Ondernemers voor een duurzame economie

Ondernemers voor een duurzame economie Jaarverslag De Groene Zaak 2014 JAARVERSLAG 2014 Ondernemers voor een duurzame economie

Jaarverslag De Groene Zaak 2014 Ondernemers voor een duurzame economie Inhoudsopgave 1. Voorwoord 3 2. Partners 5 3. Missie Directie, Bestuur, bureau 8 4. Missie 10 5. Organisatie in drie elkaar versterkende businesslines 14 6. Samenwerken en coalities 27 7. Interne organisatie: professionalisering processen, governance & HRM 29 8. De Groene Zaak in de media 32 9. Bestuur en Raad van Advies 33 10. Communicatie 35 11. Financiële verantwoording 37 12. Onze partners in 2014 38 Colofon 42 2

Ondernemers voor een duurzame economie 1. Voorwoord Jaarverslag De Groene Zaak 2014 De Groene Zaak is opgericht in 2010 en heeft zich de afgelopen jaren in snel tempo ontwikkeld tot een ondernemersvereniging die impactvol is in het versnellen van de verduurzaming van de economie door de impact van duurzame ondernemingen te vergroten. Inmiddels bundelen meer dan 200 duurzame ondernemingen hun krachten in De Groene Zaak om politici en beleidsmakers ertoe te bewegen de concurrentiepositie van duurzame bedrijven te verbeteren en economische verduurzaming te versnellen. Daarnaast weten de partners van De Groene Zaak elkaar te inspireren en versnellen op het gebied van verduurzaming van de eigen onderneming. Zij bouwen effectief nieuwe bruggen waarover zij zelf als eerste oversteken met als doel het creëren van duurzame, meervoudige waardecreatie (sociaal, ecologisch, financieel). De Groene Zaak heeft een directe link met wetenschappers en kennisinstituten. Dit krijgt vorm door onze samenwerking met Het Groene Brein, een innovatief netwerk van 75 top wetenschappers uit alle universiteiten en hogescholen in Nederland, met vele internationale verbindingen, waar De Groene Zaak initiator van is geweest. Het is die unieke combinatie van gerichte lobbykracht, inspirerend partnernetwerk én inhoudelijke wetenschappelijke voeding die De Groene Zaak maakt tot een aantrekkelijk platform voor bedrijven die telkens de lat hoger leggen in het verduurzamen van hun business. Die inzien dat de kracht van Nederland niet langer ligt in business as usual, maar dat we juist moeten investeren in business as unusual om toekomstbestendige vooruitgang te realiseren. En die de kansen van Nederland in de wereld willen verzilveren, zodat wij wederom een leidende rol nemen, een internationale hotspot zijn, voor een nieuwe, duurzame economie en samenleving. Dat is van belang, want het marktaandeel van duurzame ondernemingen dient van een minderheid naar een sterke meerderheid te gaan. En dient kwalitatief zich door te ontwikkelen naar waarde creërende bedrijven die niet minder schade doen, die zelfs niet alleen geen schade doen, maar positieve impact hebben. En volgens De Groene Zaak: zo snel mogelijk. Niet morgen maar vandaag is dus ook ons motto. 3

Jaarverslag De Groene Zaak 2014 Ondernemers voor een duurzame economie In dit Jaarverslag 2014 geven we een beknopt beeld van de activiteiten van De Groene Zaak in het afgelopen jaar, inclusief de financiële verantwoording daarvan. De Groene Zaak is een echte, nieuwe economie, netwerkorganisatie. We bereiken veel met een beperkte staf en middelen. Dat kan dankzij onze zeer gedreven medewerkers die zich elke dag met onze missie voor ogen tegen weer en wind met al hun talent en passie inzetten. Dat kan vooral dankzij onze partners, die de handen ineenslaan voor een gezamenlijke missie. En die in 2014 met elkaar zichzelf opnieuw ter discussie hebben gesteld, dilemma s hebben benoemd en besproken en een vervolgkoers hebben vastgesteld. Ik ben trots op hen, en ben dankbaar voor die betrokkenheid en inzet. In 2015 starten we met een nieuwe fase, met een aangescherpte missie en business principles die de lat weer hoger leggen voor onszelf. Met effectievere processen en werkwijzen. Met een heldere agenda voor ogen. En vooral: met meer dan 200 ondernemers. Samen met hen blijven wij bouwen aan de economie van morgen, vandaag. Marga Hoek Directeur Den Haag, februari 2015 4

Ondernemers voor een duurzame economie Jaarverslag De Groene Zaak 2014 De Groene Zaak heeft een diversiteit aan partners, afkomstig uit verscheidene economi- CMYK 42-0-100-0 RGB 170-200-16 CMYK 2-68-99-0 RGB 234-105-12 CMYK 12-8-94-0 RGB 236-215-0 CMYK 77-19-62-3 RGB 49-148-118 CMYK 44-90-0-0 RGB 160-52-139 sche branches en sectoren en in grootte verschillend van multinational tot eenmanszaak. Zij kenmerken zich echter allen door een duurzaam koplopersprofiel, nadruk op (radicale) innovatie en vooruitstrevend ondernemerschap. CMYK 79-100-27-19 CMYK 87-28-78-16 CMYK 70-2-16-1 CMYK 36-91-33-29 CMYK 19-16-18-1 CMYK 73-10-38-0 CMYK 82-51-0-0 RGB 81-34-95 RGB 2-118-79 RGB 40-181-209 RGB 137-42-84 RGB 213-208-205 RGB 52-167-166 RGB 51-113-183 De afgelopen jaren is een spreiding over alle sectoren gerealiseerd. Dat betekent dat De Groene Zaak inmiddels alle sectoren uit het bedrijfsleven vertegenwoordigt. 2. 100 Partners 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 500 1000 2500 6500 10000 15000 30000 DOEN / Accenture Aantal partners per sector 25 20 15 10 5 0 Accountancy Advocatuur Automobiel Bemiddeling Bouw Communicatie Consultancy Cultuur Detailhandel Diensten Educatie Energie Engineering Evenementen Financiële instelling Food ICT Marketing Media Ontwikkelingshulp Productie Recycling Utilities Vervoer Zorg Alle partners ondertekenen in het kader van hun lidmaatschap de 6 Business Principles van De Groene Zaak. Deze zijn onderdeel van het Huishoudelijk Regelement en fungeren als basis van de governance voor (nieuwe) partners. De huidige Business Principles ontwikkelen we in 2015 door in lijn met de vervolgkoers die in 2014 is voorbereid. Op dit moment luiden de Business Principles als volgt. 5

