9% Tabel 1. Het aandeel ernstg gewonde bestuurders naar BA-klasse n twee tdsperoden (athssen & Houwng, 25; Isalbert et al., 21). De afgelegde afstand van autobestuurders met BA-waarden n de verschllende klassen s gebaseerd op het ROI-onderzoek. De afgelegde afstand van automoblsten met een bepaald BA wordt herb evenredg verondersteld met het aandeel automoblsten. et andere woorden, aangenomen wordt dat de gemddelde mobltet van een automoblst onafhankelk s van het bloedalcoholgehalte. De resultaten voor de perode 1999-28 staan n Tabel 2; de laatste kolom bevat weer het gewogen gemddelde over de hele perode. Opgemerkt moet worden dat het her gaat om metngen n weekendnachten, terwl we egenlk geïnteresseerd zn n de afgelegde afstand gedurende alle tdstppen. Daar s echter geen nformate over beschkbaar. Hoe we met dt probleem omgaan, wordt utgelegd n Paragraaf 2.2. BAklasse 1999 2 21 22 23 2 25 26 27 28 emddelde <,2 9,32% 9,22% 9,82% 91,8% 91,72% 92,16% 92,78% 92,59% 92,9% 93,18% 91,79%,2-,9 5,8% 5,% 5,7%,81%,55%,5%,%,%,6% 3,9%,66%,5-,79 2,23% 2,6% 2,3% 2,3% 2,5% 1,81% 1,3% 1,56% 1,6% 1,38% 1,91%,8-1,29 1,31% 1,32% 1,25% 1,3% 1,16% 1,%,8% 1,6% 1,6% 1,3% 1,13% >1,3,66%,57%,56%,51%,52%,58%,56%,39%,38%,6%,52% Tabel 2. Het aandeel bestuurders n weekendnachten naar BA-klasse (DVS, 29). 2.2. Rekenmethode We defnëren eerst r ( = klasse, 1, 2, 3 of ) als het rsco om als bestuurder met een bloedalcoholgehalte n een bepaalde BA-klasse, ernstg gewond te raken n een verkeersongeval. Dt rsco s het aantal ernstg gewonde bestuurders met een BA n een bepaalde klasse (genoteerd als ) gedeeld door de totale afgelegde afstand door bestuurders met de BA-klasse (genoteerd als ), dus r,,...,. Het 'relateve rsco' (rr ) beschrft hoeveel meer rsco een bestuurder met een bepaalde BA-klasse ( = 1, 2, 3, ) heeft ten opzchte van een 12 SWOV-rapport R-211-13 Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
bestuurder met BA-klasse. Dt relateve rsco wordt derhalve als volgt utgerekend: r rr = r = / / =, = 1,2,3,. (1) et de aanname ut de vorge paragraaf dat de afgelegde afstand van automoblsten met een bepaald BA evenredg s aan het aandeel automoblsten, s de verdelng van autobestuurders over de BA-klassen voldoende nformate om de relateve rsco's ut te rekenen. We hebben dus net de afgelegde afstand per BA-klasse nodg. Stel dat de totale afgelegde afstand door autobestuurders s. Het aandeel van de afgelegde afstand dat s afgelegd door bestuurders met een BA n klasse ( =,...,) s dan gelk aan /. Het s dan dudelk dat rr == = / /, = 1,2,3,. Een zelfde redenate geldt voor het aantal ernstg gewonde autobestuurders per BA-klasse ; voor het berekenen van de relateve rsco's s alleen de verdelng van dat aantal over de BA-klassen nodg. Herut volgt dus dat als we de mobltet en het aantal ernstg gewonden net kennen, maar wel de verhoudng ertussen, we de relateve rsco's kunnen schatten. Dt doen we met beschkbare gegevens (ut het verleden) over het aantal ernstg gewonde autobestuurders en de door autobestuurders afgelegde afstand, bede per BA-klasse, zoals weergegeven n Tabel 1 en Tabel 2. Er s geen reden om aan te nemen dat het relateve rsco over de aren verandert, aangezen de ontwkkelng van het rsco van bestuurders n de ene klasse gelk zal zn aan de ontwkkelng van het rsco van bestuurders n de