Inhoudsopgave Aannemen van een nieuwe werknemer... 1 1. Functiebeschrijving....................................... 1 2. Hoe zoekt u nieuwe werknemers?........................... 1 2.1. Wervingskanalen.................................. 1 3. Tekenen van de arbeidsovereenkomst........................ 3 4. Praktische tips... 3 Alcohol & drugs... 5 1. Kunt u uw werknemer ontslaan?... 5 2. Incidenteel dronkenschap of drugsgebruik..................... 5 3. Alcohol- of drugsverslaving... 6 4. Hoe verzamelt u bewijzen?... 7 Bedrijfsarts................................................... 9 1. Taak van de bedrijfsarts................................... 9 2. Beoordeling van arbeidsongeschiktheid....................... 9 3. Welke rol heeft hij bij de re-integratie?........................ 9 4. Welke informatie krijg ik?... 10 5. Niet eens met bedrijfsarts... 10 Bedrijfsongeval.............................................. 11 1. Wat is een bedrijfsongeval?................................ 11 1.1. Omschrijving... 11 1.2. Geen verplichte verzekering... 12 2. Bent u als werkgever aansprakelijk?... 12 2.1. Stappenplan voor de bewijslastverdeling............... 12 2.2. Melding bij de Arbeidsinspectie...................... 13 2.3. Onderzoek door de Arbeidsinspectie.................. 13 3. Praktische tip... 14 3.1. Melding bij een arbeidsongeval...................... 14 Concurrentie- en relatiebeding.............................. 15 1. Wat houdt het in?....................................... 15 2. Voorwaarden voor de geldigheid van het concurrentie- en relatiebeding........................................... 15 3. Overtreding van het concurrentiebeding... 16 4. Praktische tips... 17 5. Modellen.............................................. 17 ABC v o o r p e r s o n e e l s p e r i k e l e n, I
Deskundigenoordeel of second opinion... 18 1. Wanneer een deskundigenoordeel?......................... 18 2. Waarover gaat het deskundigenoordeel?..................... 18 3. Hoe gaat het in zijn werk?... 18 4. Wat is de waarde van een deskundigen oordeel?............... 19 Diefstal en verduistering... 20 1. Kunt u uw werknemer ontslaan?... 20 1.1. Werknemer leent spullen... 20 1.2. Ontslag, een te harde sanctie... 21 2. Uw werknemer bekent en neemt vrijwillig ontslag.............. 21 3. Hoe verzamelt u bewijs?... 22 4. Praktische tips... 23 Discriminatie op de werkvloer............................... 24 1. Voorkomen van discriminatie... 24 2. Objectieve rechtvaardiging en voorkeurs beleid... 25 3. Onderscheid bij werving & selectie... 25 3.1. Inhoud personeelsadvertentie....................... 25 3.2. De keuze... 26 3.3. Hoever gaat gelijke behandeling?... 26 3.4. Welk risico loopt u als werkgever?.................... 27 4. Discriminatie op de werkvloer... 27 4.1. Klachtenprocedure... 27 4.2. Onderzoek en maatregel........................... 28 4.3. Gedragsverandering beklaagde... 28 5. Praktische tips... 28 Einde van het dienstverband................................ 29 1. Algemeen............................................. 29 2. De eindafrekening... 29 2.1. Vakantiedagen................................... 29 2.2. Vakantiebijslag en dergelijke... 30 2.3. Verrekening openstaande schulden aan uw bedrijf....... 31 2.4. Afgifte van een getuigschrift... 31 3. Referenties............................................ 33 4. Afmeldingen........................................... 34 5. Inleveren van bedrijfseigendommen......................... 34 6. Hoe lang moet u de gegevens bewaren?..................... 35 7. Praktische tips... 36 7.1. Al bij indiensttreding laten tekenen!................... 36 7.2. Checklist opstellen................................ 36 7.3. Exitinterview houden... 36 7.4. Voorzichtig met getuigschrift... 37 7.5. Benader de nieuwe werkgever niet zelf................ 37 II ABC v o o r p e r s o n e e l s p e r i k e l e n,
