Aan burgemeester en wethouders ingekomen: reg.nr.: datum: 9 juli 2008 sector/stafafdeling: samenleving portefeuillehouder: W. A. J. Borgonjen ontworpen door: C. Kerkmans par. par. afd.hfd. par. sectorhfd. mede-paraaf: beleid mbo bor vrom ez fin po boa sc cc onderwerp: Jongerenparticipatie: niet praten over, maar praten met jongeren gevraagde beslissing: 1) Instemmen met de visie om jongerenparticipatie vorm te geven door het betrekken van jongeren rond bepaalde onderwerpen; 2) Instemmen met de bekostiging van de uitwerking van het 'gouden idee' van de Wmo over het maken van een DVD in en over de wijk(en), met als doel jongeren actief mee te laten denken over de leefbaarheid van de wijk, intergenerationeel te werken en publiciteit te geven aan de Wmo. 3) Instemmen met een pilot jongerenhuisvesting, om op basis van de notitie doordachte participatie ervaring op te doen met jongeren(beleids)participatie; 4) Bijgaande wijziging productenraming vaststellen; 5) De commissie Samenleving verzoeken om de raad positief te adviseren om de financiele consequenties, overeenkomstig de wijziging van de productenraming te verwerken in de najaarsnota 2008; 6) De financiële consequenties voor 2009 opnemen in de conceptbegroting 2009. vertrouwelijk: nee juridische aspecten: ja toezending pers: ja communicatie: ja financiële aspecten: ja organisatorische en/of personele aspecten: ja s b w w beslissing B en W d.d. akkoord: bespreken: conform afwijkend besluit aangehouden commissie datum: advies b.z.m. samenleving A 01 september 2008 grondgebied bijz.projecten raad BEZ OR/GO VC
1. Inleiding Korte samenvatting van het advies: Om jongerenparticipatie vorm te kunnen geven, zal op basis van een tweetal uit te voeren activiteiten te weten het maken van een DVD door jongeren en een bijeenkomst voor jongeren over wonen geëvalueerd worden welke elementen er een rol spelen bij participatie, en hoe deze invulling te geven. Enerzijds gaat het er om feeling te krijgen met de jongeren, en hun belevingswereld en jongeren te activeren, anderzijds gaat het om beleidsparticipatie, jongeren laten meedenken, adviseren en meedoen met beleid (en de uitvoering ervan). Jongerenparticipatie kan dan worden gezien als groeiproces. 1. Jongerenparticipatie: wat is het? Het begrip jongerenparticipatie komt voort uit de democratiseringsgolf die vanaf 1960 op gang kwam. Deze beweging had als doel de participatie van burgers in de politieke beleid- en besluitvorming verder te verruimen om zo te komen tot een betere samenleving. De aandacht voor de invloed van jongeren is versterkt door het tekenen van de Universele verklaring van de Rechten voor het Kind (1990), welke in Nederland van kracht is sinds 1995. Artikel 12.1 stelt dat ieder kind het recht heeft zijn of haar mening te vormen en te uiten in alle aangelegenheden die het kind betreffen. Geconstateerd kan worden dat jongeren steeds minder geïnteresseerd zijn in politiek, bijvoorbeeld minder vaak lid worden van een politieke partij, en dat jongeren tot 24 jaar verhoudingsgewijs het minst gaan stemmen bij verkiezingen. De definitie van jongerenparticipatie luidt: jongeren kunnen een actieve inbreng hebben bij de ontwikkeling en uitvoering van onderdelen van (jeugd)beleid. Hun mogelijkheden om zelf verantwoordelijkheid te dragen worden vergroot. Participatie betekent deelnemen, of in termen van de Wmo: meedoen. 2. Aanleiding Relevante initiatieven en nota s zijn: 1) De motie van de gemeenteraad van 6 november 2007, waarin het verzoek is gedaan om in een gemeentelijke regeling de mogelijkheden van jongerenparticipatie vast te leggen en ter uitvoering van die regeling beleid te ontwikkelen, waarbij jongerenparticipatie structureel in het gemeentelijk beleid wordt ingebed. 2) In september 2007 is de nota Doordachte participatie intern toetsinstrument gemeente Brielle vastgesteld. Deze nota beschrijft processen van interactieve beleidsvorming en is het uitgangspunt voor jongerenparticipatie. Jongerenparticipatie wordt in samenwerking met de afdeling voorlichting uitgewerkt. 3) Het Nederlandse Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS), waar het jeugdbeleid onder valt, heeft jongerenparticipatie hoog in het vaandel staan. Het betrekken van jongeren moet een van de uitgangspunten van het jeugdbeleid zijn, bij jeugdparticipatie gaat het om meer dan alleen meepraten over een hangplek in de wijk. Jongeren moeten structureel invloed kunnen uitoefenen op wat er voor hen gerealiseerd en bepaald wordt. 4) Het beleidsplan Wmo 5) In het collegeprogramma is participatie een van de leidende begrippen. pag. 2 van 7 van b&w-advies d.d. 9 juli 2008 inzake Jongerenparticipatie: niet praten over, maar praten met
