Pagina 1. Samenvatting
|
|
- Melissa Kok
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Samenvatting Dit artikel omschrijft het belang van het ondervangen van valangst bij ouderen. Valangst komt voor na een eerdere val maar ook bij ouderen die nooit eerder gevallen zijn. Valangst kan leiden tot inactiviteit, met als gevolg minder kracht en balans en coördinatie, wat dan vervolgens weer kan leiden tot een nieuwe val. De fysiotherapeut zou om deze reden ieder jaar hun oudere patiënt kunnen vragen over eerdere vallen of vragen over moeilijkheden met balans of lopen. Er zijn meerdere meetinstrumenten beschikbaar om valangst te kunnen objectiveren waarvan er drie in dit artikel worden besproken. Er is een interventie met goede aanwijzing voor effectiviteit speciaal gericht op angst voor vallen te weten Zicht op evenwicht. De cursus Zicht op evenwicht, is vooral gericht op de mentale problemen die bij angst voor vallen horen. De fysiotherapeut kan zijn patiënt na de diagnose valangst doorverwijzen naar deze cursus. Daarnaast kan de patiënt nog steeds in de praktijk behandeld worden voor het verbeteren of herwinnen van een functie of één van de motorische eigenschappen zoals kracht, balans, coördinatie of uithoudingsvermogen. Het is daarbij van belang de doelstellingen van de cursus Zicht op evenwicht in het oog te houden en samenwerking tussen de behandelaars is daarbij zeer belangrijk. Pagina 1
2 Vallen is een groot probleem onder ouderen. Zo eindigden in ouderen van 65 jaar en ouder op de spoedeisende hulp van een ziekenhuis door een val. Daarvan waren er ouderen opgenomen. Dat betekent dat 1 op de 63 ouderen van 65 jaar en ouder in 2012 in het ziekenhuis waren opgenomen als gevolg van een val. De totale kosten van valongevallen bij ouderen waren in 2012 ruim 820 miljoen euro (RIVM). Naast de fysieke en medische gevolgen van een valpartij is angst voor te vallen een belangrijke factor bij valproblematiek. Dit artikel beschrijft het belang van herkenning van valangst door de fysiotherapeut, de mogelijkheid van doorverwijzing naar een effectieve cursus voor dit specifiek probleem, en inzicht in mogelijke interventies met oog voor een zo goed mogelijke samenwerking tussen de behandelaars. Angst voor vallen. Nederlands onderzoek onder 4197 zelfstandig wonende ouderen van 70 jaar en ouder bevestigt dat 5% zeer vaak, 10% vaak en 37% soms bang is om te vallen. Voor het vermijden van activiteiten als gevolg van valangst bedragen de percentages respectievelijk 5%, 10% en 24%. Valangst komt ook voor bij ouderen die nog nooit gevallen zijn. (Zijlstra, van Haastregt, van Eijk, van Rossum, Stalenhoef, & Kempen, 2007) Op langer termijn kan deze verminderde lichamelijke activiteit als gevolg van angst voor vallen leiden tot inactiviteit, verminderde uithoudingsvermogen, kracht en balans. Deze achteruitgang kan dan weer leiden tot verhoogde kans op vallen (Etman, Wijlhuizen, van Heuvelen, Chorus, & Hopman- Rock, 2012). (foto:alleswetenoverosteopersose.nl) Uiteindelijk kan valangst leiden tot verhoogde afhankelijkheid en overlijden. Casefinding en screening. Gezien de voorgaande feiten is het van groot belang om verhoogd risico op vallen, als ook valangst tijdig op te vangen. De oudere is vaak niet geneigd om vrijwillig te vertellen dat men gevallen is. Dit kan uit angst zijn voor negatieve reacties uit de omgeving of verplichte opname in een verzorgingshuis. Daarom zou de fysiotherapeut ieder jaar hun oudere patiënt kunnen vragen over eerdere vallen of vragen over moeilijkheden met balans of lopen. (Tinetti, 2003). Volgens (Kuiper, Panneman, & Adriaensens, 2013) zijn valgeschiedenis, valangst en gebruik van loophulpmiddelen de belangrijkste onderwerpen om op te screenen. Door gebruik te maken van de valrisico test (Veiligheid.nl; ) kan de fysiotherapeut binnen een minuut een verhoogde kans op vallen en angst voor vallen vast stellen. Pagina 2
3 Meetinstrumenten voor valangst. Als er uit de antwoorden op de screeningvragen blijkt dat de patiënt angst voor vallen aangeeft, zijn er nog meetinstrumenten voor handen om de valangst te objectiveren. Uit het artikel van (Scheffer, Schuurmans, van Dijk, van der Hooft, & de Rooij, 2008), blijken de Falls Efficacy Scale International (FES-I ), de Activities-specific Balance Confidence Scale-16 (ABC-16) en de Survey of Activities and Fear of Falling in the Elderly (SAFFE-NL), de meest bruikbare meetinstrumenten te zijn voor in de praktijk. FES-I; De FES-I is een betrouwbaar en valide meet instrument om angst voor vallen bij ouderen vast te stellen. De FES-I meet de valangst van de patient bij het uitvoeren van ADL- en sociale activiteiten. De patiënten geven aan in welke mate ze bezorgt zijn bij het uitvoeren van een bepaalde activiteit. De vragenlijst heeft 16 onderwerpen. Hoe hoger de score hoe hoger de valangst. Er is ook een verkorte versie beschikbaar met 7 onderwerpen (Engelen van, 2012). ABC-16; De ABC-16 beoordeeld het vertrouwen van de patiënt op het kunnen bewaren van het evenwicht tijdens ADL activiteiten, zonder onstabiel te worden op een schaal van 0% tot 100% en heeft 16 items die beantwoord moeten worden. Omdat dit meetinstrument veel tijd in beslag kan nemen (10 tot 45 minuten) is