Functioneren en disfunctioneren............................ 38 1. Functioneren... 38 1.1. Normaal presterende werknemer... 38 1.2. Goed presterende werknemers...................... 38 2. Disfunctioneren... 38 2.1. Kunt u hem ontslaan?... 38 2.2. Ondermaats presteren............................. 39 2.3. Verbetertraject inzetten... 39 2.4. Geen verbeteringen............................... 40 3. Praktische tips... 40 3.1. Onderbouw het disfunctioneren...................... 40 3.2. Bouw een dossier op.............................. 41 Internet, e-mail en sociale media............................. 42 1. Kunt u dit controleren?................................... 42 1.1. Introductie... 42 1.2. Belangenafweging................................ 42 1.3. Het recht om het gebruik te regelen... 42 1.3. Mag u dat controleren?... 43 2. Vuistregels... 43 3. Kunt u de werknemer ontslaan?... 45 4. Praktische tips... 45 4.1. Technisch blokkeren... 45 4.2. Gedragscode.................................... 45 4.3. Privé-e-mailadres................................. 46 4.4. Geheimhoudingsbeding in arbeidsovereenkomst... 46 Kledingvoorschriften en uiterlijke verzorging............... 47 1. Algemeen............................................. 47 1.1. Instructierecht werkgever........................... 47 1.2. Het moet wel noodzakelijkheid zijn... 47 2. Respectering van vier grondrechten......................... 48 2.1. Wat kan nog wel?... 48 2.2. Wat kunt u opnemen?... 48 2.3. Wat als hij zich niet aan de voorschriften houdt?... 49 3. Praktische tips... 49 Kort verzuim................................................. 50 1. Wat is kort verzuim?..................................... 50 1.1. Algemene omschrijving... 50 1.2. Voorbeelden uit de wet... 50 1.3. Overzicht van kortverzuimgebeurtenissen in cao s... 51 1.4. Voorwaarden... 52 1.5. In welke gevallen geen kort verzuim?... 53 1.6. Wat zijn de gevolgen?... 53 ABC v o o r p e r s o n e e l s p e r i k e l e n, III
2. Praktische tips... 53 2.1. Arbeidsreglement... 53 Levensloopregeling... 54 1. Wat is een levensloopregeling?... 54 2. Hoe werkt het?......................................... 54 2.1. Werknemers op 31-12-2005 ouder dan 50 jaar.......... 55 3. Waartoe bent u verplicht?... 56 4. Samenloop met de spaarloonregeling... 56 5. Voor welke vormen van verlof?............................. 57 6. Wat zet u op papier over de levensloop regeling?............... 57 7. Levensloopregeling en ouderschaps verlof.................... 58 7.1. Belastingvoordeel... 58 7.2. Houd het jaarloon in de gaten... 58 8. Praktische tips... 58 8.1. Onnodige ziekmeldingen vermijden................... 58 8.2. Geen automatisch recht op onbetaald verlof............ 59 8.3. Uitbetaling bij verlofopname... 59 Loonbeslag.................................................. 60 1. Wat is loonbeslag?...................................... 60 1.1. Begrip... 60 1.2. Hoe werkt het?... 60 1.3. Is beslag op zijn volledig loon mogelijk?... 61 2. Loonoverdracht en verpanding van het loon... 61 3. Wat is het gevolg voor u als werkgever?... 61 4. Praktische tips... 62 Meer/minder werken op verzoek van uw werknemer........ 63 1. Kan uw werknemer dit eisen?... 63 1.1. Algemene regel... 63 1.2. Verzoek om minder (of meer) te mogen werken.... 63 1.3. Wanneer moet hij het verzoek indienen en wat moet erin staan?.............................. 63 1.4. Wie zwijgt, stemt toe... 64 1.5. Bent u verplicht om het verzoek toe te wijzen?... 64 2. Praktische tips... 66 Niet opdagen... 67 1. Ongeoorloofd afwezig... 67 1.1. Uw werknemer is te laat... 67 2. Welke maatregelen kunt u nemen?... 68 2.1. Disciplinaire maatregelen... 68 2.2. Inhouden van het loon............................. 70 IV ABC v o o r p e r s o n e e l s p e r i k e l e n,
