Geriatrische revalidatie: valangst nader toegelicht Wetenschapsdag SANO 3 juni 2016 Maaike Scheffers Barnhoorn Afdeling Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde AIOTO SO
Disclosure Potentiële Belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Geen Sponsoring / onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk ZonMw/ SBOH Geen Geen Geen
FIT HIP onderzoeksgroep Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde (PHEG) Van links naar rechts: Prof. Dr. W.P Achterberg, Dr M. van Eijk, Dhr L.G.M. Beck, Mw M.N. Scheffers Barnhoorn (CAPRHI) Van links naar rechts: Prof. dr. G.I.J.M. Kempen, Prof. Dr. J.M.G.A. Schols, Dr J.C.M. van Haastregt
Valangst in wetenschappelijk onderzoek*
Valangst Fear of falling (Tinetti): a lasting concern about falling that leads to an individual avoiding activities that (s)he remains capable of performing Psychologische, gedragsmatige en cognitieve componenten Fall related self efficacy: an individual s assessment of their own self efficacy to avoid a fall Balance confidence: an individual s confidence that they will be able to maintain their balance and not fall when doing their activities in daily living.
De impact van angst
VALANGST BIJ THUISWONENDE OUDEREN
Community dwelling Prevalentie: Internationaal: 21% 85% 1 en Nederland: 54.3% * (N=4031) Consequenties 1,2,* Beperking/ vermijding van activiteiten Nederland: 37.9% totaal ; 65.5% van de mensen met valangst Internationaal: 59.4% matig en 14.9% ernstig Vallen ADL afhankelijkheid Depressie Verminderde sociale activiteiten Verminderde kwaliteit van leven 1. Fear of falling: measurement strategy, prevalence, risk factors and consequences among older persons. Scheffer AC. Age Ageing. 2008. 2. Activity Restriction Induced by fear of falling and objective and subjective measures of physical function: a prospective cohort study. Deshpande N, J Am Geriatr Soc. 2008 * Proefschrift Zijlstra GA
Interventie mogelijkheden
Interventie mogelijkheden Zicht op Evenwicht Groepscursus 8 wekelijkse bijeenkomsten (2u) Herhalingsbijeenkomst na 2 mnd Voorlichting (angst / risicovol gedrag /veilige omgeving in huis/ wat te doen bij val) Groepsgesprekken/ gezamenlijk problemen oplossen Lichaamsoefeningen en training vaardigheden Individuele thuisversie 3 huisbezoeken + 5 telefonische contacten (wv 1 herhalingsbijeenkomst) Zelfde thema s als groepscursus Nadruk op ondersteuning in dagelijkse activiteiten (grenzen verleggen/ exposure)
Interventie mogelijkheden Zicht op Evenwicht Groepscursus * Effectief Verminderen valangst Verminderen vermijding activiteiten Na landelijke implementatie: effectief in verminderen valangst, vermijding activiteiten, valpartijen, angst en depressie. Kosteneffectief * Proefschriften Zijlstra GA en Dorresteijn TA Individuele thuisversie * Effectief Verminderen valangst en vermijdingen activiteiten (12mnd) Beperkingen dagelijks functioneren Valpartijen binnenshuis Waarschijnlijk kosteneffectief Geen verschil in kosten (health care). Effectief in verminderen valangst Goed uitvoerbaar voor deelnemer en zorgverlener
VALANGST BINNEN DE GRZ
Geriatrische revalidatie zorg: diagnoseverdeling 0% Column2 Heupfractuur (25%) CVA (24%) Amputatie (2%) Electieve orthopedie (18%) Overig (31%) Behandelkaders Geriatrische revalidatie, Verenso, juli 2010. Insert > Header & footer 14 jun 16