er ook een korte versie van 6 items ontwikkeld (Peretz, Herman, Hausdorff, & Giladi, 2006). SAFFE; De SAFFE is een wat uitgebreider meetinstrument die niet alleen de angst voor vallen beoordeeld maar ook het niet durven uitvoeren van activiteiten als gevolg van de valangst. Bij deze vragenlijst worden over 11 ADL activiteiten gevraagd of de patiënt deze wel of niet uitvoert. Daarnaast wordt er dieper ingegaan wat de reden is van het niet uitvoeren van een bepaalde activiteit en of er verschil is in beleving in vergelijking met 5 jaar geleden. Hoe hoger de score hoe hoger de valangst en vermijden van activiteiten. (Lachman, Howland, Tennstedt, Jette, Assman, & Peterson, 1998). De keuze is aan de fysiotherapeut welk meetinstrument ingezet wordt om de valangst te objectiveren. Hoe vangen we dit op? Wat kan de fysiotherapeut doen als blijkt dat de patiënt valangst heeft? De hoge prevalentie, de impact van valangst en het daarbij behorende inactiviteit, onderstrepen het belang van het nemen van effectieve maatregelen die gericht zijn op het omgaan met angst om te vallen en vermijdingsgedrag. De fysiotherapeut is specialist op het gebied van lichamelijk bewegen. Angst om te vallen is echter niet alleen een fysiek probleem maar vooral ook een mentaal probleem. Om deze reden wordt de interventie Zicht op evenwicht aangeraden voor patiënten met een verhoogde angst voor vallen (Veiligheid, sd). Zicht op evenwicht. De cursus Zicht op evenwicht is een interventie met goede aanwijzingen voor effectiviteit (Loket gezond leven) die speciaal is gericht op mensen met een verhoogde angst voor vallen. Deze cursus van acht wekelijkse bijeenkomsten heeft als primaire doelen het verminderen van valangst, het verminderen van daaraan gerelateerd vermijdingsgedrag van lichamelijke activiteit en het verhogen van dagelijkse activiteit (de Jonge, van der Poel, Haastregt, Du Moulin, & Kempen, 2010). Secundaire doelen van de cursus zijn o.a. het verminderen van ervaren beperkingen in activiteiten van het dagelijks leven, angstgevoelens, depressieve symptomen en valincidenten en het verbeteren van de ervaren sociale steun. Pagina 3
4 De cursisten leren wat niet-helpende gedachten zijn over vallen en deze te veranderen in helpende gedachten. Hierdoor wordt het gevoel van controle over de valangst en vallen verbeterd. De cursist leert om haalbare doelen te stellen over het verhogen van activiteit op lichamelijk, sociaal en functioneel gebied. Men ontvangt toepasbare informatie en tips voor het verminderen van valrisico's in de eigen directe omgeving. Daarnaast krijgt de cursist lichamelijke oefeningen en stimulans om meer aan lichaamsbeweging te doen, zodat de spierkracht en de balans verbeteren (de Jonge, van der Poel, Haastregt, Du Moulin, & Kempen, 2010). De lichamelijke oefeningen van de cursus Zicht op evenwicht bestaan uit eenvoudige oefeningen met een elastische band. Deze worden vanaf de derde week één keer per week door de cursisten uitgevoerd. Maar is dit voldoende om een trainingsprikkel te behalen? Interventies in de 1 e en 2 e lijn. Of een trainingsprikkel behaald wordt, wordt bepaald door de intensiteit, frequentie, omvang en dichtheid van een oefening. Voor kracht is een andere intensiteit en frequentie nodig dan voor bijvoorbeeld uithoudingsvermogen. De fysiotherapeut werkt met deze principes in de praktijk. Daarnaast wordt er in meerdere onderzoeken (Sherrington, Tiedemann, Fairhall, Close, & Lord, 2011), (Freiberger, et al., 2013), (CBO, 2011) bewezen dat de training van kracht, balans en functioneel oefenen effectief is voor de behandeling van valpreventie. Samenwerking. In de cursus Zicht op evenwicht is het doel om te durven bewegen belangrijker dan de doelen fysiologische effecten en vooruitgang van trainen. Het is daarom voor de fysiotherapeut belangrijk voor ogen te houden dat er grote verschillen zijn tussen de behandeling van problemen bij kracht of balans in de praktijk en angst voor vallen tijdens de cursus Zicht op evenwicht. De cursus Zicht op evenwicht wordt gegeven door speciaal opgeleide fysiotherapeuten of verpleegkundigen die affiniteit hebben met valangst en valpreventie (Zicht op evenwicht). Om de beste behandeling voor de patiënt te kunnen waarborgen moet er goed gekeken worden wat er precies aan de hand is met deze patiënt. Als de fysiotherapeut in de praktijk merkt dat er angst voor vallen meespeelt, kan er doorverwezen worden naar de cursus Zicht op evenwicht. Daarnaast kan de patiënt nog steeds in de praktijk behandeld worden voor het verbeteren of herwinnen van een functie of één van de motorische eigenschappen zoals kracht, balans, coördinatie of uithoudingsvermogen. Het is hierbij wel van belang de primaire en secundaire doelen van de cursus Zicht op evenwicht niet uit het vizier te verliezen. Om de patiënt de best mogelijke behandeling te kunnen geven is samenwerking tussen de behandelaars zeer belangrijk. Pagina 4