3. Kunt u hem ontslaan?.................................... 70 4. Praktische tips... 71 4.1. Spreek uw werknemer aan op zijn ongeoorloofd verzuim... 71 4.2. Geen ontslag op staande voet bij een eenmalige ongeoorloofde afwezigheid... 71 4.3. Bouw een dossier op.............................. 73 Ongewenst gedrag... 74 1. Omschrijving........................................... 74 2. Wat moet u doen?... 74 2.1. Preventiebeleid... 74 2.2. Training van leidinggevenden... 75 2.3. Bescherming van slachtoffers... 76 2.4. Uw werknemer vindt dat u hem niet serieus neemt....... 76 2.5. Uw werknemer heeft een klacht verzonnen............. 77 2.6. Sancties voor u... 77 Ontslaan van uw werknemer.... 79 1. Wanneer kunt u een werknemer ontslaan?... 79 1.1. Vast arbeidscontract... 79 1.2. Tijdelijk arbeidscontract............................ 79 2. Opzegverboden... 80 2.1. Welke opzegverboden bestaan er?................... 80 2.2. Een opzegverbod en toch het arbeidscontract opzeggen?...................................... 81 3. Een ontslagvergunning aanvragen bij het UWV................ 81 3.1. De reden voor ontslag... 82 3.2. Het afspiegelingsbeginsel bij bedrijfseconomisch ontslag......................................... 84 3.3. De procedure bij het UWV Werkbedrijf... 85 3.4. De opzegtermijn... 86 4. Beëindiging door de kantonrechter... 87 4.1. Algemeen... 87 4.2. Redenen voor de ontbinding... 87 4.3. De kantonrechtersformule... 87 4.4. De procedure.................................... 89 4.5. De pro-formaprocedure............................ 90 5. Ontslag op staande voet.................................. 91 5.1. Dringende reden voor het ontslag op staande voet....... 91 5.2. Onverwijlde opzegging en gelijktijdige mededeling....... 92 5.3. Risico s onterecht ontslag op staande voet... 92 6. Praktische tips... 94 6.1. Een goed dossier is wezenlijk... 94 6.2. Pro-formaprocedure voor de zekerheid................ 94 ABC v o o r p e r s o n e e l s p e r i k e l e n, V
Opgepakt door de politie..................................... 95 1. Wat zijn de gevolgen?... 95 1.1. Voorlopige hechtenis.............................. 95 1.2. Uitvoering van een gevangenisstraf................... 95 2. Kunt u hem ontslaan?.................................... 96 2.1. Ontslag op staande voet... 96 2.2. Opzegging...................................... 97 2.3. Ontbinding...................................... 97 3. Praktische tips... 99 Opzegging door een werknemer... 100 1. Wanneer kan hij dat doen?............................... 100 1.1. Principe... 100 1.2. Tijdelijke arbeidsovereenkomst... 100 2. Zijn er verschillende manieren?............................ 100 2.1. De opzegging................................... 101 2.2. De vorm van de opzegging... 101 3. Waarop moet u letten?.................................. 101 3.1. Duur van wettelijke opzegtermijn.................... 101 3.2. Duur van de contractuele opzegtermijn............... 101 3.3. Opzegtermijn op grond van de cao... 102 3.4. Opzegging tijdens de proeftijd...................... 102 4. Wat bij een te korte opzegtermijn?......................... 102 5. Hoe kunt u reageren?................................... 102 6. Praktische tip... 103 6.1. Spijtoptanten... 103 Ouderschapsverlof.... 104 1. Wat is ouderschapsverlof?............................... 104 1.1. Omschrijving.... 104 1.2. Onbetaald verlof?... 104 2. Hoe werkt het?........................................ 104 2.1. Wettelijk uitgangspunt.... 104 2.2. Ouderschapsverlof anders spreiden.... 104 3. Voorwaarden... 105 4. Meerlingen.... 105 5. Kunt u hem verbieden ouderschapsverlof op te nemen?........ 106 6. Kunt u hem verplichten (tijdelijk) een andere functie te aanvaarden?........................................ 106 7. Hoe zit het met het inkomen van uw werk nemer en de andere arbeidsvoorwaarden?... 106 8. Is ontslag tijdens het ouderschaps verlof mogelijk?... 107 9. Ouderschapsverlof in deeltijd?............................ 107 10. Praktische tips... 108 10.1. Stel het rooster in overleg op....................... 108 10.2. Voltijd opname ouderschapsverlof................... 108 10.3. Korter werken na ouderschapsverlof................. 108 VI ABC v o o r p e r s o n e e l s p e r i k e l e n,
