Auteur VO-content Laatst gewijzigd 24 June 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/63722 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt. Stel zo voor iedere onderwijssituatie de optimale leermiddelenmix samen.
Inhoudsopgave Vooraf Leerdoelen Eindproduct-Beoordeling Werkwijze Aan de slag Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Stap 5 Stap 6 www.lvoorl.nl Extra: Mauro Mauro Manuel Begrippenlijst Immigratie Over dit lesmateriaal Pagina 1
Vooraf Leerdoelen Elk jaar komen er duizenden immigranten naar Nederland. De term immigrant is een verzamel-naam voor allerlei verschillende groepen mensen. Zowel de redenen waarom als de periodes waarin ze naar Nederland kwamen zijn heel verschillend. We kijken ook naar het migratiesaldo: het verschil tussen het aantal immigranten en emigranten. Aan het eind van deze opdracht kun je: verschillende groepen immigranten in Nederland noemen. verschillende redenen noemen waarom mensen naar Nederland komen. enkele veel voorkomende herkomstlanden noemen. uitleggen waarom en wanneer er grote groepen mensen uit de voormalige koloniën naar Nederland kwamen. uitleggen waarom er zoveel gastarbeiders naar Nederland kwamen en waarom ze tegen de verwachtingen in- in Nederland bleven. uitleggen waarom en hoeveel vluchtelingen en asielzoekers er naar Nederland komen. uitleggen wat het migratiesaldo is en wat het verschil tussen een positief en een negatief migratiesaldo is. uitleggen of Nederland momenteel een immigratieland is of een emigratieland. Eindproduct-Beoordeling Pagina 2
Eindproduct Het eindproduct van deze opdracht is een meerkeuzetoets met tien vragen. Met de meerkeuzetoets laat je zien dat je de leerdoelen hebt behaald. Beoordeling De meerkeuzetoets laat je beoordelen door jullie docent. Bij de beoordeling let jullie docent op: de inhoud: het aantal goede antwoorden. Je moet er minimaal acht goed hebben. Werkwijze Activiteiten Stap Groepsgrootte Activiteit Stap 1 Alleen Video bekijken, informatie lezen en vragen over immigratie beantwoo Stap 2 Alleen Vraag over immigranten uit voormalige koloniën beantwoorden met b Stap 3 Alleen Video bekijken en vragen over gastarbeiders beantwoorden. Stap 4 Alleen Vraag over asielzoekers beantwoorden. Stap 5 Alleen Vraag over immigratiecijfers beantwoorden. Stap 6 Alleen Toets Immigratie maken. Benodigdheden Geen bijzonderheden. Tijd Voor deze opdracht heb je 2 uur nodig. Pagina 3
Aan de slag Stap 1 Wij komen! Bestudeer uit de Kennisbank pagina 4 en 5 van het volgende onderdeel. KB: Immigratie Elk jaar komen er vele duizenden vreemdelingen naar Nederland. De meesten zijn toeristen. Er zijn ook duizenden vreemdelingen die komen om hier te blijven. Zij worden immigranten genoemd. Op drie soorten immigranten gaan we verderop dieper in: inwoners van voormalige koloniën (stap 2), gastarbeiders (stap 3) en vluchtelingen en asielzoekers (stap 4). In 2012 kwamen er ruim 158.000 mensen naar Nederland met de bedoeling hier voorgoed te blijven. Onder hen waren er enkele tienduizenden Nederlanders die eerder geëmigreerd waren en om een of andere reden terugkeerden naar Nederland, de zogenaamde remigranten. Maar bij het merendeel ging het om Nieuwe Nederlanders. Als je kijkt naar de immigratiecijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek hieronder, zie je dat immigratie naar Nederland met pieken en dalen gaat (van ruim 37.000 tot ruim 162.000): Pagina 4
Mensen komen om allerlei redenen naar Nederland. In het filmpje hieronder worden verschillende redenen genoemd: In het filmpje van SchoolTV worden enkele landen genoemd waaruit mensen naar Nederland komen, maar de top-10 is veranderd. 1. Polen 2. Duitsland 3. België Pagina 5