Jaarverslag De Groene Zaak 2014 Ondernemers voor een duurzame economie De partners van De Groene Zaak: 1. Hanteren een duurzaam verdienmodel als uitgangspunt Partners van De Groene Zaak streven naar een innovatief businessmodel, met duurzaamheid als uitgangspunt voor de economische basis van het bedrijf. Zij streven ernaar deze ambitie winstgevend te realiseren via nieuwe samenwerkingsvormen en het delen van innovatiekennis. 2. Verminderen verspilling en afval Onze huidige consumptiemaatschappij is geënt op het oproepen van telkens nieuwe consumenten-behoeften en het vervangen van producten door nieuwe versies, met afval en verspilling tot gevolg. De partners van De Groene Zaak streven een omslag na naar duurzame goederen, die zich kenmerken door een verlengde levensduur en recyclebaarheid. 3. Nemen ketenverantwoordelijkheid Partners van De Groene Zaak zien het nemen van verantwoordelijkheid voor de productieketen als een cruciaal onderdeel van duurzaam ondernemerschap. Zij zien zichzelf als onderdeel van een cyclus waarbinnen zij, in nauwe samenwerking met andere ondernemingen, waarde toevoegen binnen deze keten en afval en verspilling zoveel mogelijk voorkomen. 6

Ondernemers voor een duurzame economie Jaarverslag De Groene Zaak 2014 4. Zetten in op maximale energiereductie en toepassing van duurzame energie De partners van De Groene Zaak beseffen dat enorme ecologische- en economische winsten te boeken zijn door onze energiebehoefte te reduceren, energie efficiënter te benutten en waar mogelijk duurzame energie toe te passen. Om die reden legt De Groene Zaak grote nadruk op de transitie naar duurzame energie en het beperken van de energievraag. 5. Zetten zich in voor nieuwe duurzame financieringsmodellen Verduurzaming van de economie vereist dat duurzame investeringen een goed financieel rendement op leveren. Daarvoor is nodig dat het (internationale) investeringsklimaat duurzame keuzes bevordert, of in ieder geval niet benadeelt (level playing field). Partners van De Groene Zaak dragen bij aan de realisatie van nieuwe duurzame financieringsmodellen. 6. Bouwen aan duurzaam leiderschap in de toekomst Leiderschap is de sleutel tot vernieuwing en bestendiging. Ondernemingen binnen De Groene Zaak investeren in het ontwikkelen van managementpotentieel dat verduurzaming van de onderneming, haar omgeving en uiteindelijk de samenleving als prioriteit ziet en daar ook naar handelt. De leider van de toekomst stelt zich volgens De Groene Zaak tot doel winst in drie dimensies te realiseren: people, planet & profit. 7

Jaarverslag De Groene Zaak 2014 Ondernemers voor een duurzame economie 3. Missie Directie, Bestuur, bureau 8

Ondernemers voor een duurzame economie Jaarverslag De Groene Zaak 2014 Directie Marga Hoek, Directeur Bestuur Stef Kranendijk (voorzitter) Bert van der Els (Heijmans NV) Hanne Jesca Bax (EY) Pallas Agterberg (Alliander) Matthijs Bierman (Triodos Bank) Kees Jan Rameau (Eneco) Ruud Koornstra (Tendris) Enrique Figee (CEO Connection), tot september 2014 Bureau Mede naar aanleiding van de verdere uitbouw van de drie businesslines (zie hoofdstuk 5) heeft het bureau van De Groene Zaak in 2014 een sterke groei doorgemaakt. De vaste bezetting was einde 2014 als volgt: Businessline Politics Businessline Manager: Maurits Hekking (tot 1 juli Ernst Moeksis) Adviseur Politics: Yorian Bordes Programmamanager Circulaire economie: Diana de Graaf Adviseur Public Affairs Circulaire economie: Arthur ten Wolde Businessline Business Businessline Manager: Marloes Tap Businessline Assistant: Ise van den Hoogen Businessline Science Het Groene Brein 1 Directeur: Antoine Heideveld Programmamanager: Mark Beumer Projectmanager: Maike Journee Businessline assistant: Dianne de Fijter Directie Assistente Daniëlle Bosscher Office management Ghilaine Broer-Peeters 1 Het Groene Brein is inmiddels een zelfstandige stichting, samenwerkend met een breed spectrum aan partijen waaronder naast De Groene Zaak, MVO NL, Circle Economy en NWO. Zij heeft een eigen governance en bestuur, zie hiervoor de website: www.hetgroenebrein.nl 9

Jaarverslag De Groene Zaak 2014 De nieuwe missie luidt als volgt: Partners van De Groene Zaak stellen zich ten doel gezamenlijk de transitie naar een duurzame economie en samenleving in de hoogst mogelijke versnelling te realiseren. Zij doen dit door onderling innovatieve businessmodellen te ontwikkelen, belemmeringen in wetgeving en beleid te adresseren en weg te nemen en door wetenschap en bedrijfsleven te verbinden. Dit vanuit de zakelijke én morele overtuiging dat zij hiermee het fundament bouwen voor een duurzaam bedrijfsleven en een leefbare wereld, voor de huidige én komende generaties. Ondernemers voor een duurzame economie 4. Missie Partners van De Groene Zaak stellen dat een volledig duurzaam businessmodel uiteindelijk het enige houdbare model is. Om die reden dient het marktaandeel van duurzame bedrijven zo snel mogelijk zo groot mogelijk te zijn. Zij onderkennen de enorme potentie van het Nederlandse, duurzame bedrijfsleven en zien een radicale verduurzaming van de eigen thuismarkt als de sterkste basis om de internationale economische positie van Nederland te versterken. Vervolgkoers Op basis van de hierboven omschreven missie heeft De Groene Zaak een nieuwe vervolgkoers bepaald. Deze koers valt uiteen in zes kernpunten: In 2014 heeft De Groene Zaak in nauw overleg met de partners haar missie, haar identiteit en de impact die ze als ondernemersvereniging wil hebben opnieuw geijkt. Dit heeft geleid tot een nieuwe missie en tot een nieuwe vervolgkoers. 1. De Groene zaak richt zich op maximale impact van het bedrijfsleven De Groene Zaak heeft als doel het zo snel mogelijk realiseren van een integraal duurzame economie. We willen dit realiseren door de impact van het bedrijfsleven te maximaliseren. Hiertoe zijn wij actief in drie nauw verbonden businesslines: business, politics en science. 10

Ondernemers voor een duurzame economie Jaarverslag De Groene Zaak 2014 2. De Groene Zaak versterkt de business van haar partners De Groene Zaak faciliteert op de eerste plaats de business van de eigen partners: zij maken het verschil! Doel is om hen in staat te stellen de economie van morgen vandaag al te realiseren. Daarom staat businessline business in direct contact met de partners en opereren we zoveel mogelijk vraag gestuurd. 3. De Groene Zaak denkt en handelt als een ondernemer Ondernemerschap is de belangrijkste component van het DNA van De Groene Zaak. De cultuur van De Groene Zaak is dan ook resultaatgericht, concreet en gedreven door ondernemerschap. Dit geldt niet alleen voor de businessline business, maar even zozeer voor de businesslines politics en science. 4. De Groene Zaak werkt aan een scherp profiel De Groene Zaak staat voor voortdurende aanwezigheid in de voorhoede van de verduurzaming. Innovatief en exploratief. Die scherpe profilering blijft in de toekomst nodig, dienstbaar aan de impact. 5. De Groene Zaak zet in op meervoudige waardecreatie De Groene Zaak wil gerichte stappen zetten in de transitie naar de nieuwe economie. Dat betekent dat meervoudige waardecreatie (financieel, ecologisch, sociaal, intellectueel) de basis is van onze visie op duurzaamheid. Deze holistische benadering van duurzaamheid is leidend voor de partners én de businesslines, al zijn accentverschillen mogelijk en deels ook wenselijk. 6. De Groene Zaak zoekt naar verbinding Verbinding is een voorwaarde voor impact. De Groene Zaak zoekt proactief verbanden over grenzen van sectoren, branches, publiek-private domeinen, vakgebieden en disciplines heen. Dit geldt voor Nederland en internationaal. 11