6) Bij de uitvoering van het speelruimteplan zijn jongeren betrokken door het houden van gesprekken en enquêtes met hen en door hen met schriftelijke informatie op de hoogte te houden. Ook in de beheergroepen die zijn ingesteld nemen jongeren deel. Jongeren worden betrokken bij de inrichting en afspraken over speelruimte. Hierin kan verdere structurering en input voor beleid worden aangebracht. 3. De inhoud van het advies: wat beogen we? Het doel van dit voorstel is het actief kunnen betrekken van jongeren bij beleid- en besluitvorming in de gemeente Brielle. Daarom is in het onderwerp van dit collegevoorstel de zinsnede niet praten over, maar praten met opgenomen. Het is de bedoeling dat jongerenparticipatie jongeren stimuleert meer deel te nemen aan het sociaal-maatschappelijke leven. Hiervoor moet wel worden aangesloten bij de belevingswereld en interesses van jongeren. Dus geen participatie als doel op zich, maar als middel om jongeren te consulteren, te betrekken, te informeren en deel te laten nemen in de maatschappij en in hun eigen gemeente. Het tweede doel is jongeren mee te laten doen met beleid. Het beleid dat de gemeente Brielle heeft ontwikkeld moet aansluiten bij de doelgroepen waarvoor ze dit doet. Jongerenparticipatie in dit opzicht gaat dan over het vertalen van wat jongeren bezig houdt en waarover zij de gemeente informeren te vertalen naar beleid. Kortweg zou dit de naam jongerenbeleidparticipatie kunnen dragen. De vraag komt dan op om welke onderwerpen het gaat. Deze vraag moet in samenwerking met jongeren verder worden onderzocht en benoemd. Naast het aandragen van onderwerpen, is het nog belangrijker jongeren de ruimte te geven zelf met onderwerpen te komen. Uiteindelijk zullen concrete activiteiten worden opgezet die het volgende resultaat moeten opleveren: 1. Een jongerenwebsite, krant, uitvoering/presentatie en/of jongerenloket, en inzet van andere vormen van communicatie bepaald en opgezet in samenwerking met en door jongeren; 2. Een pilot jongerenhuisvesting, om ervaring op te doen en op basis van de notitie Doordachte participatie jongeren(beleids)participatie verder vorm te geven; 3. Op basis van bovenstaande punten 1 en 2 handvatten ontwikkelen om op een Brielse manier jongeren te betrekken bij gemeentelijke ontwikkelingen. Op basis van een evaluatie zullen de nog te ontwikkelen handvatten uitgezet worden in de gemeentelijke organisatie. Ten aanzien van jongerenbeleidparticipatie is belangrijk te kijken aan welke randvoorwaarden dit moet voldoen. Het bepalen, vastleggen en communiceren van de beleidsruimte is zo n voorwaarde. Daarnaast geeft de nota doordachte participatie handvatten hoe hiermee om te gaan. Dit maakt dat het ook tussen de oren van de medewerkers van de gemeente Brielle komt wanneer en hoe jongeren te betrekken bij te ontwikkelen en uit te voeren beleid. Dit alles in nauwe samenwerking met de afdeling voorlichting. 4. Koppeling met actuele ontwikkelingen De uitwerking van jongerenparticipatie wordt gekoppeld met relevante onderwerpen en ontwikkelingen. Een specifieke ontwikkeling die hier genoemd kan worden, is de maatschappelijke stage. Het doel van maatschappelijke stages is jongeren te betrekken bij hun leefomgeving en bij maatschappelijke organisaties. Dit sluit prima aan bij de beoogde insteek van jongerenparticipatie. Bovendien kan het kostenbesparend werken om door middel van maatschappelijke stages jongeren een actieve rol te geven bij activiteiten rondom jongerenparticipatie. pag. 3 van 7 van b&w-advies d.d. 9 juli 2008 inzake Jongerenparticipatie: niet praten over, maar praten met