5 Bibliografie CBO. (2011). Richtlijn osteoperose en fractuurpreventie. Utrecht: Nederlandse Vereniging voor Reumatologie. de Jonge, M., van der Poel, A., Haastregt, J., Du Moulin, M., & Kempen, R. (2010). Zicht op evenwicht, een cursus voor wie onbezorgd actief wil zijn. utrecht: RIVM. Engelen van, E. (2012, Mei). Opgeroepen op Mei 19, 2014, van Meetinstrumentenzorg.nl: Etman, A., Wijlhuizen, G. J., van Heuvelen, M. J., Chorus, A., & Hopman- Rock, M. (2012). Falls incidence underestimates the risk of fall-related injuries in older age groups: a comparison with the FARE (Falls risk by Exposure). Age Ageing, 41(2): Freiberger, E., Blank, W., Salb, J., Geilhof, B., Hentschke, C., Landendoerfer, P., et al. (2013). Effects of a complex intervention on fall risk in the general practitioner setting: a cluster randomized controlled trail. Clinical Intervention Aging, Kempen, G. I., Zijlstra, G. A., & van Haastregt, J. C. (2007). Het meten van angst om te vallen met de Falls Efficacy Scale - International (FES-I). Achtergrond en Psychometrische achtergronden. Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie, Kuiper, J., Panneman, M., & Adriaensens, L. (2013, December). Whitepaper wat werkt in Valpreventie. Opgeroepen op Mei 21, 2014, van Veiligheid.nl: 004DE683/$file/VNL-wat-werkt-in-valpreventie-v5.pdf Lachman, M., Howland, M., Tennstedt, S., Jette, A., Assman, A., & Peterson, E. (1998). Fear of fallin and Activity Restrictio: The Survey of Activities and Fear of Falling in the Eldery. Journal of Geriatology: Psychological Science, Loket gezond leven. (sd). interventiedatabase. Opgeroepen op juni 2, 2014, van &&searched=true Peretz, C., Herman, T., Hausdorff, J., & Giladi, N. (2006). Assessing fear of falling: Can a short version of the Activities- specific Balance Confidence scal be useful? Movement Disorders, RIVM. (sd). Loket gezond leven. Opgeroepen op april 24, 2014, van Letsel bij ouderen: Pagina 5
6 Scheffer, A. C., Schuurmans, M. J., van Dijk, N., van der Hooft, T., & de Rooij, S. E. (2008). Fear of falling: measurement strategy, prevalence, risk factors and consequences among older persons. Age Ageing, 37(1): Sherrington, C., Tiedemann, A., Fairhall, N., Close, J., & Lord, S. (2011). Exercise to prevent falles in older adults: an update meta analysis and best practice recommendations. New South Wales Public Healt Bullitin, Tinetti, M. E. (2003). Preventing falls in elderly persons. Clinical practice, 2:248(1):42-9. tralala. (sd). Valanalyse scoreformlier. (sd). Opgeroepen op mei 21, 2014, van Veiligheid.nl. (sd). Valanalyse inventarisatie valrisico 65+ door de eerstelijns zorg. Opgeroepen op mei 21, 2014, van Veiligheid.nl. (sd). Valangst. Opgeroepen op juni 2, 2014, van Zicht op evenwicht. (sd). Training cursusbegeleiders. Opgeroepen op mei 26, 2014, van Zijlstra, G. A., van Haastregt, J. C., van Eijk, J., van Rossum, E., Stalenhoef, P. A., & Kempen, G. (2007). Prevalence and correlates of fear of falling, and associated avoidence of activity in the general population of community-living older people. Age Ageing, 36(3): Pagina 6
Screening op valrisico(factoren) van thuiswonende ouderen
Screening op valrisico(factoren) van thuiswonende ouderen HEET Factsheet: 34 Factsheet: 28 Marloes Martens (ResCon) Arlette Hesselink (ResCon) Judith ISBN: Kuiper 978-90-6788-463-1 (VeiligheidNL) Projectnummer:10.0168
Nadere informatieFactsheet. Screening op valrisico(factoren) van thuiswonende ouderen
Factsheet Screening op valrisico(factoren) van thuiswonende ouderen Disclaimer Bij de samenstelling van deze publicatie is de grootst mogelijke zorgvuldigheid in acht genomen. VeiligheidNL aanvaardt echter
Nadere informatiefactsheet Effectiviteit van lichamelijke oefeningen bij valpreventie
factsheet Effectiviteit van lichamelijke oefeningen bij valpreventie Disclaimer Bij de samenstelling van deze publicatie is de grootst mogelijke zorgvuldigheid in acht genomen. VeiligheidNL aanvaardt echter
Nadere informatieEffectief verminderen van valangst
Effectief verminderen van valangst HEET Factsheet: Factsheet: 31 28 Merei ISBN: Lugtenberg 978-90-6788-463-1 Carian Projectnummer:10.0168 van der Sman Met dank aan Esther Poort (De Onderzoekerij), Alice
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/38701 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Visschedijk, Johannes Hermanus Maria (Jan) Title: Fear of falling in older patients
Nadere informatieUitgebreide toelichting van het meetinstrument
Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Falls Efficacy Scale International (FES-I) & Short FES-I 31 mei 2012 Review en invoer: E van Engelen 1 Algemene gegevens Het meetinstrument heeft betrekking
Nadere informatieOm de valgerelateerde eigen-effectiviteit en het gevoel van controle over vallen te vergroten worden tijdens de cursus vier strategieën gebruikt:
Interventie Zicht op Evenwicht Samenvatting Doel Zicht op Evenwicht (ZoE) is een groepscursus voor zelfstandig wonende ouderen. Primaire doelen zijn het verminderen van angst om te vallen en gerelateerd
Nadere informatieVallen bij ouderen. Vragen Vallen over bij valproblematiek. Laat ze niet vallen! Dode a.g.v val
Dr. Lotte Enkelaar Bewegingswetenschapper, fysiotherapeut Laat ze niet vallen! On one s own feet Falls, risk factors and falls prevention in persons with mild to moderate intellectual disabilities Vragen
Nadere informatieValproblematiek in de eerste en tweede lijn. Dr Marielle Emmelot-Vonk Klinisch geriater Geriatrie UMC Utrecht m.h.emmelotvonk@umcutrecht.