Jaarverslag De Groene Zaak 2014 Omgevingsscan 2014 Voorafgaand aan de discussie met de partners over de vervolgkoers voerde De Groene Zaak een omgevingsscan uit. Immers, niet alleen wij hebben ons ontwikkeld, ook de context waarin we opereren is veranderd de afgelopen viereneenhalf jaar. Dat vraagt om voortdurende reflectie op ons vertrekpunt. Zoeken we naar antwoord op de juiste vragen? Hieronder benoemen we een aantal belangrijke ontwikkelingen die voor het bepalen van de vervolgkoers van belang zijn geweest: Algemeen Er is in het brede bedrijfsleven duidelijk meer aandacht gekomen voor duurzaamheidsissues. Steeds meer bedrijven verankeren duurzaamheid niet alleen in stafprocessen, maar ook in hun businesslines. Ofwel: een groeiend aantal ondernemingen is inmiddels bereid concrete verduurzamingsdoelen te stellen en te realiseren met betrekking tot de eigen bedrijfsvoering. Het duurzaamheidsveld is inmiddels zeer druk bevolkt: het aantal initiatieven neemt nog steeds toe. De focus van bestaande duurzaamheidsinitiatieven verschuift in veel gevallen. Zo ook de financiering: daar waar partijen voorheen vaak grotendeels door de overheid gefinancierd werden, is het bedrijfsleven een steeds grotere en belangrijker bron van inkomsten. De verschillen tussen de veelheid aan initiatieven zijn lang niet altijd helder voor de niet direct betrokkenen; de waarde van die verschillen daarmee ook niet. Bedrijven worden geconfronteerd met een veelheid van initiatieven en willen kiezen. Budget en aandacht dient immers gericht ingezet te worden. De echte vernieuwende bedrijven nemen in aantal vrijwel niet toe: het is en blijft een selecte groep. Daarbij geldt dat koploper worden één ding, maar koploper blijven aanzienlijk lastiger is. Onder druk van de recessie en concurrentie is het voor koplopers vaak moeilijk blijvend winstgevend te innoveren (hoge kosten, beperkte schaalbaarheid). Velen worden dan ook, mede bij gebrek aan een (fiscaal) green level playing field, regelmatig in hun voortbestaan bedreigd. Deze vernieuwers, koplopers zijn nog steeds cruciaal om de weg te plaveien, zodat anderen er over kunnen lopen. Zij laten ook zien welke kennis nodig is (wetenschap) welke belemmeringen voor business cases overwonnen moeten (bedrijfsleven) en welke, volgende randvoorwaarden nodig zijn (politiek). Zij hebben inmiddels binnen het totale bedrijfsleven wel een andere rol: deze is geëvolueerd van of naar hoe : niet overtuigen dat het moet, laten zien hoe het kan. Er blijft een groep bedrijven die, mede als gevolg van de economische crisis, gebrek aan innovatief vermogen of verstrengeling met achterhaalde businessmodellen aan de oude economie vasthoudt. De lobbykracht van deze groep blijft nog steeds sterk en is een remmende kracht in onze samenleving. Verduurzaming als begrip Duurzaamheid gaat inmiddels over alle activa van onze economie: sociaal, financieel, ecologisch en intellectueel. Helder is dat het sociale probleem geenszins van minder importantie is dan het ecologische. De 2020-goals van de WBCSD zijn daar een heel heldere indicator van. De transformatie is aldus nog veel groter dan we ons vier jaar geleden realiseerden. 12

Ondernemers voor een duurzame economie Jaarverslag De Groene Zaak 2014 Tegelijkertijd zijn lang niet alle ondernemingen bereid en in staat om echt hun gehele bedrijf en portfolio te verduurzamen, hetgeen een inflatoire invloed op het begrip duurzaamheid heeft. Er bestaat bij het echte duurzaam bedrijfsleven dan ook behoefte om duidelijker te maken waar we voor staan en de progressiviteit uit te drukken in concrete doelen. Dit om het verschil te maken en te laten zien dat de lat hoger kan en moet. Nog steeds zien we matige ambities bij politiek, overheid en het gemiddeld bedrijfsleven. Geïnstitutionaliseerd Nederland benadert verduurzaming doorgaans als ecologische vergroening, ofwel als business en toch niet (al te) slecht voor het milieu. De sociale duurzaamheid is, op enkele grotere duurzaamheidsinitiatieven na, veelal separaat georganiseerd. Een holistische benadering ontbreekt, terwijl die juist wel aanwezig is bij koplopende bedrijven en zeker in de volgende generatie businessmodellen. Rol van de overheid Vergroening is inmiddels weliswaar mainstream te noemen, ons overheidsbeleid is nog steeds niet op die leest geschoeid. Overheden bevinden zich in een aanpassend stadium. Het echte transitiedenken dringt in de politiek nog steeds niet door. Nog altijd is het een strijd om systeemveranderingen op de agenda te krijgen en akkoorden en convenanten leveren nog maar beperkte versnelling op. De intrinsieke drive ontbreekt in de politiek. Politieke leiders die bereid zijn deze in te brengen, zijn spaarzaam en bevinden zich bij de kleinere partijen. Impact bereiken is lastig. De winkels van de ministeries zijn grotendeel verbouwd; reorganisaties zijn veelal achter de rug en bij verschillende ministeries is meer ambitie te bemerken. Het tempo van ministeries verschilt onderling echter sterk. Zogeheten controversiële dossiers vorderen uiterst moeizaam. In de beleidsbeïnvloeding, de lobby, heeft de veelheid aan initiatieven enerzijds het effect dat de overheid steeds vaker gemaand wordt tot verandering. Anderzijds heeft de ontstane versnippering ook een belemmerend effect qua impact. Zeker daar de klassieke lobby centraal is georganiseerd. Inmiddels begint meer samenwerking tussen duurzaamheids-initiatieven te ontstaan en werken belangenbehartigers (werkgeversorganisaties) meer samen dan voorheen. Europa Europa wordt in termen van besluitvorming en agendabepaling in de lobby steeds belangrijker. Zowel politici verleggen de focus op voor ons relevante punten daarheen, maar ook bedrijven doen dat. Steeds meer bedrijven tonen een afnemende bereidheid hun inspanningen te richten op beleidsbeïnvloeding in Nederland en zien meer lobbyheil in EU. Dit geldt uiteraard vooral voor grotere, internationale ondernemingen en veel minder voor het MKB, dat in Nederland op vele fronten vastloopt. 13