4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Verenigd Koninkrijk Nederlandse Antillen en Aruba Spanje Verenigde Staten China Turkije Bulgarije Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek Vragen 1. Kijk (nog eens) naar het filmpje. Welke redenen om naar Nederland te verhuizen werden genoemd? 2. Op het einde van de 20e eeuw kwamen Polen en Bulgarije niet voor in de top tien en tegenwoordig wel. Kun je daar een verklaring voor bedenken? Stap 2 Komst van immigranten uit voormalige koloniën In de vorige eeuw maakten twee Nederlandse koloniën zich van Nederland los en werden onafhankelijk: Nederlands-Indië en Suriname. Beide keren ging die onafhankelijkheid gepaard met een grote volksverhuizing naar Nederland. Na de Tweede Wereldoorlog gingen tussen 1945 en 1949 honderdduizend Indische Nederlanders naar Nederland om bij te komen van de ontberingen in de Jappenkampen. Ze gingen voor enkele weken of maanden, maar de meesten bleven voorgoed. Toen Nederlands-Indië onder de naam Indonesië zelfstandig werd, vertrokken tussen 1950 en 1968 nog eens tweehonderdduizend Indische Nederlanders naar Nederland. Ze gingen vaak tegen hun zin, maar hun leven in Indonesië werd steeds moeilijker. Ze zijn de afstammelingen van mensen uit Nederland en ze werden niet gezien als immigranten, maar als repatrianten (re = terug, patria = vaderland). Wie in Nederland niet over familie, werk of huisvesting beschikte, viel voor hen in de categorie Oosterse Nederlanders. Echt welkom waren ze niet, maar de overheid kon niet om hen heen: elke Europese onderdaan van de voormalige kolonie had nu eenmaal recht op een Nederlandse verblijfstitel. Als politieke vluchtelingen konden zij bovendien een beroep doen op allerlei voorzieningen in het vaderland overzee. Bij de opvang werd gebruikgemaakt van hotels, pensions en aparte kampen. De repatrianten kregen verder voorrang bij het toekennen van een zelfstandige woning. Ook kwam er extra begeleiding bij het vinden van een baan en was er apart onderwijs voor jongeren. Pagina 6
In 1975 werd Suriname zelfstandig. Veel Surinamers waren onzeker over de toekomst van hun land. Ze moesten kiezen tussen een Surinaams of Nederlands paspoort en dat vonden veel mensen moeilijk. Nederland was welvarender en had betere onderwijsvoorzieningen. Tussen 1975 en 1980 vertrokken dan ook meer dan 130.000 Surinamers naar Nederland. In 1980 werd het een stuk moeilijker om naar Nederland te verhuizen. Alle gemeenten met meer dan 25.000 inwoners werden verplicht huisvesting ter beschikking te stellen aan Surinaamse migranten. Dat beleid mislukte. Van Surinaamse zijde kwam veel protest: veel Surinamers wilden bij elkaar in de buurt wonen. Zo ontstonden toch concentraties van Surinamers. Creoolse Surinamers trokken veelal naar de Amsterdamse Bijlmermeer en naar Rotterdam en Utrecht. Hindoestaanse Surinamers vestigden zich in Noord-Nederland, NoordBrabant en in de Randstad. Vraag Uit beide voormalige koloniën kwamen er de vorige eeuw veel mensen naar Nederland. Noem een of twee verschillen tussen de migratie vanuit Nederlands-Indië/Indonesië en vanuit Suriname. Stap 3 Komst van gastarbeiders De welvaart steeg in de jaren vijftig en zestig in Nederland en er kwamen steeds meer fabrieken. Het werk aan de lopende band was niet erg populair en er ontstonden personeelstekorten. In het buitenland waren er arbeiders genoeg die in Nederlandse fabrieken wilden werken. Deze gastarbeiders, officieel arbeidsmigranten geheten, kwamen eerst zelf op zoek naar werk. De eerste gastarbeiders waren Italianen en Spanjaarden. Wat later, in de jaren zestig kwamen veel gastarbeiders naar Nederland op uitnodiging van de Nederlandse regering. Nederland wierf arbeiders vooral in Marokko en Turkije. Men dacht in het begin dat de buitenlandse arbeiders hier voor een beperkte periode zouden werken en dan met het verdiende geld weer terug zouden gaan. Uiteindelijk zijn velen van hen hier gebleven. Pagina 7