Heupfracturen in de GRZ Jaarlijks in NL 15.000 heupfracturen (55 jr+) 3 3500 5000 opgenomen in de GRZ 4 Slechte functionele prognose 5 8 Hoge 1 jaars mortaliteit (25 30%) Slecht functioneel herstel (43% looppatroon; 17% naar ADL functioneren) 14 3. http://www.nationaalkompas.nl/gezondheid en ziekte/ziekten en aandoeningen/bewegingsstelsel en bindweefsel/heupfractuur 4. DBC gegevens 2013 en 2014 5. Hip fracture in elderly patients: Outcomes for function, quality of life, and type of residence. van Balen R, Clinical orthopaedics and related research. 2001. 6. Determinants of recovery 12 months after hip fracture: The importance of psychosocial factors. Mossey JM, 1989 American journal of public health. 7. Treatment and survival among elderly Americans with hip fractures: a population based study. Lu Yao GL. Am J Public Health. 1994. 8. Reduced time to surgery improves mortality and length of stay following hip fracture: results from an intervention study in a Canadian health authority. Bohm. E. Ca J Surg. 2015 Tuesday, 14 June 2016
Revalidatie / herstel na een heupfractuur Voorspellers van functionele uitkomst/ herstel 6,9,10 Sociaal demografische factoren Leeftijd en geslacht Burgerlijke status, woonsituatie Fysieke factoren Pre existent niveau van ADL functioneren Pre existent looppatroon Co morbiditeit Pijn Psychologische factoren Cognitie Depressie Valangst 9. Fear of falling more important than pain and depression for functional recovery after surgery for hip fracture in older people. Oude Voshaar RC. Psychol Med. 2006 10. Rehabilitation therapy self efficacy and functional recovery after hip fracture. Fortinsky RH. International journal of rehabilitation research. 2002.
Valangst bij heupfractuur patiënten Internationaal: prevalentie 50 65% * Nederlandse GRZ * : Prevalentie: 63% (36% een beetje / 23 % tamelijk / 4 % heel erg) Op basis van cross sectioneel onderzoek: hogere prevalentie in week 4 8 na fractuur (zelfstandig mobiliseren) * Proefschrift Visschdijk JH
Voorspellers en gevolgen Mogelijke voorspellers voor valangst bij patiënten met een heupfractuur * Internationaal Pre existent functioneren: verminderde activiteiten (ADL) en valgeschiedenis Nederlandse GRZ Loopfunctie (pre existent) ADL na de fractuur (Barthel index) Angst Gevolgen * Vallen Verminderde mobiliteit Minder tijd besteed aan fysieke activiteiten Mortaliteit Opname in verpleeghuis (niet significant) * Proefschrift Visschdijk JH
Valangst in de GRZ: overige revalidanten Patiënt populatie Prevalentie valangst bij opname (N= 280) Trauma 69.5% 85.4% Electief 77.8% 77.8% CVA 51.6% 78.8% Overig 56.5% 83.3% Prevalentie valangst 4 wkn na ontslag naar huis (N= 106) Totaal 62.5% 82.1% * Proefschrift Visschedijk JH
NIEUWE ONTWIKKELINGEN Op weg naar interventie programma
FIT HIP studie Een multi component cognitieve gedragsmatige interventie gericht op valangst bij heupfractuur patiënten die revalideren in de geriatrische revalidatie 21 14/06/2016
FIT HIP studie Interventie studie Doel: Reductie van valangst Verbeteren zelfvertrouwen ten aanzien van lopen/mobiliteit Reductie van vermijden van beweging ten gevolge van valangst Verbeteren van dagelijks/ fysiek functioneren Evaluatie op basis van: (Kosten) effectiviteit Proces
Uitkomstmaten Primaire uitkomsten: Valangst (Falls efficacy scale international/ FES I) Mobiliteit (POMA) Secundaire uitkomsten: onder andere ADL functie (Barthel index) Loopfunctie (Functional ambulation categories) Vallen (middels valkalenders) Mortaliteit Kwaliteit van leven (EQ 5D) Participatie (USER P) Revalidatie kenmerken (opnameduur, behandelintensiteit, complicaties, ontslagbestemming) 23 14/06/2016