Jaarverslag De Groene Zaak 2014 De Groene Zaak heeft zich de afgelopen jaren in snel tempo ontwikkeld tot een ondernemersvereniging die zich kenmerkt door unieke combinatie van gerichte lobbykracht, inspirerend partnernetwerk én inhoudelijke wetenschappelijke voeding. Om de meerwaarde van de drie corresponderende businesslines ten volle uit te buiten, zijn deze zo ingericht dat zij elkaar onderling versterken en maximale synergie creëren. In onze visie is de businessline politics namelijk gediend met een succesvolle businessline business, waarin best practices worden ontwikkeld die de politieke boodschap extra gewicht geven. Hetzelfde geldt voor wetenschappelijke inzichten en de broodnodige facts and figures die de businessline science kan verzorgen. Hoe de verschillende businesslines elkaar versterken: het bevorderen van zakelijke deelauto s Een goed voorbeeld van hoe de verschillende businesslines van De Groene Zaak elkaar versterken is onze aanpak om het aantal zakelijke deelauto s te bevorderen. Binnen de science-line wordt er onderzoek gedaan naar de gedragswetenschappelijke kant die verklaart waarom werknemers huiverig zijn om hun auto te delen. Binnen de business-line worden best practices uitgewisseld. Partners die voorop lopen inspireren andere partners die nog geen deelauto s in hun wagenpark hebben, zodat zij het wiel niet zelf opnieuw hoeven uit te vinden. De knelpunten die hieruit voortkomen vanuit de regelgeving zijn voeding voor de politics-line, die er bij beleidsmakers gefundeerd voor kan pleiten deze knelpunten weg te nemen, onderbouwd met praktijkvoorbeelden. Ondernemers voor een duurzame economie 5. Organisatie in drie elkaar versterkende businesslines 14

Ondernemers voor een duurzame economie Jaarverslag De Groene Zaak 2014 Businessline I: politics In 2014 is door het versterkte politieke team veel progressie geboekt met het zichtbaar maken van De Groene Zaak in Den Haag en het opzetten van een meer effectieve lobby. Er is veel energie gestoken in het realiseren van samenwerkingsverbanden die nodig zijn om de grootschalige transities waar De Groene Zaak zich voor inzet te realiseren. Voor fundamentele belastingherziening, een echt duurzaam inkopende overheid en ambitieuze klimaatdoelen zijn immers slimme coalities nodig. Daarnaast heeft De Groene Zaak actief ingespeeld op actuele politieke ontwikkelingen. In dit kader hebben we onder andere onze stem laten horen rondom de thema s klimaatdoelstellingen, grondstoffenbeleid, topsectorenbeleid, versnelling van het Energieakkoord en belastingherziening. Dit biedt een stevige basis voor 2015. Concreet is in 2014 vooruitgang geboekt op de volgende programma s en initiatieven: 1. Energieakkoord 2014 stond in het teken van het SER Energieakkoord. Om alle doelstellingen van dit akkoord te kunnen realiseren moesten alle zeilen worden bijgezet. De Groene Zaak heeft dan ook samen met andere duurzame organisaties ingezet voor een versnelling van de uitvoering van de maatregelen die nodig zijn om de transitie naar grootschalige duurzame energie en energiebesparing te realiseren voor duurzame investeringen komt. Door concrete voorstellen te doen voor opschaling en versnelling zijn aanvullende maatregelen in kaart gebracht die de uit het zicht geraakte doelen weer haalbaar maken. 2. Programma Duurzaam Inkopen In 2015 loopt het convenant Duurzaam Inkopen met lagere overheden af en moet er een stevig nieuw beleid liggen. Samen met MVO Nederland, NEVI en enkele partners 15

Jaarverslag De Groene Zaak 2014 Ondernemers voor een duurzame economie ontwikkelden we daarom in 2014 een actieplan, waarin De Groene Zaak in de lead zal zijn wat betreft het lobbygedeelte en de eventuele ontwikkeling van een Leadership Programma. Met name dit laatste onderwerp leent zich goed voor samenwerking met MVO Nederland en VNO-NCW. Begin 2015 zal daarom met deze partijen gezamenlijk actie worden ondernomen om dit tijdens de behandeling in de Tweede Kamer op de politieke agenda te krijgen. 3. Programma Circulaire Economie In 2014 heeft De Groene Zaak een aanzienlijke bijdrage geleverd aan het realiseren van de RACE-coalitie. Dit staat voor Realisatie van Acceleratie naar een Circulaire Economie en is een krachtenbundeling van zeven partijen die zich hard maken voor de transitie naar een circulaire economie: VN0-NCW, MVO Nederland, Circle Economy, De Groene Zaak, Het Groene Brein, Acceleratio en IMSA. Samen met het Ministerie van I&M hebben zij een nieuw programma opgezet dat zich expliciet richt op het daadwerkelijk verzilveren van de voordelen van circulair ondernemen. Het is voor het eerst dat overheid, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en kennisinstellingen op macro-economisch niveau samenwerken om tot concrete waardecreatie te komen. Koersinhoudelijk zijn grote stappen gezet door het herschrijven van onze position paper Circulaire Economie, alsmede aan het opstellen van een daaraan gekoppelde eigen lobby-agenda. Deze laatste richt zich zowel op de overheid in Nederland als op Brussel. Tot slot hebben partners van De Groene Zaak stappen gezet in de ontwikkeling van een Global Scan, een internationaal overzicht van best practices die overheden hebben ontwikkeld om de transitie naar de Circulaire Economie te bevorderen (website en publicatie in februari 2015). wetenschappers voor een duurzame economie ACCELERATIO 16

Ondernemers voor een duurzame economie Jaarverslag De Groene Zaak 2014 4. Programma Finance & Fiscaliteit In 2015 start het kabinet de discussie over een nieuw belastingstelsel. De Groene Zaak gaat er, samen met een flink aantal gezaghebbende coalitiepartners, voor zorgen dat vergroening van het belastingstelsel een van de centrale thema s gaat worden. Dat houdt in, om plannen op tafel te leggen voor een fundamentele fiscale stelselhervorming waarbij bedrijven die kiezen voor zuinig energiegebruik en circulair grondstoffengebruik worden beloond en verspillende bedrijven zwaarder worden belast. In 2014 is een forse eerste aanzet gemaakt met het uitwerken van de uitgangspunten van de fiscale lobby voor 2015. 5. Programma Mobiliteit Aan de Mobiliteitstafel van het SER Energieakkoord is afgesproken dat er in 2015 1 miljoen mobiliteitspassen en in 2020 100.000 deelauto s zijn. Voor de borging van deze doelstellingen is De Groene Zaak mede aansprakelijk. Samen met partners, het Ministerie en organisaties als Natuur & Milieu en ShareNL krijgt deze opgave vorm door middel van een Green Deal, die begin 2015 wordt afgesloten. Onderdelen hiervan zijn kennisuitwisseling, onderzoek en het in kaart brengen van knelpunten. 6. Programma Energie & Gebouwde Omgeving Binnen de Groene Coalitie is De Groene Zaak verantwoordelijk voor het dossier gebouwde omgeving. Dit is een groot element binnen het Energieakkoord, met veel raakvlakken met het bedrijfsleven (werkgelegenheid) en veel media-aandacht. De tegenvallende resultaten hebben geleid tot een stevige lobbyinzet om te komen tot aanvullende maatregelen op dit vlak. Ook is samenwerking gezocht met Europese partners om te zorgen dat in zijn Groeipakket zoveel mogelijk ruimte komt voor energiebesparingsprojecten. 17