Valproblematiek in de eerste en tweede lijn Dr Marielle Emmelot-Vonk Klinisch geriater Geriatrie UMC Utrecht m.h.emmelotvonk@umcutrecht.nl Het komt vaak voor Het heeft belangrijke gevolgen Balans en veroudering
Nadere informatieUitnodiging voor huisartspraktijken voor deelname aan onderzoek Valpreventie in de eerstelijnszorg
Uitnodiging voor huisartspraktijken voor deelname aan onderzoek Valpreventie in de eerstelijnszorg Geachte huisarts, Zorggroep RCH Midden-Brabant heef het initiatief genomen om valpreventie te implementeren
Nadere informatievalpreventie Sophia E. de Rooij internist-geriater 03 april 2008
valpreventie Sophia E. de Rooij internist-geriater 03 april 2008 Mw Grijpstuiver, 75 jaar oud Vroeger Nu de kans op een val is groot! - ongeveer driekwart van alle letsels, opgelopen bij een privéongeval,
Nadere informatieSamenvatting Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 hoofdstuk 3
Vallen komt in alle leeftijdsgroepen voor, maar vormt vooral bij ouderen een groot gezondheidsprobleem. Onder een val wordt verstaan een gebeurtenis waarbij de betrokkene onbedoeld op de grond of een lager
Nadere informatieAngst voor vallen en verslikken bij patiënten met de ziekte van Huntington. Kristel Kalkers GZ-Psycholoog De Kloosterhoeve
Angst voor vallen en verslikken bij patiënten met de ziekte van Huntington Kristel Kalkers GZ-Psycholoog De Kloosterhoeve Dysfagie en angst voor verslikken bij patiënten met de ziekte van Huntington Dysfagie
Nadere informatieSTAPPENPLAN PREVENTIE VAN VALLEN IN DE EERSTE LIJN
STAPPENPLAN PREVENTIE VAN VALLEN IN DE EERSTE LIJN Preventie van nieuwe valincidenten en letsel bij zelfstandig wonende ouderen. STAP 1: Screenen op valrisico in de eerste lijn. 1. Bent u de afgelopen
Nadere informatieJan Visschedijk. Valangst en heupfracturen
Jan Visschedijk Valangst en heupfracturen Overzicht I. VALANGST Vallen vs valangst? Wat is valangst? Hoe meten we valangst? Wat kun je er aan doen? II. VALANGST NA EEN HEUPFRACTUUR Literatuurstudie Cross-sectionele
Nadere informatieHET OTAGO-PROGRAMMA. Lenore Dedeyne. Otago hoofddocent Doctoraatsstudent CHROMETA
HET OTAGO-PROGRAMMA Lenore Dedeyne Otago hoofddocent Doctoraatsstudent CHROMETA DE VALPROBLEMATIEK Fatal falls rate per 100,000 habitants 160 140 120 100 80 60 40 20 0 5 11 10 16 19 34 41 64 106 65-69
Nadere informatieProgramma. Kwetsbaarheid Fried. 2001. (geriatrie)fysiotherapie. Geriatriefysiotherapie. Diagnosticeren van en interveniëren bij sarcopenie
Geriatriefysiotherapie Diagnosticeren van en interveniëren bij sarcopenie Marjan Doves MPT Geriatriefysiotherapeut 24 maart 2015 Programma Sarcopenie vanuit fysiotherapeutisch perspectief (Geriatrie)fysiotherapeutische
Nadere informatiePreventie en ouder worden: mogelijkheden voor zelfmanagement
27 epidemiologisch bulletin, 2006, jaargang 41, nummer 2/3 Preventie en ouder worden: mogelijkheden voor zelfmanagement G.I.J.M. Kempen Met de vergrijzing van de bevolking zal de prevalentie van ziekten
Nadere informatieblijf staan valpreventie in verzorgingshuizen
blijf staan valpreventie in verzorgingshuizen Valongelukken in verzorgingshuizen - de cijfers Jaarlijks raken ongeveer 3600 bewoners van verzorgingshuizen zodanig verwond dat ze op een Spoedeisende Hulpafdeling
Nadere informatieInhoud. Therapie(on)trouw bij het uitvoeren van ergotherapeutische adviezen 25/04/17. Julie Koklenberg
Therapie(on)trouw bij het uitvoeren van ergotherapeutische adviezen Julie Koklenberg Inhoud 1. Therapietrouw 2. Tendens van valproblematiek bij ouderen 3. Onderzoek 1. Methode 2. Resultaten 4. Praktijk
Nadere informatieFactsheet. Effectiviteit van valpreventie bij ouderen met cognitieve problemen en dementie
Factsheet Effectiviteit van valpreventie bij ouderen met cognitieve problemen en dementie Disclaimer Bij de samenstelling van deze publicatie is de grootst mogelijke zorgvuldigheid in acht genomen. VeiligheidNL
Nadere informatieDit proefschrift presenteert de resultaten van het ALASCA onderzoek wat staat voor Activity and Life After Survival of a Cardiac Arrest.
Samenvatting 152 Samenvatting Ieder jaar krijgen in Nederland 16.000 mensen een hartstilstand. Hoofdstuk 1 beschrijft de achtergrond van dit proefschrift. De kans om een hartstilstand te overleven is met
Nadere informatieValpreventie in woonzorgcentra Stand van zaken met betrekking tot de effectiviteit van valpreventiemaatregelen
Valpreventie in woonzorgcentra Stand van zaken met betrekking tot de effectiviteit van valpreventiemaatregelen Koen Milisen RN, PhD & Ellen Vlaeyen, RN, MSN Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen
Nadere informatieInleiding. A Case finding B Multifactoriële C Multifactoriële. Transfer van informatie bij ontslag
Inleiding Het College van Geneesheren voor de dienst Geriatrie heeft in het kader van kwaliteitsverbeterende initiatieven de laatste jaren gewerkt rond het gebruik van assessment instrumenten. Aan de hand
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 200 NEDERLANDSE SAMENVATTING Duizeligheid is een veel voorkomend probleem bij ouderen. Tot 30% van de thuiswonende ouderen van 65 jaar en ouder ervaart enige vorm van duizeligheid.
Nadere informatieHet voorspellen van de kans op vallen de hoeveelheid en kwaliteit van het alledaags lopen als risicofactoren
amenvatting 123 amenvatting 125 Het voorspellen van de kans op vallen de hoeveelheid en kwaliteit van het alledaags lopen als risicofactoren Vallen is één van de meest belangrijke oorzaken van letsel
Nadere informatieScreening en behandeling van psychische problemen via internet. Viola Spek Universiteit van Tilburg
Screening en behandeling van psychische problemen via internet Viola Spek Universiteit van Tilburg Screening en behandeling van psychische problemen via internet Online screening Online behandeling - Effectiviteit
Nadere informatiePARAMEDISCH CURSUSSEN & OPLEIDINGEN KWETSBARE OUDEREN & TRAINING. Brochure
2017 PARAMEDISCH CURSUSSEN & OPLEIDINGEN KWETSBARE OUDEREN & TRAINING Brochure OPLEIDINGSINSTITUUT CIVA B.V. Organisatie cursus Organiserende instelling CIVA B.V. Adresgegevens Rumpenerstraat 9 / Postbus
Nadere informatieHaalbaarheid Health Impact Bond Valpreventie. Oplossing of utopie?