andere klasse. Vandaar dat we de relateve rsco's bepalen op bass van de gemddelde waarden van de verdelng van (ernstg gewonde) bestuurders over de BA-klassen, dus op bass van de nformate n de laatste kolom van zowel Tabel 1 als Tabel 2. Een belangrke opmerkng herb s dat de gegevens n Tabel 2 gebaseerd zn op weekendnachten, terwl egenlk de verdelng van autobestuurders over de BA-klassen gedurende de hele week nodg zn voor het bepalen van de relateve rsco's. Wanneer we echter aannemen dat er gedurende weekendnachten welswaar meer bestuurders met een posteve BAklasse rondrden dan gemddeld over de hele week, maar dat de verdelng van de bestuurders over de ver posteve BA-klassen hetzelfde s, dan kunnen we de berekenngen gewoon utvoeren (ze Blage). et de berekende relateve rsco's en de veronderstelde mobltetsverhoudngen gebaseerd op de gegevens n Tabel 2 kunnen vervolgens voor alle afzonderlke aren de verhoudngen bepaald worden tussen het verwachte aantal gewonde bestuurders met een bloedalcoholgehalte n een bepaalde klasse,2 en het verwachte aantal gewonde bestuurders n de nulgroep (met een BA lager dan,2 ). Immers, ut Formule 1 volgt dat SWOV-rapport R-211-13 13 Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
= rr, = 1,...,. (2) en de mobltetsverhoudngen kunnen bepaald worden met de gegevens n Tabel 2. et deze berekende verhoudngen / kunnen de aandelen ernstg gewonde autobestuurders n de vf verschllende BA-klassen bepaald worden. De aandelen ernstg gewonde autobestuurders n de nulgroep en n de andere BA-klassen zn respectevelk als volgt te berekenen: 1 1 1, en =. = = (3) 1 SWOV-rapport R-211-13 Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
3. Resultaten In dt hoofdstuk wordt de schattngsmethode voor het aandeel ernstg gewonde automoblsten onder nvloed van alcohol toegepast. Deze schattng s met name gebaseerd op de resultaten van het ROI-onderzoek dat aarlks n weekendnachten wordt utgevoerd. Op bass van de prevalentegegevens van alcohol n het verkeer en van de gemddelde prevalente van alcohol onder ernstg gewonde automoblsten worden de gemddelde relateve rsco's voor elke BA-klasse bepaald. Bvoorbeeld, het gemddelde relateve rsco voor de BA-klasse 1 (,2-,9 ) wordt met Formule 1 als volgt bepaald: rr 1 = (2,1/71,2) (91,79/,66) =,58. De relateve rsco's van alle BA-klassen staan n Tabel 3. BA-klasse Relateve rsco <,2,2-,9,58,5-,79 1,77,8-1,29 7,1 >1,3,69 Tabel 3. Het berekende relateve rsco per BA-klasse ten opzchte van de nulklasse. De relateve rsco's n Tabel 3 zn gebaseerd op het aandeel bestuurders n weekendnachten en zn alleen brukbaar voor de gehanteerde rekenmethode: als tussenresultaat ten behoeve van de schattngsmethode. De berekende waarden zn net brukbaar als werkelke schatter van het relateve rsco. De werkelke relateve rsco's (gemddeld over alle dagen en tdstppen van de week) zullen namelk een stuk hoger lggen, aangezen het gemddelde aandeel autobestuurders (en dus de gemddeld afgelegde afstand) onder nvloed van alcohol over de gehele week lager s dan n weekendnachten (athssen & Houwng, 25). Er kon echter geen gebruk gemaakt worden van cfers van het alcoholgebruk over alle dagen en tdstppen van de week aangezen het ROI-onderzoek alleen plaatsvndt n weekendnachten. In de Blage wordt utgelegd dat onder een bepaalde aanname deze