Jaarverslag De Groene Zaak 2014 Ondernemers voor een duurzame economie Businessline II: business De Groene Zaak is opgericht met het doel politici en beleidsmakers effectief te beïnvloeden, om zo economische verduurzaming hoger op de agenda te krijgen. Aanvankelijk zagen we het netwerk van aangesloten partners of beter gezegd: de interactie tussen die aangesloten partners en de versnelling die daaruit voortvloeit vooral als een krachtig middel om de impact van die lobby te vergroten. En dit is in praktijk ook gebleken: juist de verbreding naar meerdere businesslines maakt onze ondernemers-stem nog sterker. We praten niet alleen, we doen vooral in praktijk. En dat inspireert en overtuigt. Inmiddels is echter ook gebleken dat het goed benutten van het netwerk tevens tot een enorme waardecreatie bij de (ondernemingen van de) partners kan leiden. Immers, de ene partner is mogelijk (veel) verder op een bepaald terrein dan een andere partner. Het leren van elkaar resulteert in versnelling, ook en juist tussen ondernemingen uit verschillende branches. Dit vertegenwoordigt een belangrijke meerwaarde voor partners. Bovendien kunnen binnen een netwerk met een gedeelde doelstelling nieuwe duurzame business concepten relatief snel en efficiënt uitgedacht en geïmplementeerd worden. Dit leidt niet alleen tot meer innovatie bij de partners, maar ook tot concrete business die zij zonder het netwerk niet hadden kunnen realiseren. Partners hebben om die reden de behoefte om onderling kennis en best practices uit te wisselen en samen de volgende stap in de nieuwe economie te maken. Afgelopen jaar heeft De Groene Zaak verkend hoe deze ambitie het best gerealiseerd kan worden. In samenwerking met verschillende partners is een aantal tools/programma s ontwikkeld die in 2014 operationeel zijn geworden. Dit zijn: 1. De Groene Zaak Online Community 2. De Groene Zaak Matchmaking Service 3. Programma Business Breakthroughs 18

Ondernemers voor een duurzame economie Jaarverslag De Groene Zaak 2014 1. De Groene Zaak Online Community De Groene Zaak App In 2014 is een vernieuwde website en partner app gelanceerd. Ambitie: partners effectief ondersteunen in het onderling netwerken, het uitwisselen van kennis en het zaken doen met elkaar. De online tool heeft de volgende functionaliteiten: Profielen van alle partners In de buurt. Welke partner is geografisch dichtbij gevestigd? Sector. Welke sectoren zijn vertegenwoordigd in de achterban van De Groene Zaak? Leren en excelleren. Waar ligt je vraag als partner en waar ben je expert in? Cases. Aansprekende voorbeelden van duurzaam zaken doen door partners De Groene Zaak heeft de tool en de infrastructuur ontwikkeld en stelt deze gratis beschikbaar aan de partners (extra waardecreatie in kader van lidmaatschap). De enige voorwaarde die wordt gesteld is dat de partner zelf alle benodigde informatie aanlevert. De eerste versie van de partner app is in 2014 gelanceerd en inmiddels massaal gedownload. Partners ervaren dat ze elkaar via de app laagdrempelig kunnen benaderen, een beter zicht hebben verkregen in de kennis en kunde van het netwerk, en beter op de hoogte zijn welke partners bij hen in de buurt duurzaam zakendoen. Diverse zakendeals, kennis en ervaring uitwisseling zijn tot stand gekomen. Business case in de spotlights Onderdeel van de online community is ook het item Business case in de spotlights. Veel partners van De Groene Zaak verkennen met innovatieve business cases de frontlinie van de nieuwe economie. Ze weten die cases echter niet altijd op een pakkende manier voor het voetlicht te brengen. Op onze website bieden we partners daarom de mogelijkheid een 19

Jaarverslag De Groene Zaak 2014 Ondernemers voor een duurzame economie eigen business case letterlijk in de spotlights te zetten. Dit krijgt vorm door een gedegen en inhoudelijk uitgewerkte beschrijving van de business case door een professionele tekstschrijver, en een eigentijdse, tailormade illustratie bij die business case. Bovendien krijgt iedere case een prominente plek op de website en social media-kanalen van De Groene Zaak. De Case van de Maand krijgt zelfs extra exposure buiten De Groene Zaak-kanalen om. Inmiddels staan er meer dan 15 inspirerende business cases van partners in de spotlights: http://degroenezaak.com/cases/. Deze bibliotheek zal in 2015 verder uitgebreid worden. Plan is om de case-bibliotheek ook structureel te verbinden aan mediakanalen buiten de eigen kanalen om. Daarnaast zullen de business cases in 2015 ook offline ingezet worden (denk aan sessies hierover). 2. De Groene Zaak Matchmaking Service In 2014 is een virtueel loket geopend waar partners terecht kunnen die willen worden gekoppeld aan andere partners in een specifieke sector of wetenschappers met een specifiek onderzoeksgebied: de Matchmaking Service. Ambitie: elkaar sneller vinden. De Matchmaking Service wordt ingevuld door medewerkers van De Groene Zaak en Het Groene Brein en gratis aangeboden aan de partners als onderdeel van het lidmaatschap. In 2014 is duidelijk geworden dat deze aanpak de interactie tussen partners vergroot en leidt tot een groei in het onderling zakendoen. Workshops en Masterclasses Het productpakket is uitgebreid om waardecreatie voor kleine en grote partners te vergroten. In samenwerking met partners zijn wij afgelopen jaar gestart met het organiseren van masterclasses en workshops rondom actuele thema s. Denk aan circulaire economie, trends en hypes in duurzaam ondernemen en bio mimicry. Dit levert inspiratie, onderlinge 20