Haalbaarheid Health Impact Bond Valpreventie Oplossing of utopie? 4e Landelijk Valsymposium 2 december 2016 Valpreventie broodnodig Grote impuls effectieve valpreventie: Motivatie van ouderen Uitvoeringsfinanciering
Nadere informatieVlaamse richtlijn: Valpreventie bij thuiswonende ouderen. Prof. Dr. Koen Milisen
Vlaamse richtlijn: Valpreventie bij thuiswonende ouderen Prof. Dr. Koen Milisen www.valpreventie.be expertisecentrum@valpreventie.be 1 Vlaamse richtlijn: Valpreventie bij thuiswonende ouderen Milisen et
Nadere informatieSamenvatting SAMENVATTING
Samenvatting 147 Samenvatting Bezorgdheid om te vallen is een algemeen probleem onder zelfstandig wonende ouderen en vormt een bedreiging voor hun zelfredzaamheid. Deze bezorgdheid is geassocieerd met
Nadere informatieGeriatrische revalidatie: valangst nader toegelicht
Geriatrische revalidatie: valangst nader toegelicht Wetenschapsdag SANO 3 juni 2016 Maaike Scheffers Barnhoorn Afdeling Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde AIOTO SO Disclosure Potentiële Belangenverstrengeling
Nadere informatieCALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP
CALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP WAAROM CALM? Ongeveer 25% van de oncologische patiënten in de palliatieve fase ontwikkelt een depressie of aanpassingsstoornis.
Nadere informatieChapter 9. Samenvatting
Chapter 9 Samenvatting 137 138 Een valongeval wordt beschouwd als een onverwachte gebeurtenis waarbij de betrokkene neerkomt op de vloer of op een ander lager gelegen niveau. Bij een val verliest een persoon
Nadere informatieHet OTAGO oefenprogramma
Het OTAGO oefenprogramma Werkblad beschrijving interventie Definitieve versie juni 2014 Gebruik de handleiding bij dit werkblad Plaatjes en tabellen kunnen niet in de database worden geïmporteerd. Wilt
Nadere informatieZicht op Evenwicht : een effectieve interventie om bezorgdheid om te vallen en gerelateerd vermijdingsgedrag bij ouderen te verminderen
Zicht op Evenwicht : een effectieve interventie om bezorgdheid om te vallen en gerelateerd vermijdingsgedrag bij ouderen te verminderen G.A.R. Zijlstra ab, J.C.M. van Haastregt ab, G.I.J.M. Kempen bc A
Nadere informatieMaatschappelijke kosten en baten van valpreventie. Ed van Beeck Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC, Rotterdam
Maatschappelijke kosten en baten van valpreventie Ed van Beeck Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC, Rotterdam Vallen: een dagelijkse dreiging voor ouderen Vallen bij ouderen : een maatschappelijk
Nadere informatieValpreventie in woonzorgcentra
Valpreventie in woonzorgcentra Stand van zaken met betrekking tot de effectiviteit van valpreventiemaatregelen Wintermeeting, 27 februari 2015 Ellen Vlaeyen, RN, MSN & Koen Milisen RN, PhD Expertisecentrum
Nadere informatieNederlandse samenvatting SAMENVATTING
Samenvatting Nederlandse samenvatting SAMENVATTING De inleiding, de achtergronden en de doelstellingen van dit proefschrift worden beschreven in hoofdstuk 1. Evenals in andere landen neemt het aantal
Nadere informatieLiteratuuronderzoek naar valangst
Literatuuronderzoek naar valangst na een heupfractuur: meetinstrumenten, prevalentie, interventies en associaties Drs. Jan Visschedijk, Specialist Ouderengeneeskunde, Zorggroep Solis, Deventer Prof. dr.
Nadere informatieValpoli Analyse valrisico, advies en behandeling Vakgroep Klinische Geriatrie Afdeling Fysiotherapie Afdeling Ergotherapie IJsselland Ziekenhuis
Valpoli Analyse valrisico, advies en behandeling Vakgroep Klinische Geriatrie Afdeling Fysiotherapie Afdeling Ergotherapie IJsselland Ziekenhuis Inleiding Vallen komt in Nederland veel voor. Ongeveer 30%
Nadere informatieWorkshop meetinstrumenten
Workshop meetinstrumenten Producten richtlijn ziekte van Parkinson Product Engelse versie Richtlijn Deel voor verwijzers (ENG) Deel voor patiënten (ENG) Wetenschappelijke onderbouwing (ENG) Waar te vinden
Nadere informatieStappenplan mobiliteit
Stappenplan - Het vaststellen van beperkingen in de - Het behouden de of voorkomen van achteruitgang in bij ouderen - Het verbeteren van de bij ouderen - Het voorkomen van samenhangende problemen zoals
Nadere informatieZicht op Evenwicht. Werkblad beschrijving interventie. Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad. Werkblad, versie mei 2015
Zicht op Evenwicht Werkblad beschrijving interventie Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad Werkblad, versie mei 2015 Dit is een gezamenlijk werkblad van de volgende kennisinstituten: Colofon Ontwikkelaar
Nadere informatieMonitoren in de thuissituatie na een heup fractuur, ervaringen met de SO-HIP studie
Monitoren in de thuissituatie na een heup fractuur, ervaringen met de SO-HIP studie Margriet Pol MSc Docent/onderzoeker Ergotherapie Hogeschool van Amsterdam Kenniscentrum ACHIEVE 1 TRENDS IN SENSOR TECHNOLOGIE
Nadere informatieEtnische verschillen in vallen en valangst onder zelfstandig wonende ouderen in de grote steden
Etnische verschillen in vallen en valangst onder zelfstandig wonende ouderen in de grote steden 4 e Landelijk Valsymposium 2 December 2016 Aantal 65-plussers en prognose (G4) 500000 400000 300000 200000
