14 januari 2003 Nummer 3/2003 Nr. 2002-16290, BW Voordracht van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten van Groningen inzake het vervangen van de brug over het Munnikezijlsterried te Lauwerzijl en de aanleg van het fruitdorp Lauwerzijl. SAMENVATTING: In 1999 is door een extern bedrijf een inspectie verricht naar de onderhoudstoestand en draagkracht van de brug over het Munnikezijlsterried te Lauwerzijl. Het onderzoek heeft geresulteerd in een advies voor conservering van de brug en het instellen van een beperking van het gebruik. Daarnaast zijn er plannen voor de aanleg van een fietsbrug naast de huidige brug en de aanleg van het fruitdorp Lauwerzijl. In de voordracht wordt voorgesteld de plannen voor de bruggen te combineren en de huidige brug te vervangen door een brug met fietsvoorziening en het fruitdorp aan te leggen en het krediet beschikbaar te stellen. Inleiding In de provinciale weg N388 (A7-Boerakker-Grijpskerk-Zoutkamp-Menneweer) bevindt zich ten zuidoosten van Lauwerzijl een brug over het Munnekezijlsterried. De brug bestaat uit een brugdek in gewapend beton, in drie overspanningen van ca. 13,00 m, rustend op landhoofden en pijlers welke deels zijn opgetrokken in stamp-/gewapend beton met een ommetseling waarin natuursteen elementen zijn verwerkt. Het brugdek is een in het werk gestort dek bestaande uit vijf betonnen draagbalken, met verzwaringen t.p.v. de opleggingen, waarop een druklaag is aangebracht. Eind jaren zestig is de oorspronkelijke gemetselde borstwering op de brugplaat gesloopt en vervangen door een verbreding van het brugdek aan weerszijden met een schampstrook van 0,35 m breed, waartegen een stalen leuning is bevestigd. De rijwegbreedte tussen de schampstroken bedraagt 6,00 m. Begin jaren tachtig zijn er herstelwerkzaamheden aan de onderzijde van de brugplaat verricht door een schildersbedrijf. Hierbij zijn de betonschades uitgekapt en opnieuw "gemodelleerd" met kunstharsmortel. Het gehele betonwerk is daarna aan de onderzijde en aan de zijkant van de brugplaat gestraald, geïmpregneerd met verdunde gevelverf en daarna overgeschilderd. Aan het eind van de jaren tachtig zijn de betonplaten van de "aanbruggen" (platen boven de landhoofden) en de gemetselde leuningen die hierop waren aangebracht vervangen. De brug is gebouwd door de provincie Friesland en is in 1993 in de wegensanering overgegaan naar de provincie Groningen. Voor de overdracht is de brug geïnspecteerd en er is geconstateerd dat de brug niet in optimale staat verkeerde, maar dat op basis van de Wet Herverdeling Wegenbeheer niet kon worden gesproken van achterstallig onderhoud. Ten behoeve van het managementcontract DWK is de brug niet opnieuw bekeken vanwege de veronderstelling dat de WHW-inspectie een goede weergave was. 3-1
Fietsbrug Tijdens de planprocedure voor de wegomlegging van Lauwerzijl heeft de bevolking de wens te kennen gegeven voor een omleiding te zijn waarvan het tracé langs de zuidzijde van het Munnikezijlsterried zou komen te liggen en verder langs de oostzijde van het dorp zou lopen. Hiervoor was een nieuw aan te leggen brug voor de kruising met het Munnikezijlsterried noodzakelijk. In de plannen van de bewoners van Lauwerzijl zou de oorspronkelijke brug dan gehandhaafd kunnen worden met een bestemming voor het langzaam verkeer en voor de fietsers. Vanwege de cultuurhistorische waarden die aan het te doorsnijden gebied langs de Munnikezijlsterried worden toegekend en economische motieven is voor een noordelijk variant voor de wegomleiding