Ondernemers voor een duurzame economie Jaarverslag De Groene Zaak 2014 kennisdeling en netwerkmogelijkheden op. Daarnaast brengen deze sessies onze partners op kleine schaal en heel concreet rondom bepaalde thema s met elkaar in verbinding. 3. Business Breakthrough traject In het traject Business Breakthrough werken partners van De Groene Zaak aan doorbraken die leiden tot nieuwe duurzame business. Afhankelijk van de case wordt kennis ingevlogen vanuit Het Groene Brein, (inter)nationale partners en netwerken. Het onbenutte potentieel van de business wordt direct omgezet in nieuwe kansen. Kortom: het traject leidt tot doorbraken die de nieuwe economie vandaag al zichtbaar maken. De Groene Zaak vervult een actieve aanjaagrol bij de intake en de ontwikkeling van een strak plan van aanpak, inclusief deliverables, governance, planning en financiën. Daarnaast vervullen we een functioneren we als kennisverstrekker. De uitvoering wordt opgepakt door de partner zelf met actieve ondersteuning van de kennispartner(s). 21

Jaarverslag De Groene Zaak 2014 Overzicht Business Breakthroughs (december 2014) Ondernemers voor een duurzame economie 1. Case Alliander (Locol) Lokale vernieuwing komt steeds vaker vanuit de wijk of regio zelf. In nieuwe samenwerkingsverbanden, bedacht en gemaakt door mensen en organisaties. De kracht van lokale ideeën is gelijk haar zwakte. Lokaal is soms te klein. Binnen Locol (een Emerging Business Area van Alliander) noemen ze dit het ontbreken van lokaalgrootte. Lokaal zijn er bijvoorbeeld te weinig middelen voorhanden, of is de business case is niet rond te rekenen omdat het maar één locatie betreft. Op dit punt biedt Locol zich aan om de kracht van het lokale te behouden, maar tegelijkertijd grootte te bieden. Dit door bijvoorbeeld het organiseren van de juiste partijen, aansluiten van de benodigde kennis, organiseren van financiering en uiteindelijk het ontwikkelen en exploiteren van de concepten. Locol zoekt hiervoor best practice value cases waar door een succesvolle samenwerking tussen (lokale) partijen, onderbouwd door een werkbare business case, lokale vernieuwing is/wordt gerealiseerd. De Groene Zaak en Het Groene Brein ondersteunen Locol in deze zoektocht, door input vanuit wetenschappers, analyse en het destilleren van lessons learned. 3. Case Vierdaagsefeesten Vierdaagsefeesten (VDF) is het grootste evenement van Nederland (en Europa), vrij toegankelijk en in de openbare ruimte, i.e. 2. Case Desso Desso heeft de ambitie een doorbraak te realiseren in het verbeteren van de business case in upcycling van oude tapijttegels. Hierdoor ontstaat een nieuw businessmodel: van tapijtfabrikant naar tapijthandelaar en grondstoffenleverancier. Specifieke (technische) vragen worden hiervoor uitgezet bij wetenschappers van Het Groene Brein en hun internationale netwerk. de gehele binnenstad van Nijmegen. De organisatie heeft zich ten doel gesteld flinke stappen te zetten op weg naar een integrale verduurzaming van dit evenement, dat tevens moet gaan dienen als permanent platform voor waardecreatie en impact op het vlak van sociale, economische en ecologische activa in 22

Ondernemers voor een duurzame economie Jaarverslag De Groene Zaak 2014 de stad en omstreken. VDF beoogt een laboratorium te zijn voor innovaties en initiatieven op het gebied van duurzaam ondernemen. Hiertoe wordt een VDF Value Cycle ontwikkeld; een nieuwe vorm van samenwerking tussen verschillende stakeholders (ondernemers, burgers, bezoekers en de gemeente). De Groene Zaak speelt een belangrijke rol in het opbouwen, ontwikkelen en aanjagen van deze VDF Value Cycle en zorgt zij er in samenwerking met VDF voor dat deze partijen ook daadwerkelijk samen de taart groter maken. 4. Case Sociale Waardecreatie Een coalitie van ambitieuze partijen, waaronder De Groene Zaak, Het Groene Brein, True Price, Vebego, EY, NS, KPMG, Primum en USG People, is de uitdaging aangegaan om serieuze stappen te maken in het inzichtelijk en meetbaar maken van de sociale activa in een tijdsbestek van circa 12 maanden. Het betreft een concreet, wendbaar project gericht op uitvoering van concrete casussen. Focus daarbij ligt niet alleen binnen het eigen bedrijf, maar in de gehele keten. Cruciale vraagstelling is: welke thema s vallen onder de paraplu van sociale waardecreatie en hoe maken we deze meetbaar? Vier casussen maken in dit traject flinke stappen in hun sociale impact meting. Daarnaast beoogt deze business breakthrough harmonisatie bij kennispartners in benadering, aannames, indicatoren, te behalen. De coalitie beoogt nadrukkelijk niet zelf het wiel opnieuw uit te vinden, en zoekt aansluiting bij (inter)nationale initiatieven op dit thema, zoals de Green Deal Transparantie en het Social Capital Protocol van WBCSD. 5. Case ROCKWOOL ROCKWOOL, wereldwijde leverancier van innovatieve producten en systemen op basis van steenwol, heeft voor de komende jaren flinke ambities op het gebied van duurzaamheid. Vorig jaar heeft het bedrijf aan de hand van de strategische ambitie van de ROCK- WOOL Group en de behoeften van stakeholders haar strategische duurzame ambities in een eerste MVO-strategie verwerkt als duidelijke richtlijn voor alle ROCKWOOL-bedrijven in Roermond. In 2015 wil ROCKWOOL hier nog steviger op inzetten en haar MVO-strategie verder ontwikkelen. Om haar ambities te realiseren heeft ROCK- WOOL het initiatief genomen een External Review Committee samen te stellen, die haar MVO-strategie voedt en feedback levert op het rapport. Voor de totstandkoming hiervan heeft ROCKWOOL de kennis en expertise van De Groene Zaak ingeschakeld. 23

Jaarverslag De Groene Zaak 2014 Ondernemers voor een duurzame economie Businessline III: science In 2012 is het wetenschapsnetwerk Het Groene Brein opgericht als onafhankelijke stichting die ook financieel zelfstandig opereert. Een groot deel van de activiteiten van Het Groene Brein wordt specifiek gericht op het creëren van waarde voor partners van De Groene Zaak. Op deze manier kunnen wetenschappers goed samenwerken met ondernemers die echt concreet vorm geven aan de nieuwe economie en krijgen deze ondernemers de beschikking over de kennis- en ontwikkelcapaciteiten van front edge wetenschappers. wetenschappers voor een duurzame economie In de businessline science brengen we alle activiteiten onder gericht op kennis- en competentie-ontwikkeling ten behoeve van de partners. Vooralsnog staan de volgende activiteiten gepland: 1. Onderzoek winstgevende duurzame businessmodellen (i.s.m. NWO) 2. Diverse opleidingen 3. The New Economy Lab 1. Onderzoek winstgeven de duurzame businessmodellen (i.s.m. NWO) Elke koploper kent de uitdaging: het is vaak erg complex om duurzame businessmodellen in praktijk daadwerkelijk winstgevend te maken. En elke koploper weet ook dat er nog nauwelijks kennis voorhanden is over hoe je dit snel en effectief realiseert. Het lijkt erop alsof we het wiel steeds opnieuw moeten uitvinden. De Groene Zaak heeft daarom besloten een onderzoeksprogramma op te zetten dat zich specifiek gaat richten op het winstgevend maken van duurzame businessmodellen. We doen dat samen met de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 24

