Verslag 86 e vergadering Gebiedscommissie West Zeeuwsch-Vlaanderen d.d. 20 oktober 2010 Aanwezig: de heer Quist (vz), mevrouw Westerhof en de heer Wiersma (provincie), de heer Ploegaert (gemeente Sluis), de heer Bruurs (Kamer van Koophandel), de heer Minnaar (rws), mevrouw Vermeulen (Recron), de heer Mouton (waterschap), mevrouw Van der Krogt (ZMF) en mevrouw Budde (verslag; provincie). 1. Opening en mededelingen. De voorzitter opent de vergadering en heet de aanwezigen welkom. Geeft aan dat deze gebiedscommissie de enige is die het karakter van openbare vergaderingen kent. Blijkbaar voorziet dit in een behoefte. Bij de installatie tot voorzitter heeft hij een voorzittershamer ontvangen die hij, indien nodig, zal gebruiken. Verder wordt vandaag voor het eerst een geluidsinstallatie gebruikt. Indien dit naar verwachting functioneert, zal dit bij volgende vergaderingen ook het geval zijn. Te gast zijn vandaag de heer Rolf Roks van het ministerie Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (voorheen LNV) en mevrouw Jenny Heijstek van de provincie. De heer Ploegaert deelt mee dat de raad in meerderheid akkoord is gegaan met een negental snippers EHS. Verder is op 19 oktober een opiniërende raadsvergadering gehouden over het Zwin. Het was een inhoudelijk kritische en respectvolle bijeenkomst. De heer Bruurs meldt dat in het kader van het betrekken van de ondernemers bij Nationaal Landschap, de Kamer van Koophandel, gemeente, ZLTO en de provincie op dinsdag 16 november 's avonds een voorlichtingsavond houden in de Mauritshof te IJzendijke. 2. Spreekrecht publieke tribune. De heer Babijn spreekt in namens Lijst Babijn-Sluis. Agendapunt 3d. brief Het Zeeuwse Landschap inzake recreatienatuur 's-gravenpolder. Het Zeeuwse Landschap geeft aan zich zorgen te maken over de beheerkosten voor dit gebied. Zij verwachten dat het inrichtingsbestek leidt tot hoge kosten die langjarig gedekt zouden moeten worden. De vraag is om hier duidelijkheid over te verschaffen en tevens aan te geven wat de gevolgen zijn voor Waterdunen, voor wat betreft het beheer van dat gebied. Wie gaat dat betalen? Agendapunt 3f. De brief van de Gebiedscommissie aan PS over de besluitvorming Waterdunen. GS wordt geadviseerd over het plan Waterdunen vanuit de uitvoering van het gebiedsplan Natuurlijk Vitaal. Echter, Waterdunen wordt niet genoemd in het gebiedsplan. Agendapunt 5a. Rijksinpassingsplan/voorontwerp MER Zwin. De camping moet weg en dat kost 5 miljoen. Is het niet verstandiger om een dijk om de camping heen te leggen zodat die behouden kan blijven? Het geld kan dan gebruikt worden voor een brugverbinding. Er is een plan voor een vlonderverbinding ingediend. Dit heeft toeristische meerwaarde. Verzoekt om hier intensief naar te kijken. Zandbank Paardenmarkt. Wordt er rekening gehouden met de invloed hierop? De voorzitter bedankt de heer Babijn voor zijn inspraakreactie maar wijst erop dat inspreken bedoeld is als een bijdrage aan de discussie over het onderwerp en niet voor vragen. De heer Winne spreekt als bewoner van de Willem Leopoldpolder in bij agendapunt 5a over het Zwin. Hij woont aan de Kanaalweg, nabij de nieuwe zeedijk. In het advies is sprake van een win-win situatie voor West Zeeuws- Vlaanderen. Op basis van het voorliggende plan is er voor de kern Retranchement geen sprake van een win-win situatie. Het gaat om een bedrag van 10 miljoen voor 10 ha natuur. Retranchement krijgt een 'mogelijke' wandelverbinding. Er komt opnieuw een natuurgebied bij en door het verdwijnen van de camping komt de socialeeconomische kant op de tocht te staan. Het verzoek aan de minister doet geen recht aan de opdracht voor het Zwinproject. Die opdracht is om de natuur en de economische belangen rond het Zwin evenwichtig aandacht te schenken. Een verzoek om invulling van verblijfsrecreatie rondom Retranchement lijkt gerechtvaardigd. Er bestaan nog onzekerheden. Er is een sterk negatief effect op de verzilting. In de zienswijze van de gemeente op de startnotitie MER wordt ondubbelzinnig duidelijkheid gevraagd over de verzilting. Er is extra onderzoek toegezegd. De resultaten zouden bekend moeten zijn voordat verdere planvorming plaats kan vinden. Mijn woning ligt op 20 meter van de nieuwe zeedijk. Welke maatregelen worden getroffen en op welke steun heb ik recht. Ik verzoek de Gebiedscommissie om mijn argumenten in uw reactie te betrekken. De heer Basting spreekt in bij agendapunt 5a Zwin. Er is een wettelijke verplichting van het rijk om vooroverleg te plegen met de gemeente en de provincie en ook aan andere instanties zijn reacties gevraagd. Echter niet aan de dorpsraad. De dorpsraad is ook niet benaderd door de provincie voor overleg. Bij contact met LNV werd voorgesteld om opmerkingen aan de gemeente bekend te maken. Er is zo goed als geen draagvlak bij de inwoners van Retranchement. De uitbreiding/verplaatsing van de dijk heeft een te grote impact op de kern. Er is geen enkele studie die aangeeft hoe het zout wordt tegengegaan en aan het behoud van estuariene natuur wordt niet voldaan.