weekendgegevens toch toegepast kunnen worden en dat de relateve rsco's n Tabel 3 n werkelkhed een constante factor groter zn. Om bovengenoemde reden heeft het berekende relateve rsco van,58 voor een BA van,2-,9 ut Tabel 3 dan ook geen znvolle betekens. Het betekent dus net dat het velger s om met een relatef klene hoeveelhed alcohol op te rden n plaats van nuchter. De werkelke relateve rsco's zullen mmers hoger lggen dan de berekende waarden n Tabel 3. Daarnaast zal het werkelke relateve rsco afhangen van combnategebruk met andere psychoacteve stoffen zoals drugs. In het ROI-onderzoek SWOV-rapport R-211-13 15 Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
worden er echter geen gegevens verzameld over het drugsgebruk van bestuurders. In de IORTAL- en DRUID-stude s de groep bestuurders de postef waren voor alcohol, gespltst s n een groep bestuurders postef voor enkelvoudg alcoholgebruk en een groep bestuurders postef voor alcohol n combnate met andere psychoacteve stoffen. In de hudge rekenmethode zn deze twee groepen echter weer samengevoegd, om een vergelkng met de cfers van het ROI-onderzoek mogelk te maken. De verhoudng tussen de groepen met enkelvoudg alcoholgebruk en met alcohol n combnate met drugs blkt n de IORTAL- en DRUID-studes overgens net sgnfcant te verschllen voor de verschllende BA-klassen. Een ander verschl met werkelke relateve rsco's wordt veroorzaakt doordat de toegepaste schattngsmethode ook geen correcte bevat voor bvoorbeeld geslacht en leeftd. Herdoor wken de berekende relateve rsco's ook af van de werkelke relateve rsco's. Voor de schattng van het totale aantal ernstg gewonden als gevolg van rden onder nvloed zn dt soort correctes overgens net relevant. De utkomsten van Formule 2, waarmee de verhoudng bepaald wordt tussen het aantal ernstg gewonde bestuurders n een bepaalde BA-klasse en het aantal gewonden n de groep bestuurders met de nulgroep (BA <,2 ), staan voor de verschllende aren n Tabel. 1999 2 21 22 23 2 25 26 27 28 <,2,2-,9,,3,3,3,3,3,3,3,3,2,5-,79,,5,,,,3,3,3,3,3,8-1,29,1,1,1,1,9,8,6,8,8,8 >1,3,32,28,27,25,25,28,27,19,18,22 Tabel. De verhoudng tussen het aantal ernstg gewonde bestuurders n een bepaalde BA-klasse en het aantal ernstg gewonde bestuurders n de nulgroep. et behulp van Tabel en Formule 3 s de verdelng van de gewonde bestuurders over de BA-klassen bepaald voor de perode 1999-28. BAklasse BAklasse 1999 2 21 22 23 2 25 26 27 28 <,2 66,% 68,1% 69,1% 7,2% 71,% 7,5% 72,1% 75,6% 75,8% 7,2%,2-,9 2,3% 2,% 2,2% 2,2% 2,% 2,% 2,% 2,1% 1,9% 1,8%,5-,79 2,9% 3,3% 3,1% 3,1% 2,8% 2,% 2,% 2,3% 2,3% 1,9%,8-1,29 6,8% 7,% 6,7% 7,% 6,3% 5,%,6% 6,1% 6,% 5,8% >1,3 21,5% 19,3% 18,9% 17,5% 17,9% 19,7% 19,3% 1,% 13,9% 16,3%,5 31,2% 29,6% 28,6% 27,6% 27,% 27,5% 25,9% 22,% 22,3% 2,% Tabel 5. De verdelng van het aantal ernstg gewonde bestuurders over de vf BA-klassen n de perode 1999-28. 16 SWOV-rapport R-211-13 Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
