Inzet van middelen: dekking Dekking vindt plaats vanuit de reguliere financiële middelen armoedebestrijding.

Transcriptie

1 Raad V Onderwerp: Kaders nota armoedebeleid Collegevoorstel Inleiding: De gemeente Heusden kiest voor een nieuwe aanpak van armoedebestrijding. Deze aanpak wordt vastgelegd in een nota armoedebeleid. Met dit voorstel wordt een notitie voorgelegd met de kaders voor deze nota. Feitelijke informatie: Er zijn 3 redenen voor een nieuwe nota armoedebeleid: 1. Met een deel van de inkomensondersteunende maatregelen bereiken we op dit moment tussen de 30 en 40% van de groep die er recht op heeft. Dit betekent dat we een groot deel van de mensen die deze ondersteuning nodig heeft nog niet bereiken. 2. We kennen een groep burgers die nu niet reïntegreert of participeert in de samenleving. We willen met het nieuwe armoedebeleid ervoor zorgen dat ook wordt geïnvesteerd in de activering van deze groep. 3. Het huidige armoedebeleid is niet actueel meer. Inzet van middelen: dekking Dekking vindt plaats vanuit de reguliere financiële middelen armoedebestrijding. Risico's: De financiële ruimte voor structurele investeringen in het nieuwe beleid is beperkt. Er zijn wel incidentele middelen waarmee een aantal instrumenten kan worden ontwikkeld. Naar extra financiering voor de bekostiging van het grotere bereik van de inkomensondersteunende maatregelen en de verdere uitwerking van beleid, moet te zijner tijd worden gezocht. Procedure: vervolgstappen Na instemming van het college kan de notitie worden besproken in de informatie-avond van het cluster Samenleving op 10 september. De inspraak van de maatschappelijke partners krijgt vorm in de periode tussen half september en half oktober. De definitieve versie van de nota armoedebeleid kan aan het eind van het jaar aan de raad worden voorgelegd. Advies: Wij stellen u voor bijgaand besluit vast te stellen. 1/2

2 Raad V Onderwerp: Kaders nota armoedebeleid BESLUIT Het college van Heusden heeft in de vergadering van 21 juli 2009; besloten: in te stemmen met de kaders voor het armoedebeleid zoals geformuleerd in de bijgaande notitie; in te stemmen met het ter meningsvorming voorleggen van de kaders in de informatieavond cluster samenleving van 10 september namens het college van Heusden, de secretaris, mr. J.T.A.J. van der Ven 2/2

3 Kaders armoedebeleid Inleiding Gemeente Heusden kiest voor een nieuwe aanpak van de armoedebestrijding. De aanpak wordt vastgelegd in een nota armoedebeleid. In deze notitie worden de kaders hiervoor geschetst. In de bijlage bij deze notitie is de eerste uitwerking van de aanpak van het armoedebeleid opgenomen. Probleemstelling De probleemstelling is drieledig: 1. Met een aantal inkomensondersteunende maatregelen bereiken we tussen de 30 en 40% van de mensen die volgens de cijfers 1 recht hierop hebben. Er is dus sprake van een groot percentage mensen dat geen gebruik maakt van de voorzieningen die gezien hun inkomenssituatie wel nodig zijn, met alle gevolgen van dien. We vinden dit een onwenselijke situatie. We zetten daarom in op het vergroten van het bereik en de toegankelijkheid van de voorzieningen. 2. Een groot deel van de middelen die de gemeente beschikbaar heeft voor de re-integratie en participatie wordt gestoken in de groep met kansen op regulier of gesubsidieerd werk. Deze nadruk op de toeleiding naar werk wordt door de huidige economische situatie nog verder versterkt. Weinig aandacht en geld blijven er vanuit die hoek over voor de mensen die zowel in financieel als sociaal-maatschappelijk opzicht in een kwetsbare positie verkeren. Als we niet ergens in ons gemeentelijk beleid prioriteit geven aan het bevorderen van participatie van deze burgers, vallen ze buiten de boot. We vinden het belangrijk dat zij betrokken zijn bij de samenleving ook in het kader van de Wet Maatschappelijke Ontwikkeling (WMO): Iedereen doet mee. 3. Het bestaande beleid is op punten niet meer actueel. Het Welzijnsfonds is toe aan herziening en ook de schuldhulpverlening is in ontwikkeling. Het pakket aan inkomensondersteunende maatregelen zal verder grotendeels ongewijzigd worden gecontinueerd. Doelstellingen 1. vergroten van het bereik en toegankelijkheid van de inkomensondersteunende voorzieningen 2. investeren in de participatie van burgers die door beperkingen niet of onvoldoende deelnemen aan het sociaal-maatschappelijke leven 3. actualiseren huidige armoedebeleid Doelgroep Gekoppeld aan de drie doelstellingen onderscheiden we de volgende doelgroepen: Bereik voorzieningen: Iedereen met een inkomen dat rond het sociaal minimum ligt die nog geen gebruik of onvoldoende gebruik maakt van inkomensondersteunende maatregelen. Participatie: 1. uitkeringsgerechtigden in het kader van de Wet Werk en Bijstand (WWB-ers) met de kwalificatie: zorg, maatschappelijke begeleiding en rust die nog niet door de Intergemeentelijke Sociale Dienst (ISD) zijn opgepakt; 2. De bijzondere groepen binnen de WMO (denk aan: maatschappelijke opvang, vrouwenopvang, verslavingszorg) voor zover er geen sprake is van overlap is met de eerste doelgroep; 1 De doelgroep is niet precies bekend. De beschikbare cijfers zijn een benadering van de omvang van de doelgroep.