Het verdwijnen van de Sandtplaet heeft economische gevolgen voor de voorzieningen en de leefbaarheid in de kern. De uitbreiding heeft een belangrijke impact op Retranchement. Het Zwin heeft altijd een centrale rol gespeeld in de geschiedenis van Retranchement. De uitvoering hangt nog af van het standpunt van de nieuwe regering maar er liggen al overeenkomsten. De dorpsraad wil dat de dreiging wordt omgezet in kansen en wil hier in positieve zin over meedenken. Stelt voor om aan de rand van de kern woningbouw toe te staan, zowel recreatief als permanent met een deel voor starters. De dorpsraad is druk doende om een dorpsvisie op te stellen waarbij de inwoners worden betrokken en de uitkomsten van het leefbaarheidonderzoek. De dorpsraad doet een beroep op de gemeente, provincie en het rijk om hierin te participeren zodat er één plan komt dat een wezenlijke bijdrage levert aan de leefbaarheid van Retranchement. De voorzitter bedankt de insprekers voor hun bijdrage en stelt voor om aansluitend agendapunt 5a te behandelen. 5a. Rijksinpassingsplan/voorontwerp MER Zwin. De heer Rolf Ruks van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie presenteert de plannen voor het Zwin. De heer Mouton wijst erop dat sprake is van een voorontwerp. Vallen er nog zaken te veranderen? Mevrouw Vermeulen vindt het spijtig dat de recreatieve verbinding komt te vervallen. De heer Ruks geeft aan dat dit een punt van aandacht is geweest. De internationale dijk valt weg en wordt vervangen door een fietsroute die ongeveer 3 km langer wordt. Geprobeerd is om de route aantrekkelijker te maken. De route is nu vooral binnendijks gelegen. De doorsteek over het strand van Cadzand naar Knokke over de slufter is gevaarlijk, vooral nu de slufter breder en dieper wordt. Mevrouw Heijstek merkt op dat voorgesteld is om het Zwin dwars te doorsteken, maar voor de Vlaamse beheerders was dat onbespreekbaar. Vanuit ecologische redenen zou dit negatief zijn voor het gebied. Aangezien 90% op hun gebied ligt valt dit niet te veranderen. De heer Ruks benadrukt dat men vooral ideeën moet aandragen. De heer Bruurs wijst op het beleid om natuur open te stellen voor recreatief medegebruik. Vindt het positief dat dit mogelijk is langs de dijk maar men moet ook het gebied kunnen beleven door er een stukje in te mogen. Een voorbeeld is Texel waar men tot aan de slufter kan lopen. De heer Ruks wijst erop dat het er om gaat welk doel men voor ogen heeft met het natuurgebied. Op sommige locaties krijgt de recreant geen toegang in verband met broedvogels. Vooral aan de monding verandert de situatie niet wezenlijk voor de recreant. Mevrouw Heijstek wijst erop dat het gebied aan de Vlaamse zijde toegankelijk is via het natuurcentrum en aan Nederlandse zijde via het vlonderpad. De heer Bruurs stelt voor een oproep te doen om te kijken naar de mogelijkheden van recreatief medegebruik. Mevrouw Van der Krogt is het eens met de heer Bruurs. We moeten zoeken naar mogelijkheden om dit optimaal samen te laten gaan. Sluit paden af in het broedseizoen maar laat zoveel mogelijk zien. We kunnen de Nederlandse toerist toch niet gaan vertellen dat de ingang aan Vlaamse zijde is? De heer Ploegaert merkt op dat ook gisteren hiervoor suggesties zijn gedaan. Het college zal zich beraden over de inhoud van haar reactie. Zowel voor de vlonder, de toegankelijkheid en de leefbaarheid van Retranchement als voor de economische compensatie zal een beroep op het ministerie worden gedaan. De voorzitter vraagt of ingestemd kan worden met het concept advies. De heer Mouton stelt voor om ook verzilting hierin op te nemen. Op blz. 76 en 77 van het inpassingsplan wordt gesteld dat er een studie is uitgevoerd en dat er voldoende mitigerende maatregelen zullen worden genomen. Stelt voor die in het definitieve