2. Beoogd effect - Jongeren zijn betrokken bij beleidsontwikkeling en indien mogelijk uitvoering; - Jongeren hebben de een communicatievorm die bij hen past (internet website, creatieve mogelijkheden om hun ideeën en zienswijzen te laten horen middels communicatiemiddelen en theatrale presentaties door jongeren); - Jongeren worden gestimuleerd en geactiveerd en er is feeling met jongeren en hun belevingswereld; - Bieden van handvatten, om jongerenparticpatie verder uit te zetten in de gemeentelijke organisatie. In eerste instantie zal dus ingestoken worden op leefbaarheid in de wijk en op wonen. In de toekomst zullen andere onderwerpen en andere/nieuwe vormen van communicatie onderzocht worden op de mogelijkheid jongeren te laten participeren. Te denken valt dan aan bouw en inrichting van sportcomplexen, inzet en uitkomsten van maatschappelijke stages. Per onderwerp moet worden bepaald of en op welke wijze jongeren kunnen en willen particperen. In hoeverre jongeren invloed krijgen op het uiteindelijk te formuleren beleid is de hamvraag. 3. Argumenten Ten aanzien van het 2 e beslispunt: De uitdaging zit in het aanspreken van jongeren op gebieden die hen interesseren, maar tevens op een manier die hen aanspreekt. Jongeren kunnen door middel van het maken van een DVD en een presentatie hierover, maar ook door inzet en gebruik van andere communicatiemiddelen (als bijvoorbeeld een website, sms- alert) op een leuke, creatieve en interactieve manier betrokken worden bij het gemeentelijke beleid en bij politieke activiteiten. Het is daarnaast ook belangrijk een plek te creëren waar men elkaar ontmoet, ideeën uitwisselt en regelmatig naar terugkeert. In de vorm van een redactie en buurtwerk met medewerking van Stichting Push kan hier uiting aan worden gegeven. Jongeren kunnen op deze manier hun verhalen en ideeën kwijt, waarbij er recht wordt gedaan aan hun belevingswereld. Bovendien is het voor de gemeente Brielle een instrument en vorm van communicatie die mogelijk maakt dat jongeren voor vragen en ideeën benaderd kunnen worden. Er vindt dus een wisselwerking plaats: zowel halen en brengen dus voor de gemeente en voor de jongeren. Om een eerste input te leveren en gericht aan de slag te kunnen is het gouden idee van de Wmo te gebruiken. Deze is 25 juni 2007, tijdens een Wmo-conferentie tot stand gekomen en benoemd als gouden idee. Dit idee luidde: een DVD voor de wijk. Stichting Push heeft hiervoor de concrete uitwerking op zich genomen. Ten aanzien van het 3 e beslispunt: Het projectvoorstel dat onlangs is vastgesteld over het samen werken aan wonen waarin de totstandkoming van een woonvisie centraal staat, kan benut worden om een pilot over jongerenparticipatie op te zetten. Immers, wonen is een gebied dat ook jongeren raakt, en jongeren worden in de woonvisie als doelgroep opgenomen. In het kader van deze nog te ontwikkelen woonvisie is een enquête uitgevoerd onder verschillende leeftijdscategorieën die gaat over wonen in brede zin. Op een speciale jongerenavond worden de uitkomsten van de enquête met hen besproken en wordt hen naar hun wensen en behoeften gevraagd. De ervaringen van deze avond dienen als input om jongerenparticipatie verder vorm te geven. pag. 4 van 7 van b&w-advies d.d. 9 juli 2008 inzake Jongerenparticipatie: niet praten over, maar praten met
4. Draagvlak en risico s Participatie is niet af te dwingen en op te leggen. Jongeren laten participeren is ook niet makkelijk te organiseren. Ook niet door henzelf, daarvoor hebben ze ondersteuning nodig. Dit is op verschillende manieren vorm te geven. Naast jongeren die het leuk vinden om actief bezig te zijn met een website, een presentatie of andere vormen van communicatie, zullen er ook jongeren binnen de gemeente actief zijn die als reporter op zoek gaan naar nieuws items, foto s schieten en videoreportages maken. Jeugd- en jongerenwerk Stichting Push wordt hierbij betrokken om dit mede te begeleiden en te zorgen voor een vorm van redactie. Ook de avond voor jongeren over de woonvisie op zichzelf draagt een risico in zich als bijvoorbeeld lage opkomst, andere verwachtingen. In het betrekken van jongeren op beleidsonderwerpen zal dan ook specifieke aandacht nodig zijn voor de manier waarop jongeren te betrekken. Dit zal gezamenlijk met de afdeling communicatie opgepakt worden. Omdat jongerenparticipatie an sich politiek draagvlak heeft, en partijen jonge leden kunnen hebben, zal hen ook gevraagd worden actief te werven voor de jongerenavond over wonen. 