Pleegzorg- & adoptieverlof... 109 1. In welke gevallen?... 109 2. Adoptie of pleegzorg voor meer kinderen.................... 110 3. Wie betaalt het adoptie- of pleegzorg verlof?... 110 4. Praktische tip... 110 Proeftijd... 111 1. Algemeen............................................ 111 2. Eisen aan de proeftijd................................... 111 2.1. Duur van de proeftijd... 111 2.2. Schriftelijke vastlegging........................... 111 3. Proeftijd bij een werknemer die eerder voor u werkte?... 112 4. Proeftijd en zwangerschap............................... 112 5. Reden van het ontslag tijdens de proeftijd toelichten........... 112 6. Na proeftijdontslag een tijdelijk contract?.................... 113 7. Praktische tips... 113 Referenties... 114 1. Waarom zou u referenties opvragen?... 114 2. De spelregels......................................... 114 3. Wat doet hij nu?... 114 4. Welke vragen stelt u aan de referent?... 114 5. En als ze het aan ù vragen?.............................. 115 Re-integratie................................................ 116 1. Re-integratie.......................................... 116 2. Wanneer moet u welke stappen nemen?.................... 116 2.1. Stap 1: de probleemanalyse (binnen zes weken)... 116 2.2. Stap 2: het plan van aanpak (binnen acht weken)....... 117 2.3. Stap 3: ziekmelding bij het UWV (na 13 weken).... 117 2.4. Stap 4: periodiek evalueren........................ 117 2.5. Stap 5: de evaluatie (binnen 52 weken)............... 118 2.6. Stap 6: opstellen re-integratieverslag (na één jaar en acht maanden)..................... 118 2.7. Stap 7: indienen WIA-aanvraag (na één jaar en negen maanden)... 119 2.8. Stap 8: uw werknemer ontslaan (na twee jaar).......... 119 3. Volgorde van de re-integratie... 120 3.1. Terugkeer in de eigen functie....................... 120 3.2. Passende arbeid binnen uw bedrijf... 120 3.3. Passend werk bij een andere werkgever.............. 121 4. U voldoet niet aan uw re-integratie verplichtingen.............. 121 5. Uw werknemer werkt niet mee aan zijn re-integratie............ 122 6. Deskundigenoordeel... 123 ABC v o o r p e r s o n e e l s p e r i k e l e n, VII
7. Praktische tips... 123 7.1. Voorkom slapende dienstverbanden... 123 7.2. Stel de loonbetaling uit als uw werknemer niet meewerkt... 124 Scholing.... 125 1. Algemeen............................................ 125 2. Studie op uw verzoek................................... 125 3. Studie op verzoek van uw werknemer... 126 4. Praktische tips... 126 4.1. Stel een algemene studiekostenregeling op... 126 4.2. Leg iedere opleiding opnieuw vast... 126 4.3. Spreek af welke bedragen moeten worden terugbetaald.................................... 127 Studiekostenbeding... 128 1. Studiekostenovereenkomst of -beding...................... 128 1.1. Terugverdienen investering... 128 1.2. Voorwaarden... 128 2. Praktische tip... 129 Uitzendbureaus............................................. 130 1. Algemeen............................................ 130 2. Aansprakelijk voor loonbelasting en premies................. 130 3. Uitzendovereenkomst................................... 131 Uitzendkracht............................................... 132 1. Bij wie is hij in dienst?... 132 2. Een uitzendkracht overnemen... 132 2.1. Vergoeding aan het uitzendbureau... 132 2.2. Een proeftijd mogelijk?... 132 2.3. Voor bepaalde tijd in dienst... 132 4. Praktische tip... 133 4.1. In kaart brengen arbeidsverleden uitzendkracht... 133 Vakantie opnemen - uw werknemer wil met vakantie gaan.. 134 1. Wat wordt verstaan onder vakantie?... 134 1.1. Definitie... 134 1.2. Aaneengesloten vakantie... 134 2. Wie beslist bij het opnemen van de vakantiedagen?........... 134 3. Vakantiedagen meenemen naar volgend jaar... 135 4. Hij heeft niet genoeg dagen.............................. 136 5. Toch maar een andere vakantieperiode?.................... 136 6. Mag ik korten op zijn vakantiedagen bij ziekte?............... 137 VIII ABC v o o r p e r s o n e e l s p e r i k e l e n,