Nadere informatieHet meten van angst om te vallen met de Falls Efficacy Scale-International (FES-I). Achtergrond en psychometrische kenmerken
Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie, 2007 (2007) 38:178 184 DOI 10.1007/BF03074847 ARTIKEL Het meten van angst om te vallen met de Falls Efficacy Scale-International (FES-I). Achtergrond en psychometrische
Nadere informatieFysiotherapie bij osteoporose Digna de Kam Fysiotherapeut/ Bewegingswetenschapper
Fysiotherapie bij osteoporose Digna de Kam Fysiotherapeut/ Bewegingswetenschapper Digna.dekam@radboudumc.nl Programma Inleiding Osteoporose De rol van de fysiotherapeut bij osteoporose KNGF behandelrichtlijn
Nadere informatieBewegingsangst: een sterk invaliderende factor
Bewegingsangst: een sterk invaliderende factor Definitie: Bewegingsangst is een specifieke cognitie, gekoppeld aan een emotie en gekoppeld aan gedrag Eén van de yellow flags is: vrees-vermijdingsgedrag
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra
Nadere informatieOnderzoek naar gezondheidsvaardigheden in psychosociale oncologie
Onderzoek naar gezondheidsvaardigheden in psychosociale oncologie Dr Mirjam Fransen Amsterdam UMC, Universiteit van Amsterdam Afdeling Sociale Geneeskunde, locatie AMC Deze presentatie 1. Waarom onderzoek
Nadere informatievalpreventie voor psychogeriatrische cliënten
valpreventie voor psychogeriatrische cliënten Aantal valincidenten in verpleeghuizen In verpleeghuizen wordt veel gevallen. Jaarlijks vallen verpleeghuiscliënten gemiddeld 2 keer. Psychogeriatrische cliënten
Nadere informatieBrenda van Dam Algemeen fysiotherapeut Student Master geriatriefysiotherapie bvdam@ysl.nl METEN VAN HET VALRISICO IN HET ZIEKENHUIS
Brenda van Dam Algemeen fysiotherapeut Student Master geriatriefysiotherapie bvdam@ysl.nl METEN VAN HET VALRISICO IN HET ZIEKENHUIS Inhoud Inleiding Review Implementatie Beschrijvend onderzoek Vragen Inleiding
Nadere informatieUniversitair Medisch Centrum Groningen
Universitair Medisch Centrum Groningen Beter af met minder Reduction of Inappropriate psychotropic Drug use in nursing home residents with dementia Claudia Groot Kormelinck Prof.dr. Sytse Zuidema Probleemgedrag
Nadere informatieDienst geriatrie Valpreventie in het ziekenhuis. Informatiebrochure voor de patiënt en de familie
Dienst geriatrie Valpreventie in het ziekenhuis Informatiebrochure voor de patiënt en de familie VOORWOORD Al onze ziekenhuismedewerkers nemen ter preventie van vallen enkele aandachtspunten in acht. Ook
Nadere informatie9/03/16. VAL-net: de ergotherapeut binnen transmurale samenwerking bij ouderen met verhoogd valrisico. Valnet-project. Initatiefnemers en partners
VAL-net: de ergotherapeut binnen transmurale samenwerking bij ouderen met verhoogd valrisico Julie Creyf & Evelyn Van Cleynenbreugel Valnet-project Initatiefnemers en partners Dept. Maatschappelijke Gezondheidszorg
Nadere informatieWat is de Modererende Rol van Consciëntieusheid, Extraversie en Neuroticisme op de Relatie tussen Depressieve Symptomen en Overeten?
De Modererende rol van Persoonlijkheid op de Relatie tussen Depressieve Symptomen en Overeten 1 Wat is de Modererende Rol van Consciëntieusheid, Extraversie en Neuroticisme op de Relatie tussen Depressieve
Nadere informatiePrehabilitatie en postoperatieve training CRC Netwerk bijeenkomst 5 maart
Prehabilitatie en postoperatieve training CRC Netwerk bijeenkomst 5 maart 2019 10-3-2019 1 Probleemstelling - 15.000 mensen per jaar krijgen de diagnose CRC - 30% krijgt complicaties binnen 30 dagen na
Nadere informatieEnergieverdeling & coaching
Energieverdeling & coaching Jantina Kroese, MSc/ Ergotherapeut Ruth Kuiper, maatschappelijk werk nov 2017 Indeling Verwachtingen Brainstorm Theorie Interventies maatschappelijk werk en ergotherapie Meetinstrumenten
Nadere informatieFactsheet. Effectiviteit van vitamine D op valongevallen
Factsheet Effectiviteit van vitamine D op valongevallen Disclaimer Bij de samenstelling van deze publicatie is de grootst mogelijke zorgvuldigheid in acht genomen. VeiligheidNL aanvaardt echter geen verantwoordelijkheid
Nadere informatieFysiotherapie & Longfibrose. Bert Strookappe MSc Fysiotherapeut Ziekenhuis Gelderse Vallei, Ede 19 november 2014
Fysiotherapie & Longfibrose Bert Strookappe MSc Fysiotherapeut Ziekenhuis Gelderse Vallei, Ede 19 november 2014 Inhoud presentatie Belang van bewegen (algemeen) Bewegen bij acute en chronische ziekte Literatuur
Nadere informatieINNOVATIES IN BEWEGEN, wetenschap ontmoet praktijk
Reader voor Symposium INNOVATIES IN BEWEGEN, wetenschap ontmoet praktijk Samenstellers TNO: Dr. Paul de Vreede Drs. Erwin Tak Dr. Gert Jan Wijlhuizen ReosZorg: Eva van Steenbergen Drs. Judith Ruijs Inhoudsopgave
Nadere informatieAdherence aan HWO en meer bewegen
Adherence aan HWO en meer bewegen Een experimenteel onderzoek naar de effecten van het motivationele stadium van patiënten en de adherence aan huiswerkoefeningen (HWO) bij fysiotherapie en het meer bewegen.