Onderzoeksopzet Cluster randomised controlled trial 11 GRZ locaties 165 patiënten Inclusiecriteria: patiënten die revalideren ivm heupfractuur + valangst Exclusiecriteria: Leeftijd < 65 jr Bekende diagnose dementie of hetero anamnese cognitie lijst > 1 Taalbarrière Psychiatrische problematiek met invloed op leerbaarheid Beperkte levensverwachting Pathologische fracturen Pre existente Barthel index score < 15
Deelnemende locaties
FIT HIP interventie Opname in GRZ (na heup fractuur) - Valangst - Vermijden van fysieke activiteiten Telefonische booster 6 weken na ontslag Terugval preventie Ontslag uit GRZ - Verminderde valangst - Vermindering vermijden van fysieke activiteiten - Ondernemen van meer fysieke activiteiten Terugval Voorbeschouw ing Overwegen Volhouden Gedragsverandering Actie Beslissen Voorlichting Motiverende gesprekken Guided exposure Cognitieve herstructurering Voorlichting
Huidige stand van zaken Start van de FIT HIP trial: Training voor interventie: februari 2016 Start inclusie in deelnemende locaties: maart mei 2016 Aantal deelnemers: 24
Bedankt voor uw aandacht E-mail:: m.n.scheffers-barnhoorn@lumc.nl Website: www.fithip.nl Twitter: @FITHIP 29 14/06/2016
Referenties 1. Fear of falling: measurement strategy, prevalence, risk factors and consequences among older persons. Scheffer AC, Schuurmans MJ, van Dijk N, van der Hooft T, de Rooij SE. Age Ageing. 2008 Jan;37(1):19 24 2. Activity Restriction Induced by fear of falling and objective and subjective measures of physical function: a prospective cohort study. Deshpande N, Metter EJ, Lauretani F, Bandinelli S, Guralnik J, Ferrucci L. J Am Geriatr Soc. 2008 Apr;56(4):615 20. 3. http://www.nationaalkompas.nl/gezondheid en ziekte/ziekten en aandoeningen/bewegingsstelsel en bindweefsel/heupfractuur 4. Nederlandse DBC gegevens 2013 en 2014 5. Hip fracture in elderly patients: Outcomes for function, quality of life, and type of residence. van Balen R, Steyerberg EW, Polder JJ, Ribbers TL, Habbema JD, Cools HJ. Clinical orthopaedics and related research. 2001 (390):232 43. 6. Determinants of recovery 12 months after hip fracture: The importance of psychosocial factors. Mossey JM, Mutran E, Knott K, Craik R American journal of public health. 1989 79(3):279 86. 7. Treatment and survival among elderly Americans with hip fractures: a population based study. Lu Yao GL, Baron JA, Barrett JA, Fisher ES. Am J Public Health. 1994;84(8):1287 1291 8. Reduced time to surgery improves mortality and length of stay following hip fracture: results from an intervention study in a Canadian health authority. Bohm E, Loucks L, Wittemeier K, Lex LM, Oppenheimer L. Can J Surg. 2015 Aug; 58 (4): 257 63 9. Fear of falling more important than pain and depression for functional recovery after surgery for hip fracture in older people. Oude Voshaar RC, Banerjee S, Horan M, Baldwin R, Pendleton N, Proctor R, et al. Psychol Med. 2006 Nov;36(11):1635 45. 10. Rehabilitation therapy self efficacy and functional recovery after hip fracture.fortinsky RH, Bohannon RW, Litt MD, Tennen H, Maljanian R, Fifield J et al. 2002 International journal of rehabilitation research. 2002. 25(3):241 6. Proefschriften: 1. Managing concerns about falls. Fear of falling and avoidance of activity in older people. G.A. Rixt Zijlstra 2. A home based program to manage concerns about falls. Feasibility in community dwelling, frail older people. Tanja Dorresteijn. 3. Fear of falling. In older patients after hip fracture. Jan Visschedijk.