NATUURRAMPEN DICHTBIJ HUIS: het verdronken landschap



Vergelijkbare documenten
Educatief arrangeren rond LOB

WikiKids Atlas. Lerarenhandleiding Project WikiKids Atlas

Mentor Datum Groep Aantal lln

HOE KOM IK VAN LEERDOELEN TOT EEN LES?

Titel Nederlandse troepen in Srebrenica

Begrijpend lezen, lessenserie. voor het VO

Profielen. Inhoud. 1. Het profielwerkstuk. Stappenplan, tips en ideeën Profielwerkstuk

Ontwerponderzoek paper 2 Geografische informatievaardigheden in 5 VWO

Wat is een sectorwerkstuk?

Profielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën

Sectoren. Inhoud. 1. Het sectorwerkstuk. Stappenplan, tips en ideeën Sectorwerkstuk

Te veel, te rijk, te weinig. Waterpark Lankheet

Leerdoelen, leerlijnen en leeractiviteiten

Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam

Laag Vaardigheden Leerdoelen Formulering van vragen /opdrachten

Vak: Nederlands Klas: 6 vwo Blok: I

Bijlage 3: Format beschrijving opdrachten onderzoekend leren

Websites voor mentoren en leerlingen Inleiding

Module H4-3 DE MIDDELEEUWEN (OVERZICHT EN KENMERKEN).

Tentoonstelling Beeldende Kunst Middeleeuwen

Inhoud. Inleiding 9. 5 Planning Leerdoelen en persoonlijke doelen Het ontwerpen van het leerproces Planning in de tijd 89

Je oefent deze vaardigheid in het praktijklokaal aan de hand van het handelingsformulier Voorlichting geven.

De Taxonomie van Bloom Toelichting

Bijeenkomst 1. Opdracht 1 Doel: Aansluiten bij voorkennins en ervaring van studenten.

LESBESCHRIJVINGSFORMULIER

De netwerkvraag: een goede voorbereiding is het halve werk. - Ik ben op zoek naar iemand die mij iets kan vertellen over wat het verschil is tussen de

PROFIELWERKSTUKBOEKJE

RSC PROFIELWERKSTUK 2008 / 2009 PLAN VAN AANPAK EN LOGBOEK

Instructie en opzet werkvorm onderwerp opdracht: organen en cellen.

Begeleiding van studievaardigheden in het Mentoraat. Frans Ottenhof

Sociale leeromgeving. Wie zit er in jouw netwerk? Leeromgeving sociale leeromgeving

Met welk werk kunnen kinderen uit groep 5-6 thuiskomen en hoe kunt u uw kind thuis helpen?

Het is een wonder! Onderwijsprogramma over de Heilig Bloedprocessie van Boxtel groep 5-6 en groep 7-8 primair onderwijs.

stofomschrijving tt 100 SE leesvaardigheid en examenidioom. 3 3 n

Wat is een sectorwerkstuk?

Dossier opdracht 12. Vakproject 2: Vakdidactiek

Tijd: 8:30. Klas: 3HVc 9:10. Beginsituatie Leerlingen hebben week hiervoor toets seksualiteit gehad (zie paper 1)

Opdracht Inhoud Hoe uitvoeren? Inleveren? Becijfering 1. Onthouden Leswijsopdrachten

docent-leerling* vaksectie school tevredenheid over de DTT

Oudercursus: Mijn kind op het voortgezet onderwijs, wat nu? Docenten handleiding. Programma Oudercursus VO. Bijeenkomst 1

Theorie in de praktijk: een kader voor zelfinzicht

RSC PROFIELWERKSTUK 2015 / 2016 PLAN VAN AANPAK EN LOGBOEK

Studiehandleiding eigen vaardigheid basistoets Nederlands (studiegidsnr: 70710P06MY)

Ontdek het verborgen verleden van Schokland

Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel

Module H4-4 DE TIJD VAN ONTDEKKERS EN HERVORMERS (OVERZICHT EN KENMERKEN).

Archeologie op school. Handleiding voor de leerkracht

Tekst lezen en vragen stellen

*Ook met het programma Paint van Windows kunnen foto s bewerkt worden

WERKVORMEN MAGAZIJN. Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo

Dossier opdracht 4. Vakproject 2: Vakdidactiek

Hoe tevreden zijn leerlingen over de school in , uitgesplitst naar onderwijssoort? Hoe tevreden zijn leerlingen over de school in ?