5. Aanpak/uitvoering Initiatieven moeten verder worden onderzocht, gezamenlijk met en door jongeren. Derhalve kan de DVD en de jongerenavond over de woonvisie worden gezien als startmoment om met jongeren in gesprek te komen en om van daaruit na te gaan bij welke onderwerpen jongeren betrokken willen worden, welke onderwerpen jongeren zelf aandragen en welke vorm van participatie hierbij passend is. Globale aanpak: Een DVD in de wijk Jongeren zullen de opdracht krijgen een DVD te maken, en aan de hand van fotomateriaal, interviews, eventueel film en theater deze DVD te presenteren. De inhoud ervan bepalen de jongeren zelf, mede met de politieke partijen. Iedere groep krijgt ondersteuning van een raadslid, die als adviseur voor de jongere kan dienen. Tevens is dit raadslid ambassadeur van de jongere naar de raad toe. Een voorbeeld: als er sprake is van overlast, dan gaan de jongeren in gesprek, en filmen de wijk en de bewoners in de wijk. Er ontstaat dan een beeld, waarbij jongeren aangeven wat ze belangrijk vinden. Een mogelijkheid is om dit in een theatervoorstelling op te laten voeren. De wijk/groep met de beste presentatie ontvangt een bedrag van 1.000,- dat ze kunnen gebruiken voor de uitwerking van hun idee. 6. Communicatie Op het moment er ingestemd wordt met het advies, zullen betrokkenen worden geïnformeerd, waarna plan van aanpak en uitvoering inzake de DVD in de wijk gestart kunnen worden. De jongerenavond over de woonvisie zoals genoemd in dit voorstel vindt plaats in oktober. Na instemming met dit voorstel, zullen jongeren actief worden geworven. In samenwerking met St. Push, de jongeren en de afdeling voorlichting krijgt de jongerenparticipatie vorm. pag. 5 van 7 van b&w-advies d.d. 9 juli 2008 inzake Jongerenparticipatie: niet praten over, maar praten met
7. Kosten, baten en dekking Kosten voor de uitwerking van het gouden idee van de Wmo en een plan van aanpak en uitvoering. Begeleiding, redactie, presentatie en overige kosten worden geschat op 4.000,- De kosten voor het uitwerken van het gouden idee, ondersteunt door Stichting Push, bedragen conform offerte 3.140, - Kosten voor de pilot betreffende het samen werken aan wonen projectvoorstel zijn voor jongerenparticipatie nihil. Prijs aan de jongeren voor verdere uitwerking van het idee dat gepresenteerd is: 1.000,- Globale raming ; totaal (eenmalig) 8.000,- Dekking van deze uitgaven uit de zgn. 0-post voor het platform jongeren 2008. (630.10) De structurele lasten worden geraamd op 1.000,- Dit betreft voornamelijk vergaderkosten. 8. Advies 1) Instemmen met de visie om jongerenparticipatie vorm te geven door het betrekken van jongeren rond bepaalde onderwerpen; 2) Instemmen met de bekostiging van de uitwerking van het 'gouden idee' van de Wmo over het maken van een DVD in en over de wijk(en), met als doel jongeren actief mee te laten denken over de leefbaarheid van de wijk, intergenerationeel te werken en publiciteit te geven aan de Wmo. 3) Instemmen met een pilot jongerenhuisvesting, om op basis van de notitie doordachte participatie ervaring op te doen met jongeren(beleids)participatie; 4) Bijgaande wijziging productenraming vaststellen; 5) De commissie Samenleving verzoeken om de raad positief te adviseren om de financiele consequenties, overeenkomstig de wijziging van de productenraming te verwerken in de najaarsnota 2008; 6) De financiële consequenties voor 2009 opnemen in de conceptbegroting 2009. pag. 6 van 7 van b&w-advies d.d. 9 juli 2008 inzake Jongerenparticipatie: niet praten over, maar praten met
Overzicht bijlagen t.b.v. behandeling in commissie: a. meezenden en op extranet/website: b. ter inzage: pag. 7 van 7 van b&w-advies d.d. 9 juli 2008 inzake Jongerenparticipatie: niet praten over, maar praten met