Ondernemers voor een duurzame economie Jaarverslag De Groene Zaak 2014 (NWO), die inmiddels definitief heeft besloten om 1,5 miljoen euro te investeren in dit onderzoeksprogramma. Hiermee draagt NWO 75% van de kosten van het benodigde onderzoek. Partners van De Groene Zaak kunnen deelnemen aan dit programma door een deel van de onderzoekskosten te dragen. Inmiddels doen al verschillende partners mee. Het Groene Brein en De Groene Zaak hebben dit onderzoeksprogramma gezamenlijk geïnitieerd. Beide krijgen een plek in de governance-structuur van het programma. 2. Diverse opleidingen Om te komen van strategie naar financiële impact moeten partners van De Groene Zaak de komende jaren een aantal cruciale stappen zetten. De Groene Zaak wil dat proces een impuls geven door het initiëren van enkele opleidingen. Opleidingen die gericht zijn op het concreet vertalen van ambities voor de Nieuwe Economie in new business in de concrete bedrijfscontext - op elk niveau van de organisatie. De Nieuwe Economie is daarbij het vertrekpunt, maar ondernemerschap de leidraad. Ofwel: kunnen ondernemen in de economie van morgen ook vandaag al! In 2014 is gewerkt aan het opzetten van (deel)opleidingen, verzorgd door externe kennispartners. Het betreft de volgende opleidingen: 1. Module sustainable finance (i.s.m. TiasNimbas, Tilburg University) 2. Opleiding Leaders for Economic Change (i.s.m. het Leaders for Economic Change network) 3. Module De Nieuwe Economie voor de financiële sector (i.s.m. het nascholingsinstituut voor de financiële sector NIBE/SVV) 25

Jaarverslag De Groene Zaak 2014 Ondernemers voor een duurzame economie 3. The New Economy Lab In het Groene Brein is veel denkkracht beschikbaar. Deze denkkracht wordt benut bij cases en complexe vraagstukken van partners van De Groene Zaak. Daarnaast wordt deze ingezet om nieuwe kaders en inzichten te ontwikkelen. Nieuwe kaders die helder maken wat de nieuwe economie is op micro-, meso- en macroniveau en wat nodig is om op de verschillende schaalniveaus tot de nieuwe economie te komen. Kortom, we werken actief aan thought leadership. In 2014 richtten we een nieuwe denktank op die onder de paraplu van Het Groene Brein opereert: The New Economy Lab. Doel van deze denktank is om in 2015 nieuwe kaders en inzichten te ontwikkelen op een nog nader te bepalen (essentieel) thema van de lobbyagenda van De Groene Zaak. 26

Ondernemers voor een duurzame economie Jaarverslag De Groene Zaak 2014 6. Samenwerkingen en coalities Samenwerken en coalities smeden zit in het DNA van De Groene Zaak. Zowel op structurele als op incidentele basis werkt De Groene Zaak samen met een veelvoud aan organisaties. Belangrijk voorbeeld hiervan is onze vaste samenwerking met de WBCSD, waar De Groene Zaak global partner van is. Daarnaast was De Groene Zaak einde 2014 in enigerlei vorm betrokken bij de volgende samenwerkingsverbanden: De Groene Coalitie In het kader van de borging van het Energieakkoord, is De Groene Zaak lid van de Groene Coalitie, een samenwerkingsverband tussen natuur- en milieuorganisaties en duurzame werkgeversorganisaties. Samen met deze partners wordt ingezet op een uitvoering van het Energieakkoord in de hoogste versnelling, met daar waar nodig extra maatregelen. MVO Nederland Gezien het gezamenlijke belang om het koplopend bedrijfsleven samen te brengen en duurzaam ondernemerschap hoog op de agenda te krijgen, werkt De Groene Zaak nauw samen met MVO Nederland, op alle drie de business lines. Concreet krijgt dit bijvoorbeeld binnen Politics vorm op het onderwerp Duurzaam Inkopen. Met MVO Nederland hebben we gestructureerd gewerkt aan het verder vorm en inhoud geven aan deze samenwerking in 2014 en bouwen dit uit in 2015. 404040 Coalitie In 2014 was De Groene Zaak mede-initiatiefnemer van een door een aantal bedrijven binnen en buiten De Groene Zaak ondertekend manifest, waarin werd opgeroepen om in het kader van de voorbereidingen van de klimaattop in Parijs in te zetten op stevige klimaatdoelstellingen: 40% duurzame energieopwekking, 40% energiebesparing en (veel) meer dan 40% CO2-reductie. De Groene Zaak geeft dit initiatief in 2015 verder vorm door samen met deze bedrijven op basis van hun eigen ambities te laten zien dat deze doelstellingen nodig zijn om het koplopend bedrijfsleven de juiste stimulans te geven. 27

Jaarverslag De Groene Zaak 2014 Ondernemers voor een duurzame economie Klimaatcoalitie De Groene Zaak is een van de ondertekenaars van de Klimaatcoalitie, een initiatief van het Ministerie van I&M om in de aanloop naar de klimaattop in Parijs in 2015 partijen te verzamelen die zich willen committeren aan klimaatneutraliteit in 2050. De Groene Zaak zal zich binnen deze coalitie inzetten om ook ambitieuze doelstellingen op kortere termijn vast te stellen, zodat Nederland vol ambitie de onderhandelingen in Parijs ingaat. RACE Coalitie Een circulaire economie biedt omvangrijke kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven: het maakt ons niet alleen minder afhankelijk van grondstoffen, maar leidt bovendien tot innovatie en nieuwe economische activiteiten. Nederland heeft bovendien uitstekende papieren om de hotspot van de circulaire economie te worden. Het wordt tijd deze kansen ook te verzilveren. Hiertoe bundelen we onze krachten samen met MVO Nederland, Circle Economy, Het Groene Brein, Acceleratio, ClickNL en het Ministerie van I&M in de RACE coalitie (Realisatie van Acceleratie naar een Circulaire Economie). In 2015 gaan we binnen alle businesslines nog meer proactief bouwen aan coalities, zowel rondom specifieke programma s als algemeen om onze impact te vergroten (nationaal en internationaal). De Groene Zaak wordt daarmee geheel in lijn met de nieuwe economie een echte netwerkorganisatie die in een fors aantal uiteenlopende samenwerkingsverbanden opereert vanuit de overtuiging dat we op deze wijze maximale impact en dus versnelling realiseren. Hieruit volgt dat we met partijen die qua ambitieniveau lager koersen dan De Groene Zaak, maar die vanwege hun omvang wel impact en invloed hebben, enkel samenwerken als dat aanwijsbaar effectief is. 28