4 3. Andere groepen die we tegenkomen bij de verkenning en het bereiken van de doelgroep armoedebeleid. Actualiseren huidige armoedebeleid: Iedereen met een inkomen dat rond het sociaal minimum ligt. Resultaten 1. Bereik van de verschillende inkomensondersteunende maatregelen is verhoogd naar gemiddeld 60% 2 ; 2. Het aantal personen uit de doelgroep dat participeert of hierin een stap vooruit maakt, groeit tenminste met 25 personen per jaar 3 ; 3. Er ligt een nota armoedebeleid die richting geeft en inspeelt op de ontwikkelingen voor de komende jaren en die een goede basis biedt voor de verdere uitwerking en uitvoering van het beleid. Uitgangspunten - Het beleid sluit aan bij het Beleidsplan WMO Iedereen doet mee in Heusden, het Arbeidsmarktbeleid Heusden 2007 en de Kadernota Kern-, wijk- en buurtgericht werken en de ontwikkelingen in het kader van het Participatiebudget; - Ingezet wordt op de groepen die in principe niet worden bereikt vanuit ander gemeentelijk beleid zoals b.v. ouderenbeleid en jeugdbeleid; waar nodig wordt samenwerking en afstemming gezocht; - De invulling van het beleid wordt afgestemd en met de ISD, de Werkbedrijf Midden-Langstraat (WML), de maatschappelijke partners en de doelgroep en is aanvullend op wat er al gebeurt; - Aansluiting wordt gezocht bij de ontwikkelingen op het gebied van participatie zoals de participatieladder ISD 4, de activiteitendienstencentra en andere initiatieven op dit vlak; - Bij het ontwikkelen van een aanpak participatie gaan we uit van de eigen kracht en verantwoordelijkheid van de doelgroep. Financiële middelen armoedebestrijding Hieronder een overzicht van de beschikbare middelen voor de armoedebestrijding in 2009 en Dit laat zien dat de financiële ruimte voor structurele investeringen in het nieuwe beleid beperkt is. Er zijn wel wat incidentele middelen die kunnen worden ingezet voor het ontwikkelen van de kanskaart en de Heusden-pas. Voor de structurele financiering van de Heusden-pas kan het budget voor het Welzijnsfonds worden ingezet. Voor de extra kosten van het vergroten van het bereik en de aanpak voor het bevorderen van participatie moeten we te zijner tijd zoeken naar dekking. 2 Nieuwe inzichten over de mogelijkheid van bestandskoppelingen e.d. kunnen ook leiden tot bijstelling van dit resultaat. 3Omdat het en nieuwe aanpak betreft, moeten de doelgroep en de mogelijkheden om deze te laten participeren verder worden verkend; dit kan van invloed zijn op de formulering van het resultaat in de uiteindelijke beleidsnota. 4 Nieuw instrument van de ISD waarmee o.a. de stappen die klanten op het gebied van participatie maken goed inzichtelijk is te maken.