ontwerp te benoemen en aan te geven of die het effect zullen hebben wat beweerd wordt. De voorzitter stelt voor dit toe te voegen aan de conclusies. De heer Wiersma stelt dat het gaat om de vraag wat het Zwin bijdraagt aan de versterking van de economische kwaliteit in de streek. Stelt voor de zoutproblematiek hieronder te scharen en houvast over mitigerende maatregelen hierin mee te nemen. De heer Ploegaert stelt voor om bij het 1 e aandachtstreepje de toegankelijkheid extra te benadrukken. Noem het maximale toegankelijkheid. De heer Wiersma stelt voor om te spreken over optimale toegankelijkheid. Er dient ook rekening te worden gehouden met veiligheidssituaties en er dient maatwerk te worden geleverd. De voorzitter concludeert dat 'optimale toegankelijkheid' zal worden opgenomen. De heer Bruurs vraagt aandacht voor de economische compensatie. Het gebiedsplan gaat uit van het versterken van en investeren in de ruimtelijke kwaliteit door het versterken van de economische kwaliteit. Via rood-voorgroen contracten tekenen ondernemers voor hun investeringen. Dit gaat om een plan om de ruimtelijke kwaliteit te versterken wat ten koste gaat van de economische vitaliteit. Het is jammer dat in het inpassingsplan niks geregeld is voor economische compensatie. Vindt het 3 e gedachtestreepje te vrijblijvend. Economische compensatie kan ook plaatsvinden bij andere bedrijven. Het gaat om 360 staanplaatsen die we in de regio willen behouden, het liefst zo dicht mogelijk bij Retranchement. Op zijn minst dient in het inpassingsplan aangegeven te 2
worden waar het wel kan. Het gaat om het nee, tenzij principe. Dit zou een maatwerkcontract groen voor rood moeten worden en de 360 plaatsen moeten gegarandeerd worden in het inpassingsplan. Stelt voor dit steviger aan te zetten in de conclusie. De heer Wiersma is het ermee eens dat de economische vitaliteit erg belangrijk is. Bij het 2 e bolletje zou voldoende inzicht gevraagd moeten worden in de gevolgen voor Retranchement. Het 4 e bolletje stelt voor de eenheden te behouden voor de regio. Betwijfelt of dit via het inpassingsplan geregeld kan worden. Stelt voor wel een duidelijk signaal te geven vanuit de Gebiedscommissie en een appèl te doen op de deelnemende organisaties en overheden om dit te realiseren. Houdt een pleidooi om de voorwaarden niet op te nemen in het advies over het inpassingsplan. De heer Ploegaert stelt voor te kijken naar de compensatie van de economische gevolgen, genoemd onder bolletje 2 en te kijken naar andere mogelijkheden. De heer Mouton merkt op dat als de ondernemer van de Sandtplaet ergens in de regio wil investeren, wij als Gebiedscommissie hier ons best voor moeten doen. Indien hij elders investeert, is dit een verlies voor de regio. De heer Bruurs wil de economische compensatie niet afhankelijk maken van de eigenaar van de camping. De Recron heeft een rekenmethodiek om het effect te berekenen, niet alleen voor Retranchement maar ook voor de hele regio. Mevrouw Vermeulen geeft aan dat de ondernemer bereid is tot verplaatsing binnen de regio. De voorzitter stelt voor om aan het 3 e gedachtestreepje toe toevoegen: en aan te dringen op compensatie voor de economische gevolgen. Mevrouw Van der Krogt merkt op dat economische compensatie beloofd is aan Retranchement. De heer Wiersma merkt op dat als men het ministerie om compensatie vraagt, het antwoord zal zijn dat zij de camping opgekocht hebben. Hebben wij als Gebiedscommissie een idee hoe de economische compensatie er uit moet zien en staan wij hiervoor aan de lat? Of is dit het verschuiven van verantwoordelijkheden in de regio? De voorzitter concludeert dat nu niet direct verzonnen kan worden hoe de economische compensatie er uit dient te zien. De dorpsraad heeft aangegeven hierover te willen meedenken. We zullen bij het ministerie aandringen op a. het in kaart brengen van de economische gevolgen, b. economische compensatie en c. het betrekken van de dorpsraad hierbij. Daarna volgt het traject van concretisering. Concludeert dat het advies zal worden aangevuld met optimale toegankelijkheid, het betrekken van de dorpsraad en kern bij de plannen, nadrukkelijk gevraagd zal worden naar economische compensatie en de verziltingsproblematiek zal worden toegevoegd. 