Ondernemers voor een duurzame economie Jaarverslag De Groene Zaak 2014 7. Interne organisatie: professionalisering processen, governance & HRM A. Processen Tot nu toe werkte De Groene Zaak met projectgroepen op de diverse lobby-thema s. De door ons gewenste impact is echter niet of nauwelijks te realiseren door het uitvoeren van projecten: de looptijd van een project is te kort en de focus doorgaans te beperkt om de veelal complexe systeem- en stelselwijzigingen die nodig zijn te beïnvloeden. In 2014 is daarom een nieuwe, meer professionele processtructuur voor de businessline politics ontwikkeld. Vanaf 2015 worden onze lobbyactiviteiten uitgevoerd in de vorm van brede, inhoudelijk stevige lange termijn programma s. Alleen zo kunnen de door ons gewenste systeemveranderingen daadwerkelijk worden gerealiseerd. Voor alle programma s geldt dat zij inmiddel alle drie de businesslines doorsnijden. In onze visie is de businessline politics namelijk gediend met een succesvolle businessline business, waarin best practices worden ontwikkeld die de politieke boodschap extra gewicht geven. Hetzelfde geldt voor wetenschappelijke inzichten en de broodnodige facts and figures die de businessline science kan verzorgen. Voor de businessline business geldt dat de focus in 2014 vooral heeft gelegen op het intensiveren van het contact met de partners en het innovatief verbinden van partners. De Groene Zaak beschikt immers over een overkoepelende, wijdvertakte expertise op het terrein van integrale duurzaamheid. Die expertise gaan we beter inzetten om partijen bij elkaar te brengen en om vraagstukken het hoofd te bieden die partijen individueel niet kunnen behappen. Al dan niet gefaciliteerd door de mobiele De Groene Zaak-app gaan we ook meer crossings tussen partners initiëren, want juist op de snijvlakken van verschillende disciplines, sectoren en domeinen zijn de kansen op innovaties die de business van de partners versterken het grootst. 29

Jaarverslag De Groene Zaak 2014 Ondernemers voor een duurzame economie B. Governance De Groene Zaak wordt bestuurlijk vertegenwoordigd door haar leden middels het Bestuur. Bestuur en directie hebben in 2014 een verdere professionalisering van de governance-structuur ontwikkeld door een nieuw bestuurs- en directie-reglement op te stellen, te besluiten voortaan een jaarverslag te ontwikkelen en op de website te publiceren en de business principles te updaten analoog aan de beslissingen over de vervolgkoers (implementatie 2015 na accordering ALV). C. HRM Daarnaast is in 2014 een professioneel HRM-beleid op maat ontwikkeld. Dat beleid is in belangrijke mate gestoeld op het gegeven dat De Groene Zaak een netwerkorganisatie in beweging is. Dat betekent dat de eerste stappen worden gezet vanuit een pioniersfase naar een meer gestroomlijnde ondernemingsfase. Daarbij blijft het uitgangspunt van een flexibele netwerk organisatie gehandhaafd. Geen starre lineaire structuren, wel optimale programma gedreven verbindingen tussen businesslines en medewerkers onderling en tussen de interne organisatie, partners van de Groene Zaak, externe coalitiepartijen, politiek en wetenschap. In 2014 heeft De Groene Zaak een nieuwe vervolgkoers vastgesteld. Kernpunten uit die nieuwe koers zijn: maximale impact business gedreven scherpe profilering brede scoping gericht op verbinding 30

Ondernemers voor een duurzame economie Jaarverslag De Groene Zaak 2014 Deze kernpunten zullen slechts dan succesvol worden beleefd door het partnernetwerk, coalitiepartijen en andere stakeholders als zij ook intern duurzaam geleefd worden. Centraal staan daarbij duurzaam en innovatief leiderschap en ondernemerschap in de dynamische contexten van de drie businesslines. We coachen in de nieuwe HRM-filosofie bestaande en nieuwe medewerkers dan ook in: het synergetisch verbinden van en binnen deze drie contexten ten behoeve van het eigen partnernetwerk en externe coalitiepartijen; het schakelen tussen de diverse (politieke) belangen; het in lijn brengen van politieke context met de belangen van het bedrijfsleven; het verbinden van wetenschappelijke expertise met vraagstukken vanuit ondernemers; het smeden van slimme innoverende en duurzame coalities. Rollen en competenties De herijking van de koers brengt met zich mee dat gewerkt wordt in programma s geleid door programma managers ondersteund door programmasupport en een smalle en effectieve back office. Daarnaast wordt waar nodig flexibel opgeschaald met derde partijen uit het eigen netwerk. Teneinde deze rollen succesvol te vervullen is een set van competenties samengesteld. Competenties die leiden tot zichtbaar gedrag gericht op effectiviteit en succesvolle realisatie van de doelstellingen van De Groene Zaak. Deze competenties zijn leidraad voor de werving, ontwikkeling en evaluatie van de medewerkers van De Groene Zaak. De belangrijkste competenties zijn: Ondernemerschap; Lef; Innoveren; Verbinden; Netwerken; Kennis/inhoud. 31

Jaarverslag De Groene Zaak 2014 Meer dan ooit tevoren was De Groene Zaak in 2014 present in de media via persberichten, interviews, columns en ingezonden artikelen. Geregeld heeft De Groene Zaak haar visie bij de landelijke (en zelfs internationale) media kenbaar gemaakt. In totaal werden 10 persberichten verstuurd. Tientallen artikelen en ingezonden brieven verschenen onder meer in Trouw, NRC Handelsblad, De Telegraaf, De Volkskrant en Het Financiële Dagblad. Daarnaast verschenen er tal van columns, interviews en artikelen van en met Marga Hoek in onder meer Management Executive, Milieu Magazine, New Financial Magazine, Duurzaam Geproduceerd en Duurzaam Gebouwd. De Groene Zaak werkte bovendien meerdere keren mee aan tv- en radio-uitzendingen van gezaghebbende zakelijke media zoals Radio 1, RTLZ, BNR en Z24. Op al deze verschillende media-platforms is consequent gebruik gemaakt van de mogelijkheid om real life cases van onze eigen partners over het voetlicht te brengen. Op die manier hebben we overtuigend kunnen illustreren dat de duurzame ondernemingspraktijk daadwerkelijk gebaat is bij de systeemveranderingen die we in de lobby voorstaan. Ook is er een begin gemaakt met de praktijk om vaker partners zelf naar voren te schuiven in de media, omdat zij doorgaans heel overtuigend kunnen verwoorden wat ondernemers daadwerkelijk in de weg zit om duurzame terreinwinst te boeken. Ondernemers voor een duurzame economie 8. De Groene Zaak in de media De Groene Zaak was in 2014 zeer actief op de sociale mediaplatforms Facebook en Twitter. Deze media passen zeer bij de netwerk aanpak van De Groene Zaak en zijn effectief gebleken als ondersteuning in de zichtbaarheid van De Groene Zaak en het naar buiten brengen van de (Politics) standpunten. 32