Handleiding bij het maken van een profielwerkstuk. april 2012

Profielwerkstuk Het stappenplan, tips en ideeën

Criteria selectie educatiemateriaal (zwerf)afval

Opdracht Feedback Feed up Feed forward

Onderwijsassistent. Kenmerken. Werkzaamheden. Na deze opleiding:

Leerplan/lessenserie Cultuur in de Spiegel:

Vincent-stripverhaal MAKEN VOELEN SAMENWERKEN KIJKEN. Expertisecentrum Kunsttheorie Primair Onderwijs

Drents Archief. Meisje met de hoepel. Groep 2 Speuren in het archief

Doel Het vergroten van de motivatie en het zelfvertrouwen van de leerlingen, het bevorderen van de effectieve leertijd en sociale vaardigheden.

Flipped classroom: hoger onderwijs op zijn kop?

1 Studieloopbaanbegeleiding (slb) Doel en taken slb slb-instrumenten en methoden 18

Algemene gegevens Safrien van de Leemkolk Montessori Lyceum Herman Jordan Leerlingen leren correct formuleren in het genre vergelijken

Weet jij iets van mode?

Respectvol reageren op gevoelens

Deelopdracht 1: Onderzoek naar het onderwijsconcept van jouw leerwerkplek

EVALUATIE IMPLEMENTATIE EN GEBRUIK VAN EDPUZZLE ALS ANALYSETOOL VAN TOETSEN.

8a. Wat en hoe? Het stappenplan, tips en ideeën

Handleiding. Pagina 1 van 9

Masterclass: Van visie op talentontwikkeling. Nora Steenbergen-Penterman 9 december 2012

FAQ DE GEO BOVENBOUW HAVO/VWO 5 E

CST: Leergroep rond samenwerkend leren via on line discussiegroepen

Training. Voorlichting, advies en instructie

Understanding Design WG04! Begrijpen wat ontwerpen is > Gericht vragen

Module H4-2 DE TIJD VAN GRIEKEN EN ROMEINEN (OVERZICHT EN KENMERKEN).

Leerjaar 4: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A

Cultuur in de Spiegel

Deel je kennis.

Sectorwerkstuk

WORKSHOP LEERLIJNEN. Dag van de Cultuureducatie: workshop leerlijnen

Maak de leerling actief

Studieprogramma MH1

Elektronische leeromgeving en didactiek. Wilfred Rubens

LA KOL Bijeenkomst

1 Waarover gaat natuuronderwijs? 1.1 Natuuronderwijs op school 1.2 Waarom natuur en techniek? 1.3 De centrale doelstelling van natuuronderwijs

Module H4-6 DE TIJD VAN REGENTEN EN VORSTEN (OVERZICHT EN KENMERKEN).

Bloom. Taxonomie van. in de praktijk

Rekenen bij Moderne Wiskunde

Fianne Konings en Marjo Berendsen over Culturele instellingen en een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs door Jacolien de Nooij

Vak: Nederlands Klas: 4 vwo Blok: I a

Titel De gasbel onder Nederland

Onderwijs met ict - studenten lerarenopleiding Bijlage: Tabellen

PROFIELWERKSTUK Hoe kunnen wij je helpen?

Leeromgeving en organisatie

Weekschema maken. Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken.

Module H3-2 DE GROTE OORLOG VAN EUROPA

Leerdoelen en kerndoelen

DIFFERENTIËREN IN DE KLAS. 9 JUNI 2015 OTTO DE LOOR, O.DELOOR@APS.NL

Transcriptie:

NATUURRAMPEN DICHTBIJ HUIS: het verdronken landschap Concept titel lesbrief GEO-LOGICAL door Sjoerd Kluiving Overleg werkgroep Brabantse Wal Noord 18-06-2009 Halsteren

Aanleiding het verdronken landschap van West-Brabant te ontsluiten voor de regionale (en provinciale) schoolgaande jeugd. Wie: laatse groepen Basisonderwijs (groepen 7 en 8) en de eerste groepen Voortgezet Onderwijs (VWO 1-2, HAVO-VWO 1-2, VMBO 1-2-3)

Leerdoelen Te bereiken doelen aan het einde van het doorlopen lespakket: De lerende kan begrijpen en uitleggen dat er een landschap onder de grond zit met dorpen, kastelen en kloosters, welke bedekt wordt door een meter klei De lerende kan bronnen vinden met basale achtergrondinformatie over de geschiedenis van de regio. De lerende kan inzien wat de contrasten in het landschap zijn: zoals hoog tegenover laag, nat tegenover droog, oud tegenover jong, recht tegenover krom. De lerende kan enkele basisvaardigheden toepassen uit de aardrijkskunde en de archeologie