van het dorp gekozen, met handhaving en gebruik van de bestaande brug. Nadat de oorspronkelijke plannen van de bevolking waren verworpen heeft men meerdere keren, uit het oogpunt van de verkeersveiligheid, bij de bestuurders gepleit voor de aanleg van een fietsbrug naast de bestaande brug. Onderzoek aan huidige brug Ten tijde van de besteksuitwerking van de wegomleiding Lauwerzijl is op verzoek van de Dienst Beheer Wegen en Kanalen de brug over het Munnikezijlsterried, in verband met geconstateerde schadebeelden, door de Dienst Infrastructuur visueel geïnspecteerd. Dit heeft er toe geleid dat in overleg met DWK is besloten een extern bedrijf, Reef Bouw b.v., opdracht te verstrekken voor een uitgebreid onderzoek van de brug en het uitvoeren van een berekening naar de draagkracht van de constructie. Uit dit onderzoek kwam naar voren dat de onderhoudstoestand van de brug slecht was en er maatregelen genomen moesten worden. Resultaten van het onderzoek Inspectie de balken zijn aan de onderzijde ernstig aangetast. Op veel plaatsen is de betondekking ingescheurd en door roestende wapening afgedrukt. Metingen hebben aangetoond dat dit niet het gevolg kan zijn van carbonatatie. in het verleden (1981) is al reparatiewerk uitgevoerd met gebruikmaking van kunststof - reparatiemateriaal. Deze reparaties zijn op alle plekken losgelaten, ingescheurd of klinken hol. Onder deze reparaties bevindt zich sterk aangeroeste wapening. in het overgangsgebied naar de opleggingen vertonen de balken ernstige scheurvorming. Naar alle waarschijnlijkheid kan de betondoorsnede in combinatie met de dwarskrachtwapening de optredende dwarskrachten niet aan. op diverse plaatsen vertoont de onderzijde van de betonplaat scheurvorming in dwarsrichting. Ook is plaatselijk afgedrukte betondekking aanwezig, veroorzaakt door onvoldoende dekking. het metselwerk aan de landhoofden en pijlers vertoont aan de hoeken scheurvorming. Reparatie- en hersteladvies Naar aanleiding van de geconstateerde schade heeft Reef Bouw b.v. een advies voor aanpak van herstel van de brug opgesteld. Het advies houdt in dat de constructie geconserveerd wordt in de huidige situatie met een toegestane belastingsklasse zoals berekend (klasse 30). De geraamde kosten voor conditionering van de brug, exclusief kosten voor omleiding van het verkeer en belemmering van scheepvaart tijdens de herstelwerkzaamheden, werden in 1999 door Reef Bouw b.v. geraamd op ruim vier ton (gulden) exclusief omzetbelasting. Met het oog op de berekende toegestane belastingsklasse is een beperking in het gebruik van de brug geadviseerd. Indien een beperking in het gebruik (grootte aslasten) van de brug acceptabel zou zijn werd een conservering van de brug voorgesteld. 3-2
Consequenties van het onderzoek Vanwege de uitkomsten van het onderzoek en de berekende toelaatbare belastingen van de brug, één en ander in verband gebracht met de huidige situatie en ontwikkelingen in de toekomst, is een afweging gemaakt wat te doen met de brugconstructie. De noodzakelijk conserveringswerkzaamheden aan de brug zullen niet leiden tot een grotere toelaatbare belasting (berekend maximaal belastingsklasse 30). Volgens de belastingsklasseindeling van de NEN 6723 betekent dit: "een brug niet bestemd voor zeer zware voertuigen". Indien de brug gerepareerd wordt op de door Reef Bouw b.v. voorgestelde manier, is de verwachting dat de constructie slechts voor maximaal voor 5 jaar voldoende beschermd is. Er zal daarna door doorzettende scheurvorming opnieuw aantasting van