Nadere informatie25 jaar whiplash in Nederland
25 jaar whiplash in Nederland Vanuit een fysiotherapeutisch perspectief Maarten Schmitt M.Sc 1 2 Fysiotherapeut & manueeltherapeut Hoofd van de Divisie Onderwijs Stichting Opleidingen Musculoskeletale
Nadere informatieValpreventie az groeninge. Nathalie De Donder Jessica Gionchetta 2/10/2014
Valpreventie az groeninge Nathalie De Donder Jessica Gionchetta 2/10/2014 Video valpreventie Agenda Waarom valpreventie? Wat zijn de risicofactoren? Valpreventiebeleid az groeninge? Valkliniek? 3 Waarom
Nadere informatieEenzaam ben je niet alleen
Eenzaam ben je niet alleen Een verdiepend onderzoek naar de risicofactoren van eenzaamheid onder volwassenen van 19-65 jaar. Amy Hofman 1, Regina Overberg 1, Marcel Adriaanse 2 1 GGD Kennemerland, 2 Vrije
Nadere informatieVALPREVENTIE WAT KUNT U ER ZELF AAN DOEN? Sjaak Coenen
VALPREVENTIE WAT KUNT U ER ZELF AAN DOEN? Sjaak Coenen HOEVEEL 55-PLUSSERS KRIJGEN TE MAKEN MET ERNSTIG LETSEL TEN GEVOLGE VAN EEN VAL? A 1 op de 43 55-plussers B 1 op de 83 55-plussers C 1 op de 123 55-plussers
Nadere informatieHoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het
Samenvatting Hoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het individu als op populatieniveau. Effectieve
Nadere informatieBeweegprogramma ms in de eerste en tweede lijn
Beweegprogramma ms in de eerste en tweede lijn Carien Linders v.d. Lijcke fysiotherapeut PMC Heusdenhout, Breda lid NAHFysioNet Hoe ontstaan? Als opdracht voor cursus Neurorevalidatie... Aanvulling van
Nadere informatiee-exercise bij knie en heup artrose
e-exercise bij knie en heup artrose Ontwikkeling, evaluatie en implementatie Corelien Kloek (TiU, NIVEL, UMCU, HU) Daniël Bossen (HvA), Joost Dekker (VUmc), Dinny de Bakker (TiU, NIVEL), Cindy Veenhof
Nadere informatieGeneral information of the questionnaire
General information of the questionnaire Name questionnaire: Pijn Behandelaar Attitude Schaal Original author: Ostelo, van den Berg, Vlaeyen, de Vet & Wolters, 1998 Translated by: / Date version: / Language:
Nadere informatieIntroductie. Voorstelronde. Invulling van de avond; Presentatie Anne (training), Presentatie Gerja (voeding),
Introdctie Voorstelronde Invlling van de avond; Presentatie Anne (training), Presentatie Gerja (voeding), Testen van spierkracht verdeeld over 4 stations, Advies en tips mee naar his, Presentjes. Goed
Nadere informatieDe ziektelastmeter COPD: de betrouwbaarheid en de ervaringen van huisartsen tot nu toe. Onno van Schayck. Cahag Conferentie 15-1-2015.
De ziektelastmeter COPD: de betrouwbaarheid en de ervaringen van huisartsen tot nu toe Onno van Schayck Cahag Conferentie 15-1-2015 Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling Voor
Nadere informatieDia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1
Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1 Effecten en verklarende mechanismen Juliane Menting Nivel, Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg NKCV, Nederlands
Nadere informatieSymposium Onderzoeksresultaten
Symposium Onderzoeksresultaten 2016-2017 Frailty - Onderzoek naar kwetsbaarheid van ouderen in de GGZ zorg. Voorlopige resultaten dr. Hans Barf docent HBO Verpleegkunde, onderzoeker lectoraat Zorg & Innovatie
Nadere informatieHoud ouderen op de been:
Houd ouderen op de been: wijkgerichte aanpak valpreventie Suzanne Polinder Erasmus MC Letsels door valongevallen Kosten vallen Directe medische kosten: Per letsel gemiddeld 8.800 o Heupfractuur 19.700
Nadere informatieTriage Risk Screening Tool (TRST)
Triage Risk Screening Tool (TRST) Meldon (2003) Meetinstrument Triage Risk Screening Tool Afkorting TRST Auteur Meldon Onderwerp Functionele, mentale, psychosociale beoordeling Doelstellingen Meten van
Nadere informatieDE KENNIS OVER OUDERE PATIËNTEN QUIZ (KOP-Q)
DE KENNIS OVER OUDERE PATIËNTEN QUIZ (KOP-Q) Onderzoeksgroep Chronisch zieken, Faculteit Gezondheidszorg, Hogeschool Utrecht, Utrecht, Nederland Jeroen Dikken, MSc, RN Jita G. Hoogerduijn, PhD Marieke
Nadere informatieRevalidatie bij kanker
REVALIDATIE Revalidatie bij kanker BEHANDELING Revalidatie bij kanker Tijdens en na de behandeling van kanker kunt u allerlei klachten krijgen. Zo gaat onder andere uw conditie achteruit. U kunt zich hierdoor
Nadere informatieVerminder uw kans om te vallen in het ziekenhuis
Verminder uw kans om te vallen in het ziekenhuis Inleiding Een opname in het ziekenhuis kan het risico op vallen doen vergroten. Bijvoorbeeld doordat u niet zo goed uit de voeten kunt wanneer u een infuus
Nadere informatieRevalidatie bij kanker
REVALIDATIE Revalidatie bij kanker De mogelijkheden BEHANDELING Revalidatie bij kanker U kunt in het St. Antonius Ziekenhuis terecht voor verschillende revalidatieprogramma s bij kanker. Revalidatie bij
Nadere informatie12 e Post O.N.S. Meeting. Carolien Burghout Verpleegkundig specialist Jeroen Bosch Ziekenhuis
12 e Post O.N.S. Meeting Carolien Burghout Verpleegkundig specialist Jeroen Bosch Ziekenhuis Screening for distress The Sixth Vital Sign Doelen De toehoorder: 1. heeft achtergrondkennis over distress en
Nadere informatie- 172 - Prevention of cognitive decline
Samenvatting - 172 - Prevention of cognitive decline Het percentage ouderen binnen de totale bevolking stijgt, en ook de gemiddelde levensverwachting is toegenomen. Vanwege deze zogenaamde dubbele vergrijzing
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Het is een uitdaging om ouderen te identificeren die baat kunnen hebben bij een interventie gericht op de preventie van beperkingen in het dagelijks leven op het moment dat dergelijke
Nadere informatieFysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50
De relatie tussen eigen-effectiviteit 1 De Relatie tussen Eigen-effectiviteit, Intrinsieke Motivatie en Fysieke Activiteit bij 50-plussers The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and
Nadere informatieZoals jullie weten heb ik literatuuronderzoek gedaan naar 12 determinanten van ondervoeding. Vandaag wil ik graag inzoomen op sarcopenie.