3. Ingekomen/verzonden stukken ter kennisneming. a. brief aan GS met advies landschapsprojecten. b. brief aan GS met advies recreatienatuur Waterdunen. c. Brief aan GS met reactie op rapport Rekenkamer Nationaal Landschap d. brief Stichting Het Zeeuwse Landschap over recreatienatuur 's-gravenpolder. Mevrouw Vermeulen wil benadrukken dat hier haast mee gemaakt moet worden. De aanleg van de recreatienatuur is vertraagd omdat wij nog geen goede oplossing hebben verzonnen, terwijl een private partij dit op zich wil nemen. Mevrouw Van der Krogt sluit hierbij aan. Het regelen van het beheer van een recreatief natuurgebied staat in de criteria van de werkgroep recreatienatuur. Een aanbeveling van deze werkgroep is om te checken of het beheer geregeld is voor een periode van 15 jaar. De heer Bruurs stelt voor iets met de brief te doen en te zoeken naar oplossingen. De heer Ploegaert meldt dat HZL ook bezig is met het onderhoud en beheer van de Cletemspolder. Stelt voor dit als insteek te gebruiken en hier een financieel plaatje aan te koppelen. Er dienen voldoende middelen te zijn voor de inrichting en voor het beheer. Mevrouw Vermeulen wijst op de constructie die DLG een voorgaande keer heeft voorgesteld. De heer Wiersma heeft de brief gelezen als een waardevol signaal voor het realiseren van recreatief natuurbeheer. We zijn met iets unieks bezig met een hoge ambitie. We moeten sturing geven aan de creativiteit. Dat is de streek beloofd. De voorzitter stelt voor de brief positief uit te leggen. De basisinrichting wordt aangelegd. De inrichting met recreatieve elementen zal een extra investering vragen. Er worden regels voor beheer opgesteld en in overleg met particulieren en HZL worden naar budget gezocht. Hier moet echter de basisinrichting niet op wachten. Hoopt dat dit op korte termijn voor de langere termijn geregeld kan worden. e. Brief ZLTO over kavelruilproces. De heer Wijffels, voorzitter van de werkgroep grondzaken wijst erop dat de ZLTO in de brief aangeeft dat de kavelruil mank loopt. In de afgelopen jaren is via vrijwillige kavelruil in het gebied 1500 ha aan boerenland 3
verlegd. Dit ging gepaard met andere doelstellingen uit de gebiedsgerichte aanpak. De laatste 2 jaar zijn 50 bedrijven betrokken geweest bij ruilen die in oppervlakten vergroot zijn. Het gebiedsplan spreekt over een evenwichtige verdeling van gronden. De ZLTO heeft het gevoel dat door het labellen van grond zij tekort gedaan worden. Dit roept weerstand op. Het labellen blokkeert inderdaad ruilingen. Het advies van de werkgroep grondzaken is om kritisch te kijken naar nut en noodzaak van de ingezette lijn en dit te toetsen aan de stellingen van de ZLTO in de brief. De heer Wiersma geeft aan dat het college van GS de brief zal beantwoorden, waarbij dit advies wordt meegenomen. De Gebiedscommissie zal een afschrift van deze brief ontvangen. f. Brief aan PS met verzoek om helder besluit te nemen over Waterdunen. De heer Bruurs geeft aan dat de Kamer van Koophandel eveneens een brief aan PS heeft gezonden met het verzoek de besluitvorming ten gunste van Waterdunen te laten uitvallen, i.v.m. het economisch belang. De voorzitter deelt de heer Babijn mee dat het plan Waterdunen ontstaan is na vaststelling van het Gebiedsplan, maar wel past binnen de doelstellingen. g. Waterbeheerplan 2010-2015. 