de wapening optreden, met het gevolg dat betondelen afgedrukt worden en de constructie binnen een termijn van ca. 10 jaar waarschijnlijk weer groot onderhoud vergt, e.e.a. afhankelijk van de verkeersintensiteit en de belastingen door zwaar verkeer. Er moet dan opnieuw naar de draagkracht van de constructie gekeken worden, vanwege de verwachte verdere aantasting van de wapening, waardoor de draagkracht van het dek nog verder achteruit zal gaan. Varianten De geraamde kosten voor groot onderhoud aan de brug zijn hoog zonder dat de draagkracht van de brug verbetert. Daarom is gekeken naar mogelijkheden om de benodigde gelden voor groot onderhoud zo economisch mogelijk in te zetten. Hierbij zijn drie varianten in beschouwing genomen: 1. het vervangen van het brugdek van de brug; 2. de aanleg van een fietsbrug naast de bestaande in combinatie met het conserveren van de huidige brug; 3. het vervangen van de huidige brug met een vrij liggende fietsvoorziening op de brug. Uit de afweging van mogelijkheden blijkt dat een combinatie van de inzet van de middelen voor het bouwen van een fietsbrug en het plegen van groot onderhoud ten behoeve van het vervangen van de huidige brug tot een beter resultaat leidt. Een nieuwe brug zal voldoen aan de vereiste draagkracht en bij de indeling van het rijdek kan een vrij liggend fietspad aangebracht worden. Complementeren fietsverbinding Met het in 2002 gereed komen van de wegomleiding Lauwerzijl is het wegvak Grijpskerk- Zoutkamp voorzien van een in twee richtingen bereden fietspad, behalve aan de zuidwest zijde van Lauwerzijl, alwaar het fietsverkeer over een lengte van ca. 135 meter (incl. de brug over de Munnikezijlsterried) over de verkeersweg wordt geleid. Aan weerszijden van de brug is hiervoor een oversteek voor fietsers aangelegd. De twee fietsoversteken alsmede de aanwezigheid van fietsers op de rijweg en op de (smalle) brug doen afbreuk aan de verkeersveiligheid. Door de noodzaak van het plegen van groot onderhoud aan de brug over het Munnikezijlsterried kan de realisering van het laatste gedeelte van een vrij liggende fietsverbinding gecombineerd worden met het vernieuwen van de bestaande brug. Daarmee zal eveneens één van de twee fietsoversteken worden opgeheven. Voor de recreatieve fietser betekent dit op het traject Hoekje Nittersweg een doorgaande route zonder oversteken en voor het utilitair fietsverkeer blijft enkel de oversteek naar de Stadsweg in Lauwerzijl. Fruitdorp Lauwerzijl Het project "Fruitdorp Lauwerzijl" is geïnitieerd door de gemeente Zuidhorn, Vereniging Dorpsbelangen Lauwerszijl en de Stichting Landschapsbeheer. Het project behelst de aanplant van fruitbomen langs de Stadsweg, nu door het gereed komen van de wegomleiding om het dorp de mogelijkheid is ontstaan om het dorp opnieuw in te richten en te veranderen in een aantrekkelijk woondorp. De bewoners van Lauwerzijl zijn erg enthousiast en hebben aangegeven bereid te zijn mee te werken aan onderhoud van de fruitbomen. Naast fruitbomen langs de Stadsweg zal de aanplant van fruitbomen op particulier terrein gestimuleerd worden alsmede de (na-)zorg ervan door de bewoners van Lauwerzijl. Voor het laatste onderdeel zal een snoeicursus worden georganiseerd voor de bewoners. 3-3