Dit is de hand-out van de afstudeerpresentatie van Lutine Schoemaker. Hieronder zijn de slides weergeven en per slide een korte toelichting. De presentatie is online te vinden op: https://prezi.com/zgw0xt0mk3ty/
Nadere informatieValanalyse 65+ Interventie. Samenvatting
Interventie Valanalyse 65+ Samenvatting Doel Het uiteindelijke doel van deze interventie is eerstelijnszorgverleners ondersteunen bij het opsporen van ouderen met een verhoogd valrisico en het geven van
Nadere informatieSamenvatting in Nederlands
* Samenvatting in Nederlands Samenvatting in Nederlands Dit proefschrift is gebaseerd op gegevens verkregen uit het FuPro-CVA onderzoek (Functionele Prognose bij een cerebrovasculair accident (of beroerte)).
Nadere informatieVERMOEIDHEID BIJ MS Oorzaken, werkingsmechanismen en revalidatiebehandeling VERMOEIDHEID DEFINITIE VERMOEIDHEID
VERMOEIDHEID BIJ MS Oorzaken, werkingsmechanismen en revalidatiebehandeling Mw.dr. Jetty van Meeteren, Revalidatiearts, Rijndam, RVE Erasmus MC VERMOEIDHEID Komt bij 60 tot 80% van de patienten voor Het
Nadere informatieCircuittraining Een nieuwe groepstraining met een functioneel karakter
Circuittraining Een nieuwe groepstraining met een functioneel karakter Drs. Lotte Wevers Dr. Ingrid van de Port Prof. Dr. Eline Lindeman Prof. Dr. Gert Kwakkel Kenniscentrum De Hoogstraat, Utrecht Overzicht
Nadere informatieHeartMath Benelux Opleidingen
HeartMath Benelux Opleidingen HeartMath Benelux Opleidingen Wilt u uw cliënten leren hoe ze minder stress ervaren en meer veerkracht kunnen ontwikkelen? Dat kan met de evidence based technieken en de biofeedback-programma
Nadere informatieFRAILTY : INTEGRAAL DEFINIËREN EN METEN
FRAILTY : INTEGRAAL DEFINIËREN EN METEN 25 Februari 2012 Robbert Gobbens Katrien Luijkx, Marcel van Assen, Ria Wijnen-Sponselee, Jos schols OPBOUW PRESENTATIE Het definiëren van kwetsbaarheid Het meten
Nadere informatieSAMENVATTING. Samenvatting
SAMENVATTING. 167 Met de komst van verpleegkundigen gespecialiseerd in palliatieve zorg, die naast de huisarts en verpleegkundigen van de thuiszorg, thuiswonende patiënten bezoeken om te zorgen dat patiënten
Nadere informatieTips rond de zorg voor mensen met bekkenbodemproblemen
Hoe kan ik de beste zorg krijgen? Tips rond de zorg voor mensen met bekkenbodemproblemen Inleiding De gezondheidszorg in Nederland is over het algemeen van een hoog niveau. Toch wordt niet overal dezelfde
Nadere informatieInhoud. Nieuw in de NHG Standaard Angst. Vraag 2. Vraag 1. Vraag 3. Nieuw in de NHG standaard in beleid. Nieuw?! Diagnose en beleid RCT Implementatie
Inhoud Nieuw in de NHG Standaard Angst Christine van Boeijen PAO H 2012 Nieuw?! Diagnose en beleid RCT Implementatie En verder Wat hebt u geleerd? Vraag 1 Waarmee presenteert een patient met een angststoornis
Nadere informatieOndersteuningsgroep valpreventie
Ondersteuningsgroep valpreventie Leen Bouckaert, Sara Bombeke, Katelijne Daelman, Els Herpels, Elien Saey-Van Peteghem, Chantal Schuerbeke Inleiding Ondersteuningsgroep valpreventie Valproblematiek Presentatie
Nadere informatieAlgemeen Vallen bij ouderen
Algemeen Vallen bij ouderen Als u opgenomen wordt in ons ziekenhuis willen wij weten of u een verhoogde kans heeft om te vallen. Indien u al eens eerder bent gevallen, thuis of in het ziekenhuis, heeft
Nadere informatieACHIEVE expertise centrum, Faculteit Gezondheid, Hogeschool van Amsterdam Academisch Medisch Centrum, Cardiologie en Ouderengeneeskunde Drs.
ACHIEVE expertise centrum, Faculteit Gezondheid, Hogeschool van Amsterdam Academisch Medisch Centrum, Cardiologie en Ouderengeneeskunde Drs. Patricia Jepma Drs. Lotte Verweij Carvasz, 24 november 2017
Nadere informatieDE IMPACT VAN BEWEGEN EN VOEDING OP SPIERMASSA EN FYSIEK FUNCTIONEREN VAN OUDEREN. Dr. Ir. Michael Tieland
DE IMPACT VAN BEWEGEN EN VOEDING OP SPIERMASSA EN FYSIEK FUNCTIONEREN VAN OUDEREN Dr. Ir. Michael Tieland 1 DISCLOSURE BELANGEN (potentiële) belangenverstrengeling Geen Veroudering Spiermassa & Kracht
Nadere informatie