Waarom leerdoelen? geven richting aan van je cursus; waar wil je uitkomen? >> relatie met theorie, oefening, toetsing! hulpmiddel bij de keuzes die je maakt (sturen leeractiviteiten, kiezen werkvormen, selecteren inhoud) transparantie voor docenten die de lesbrief gaan uitvoeren, afstemming, overdraagbaarheid

Taxonomie van Bloom Evaluatie Synthese Inzicht denk niveau Analyse Toepassing Begrip Kennis Verbanden buiten de stof Verbanden binnen de stof Geheugen

Samenvattend 1. in termen van waarneembaar gedrag 2. op een zo hoog mogelijk niveau 3. gedragscomponent én inhoudscomponent Formuleer zodanig (specifiek) dat je zeker weet dat degene die het van je overneemt doet wat je met het leerdoel hebt bedoeld

Onderwijs geven is niet alleen: Hoe kan ik deze stof zo goed mogelijk overdragen? maar vooral: Hoe kan ik de juiste leeractiviteiten uitlokken? Wie doet het werk?

Stappenplan 1. leerdoelen 2. leeractiviteiten 3. werkvorm 4. docentactiviteiten 5. evt. benodigdheden

Stappenplan 1. leerdoelen: het gewenste gedrag dat je bij de student wilt bereiken (o.m. kennis, inzicht, vaardigheden) 2. leeractiviteiten: activiteiten die een student onderneemt om zich kennis, inzichten, vaardigheden eigen te maken 3. werkvorm: structuur die de gewenste leeractiviteiten uitlokt 4. docentactiviteiten: ondersteuning die daarbij nodig is

w.b. werkvorm: Leerpiramide Bales Gem. retentie Uitleg docent 5 % Lezen 10 % Audiovisueel materiaal 20 % Demonstratie 30 % Discussiegroep 50 % Zelf doen, praktijkoefening 75 % Elkaar uitleggen 80 %

Leerdoelen De cursustekst zal de leerling inleiden in de aardkundige en cultuurhistorische geschiedenis van de regio met een nadruk op het verdronken landschap van West-Brabant. Te bereiken doelen aan het einde van het doorlopen lespakket: De lerende kan begrijpen en uitleggen dat er een landschap onder de grond zit met dorpen, kastelen en kloosters, welke bedekt wordt door een meter klei De lerende kan bronnen vinden met basale achtergrondinformatie over de geschiedenis van de regio. De lerende kan inzien wat de contrasten in het landschap zijn: zoals hoog tegenover laag, nat tegenover droog, oud tegenover jong, recht tegenover krom. De lerende kan enkele basisvaardigheden toepassen uit de aardrijkskunde en de archeologie

Voorbeeld Opstellen Vragen Hoofdvragen: Waarom kunnen delen van ons land zomaar overstromen? Welke delen van ons land overstromen gemakkelijk en waarom? Kan ook het gebied bij jou in de buurt zomaar overstromen? Wat gebeurt er tijdens een overstroming? Zijn er verschillen en overeenkomsten tussen rampen toen en rampen nu? Hoe kunnen (overstromings)rampen in de toekomst worden voorkomen?

Specifieke vragen over de ramp Bijvoorbeeld: Wat zijn overstromingen? Welke overstromingen ken je? Is elke overstroming een ramp waar mensenlevens door bedreigd worden? Hoe plosteling werden de mensen in Zeeland en West-Brabant in 1953 verrast toen de dijken doorbraken? Wat weet je van de Ramp van 1953? Kun je mensen uit je familie of omgeving interviewen die je ietsmeer kunnen vertellen over de Ramp van 1953?

Opzet Voorbereiding: verzamelen bronmaterialen, kaarten, literatuur Opstellen leerdoelen voor educatief programma, gespecificeerd naar niveau onderwijs, kader, inhoud Schrijven cursustekst en oefenmateriaal Maken afbeeldingen, filmmaterialen, animaties Ontwerpen excursie Ontwerpen Powerpointpresentaties Ontwerpen Webquests

Inhoud lesbrief Inleiding/instructie docenten Hoofdstukken: Rivieroverstromingen Zeeoverstromingen Het West-Brabantse landshap vorming van het natuurlijke landschap Het Middeleeuwse landschap Overstromingen uit het verleden: het verdronken landschap Ons klimaat verandert (Nederland leeft met water) Webquests Excursie

Webkwesties

NATUURRAMPEN DICHTBIJ HUIS: het verdronken landschap Concept titel lesbrief GEO-LOGICAL door Sjoerd Kluiving Overleg werkgroep Brabantse Wal Noord 18-06-2009 Halsteren Vragen?