Door een toenemende automatisering in de jaren zeventig en door een economische crisis was er steeds minder behoefte aan laaggeschoolde arbeid. In 1973 stopte Nederland met het uitnodigen van gastarbeiders. De toelating tot Nederland werd veel strenger. De gastarbeiders die bleven hebben in veel gevallen hun familie over laten komen. Deze immigranten uit Marokko en Turkije en hun afstammelingen vormen nu de twee grootste groepen niet-westerse allochtonen in Nederland. Marokkaanse herkomst 368.838 Turkse herkomst 395.302 Cijfers van CBS mei 2013 Vragen 1. Factoren die landverhuizing beïnvloeden zijn de zogenaamde pull en push-factoren. In het Nederlands spreken we ook wel over vestigings- en vertrekfactoren (zie ook de opdracht Emigratie uit Nederland ). Kijk naar het filmpje Immigratie vroeger en nu en noem dan één vestigingsfactor en één vertrekfactor. 2. Kijk (nog eens) naar het filmpje Immigratie vroeger en nu. Arbeidsmigranten kwamen (uiteraard) vooral omwille van werk naar Nederland. Later kwamen immigranten uit Marokko en Turkije ook om andere redenen. Kun je een reden voor verhuizing naar Nederland noemen dat ook in het filmpje genoemd werd? 3. Waarom verdween langzaamaan de term gastarbeider en werd die vervangen door allochtoon? Stap 4 Vluchtelingen en asielzoekers Vluchtelingen zijn mensen die hun eigen land hebben verlaten omdat het er niet meer veilig was. Het kan gaan om een natuurramp (aardbeving, overstroming, hongernood) of oorlog, maar veel vluchtelingen vluchten om politieke redenen. Ze zijn bang voor vervolging, onderdrukking of marteling. Pagina 8
Een vluchteling kan zich niet zomaar in Nederland vestigen. Nederland nodigt elk jaar ongeveer vijfhonderd vluchtelingen uit om naar ons land te komen, vooral inwoners van vluchtelingenkampen. Anderen komen op eigen gelegenheid naar Nederland. Zij mogen alleen blijven als ze goede redenen hebben. Deze vluchtelingen noemen we asielzoekers: mensen die asiel (= bescherming) vragen. Het aantal asielzoekers schommelt sterk door de jaren heen: In 1994 waren er meer dan vijftigduizend asielverzoeken ingediend, in 2012 was dat tot onder de tienduizend gedaald. In de media is er altijd veel aandacht voor de asielzoekersproblematiek, maar op het geheel van het aantal immigranten dat elk jaar Nederland binnenkomt, vormen de asielzoekers een kleine minderheid. Vraag Het aantal asielverzoeken is niet gelijk aan het aantal asielzoekers dat zich in Nederland mag vestigen. Verklaar het verschil. Stap 5 Migratiesaldo In deze opdracht over immigratie hebben we gekeken naar allerlei immigranten en hun redenen om naar Nederland te komen. In de opdracht Emigratie uit Nederland hebben we gekeken naar mensen die Nederland hebben verlaten en naar hun redenen. Als je immigratie- en emigratiecijfers met elkaar vergelijkt, weet je of Nederland een immigratieland is Pagina 9
of een emigratieland: In 2012 was de immigratie: 158.962 mensen. De emigratie dat jaar was: 142.742 mensen. We hadden een migratiesaldo van 16.220 mensen Als er meer mensen naar Nederland komen dan er vertrekken, spreken we van een positief migratiesaldo of een vestigingsoverschot. Als er meer mensen uit Nederland vertrekken dan er binnenkomen, spreken we van een negatief migratiesaldo of een vertrekoverschot. Vraag Pagina 10