7. Kan ik vakantiedagen afkopen?........................... 137 7.1. Bij het einde van het dienstverband.................. 137 7.2. Tijdens het dienstverband.... 137 8. Praktische tips... 138 8.1. Stilzwijgende toestemming... 138 8.2. Bewijs... 138 8.3. Collectieve vakantie in arbeidsovereenkomst opnemen... 138 8.4. Vaststelling vakantie bij uitblijven van een verzoek... 138 8.5. Voorkomen stuwmeer van verlofdagen................ 138 Vakantiedagen opbouwen.................................. 139 1. Wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen................. 139 1.2. Wettelijke vakantiedagen.......................... 139 2.2. Bovenwettelijke vakantiedagen... 139 3. Bouwt hij altijd vakantiedagen op?......................... 140 4. Praktische tips... 140 Verkeersovertreding & boetes - uw werknemer begaat een verkeers overtreding........................................ 141 1. Heeft u hier als werkgever iets mee te maken?................ 141 1.1. Strafrechtelijke aansprakelijkheid van de werknemer... 141 1.2. Kleine verkeersovertredingen... 142 1.3. Inning bij de werkgever... 142 2. Praktische tips... 143 Werkgeversaansprake lijk heid bij schade... 144 1. Draait u als werkgever altijd op voor de schade?.............. 144 2. Kunt u dit terugvorderen?................................ 145 2.1. Beperking van de aansprakelijkheid... 145 2.2. Schade verrekenen met zijn loon... 146 3. Kunt u hem ontslaan?................................... 146 4. Praktische tips... 147 4.1. Contact met verzekeraar of verzekeringsagent......... 147 4.2. Contact met een jurist... 147 Ziekte....................................................... 148 1. Wat zijn de gevolgen?... 148 1.1. Wie bepaalt of uw werknemer ziek is?... 148 2. Wat mag u als werkgever verwachten?... 149 2.1. Ziekmelding bij de werkgever... 149 2.2. Ziekmelding bij verblijf in het buitenland... 150 3. Wat als uw werknemer opnieuw ziek wordt?... 150 4. Uw rol als poortwachter... 151 ABC v o o r p e r s o n e e l s p e r i k e l e n, IX
4.1. Opstellen van een gezamenlijk plan van aanpak... 152 4.2. Passend werk... 152 4.3. Werken op arbeidstherapeutische basis... 153 5. Wat als u niet gelooft dat hij ziek is?... 153 6. Geen ziekte maar een arbeidsconflict... 154 7. Praktische tips... 154 7.1. Arbeidsongeschiktheid en ontslag................... 154 7.2. Effectieve controle... 155 Zorgverlof: kort- en langdurend... 156 1. Kortdurend zorgverlof................................... 156 1.1. Wat houdt het in?................................ 156 1.2. Wat is noodzakelijke verzorging?.................... 156 1.3. Wie bepaalt wanneer het verlof wordt opgenomen?... 157 1.4. Samenloop calamiteitenverlof en kortdurend zorgverlof... 157 1.5. Wat zijn de financiële gevolgen?... 157 2. Langdurend zorgverlof................................... 158 2.1. Algemene omschrijving... 158 2.2. Voorwaarden... 158 3. Mag u het verzoek om verlof weigeren?..................... 159 4. Moet u akkoord gaan met de invulling van het verlof?.......... 159 5. Wanneer eindigt het verlof?... 160 6. Kan hij meerdere keren zorgverlof opnemen?................ 160 7. De gevolgen.......................................... 160 8. Praktische tips... 161 8.1. Laat uw werknemer de helft van de tijd werken......... 161 8.2. Niet ziek melden... 161 Zwangerschap en bevalling... 162 1. Hoe gaat u daarmee om?................................ 162 1.1. Beschermde positie.............................. 162 1.2. Preventieve maatregelen om gezondheidsredenen...... 163 1.3. Afwezigheid wegens zwangerschapsonderzoeken... 164 2. Zwangerschaps- en bevallingsverlof... 164 2.1. Rond de bevalling... 164 2.2. Salaris tijdens het zwangerschaps- en bevallingsverlof... 165 2.3. Ziek voor of na het verlof.......................... 165 2.4. Borstvoeding... 165 3. Kraamverlof... 166 4. Ouderschapsverlof..................................... 166 5. Praktische tips... 166 5.1. Het arbeidsreglement... 166 5.2. Geen baby s op het werk.......................... 166 5.3. Melding bij het UWV... 167 X ABC v o o r p e r s o n e e l s p e r i k e l e n,