De kosten van dit project zijn geraamd op ca. 12.000,--. Met de cluster Omgevingsbeleid is overeengekomen om dit project te koppelen aan het project 'aanleg fietsbrug' in Lauwerzijl. Financiën Aanleg fietsbrug De kosten van de aanleg van een fietsbrug met de aansluitende delen van het fietspad worden volgens de raming ervan begroot op 400.000,--. Op ambtelijk niveau is bij de provincie Groningen en de gemeente Zuidhorn overeenstemming over de technische invulling en de financiële inspanningsverplichting voor de realisering van een vrij liggende fietsverbinding. Daarnaast heeft Leader Lauwersland aangegeven dat dit project subsidiabel is in het kader van het Leader+-programma. Ook is een bijdrage uit het fonds actieplan Verkeersveiligheid toegezegd en om de financiering voor de fietsverbinding rond is een aanvraag ingediend voor GDU. De dekking van het project voor de aanleg van de fietsverbinding en het fruitdorp Lauwerzijl is als volgt opgezet: Gemeente Zuidhorn 53.000,-- Actieplan Verkeersveiligheid 2003 20.000,-- Provincie Groningen (cofinanciering 33.000,-- Kompas t.b.v. Leader+) Leader Lauwersland 106.000,-- Bijdrage GDU 2003 200.000,-- -------------- Totaal 412.000,-- De uitvoering van de fietsvoorziening op de brug zal gecombineerd/geïntegreerd worden met de vernieuwing van de brug, waarbij het ruimtebeslag geringer zal zijn dan bij de bouw van een aparte fietsbrug naast de huidige brug. Een verzoek voor een bijdrage in de kosten voor de aanleg van een fietsbrug is ingediend bij het College van Burgemeesters en Wethouders van de gemeente Zuidhorn en er is een subsidietoezegging uit het Leader+ programma Noord-Nederland. Tevens is de bijdrage van de GDU opgenomen op het uitvoeringsprogramma voor 2003. Vervangen brug De totaalkosten voor het vervangen van de huidige brug door een nieuwe brug, met op de brug een indeling waarbij het fietspad gescheiden is van de rijweg voor het wegverkeer door middel van een tussenberm en de aanleg van het fruitdorp worden geraamd op 919.560,--. Na aftrek van de investering benodigd voor de fietsbrug en het fruitdorp blijft voor het vervangen van de huidige brug een bedrag van 507.560,-- over, waarvoor voor een deel de dekking gevonden wordt uit het budget voor groot onderhoud van de afdeling Wegbeheer en voor het overige deel uit de Reserve Investeringen Infrastructuur en Economie. Het project is genoemd in de meerjarenplanning infrastructurele projecten, financiering uit de Reserve Investeringen Infrastructuur en Economie in het kader van H 2 I, onderdeel Reservering Calamiteiten betonnen kunstwerken. Dekking van het weggedeelte voor de brug is als volgt opgezet: groot onderhoud W&K 253.780,-- Reserve IIE 253.780,-- -------------- Totaal 507.560,-- 3-4
Personele inzet In de tijdsplanning van de afdeling Beton- en Waterbouw is voor 2003 rekening gehouden met de tijd benodigd voor planuitwerking, het berekenen en tekenen van de brugconstructie en het volledig besteksgereed maken ervan, alsmede het houden van de aanbestedingsprocedure en het begeleiden van de uitvoering. Wij stellen u voor het in ontwerp bij deze voordracht gevoegde besluit vast te stellen. Groningen, 14 januari 2003 Gedeputeerde Staten der provincie Groningen: J.G.M. Alders, voorzitter. H.J. Bolding, griffier. 3-5
Nr. 3/2003 Provinciale Staten van Groningen: Gelezen de voordracht van Gedeputeerde Staten van 14 januari 2003, nr. 2002-16.290, BW; BESLUITEN: - onder voorbehoud van een positieve besluitvorming van de gemeente Zuidhorn inzake hun bijdrage in te stemmen met het vervangen van de brug over het Munnikezijlsterried; - in te stemmen met de financiering overeenkomstig de opzet als vermeld in de voordracht en het krediet beschikbaar te stellen van 919.560,--. Groningen, Provinciale Staten voornoemd:, voorzitter., griffier. 3-6