Denk even terug aan wat je in deze opdracht allemaal gezien en gelezen hebt. Verklaar de pieken en dalen in immigratiecijfers van 1973 en van 1975. Stap 6 Toets Als eindproduct maak je de toets 'Immigratie'. De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen. Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score. Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien. De score wordt opgenomen in het volgsysteem. Klik op de knop 'Start' om te beginnen: Immigratie kn.nu/yi86z 1 Wie is géén immigrant? a. Asielzoeker b. Gastarbeider c. Remigrant d. Toerist 2 Welke immigranten die naar Nederland komen staan niet in de top tien? a. Chinezen b. Duitsers c. Fransen d. Polen 3 Hoeveel Indische Nederlanders verhuisden er na de Tweede Wereldoorlog uit Nederlands-Indië Pagina 11
naar Nederland? a. 100.000 b. 200.000 c. 300.000 d. 400.000 4 In welk jaar werd de voormalige kolonie van Nederlands Suriname zelfstandig? a. 1945 b. 1949 c. 1975 d. 1980 5 Wanneer kwamen de eerste gastarbeiders naar Nederland? a. In de jaren vijftig. b. In de jaren zestig. c. In de jaren zeventig. d. In de jaren tachtig. 6 Welke groep niet-westerse allochtonen is het grootst in Nederland (2013)? a. Marokkanen b. Polen c. Surinamers d. Turken 7 Elk jaar nodigt de Nederlandse regering een aantal vluchtelingen uit om naar Nederland te komen. Om hoeveel vluchtelingen gaat het? a. 500 b. 1.000 c. 5.000 d. 10.000 8 Asiel betekent: Pagina 12
a. Bescherming b. Onderdak c. Toestemming d. Veiligheid 9 Als het aantal immigranten groter is dan het aantal emigranten spreken we over... a. een positief migratiesaldo of een vertrekoverschot b. een positief migratiesaldo of een vestigingsoverschot c. een negatief migratiesaldo of een vertrekoverschot d. een negatief migratiesaldo of een vestigingsoverschot 10 Sinds de Tweede Wereldoorlog was Nederland een... a. Immigratieland b. Emigratieland c. Meestal een emigratieland en af en toe een immigratieland d. Meestal een immigratieland en af en toe een emigratieland www.lvoorl.nl Leerlingen voor leerlingen Op de website www.lvoorl.nl vind je verschillende video's die door leerlingen voor leerlingen zijn gemaakt. Hieronder drie video's die goed past bij deze opdracht. Bekijk de video's. Mulitculturele samenleving Integratie en segregatie Pagina 13
Gettovorming Pagina 14
Extra: Mauro Mauro Manuel Mauro In het boek 'Kinderen die wereld hebben veranderd' staan verhalen over kinderen van wie de rechten zijn geschonden. Ze hebben daardoor de aandacht gevestigd op een probleem in onze maatschappij. Eén van deze verhalen gaat over Mauro Manuel. Mauro Manuel (Angola, 1992) is uitgegroeid tot symbool van asielkinderen die extra zorg behoeven. Hij belandde als negenjarige in Nederland nadat zijn moeder hem alleen op het vliegtuig had gezet. Hij kwam in een pleeggezin, dat voor hem een verblijfsvergunning aanvroeg. Die kreeg hij maar niet. Op zijn achttiende dreigde Mauro het land uit te worden gezet. Een storm van protesten stak op. Veel mensen in Nederland waren verontwaardigd. Uiteindelijk mocht hij blijven, en veel andere kinderen met hem, dankzij het zogeheten Kinderpardon. In februari dienden twee Kamderleden de 'Kinderasielwet' in. De wet regelde het verblijfsrecht voor jonge asielzoekers die net als Mauro al jaren in Nederland verblijven en er 'geworteld' zijn. Bekijk een deel van de uitzending over Mauro bij Pauw & Witteman. Download en lees nu het verhaal uit het boek Kinderen die wereld hebben veranderd: Mauro Kinderrechten Mensenrechten zijn in diverse wetten en verdragen vastgelegd. Ze gelden in Nederland en in de rest van de wereld - voor iedereen en voor altijd. Dankzij deze rechten kunnen mensen een volwaardig bestaan