SYSTEEM IN INCIDENTMANAGEMENT Vincent van Vliet Projectleider Milieubescherming bij incidenten 1
Kanaalpand 8 maanden aaneen gesloten voor schippers en bedrijven; Kanaalbodem enkele cm diep gesaneerd 10 ME milieusanering 50 ME totale schade (saneringchemiepack.nl, gem. Moerdijk) Chemie-Pack, Moerdijk, 2011 Grondstoffenloods Oliescherm (te laat ingezet) Vredestein, Enschede, 2003 2
tankwagen groningen Waterstofperoxide, N362 (Delfzijl, 2011 Benzinetankwagen, Bemmel, 2006 3
Sandoz, Basel, 1986 Zwavelzuurtanker, Lorelei, 2011 20 ton chemicaliën in Rijn (POBM, BZK 1995) 50 ME schade (IM-RWS Waterrand, BZK-V&W, 2006) foto s: Wasser und Schiffahrt Verwaltung; Nieuwsblad Transport; Internationale Commissie ter Bescherming van de Rijn Zwavelzuurtanker, Lorely, 2011 4
Wateroverlast Archief, Gem. Susteren, z.d. Gld 500.000 plus 50.000 voor extra voorzieningen om herhaling te voorkomen ad hoc invriezen Pindaroosterij St. Maartensdijk, 2009 Afgraven smeulende resten met graafmachine met overdrukcabine, na verwijderen ingestorte bouwdelen; Afblussen vóór transport naar afvalverwerker in met water gevuld laaddok; Vier dagen rookoverlast. 5
INCIDENTMANAGEMENT vs ECONOMIE de vervuiler betaald kost minimaal 2,2 biljoen dollar de winst van de 3.000 grootste bedrijven in de wereld zou met 1/3 verminderen, als ze zouden betalen voor gebruik, verlies of beschadiging van het milieu [bron: VN, z.d.] 6
STAVAZA DOC. MILIEUBESCH. bij INC. 1. Programma van Eisen (7nov07) [RR B&C, 6 dec. 2007] 2. Expertmeeting (25 juni 2008) 3. Conceptproducten Besluitvormingondersteunend instrument (i.o.) Grijs gebied van regelgeving (april 2009) Casusroos (januari 2010) Achtergrondinformatie (groeiend literatuurbestand) 4. Betrokken netwerkorganisaties BOTmi-Expertgroep (VROM/RIVM/DCMR/LIOGS) Vakgroep OGS/ NVBR Programmabureau Incidentmanagement/ RWS 7
VOORWAARDEN VOOR KWALITATIEF INCIDENTMANAGEMENT 1 2 3 4 5 Inzicht bij IM-partners in primaire processen Integratie beheerssystemen IM-partners Overzicht van IM-(inzet)planning Gestructureerd (bijna-) incidenten onderzoek Investeren in IM-organisaties 8
1: Inzicht bij IM-partners in primaire processen (vb. Milieubescherming bij incidenten) Wegenwet Wvgs overige transportassen weg Wm inrichtingen INCIDENT Waterwet 'milieu (in enge zin) Flora- en Faunawet Regeling veilige afstanden Brzo-bedrijven < > natuurgebieden Het 'grijze gebied' van milieuregelgeving zie ook bijlage 9
2a: Integratie kwaliteitsbeheerssystemen IM-partners (cf. ISO 19011:2011) > min. I&M P > VR s D Mobiliteit Handhaven Basisnet GS Vitaal A IMS D openbare orde Hulpverlenen OGS A C... 10
2b: COPI BESLUITVORMING (IM-RWS, 2010) zie ook bijlage 11
3: Overzicht van IM-(inzet)planning (vb. IM-RWS [TNO/ Ben Immers, 2009]) - doorlooptijd IM (= duur verstoring primaire proces) - kritieke-pad-analyse: (t.b.v. investeringen in het verbeteren van het multidisciplinaire IM) - oefenbeleid (prioriteren oefenen van kritieke activiteiten) 12
oorzaken gevolgen incident 4: Gestructureerd (bijna-)incidentenonderzoek (mbv. Storybuilder min. SZW) ge-/ ver-boden, concepten, voorzieningen, etc. voor processen zoals bedoeld preparatieve voorzieningen en IM-organisatie voor een of meer maatgevend scenario s A D F Cc Aa C E Ee B G Best Beschikbare Technieken (voor preventie en schadebeperking) Best Beschikbare (ad hoc) IM-Technieken (voor bescherming en repressie) 13
m i l i e u n o r m e n 5. Investeren in IM-organisaties ( shit happens ) - minder investeren in preventie (deregulering) echter een fractie van de lastenverlichting in repressie (IM) (veerkracht); Milieuregelgeving voor processen zoals bedoeld i.c. ontworpen Overmachtsituatie: Incidentbestrijding - nuchter omgaan met normen 14
VRAGEN? BEMMEL 2010 J+4 15
(bijlagen) RULE BASED (veiligheids(beleids)keten bevoegd gezag openbare veiligheid (VR s) 16
PERFORMANCE BASED IMS (vb. IM-RWS; ISO/NEN-223 Maatschappelijke veiligheid : resilience MS/ contingency MS/ business continuity MS/...) 17
CHECK VAN IM-PLANNING??? (vb. IM-RWS: Samenhangend systeem van PDCA-cycli) incidentmanagement A P verkeersmanagement (VMS) C kernactiviteit (cf. ISO9000) D IMS (tbv continuïteit bij verstoring cf. NEN 7131) C OMS > oefenmanagement (tbv. gevalideerde audit van IM-planning op effectiviteit en efficiëntie, bij gebrek aan statistiek) 18
IMS ALS LEERCYCLUS incidentevaluatie beperkt zich vaak tot de verstoring en het ingrijpen c.q. herstellen daarvan 19