4. Verslag vergadering d.d. 23 juni 2010. Het verslag wordt ongewijzigd aangenomen. Actiepunt 184 is uitgevoerd. 5. Stukken ter advisering. b. Voortgangsrapportage met kaart. De heer Mouton merkt op dat het gestelde op blz. 1 van de rapportage niet overeenstemt met de bijlage. Er is toch echt een hoop gebeurd en we zijn flink opgeschoten. De heer Wiersma maakt een compliment voor de overzichtelijkheid. De voorzitter geeft aan dat het nog overzichtelijker zal worden omdat vanaf volgend jaar de projectenlijst erbij komt. Concludeert dat ingestemd wordt met de voortgangsrapportage en met het idee om begin volgend jaar een themabijeenkomst over de consequenties van het regeerakkoord te organiseren. c. Werkwijze Gebiedscommissie. De heer Ploegaert mist in het overzicht bij de werkgroep grondzaken de ZLTO-vertegenwoordigers. De voorzitter legt uit dat er wel agrariërs deelnemen in de werkgroep, maar niet namens de ZLTO. Concludeert dat ingestemd wordt met de werkwijze. d. concept werkbegroting 2011. De voorzitter licht toe dat dit een concept is omdat 2010 nog niet afgelopen is. De uiteindelijke reserve uit 2010 zal in 2011 ingezet worden. De heer Minnaar merkt op dat rijkswaterstaat aangegeven heeft de bijdrage in 2011 te beëindigen. Stelt voor dit in de begroting aan te passen. Wel zal rws personele inzet leveren. De voorzitter stelt voor de bijdrage die geraamd stond voor rws af te halen van de post onvoorzien. Concludeert dat ingestemd wordt met de concept werkbegroting 2011 en de verdeling over de betalende partijen. e. vergaderschema 2011. De voorzitter concludeert dat met het vergaderschema wordt ingestemd. Stukken ter kennisneming a. financiële voortgangsrapportage 2 e kwartaal 2010 b. Voortgangsrapportage Nationaal Landschap De voorzitter meldt dat op 15 oktober een bijeenkomst is geweest in Heinkenszand waar men uitleg heeft gekregen over de werkzaamheden en het budget van WCL (Waardevol Cultuur Landschap) en NL. Het was een leuke bijeenkomst waarbij opviel dat er tientallen projecten uitgevoerd waren, bedacht door dorpsraden en particulieren. Er was veel draagvlak voor. In deze regio zijn de projecten veelal bedacht door provincie of Stichting Landschapsbeheer Zeeland. De heer Mouton merkt op dat de Eekloose watergang is opgepakt door het waterschap en Staatsbosbeheer. Vindt het jammer dat dit niet in de rapportage is opgenomen. De heer Bruurs vraagt van wie de rapportage is. Dit staat nergens vermeld. Het gaat enkel over fysieke projecten. Wijst erop dat ook het rapport van de Rekenkamer de nadruk legt op communicatie en betrokkenheid van de inwoners. Dit hoort ook in deze rapportage te staan. 4
De heer Wiersma stelt dat de Gebiedscommissie gekozen heeft voor de lijn van vermarkting en betrokkenheid. Een project als Eigenwijs Landschap zet hier wel op in, evenals het REECZ project. Het begin is er en hier moeten we op voortbouwen. In de Zak van Zuid-Beveland had men al 10 jaar ervaring met WCL. Het NL richt zich ook op cultuurhistorische elementen. Het is een rapportage van de provincie. De voorzitter merkt op dat in de andere deelgebieden men eigen commissies heeft. Hier is afgesproken dat de Gebiedscommissie dit op zich neemt. Tijdens de dag in de Zak is afgesproken dat men gezamenlijk gaat optrekken voor het lospeuteren van budgetten en bij de promotie van NL. Ondanks een beperkt budget laten we het er niet bij zitten. Op 3 november vindt een brainstormsessie plaats en ook 16 november is een vervolgactie. c. communicatiekalender. 16 november zal worden toegevoegd. d. kopij t.b.v. nieuwsbrief De heer Bruurs stelt voor iets op te nemen over de uitgebrachte adviezen en over de brief over kavelruil. 7. Rondvraag. Hiervan wordt geen gebruik gemaakt. 8. Sluiting. De voorzitter bedankt de aanwezigen voor hun inbreng en sluit de vergadering. 5