opbouwen. Omdat kinderen speciale behoeften hebben, bestaan er ook kinderrechten. Helaas wordt er niet overal even netjes met deze rechten omgegaan. Ga naar de website klikplaat mensenrechten en bekijk welke mensenrechten er zijn. Klik op de verschillende afbeeldingen en lees de informatie. Het verhaal van Mauro gaat over. Bij dit verhaal spelen in ieder geval de volgende kinderrechten een rol: art 21: Kinderen worden alleen geadopteerd als dat voor hen de beste oplossing is. art 22: Als vluchteling heb je recht op speciale bescherming. Zijn er volgens jou nog meer (kinder)rechten die betrekking hebben op het verhaal van Mauro? Zo ja, schrijf ze op. Kinderpardon Pagina 15
Mauro is niet de enige vluchteling die op jonge leeftijd naar Nederland is gekomen en die dreigde te worden teruggestuurd. Zoek het verhaal over Marcia en Glaucio Ventura Tiago maar eens op. In Nederland geldt het zogenaamde Kinderpardon: een overgangsregeling voor vreemdelingenkinderen die door lange procedures al jaren in Nederland zijn en die inmiddels geworteld zijn in de samenleving, maar die nog geen verblijfsstatus hebben. Niet alle kinderen kunnen een beroep doen op het Kinderpardon. Ga naar de website van de kinderombudsman en lees de criteria waaraan kinderen moeten voldoen om in aanmerking te komen voor het Kinderpardon. http://www.dekinderombudsman.nl/223/?ose4_previewcode=e3535696a0 Op de website van de Kinderombudsman kun je lezen dat de Kinderombudsman na de invoering van het Kinderpardon nog herhaarldelijk aangegeven dat hij er niet gerust op is dat de oorspronkelijke gedachte leidend was bij de beoordeling van de aanvragen. Na het verschijnen van de definitieve cijfers ontving de Kinderombudsman weer vele meldingen van gezinnen, advocaten en organisaties, over kinderen die naar hun mening onterecht buiten de regeling vielen. Wat vind jij, moet het Kinderpardon breder gemaakt worden of juist niet. Schrijf argumenten voor een breder Kinderpardon op, maar ook argumenten tegen een breder Kinderpardon. Bediscussieer de werking van het Kinderpardon in de klas. Eindproduct Gebruik de informatie uit de vorige stappen bij het maken van een eindproduct over Mauro. Je mag zelf kiezen wat voor soort eindproduct je maakt. In je eindproduct maak je duidelijk: welke kinderrechten een rol spelen in het verhaal van Mauro. waarom het verhaal van Mauro in het boek 'Kinderen die wereld hebben veranderd' hoort. wat jij vindt van het verhaal van Mauro. Voor het maken van het eindproduct kun je gebruikmaken van de gereedschapskist van StudioVO. In de gereedschapskist vind je voor veel verschillende eindproducten een plan van aanpak en kun je zien hoe de eindproducten beoordeeld worden. Voor je begint met het maken van eindproduct bespreek je plan van aanpak met je docent. Succes. Pagina 16
Begrippenlijst Immigratie Emigratie Iemand vertrekt uit een land of een gebied. Immigratie Iemand komt een land of gebied binnen Vestigingsfactor Positieve reden om naar een gebied te verhuizen (ook wel pullfactor genoemd). Vertrekfactor Negatieve reden om uit een gebied te v genoemd). Migratie(stroom) Het verhuizen van het ene naar het andere gebied binnen een land (binnenlandse migratie) of van het ene naar het andere land (buitenlandse migratie). Pagina 17
Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 24 June 2016 om 08:11 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau HAVO 3; VWO 3; Leerinhoud en Migratie; Oorzaken en wenselijkheid van migratie in internationale context; doelen Aardrijkskunde; Bevolking en ruimte; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 2 uur en 0 minuten Trefwoorden rearrangeerbare Pagina 18