5 Product Begroting 2009 Begroting 2010 Inkomensondersteuning Bijzondere Bijstand Kwijtschelding Eindejaarsuitkering (incidenteel) 0 Langdurigheidstoeslag Welzijnsfonds Overige middelen armoedebestrijding Schuldhulpverlening Aboutalebgelden (incidenteel) Participatiebudget W-deel ingezet voor participatie Onbekend 6 Planning - 10 sept: kaders bespreken informatie-avond cluster samenleving - 15 sept-15okt: vormgeven inspraak maatschappelijk veld - 15 dec: definitieve nota voorleggen aan de raad 5 Dit bedrag is een inschatting van de ISD gebaseerd op cijfers Er wordt een slag om de arm gehouden vanwege de beperkte middelen in relatie tot de recessi. 6 Omdat de inzet van de middelen vanwege de economische recessie zal worden bijgesteld, is hiervoor nog geen bedrag opgenomen

6 Bijlage Inleiding In deze bijlage vindt u een eerste uitwerking van de aanpak van de verschillende doelstellingen in de notitie Kaders armoedebeleid. Aanpak Verkenning van de doelgroep We weten dat we tot nog toe maar een beperkt deel van de doelgroep bereiken, maar we weten nog niet precies wie we niet bereiken. We gaan waar mogelijk bestanden koppelen om zo meer zicht op die groep te krijgen. Het is ook belangrijk meer te weten over de samenstelling van de doelgroep armoedebeleid en de aard van de problematieken om daar het beleid en de aanpak verder op te kunnen toesnijden. Hiervoor bieden de Wijkatlas, de kennis van de verschillende maatschappelijke partners en de analyses in het kader van de Activiteitendienstencentra belangrijke handvaten. Vergroten bereik en toegankelijkheid De verkenning van de doelgroep (zie hierboven) levert naar verwachting een grote bijdrage aan het zicht op de omvang van de groep. Instrumenten waar we aan denken om de groep vervolgens ook te bereiken en de toegankelijkheid van de voorzieningen te vergroten, zijn: - Ontwikkelen kanskaart - Doorontwikkelen een-loketgedachte - Ontwikkelen Heusden-pas (tevens instrument om participatie te bevorderen) Participatie Participatie is op het moment een veel gebruikte term die in dit kader om nadere definiëring en invulling vraagt. Nadere bestudering van het onderwerp en de initiatieven in de omgeving en in den lande is nodig om te komen tot een aanpak. Belangrijke voorliggende stappen zijn verder de verkenning en het bereiken van de doelgroep. Aan de hand van de kennis van de groep kan worden gedifferentieerd naar te behalen resultaten op de participatieladder ISD (deze loopt op van sociaal isolement naar regulier werk). Voor de een is het wekelijks binnenlopen op een koffieochtend het maximaal haalbare. Voor de ander is dit een opstap naar meer. Met het inzicht in de doelgroep kan ook een nadere prioritering worden bepaald mede in relatie tot de beschikbare financiele middelen. Zoals ook al aangegeven onder uitgangspunten vindt aansluiting plaats bij lopende ontwikkelingen op dit terrein zoals b.v. de Activiteitendienstencentra en de participatieladder. Actualiseren huidige armoedebeleid De werkwijze en de vorm van het Welzijnsfonds zijn verouderd. Als alternatief hiervoor denken we aan het ontwikkelen van een Heusden-pas zoals genoemd onder vergroten bereik Het terrein van de schuldhulpverlening is flink in beweging. De Stadsbank Midden Nederland en Stichting Juvans hebben een nieuwe werkwijze ontwikkeld die we per 1 oktober a.s. willen laten ingaan. Hiermee verwachten we betere resultaten te bereiken.