Op dezelfde wze kan de verdelng van de ernstg gewonde bestuurders over de BA-klassen n 21 bepaald worden, als we gebrukmaken van de voorlopge resultaten van de ROI-metngen van 21 (DVS, 211). De ROImetngen en de resultaten van de berekenng staan n Tabel 6. BA-klasse Bestuurders Ernstg gewonde bestuurders <,2 9,8% 78,%,2-,9 3,53% 1,7%,5-,79 1,25% 1,8%,8-1,29,76%,% >1,3,38% 1,1%,5 2,% 2,3% Tabel 6. De verdelng van de (ernstg gewonde) bestuurders over de vf BA-klassen n 21. Afbeeldng 1 toont het verloop van het geschatte aandeel ernstg gewonde autobestuurders met een BA boven,5 over de perode 1999-21.,35 Aandeel ernstg gewond met BA >,5,3,25,2,15,1,5-1999 2 21 22 23 2 25 26 27 28 29 21 Jaar Afbeeldng 1. De trend van ernstg gewonde autobestuurders met een BA boven,5. een gegevens beschkbaar voor 29; de trend s lnear doorgetrokken tussen 28 en 21. SWOV-rapport R-211-13 17 Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
. Dscusse en concluse In de perode 1999-21 s het geschatte aandeel ernstg gewonde autobestuurders dat onder nvloed was van alcohol gedaald van 31,2% naar 2,3%. Deze dalng s gebaseerd op de afname van autobestuurders onder nvloed n het verkeer. In elk van de ver BA-klassen boven de,2 heeft er tussen 1999 en 21 een dalng plaatsgevonden van het aandeel bestuurders onder nvloed van alcohol. Herdoor daalde tevens het geschatte aandeel gewonde autobestuurders dat onder nvloed van alcohol was. De resultaten van de zekenhusstude bnnen IORTAL zn gebaseerd op één zekenhusrego (Tlburg) en de van de DRUID-stude op dre (Tlburg, Enschede en Nmegen). Hoe representatef de zekenhusgegevens van IORTAL en DRUID voor heel Nederland zn s net bekend, aangezen er geen vergelkbare gegegevens ut andere zekenhuzen beschkbaar zn. Voor de schattng van het relateve rsco en daarmee het aandeel ernstg gewonde autobestuurders onder nvloed van alcohol s echter de aanname gedaan dat de gegevens van IORTAL en DRUID net zullen afwken van het landelke gemddelde. Om op bass van het aandeel ernstg gewonde autobestuurders onder nvloed van alcohol een schattng te maken van het totale aandeel verkeersdoden (dus ook onder net-autobestuurders) als gevolg van alcohol zn twee extra aannamen gedaan. Eerste aanname Net n alle ongevallen waarb het BA van de bestuurder hoger was dan,2 speelde alcohol een rol. Naarmate het BA hoger wordt, neemt de rol van alcohol b het ontstaan en de ernst van het ongeval toe. Dt kan onderbouwd worden door het toenemende relateve rsco b hogere BAklassen. Dt betekent dat het werkelk aantal ongevallen waarb alcohol van nvloed was, lager s dan het aandeel gewonde autobestuurders met een BA hoger dan,2. B gelkblvende ongevalsmpact neemt de letselernst toe met een toenemend BA. Dt betekent dat het relateve rsco op dodelk letsel onder autobestuurders als gevolg van een hoog BA groter s dan het relateve rsco op ernstg letsel. Het aandeel overleden autobestuurders onder nvloed van alcohol lgt hoger dan het aandeel gewonde autobestuurders onder nvloed van alcohol. Dt betekent dat het aandeel verkeersdoden onder autobestuurders waarb alcohol van nvloed was, hoger s dan het aandeel ernstg verkeersgewonden waarb dat het geval was. De eerste aanname houdt n dat de twee herboven genoemde effecten elkaar ongeveer opheffen. Dt betekent dat het berekende aandeel ernstg gewonde bestuurders onder nvloed van alcohol gelk wordt geacht aan het aandeel doden onder automoblsten als gevolg van alcohol. Deze aanname s ook n de eerdere schattngen van de SWOV en DVS gedaan. Betrouwbare cfers om deze aanname te onderbouwen of te weerleggen zn echter net beschkbaar. 18 SWOV-rapport R-211-13 Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam