Het ergste is als mensen niet

VEERTIENDAAGS INFORMATIEBLAD VAN HET UNIVERSITAIR MEDISCH CENTRUM ST RADBOUD JAARGANG 35 NUMMER 16 2 oktober 2009 Het ergste is als mese iet va hu foute lere Patiëtezorg: het blijft mesewerk, dus worde er foute gemaakt. Soms leidt medisch hadele tot obedoelde schade aa de patiët of zelfs tot overlijde. I Nederlad overkomt dat per jaar zevetiehoderd patiëte. Het UMC St Radboud gaat de opvag va calamiteite aders orgaisere. Professioals krijge ee cetrale rol. Nelleke Diisse We wille de opvag e afhadelig va calamiteite i de patiëtezorg zo dicht mogelijk bij de afdelige hebbe, zegt Melvi Samsom, lid Raad va Bestuur. De patiët heeft recht op uitleg va de professioals. Ee afdelig moet dus precies agaa wat er is gebeurd. Voorhee dede professioals ee meldig bij de Raad va Bestuur. Vervolges trok de directeur Staf Medische Zake het veld i e sprak tie tot twitig betrokke medewerkers plus de patiët. E vervolges verzorgde hij de rapportage aar de Ispectie voor de Gezodheidszorg. De afdelig had daarbij ee beperkte rol. Dat moet aders. Ee calamiteit heeft erstige gevolge voor de patiët e trekt ee wissel op de zorgverleer. Leg je de opvag bij de professioals, da zit daar automatisch ee stuk reflectie i. Het verplicht afdelige ee Foto: Frak Muller icideteaalyse te make e ee verbetertraject i te zette. Het ergste is als mese iet va hu foute lere. Bij ee calamiteit zal de Raad va Bestuur ee decetraal team istallere, waarva het hoofd va de betrokke afdelig de voorzitter is die ee cetrale rol vervult. Het afdeligshoofd is immers veratwoordelijk voor de kwaliteit e veiligheid va zorg op de afdelig. Daarbove komt ee cetraal team dat veratwoordelijk is voor de verslagleggig va de meldig die de Raad va Bestuur aa de Ispectie voor de Gezodheidszorg moet doe. Bij ee calamiteit is het de taak va het cetrale team a te gaa of de opvag va de patiët goed verlope is, maar belagrijk is ook de opvag va de medewerker. Ee icidet is ee drama voor patiët é hulpverleer. Het ka zij dat het hadele va de hulpverleer gevolge heeft voor de fuctie die hij bekleedt, aldus Samsom. I de ieuwe calamiteiteregelig wordt goed gekeke aar de gerechtelijke cosequeties. Calamiteite zij ook vaak persgevoelig: vorig jaar stod ee fout met bloedtrasfusie bie 24 uur i de krat. Samsom: Tot u toe werd er ad hoc ee persvoorlichter e ee jurist bijgehaald. We wille dit strakker e gestructureerd orgaisere, omdat we vide dat ee Raad va Bestuur iet allee veratwoordelijk is voor de kwaliteit e veiligheid va de patiëtezorg, maar ook voor ee uitputtede aalyse om vervolges alles i het werk te stelle obedoelde schade te voorkome. Grootste wist va deze calamiteiteregelig is dat de veratwoordelijkheid meer bij de afdelige ligt e dat evetuele foute seller e voortvareder worde opgepakt. I de opvag e afhadelig zal ook de Vervolg op pagia 4 Pagia 3 RUCO streeft aar eige gebouw Pagia 4 Nieuw: het Nijmeegs Uiversitair Hadeteam Pagia 8 Reportage vauit de verkoeverkamer PRIK ÓÓK TEGEN DE MEXICAANSE GRIEP!! Pagia 15 Griepvacciatie: morele plicht voor elke zorgverleer

radbode 16-2009 beleid 3 5 8 10 Beleid kust ihoud Iterview Reportage Oderzoek Het drieluik Marie va Hek Peeters hagt u og i zij tetoostellig i de zuidcorridor maar is itusse voor de kustcollectie va het UMC St Radboud aagekocht. Opvalled is hoe sterk deze werke i het algemee e het drieluik i het bijzoder aaspreke. E was dit iet juist de bedoelig va de Nul groep, waarva Hek Peeters i de zestiger jare ee va de oprichters was? Daar slaagt hij met zij later werk dus og steeds i. De gebruikte alledaagse materiale veraderde itusse wel: va watte, plastic e kustgras, aar koeiehuide. Terwijl de uitgagspute zij gebleve, otwikkelt zij kust zich mee met de tijd, waari thas meer aadacht is voor atuur e ecologie. Koeiehuide op rame gespae, om zo te kome tot ee mooi, (oog)streled tableau. De referetie aar schilderkust is duidelijk! I Marie steekt deze verwijzig i verhevigde mate zowel door de vorm va ee drieluik als door de twee zijluike die voor ee deel beschilderd zij het schildered gebaar va de kusteaar herkebaar. E aast verf is huid va de koe op de drager opgebracht. Het middeluik bestaat ekel og uit koeiehuid. Met de titel va dit werk die de aam va de ooit levede koe is, sluipt toevallig ee bijkomede schilderkustige verwijzig bie: Marie ee va de meest verbeelde figure uit de kustgeschiedeis. Het grappige effect doet zich voor dat waeer de kusteaar op verrassede wijze de hededaagse kust dichter bij de mes weet te brege, deze laatste da wel zeer gecharmeerd is, maar tegelijk iet om de vraag hee schijt te kue: is dit wel kust?! Dergelijke iroische wedige zij het oeuvre va Hek Peeters iet vreemd. Daa Va Speybroeck RUCO Met ee visiedocumet wil het RUCO zich met ieuw ela op de kaart zette. De ambitie is de zorg voor mese met kaker bijee te brege i ee ieuw gebouw. Mexicaase grieptoestade Loes Giele, verpleegkudige Kidergeeeskude, beleefde ee vakatie waari de Mexicaase griep domieerde. Slape op ee plak, door ee barbaarse medische mole e met loeiede sirees va ziekehuis aar ziekehuis. Verkoeververpleegkudige va alle markte thuis Werke op de verkoeverkamer beteket i de praktijk vaak: holle of stilstaa. I december start de ieuwe verkoeveropleidig, die opestaat voor mese met ee hbo-v-diploma. CT of gee CT? Dat is de vraag. Het oderzoek va Moique Brik e Jaap Deuk maakt het ee stuk gemakkelijker op deze vraag ee passed atwoord te geve. Hek Peeters, Marie 13 Oderwijs 25 jaar Biomedische Weteschappe Buildig bridges is het thema va het zilvere jubileum. Biomedische weteschappers slaa immers brugge tusse het medisch-weteschappelijke oderzoek e de praktijk va de gezodheidszorg. 16 Actueel Beroepsgeheim i de verdrukkig? Commissie Ethiek wil met symposium het maatschappelijk debat rod het beroepsgeheim aazwegele. E verder... Ageda, Kust 2 Nieuwsladder 3 1000ste bijeekomst Werkgroep Preatale Diagostiek e Therapie 4 I bedrijf 6 Medisch é psychologisch, meer da logisch Betere diagostiek bloedziekte dakzij gevodst 7 Betere kijk op suikers dakzij chiptechologie 13 Mese, IM 14 PIPieuws, Betoog 15 Ethiek 16 Foto: Ja va Teeffele ageda OECUMENISCHE VIERINGEN 10.00 uur persoeelsrestaurat: zodag 4 oktober, voorgager Jack de Groot, zodag 11 oktober, voorgager Els Groeeveld, zodag 18 oktober, voorgager Wim Smeets. PAOG-Heyedael Voor adere ifo: www.paogheyedael.l. Vaaf 2 oktober e 9 okt., 6, 11, 17 e 25 ov. e 9 dec. Vaardigheidstraiige i kleie groepe bestemd voor bedrijfs- e verzekerigsartse. 2 oktober Masterclasses voor Alumi. Iformatie: 024-361 70 50, e-mail. alumi@paog.umc.l of www. umc.l/alumi. 8 oktober Miisymposium: Start va het Nijmeegs Uiversitair Hadeteam (NUHT), Wat is er aa de had? (zie artikel op pagia 4). 9 oktober Werksymposium i samewerkig met de Commissie Ethiek Het beroepsgeheim i bewegig i het Radboudauditorium. (Zie het artikel op pagia 16). UNIT 4, (bijscholig) SVG0 Uit 4 (bijscholig) va SVG verzorgt bij- e ascholig voor medewerkers e voor extere klate. Iformatie scholigsaabod: www.umc. l/svg, kies da Bijscholig (uit 4) e daara Scholige. OVERIG 5 oktober - 6 ovember Fototetoostellig i de tetoostelligsruimte i de cetrale hal met als thema: Sclerodermie. 7 oktober Op woesdag 7 oktober vidt va 19.30-21.40 uur het symposium Seks, Sekse e Seksualiteit plaats i de Hippocrateszaal, Medische Faculteit. De avod bestaat uit drie workshops: Sekse,sekse e cultuur; Seks e chroische ziekte; e Homoseksualiteit e de rol va hulpverleers. Iteressat voor studete Geeeskude, Psychologie e Pedagogiek, maar ook adere belagstellede. 10 oktober Iformatiedag mitochodriële ziekte. Plaats: UMC St Radboud te Nijmege. Tijd: va 09.30 tot 16.30 uur. Meer iformatie: www.cmd.l. 13 oktober De kracht va schakels, symposium kiderocologie voor medici, paramedici, verpleegkudige e pedagogisch medewerkers. Locatie Aula, Seaatszaal, Radboud Uiversiteit Nijmege, Comeiuslaa 2. Meer iformatie: www.ikcet.l/iko. 15 oktober Ivitatioal Coferece Va kee, kue aar (blijve) doe i de kete va acute zorg georgaiseerd door het Lectoraat Acute Itesieve Zorg va 12.15-17.00 uur te Nijmege (Saadome, Weg door Jokerbos 90). I deze coferetie staat het thema borgig va keis e vaardighede i de acute zorg cetraal. Iformatie/ischrijvig: Veroica.varol@ha.l, secretariaat Lectoraat Acute Itesieve Zorg, tel 024-3530367. 16 oktober Het 8e CARS symposium: Arts & Aasprakelijkheid, Veiligheid i de kliiek. Vaaf 13.00 uur i het auditorium, route 296. Meer ifo: www.carssymposium.l. RUCO streeft aar eige gebouw Beoordele va foto s op de mammapoli. Met ee visiedocumet wil het Radboud Uiversitair Cetrum voor Ocologie zich met ieuw ela op de kaart zette. We wille patiëte de beste zorg biede é bij elke patiët keis opdoe, zegt RUCO-voorzitter prof. dr. Ha va Krieke. De ambitie is de zorg voor mese met kaker bijee te brege i ee ieuw gebouw. We zij goed bezig. Dat wille we beter zichtbaar make. Paul va Laere Eige weke gelede werd beked gemaakt dat het UMC St Radboud itesiever gaat samewerke met het Maasziekehuis Patei i Boxmeer. De ocologie is ee belagrijk oderdeel va deze samewerkig. Het Radboud Uiversitair Cetrum voor Ocologie was echter al eerder e i bredere zi bezig zich te bezie op de toekomst. De ocologie veradert. Meer mese krijge kaker e ze leve lager. Hoe gaa we al deze mese de beste zorg biede? Ee jaar gelede zij we begoe hierover ee ieuwe visie te otwikkele, vertelt patholoog prof. dr. Ha va Krieke. Ee werkgroep va het RUCO, aast Va Krieke bestaade uit iteriste prof.dr. Nicolie Hoogerbrugge, medisch ocologe prof.dr. Wiette va der Graaf e stafdirecteur strategie-otwikkelig ir. Roald Lolkema, rodde et voor de zomer ee visiedocumet af. Va Krieke: Alle vijfetwitig UMC-afdelige die zich bezig houde met ocologie oderschrijve dit documet. Ook de Raad va Bestuur heeft ethousiast gereageerd e het itegraal overgeome. Ze hebbe os gevraagd de eergelegde visie tot werkelijkheid te brege. W e d e k e s t e e d s v a u i t d e p a t i ë t h o e w e o p t i m a l e z o r g k u e g e v e. B e j e g e i g e b e g e l e i d i g z i j h e e l belagrijk Foto: Frak Muller Meselijke maat Va Krieke schetst de belagrijkste elemete va het visiedocumet. Os vertrekput is dat we de patiët cetraal stelle. Dat is i lij met het uitgagsput va het UMC als geheel. We deke steeds vauit de patiët hoe we optimale zorg kue geve. Bejegeig e begeleidig, dus de meselijke maat, zij heel belagrijk. Cruciaal is ook de koppelig va zorg e oderzoek. We wille patiëte het beste e het ieuwste biede é va elke patiët lere. Die twee doelstellige gaa heel goed same. Patiëte die bijvoorbeeld meedoe aa ee kliische trial waari we ee ieuwe behadelig oderzoeke, zij vaak beter af. Bie zo studie wordt alles zorgvuldig gedaa, met veel aadacht voor de deelemers. Tot het ieuwe beleid hoort ook ee verschuivig aar meer gewoe patiëte. Vroeger lag de adruk op complexe, bijzodere patiëte. Nu zegge we: om zorg te optimalisere moet je alle categorieë goed bediee. I geval va borstkaker bijvoorbeeld cocetreerde we os op joge patiëte, waarbij erfelijkheid ee rol speelde of iets speciaals aa de had was. Daardoor was het aatal patiëte beperkt. Nu zie we ook meer adere patiëte. Naast de ihoudelijke visie bevat het toekomstdocumet ook ee ifrastructureel pla: ee apart gebouw voor de ocologie. Va Krieke: We wille de ocologische poli s, dagbehadelige e screeig i éé gebouw bijeebrege. Daar budele we dus alle ocologische keis. Dat heeft bijvoorbeeld als voordeel dat heel gemakkelijk eve ee collega-specialist ka meekijke. Alle vorme va zorg, zoals ook psychosociale begeleidig, zij bie hadbereik. Oze ambitie is dat over drie jaar dat cetrum er staat. Dat is sel, maar volges Huisvestig iet omogelijk. We gaa de plae daarvoor u otwikkele, e hope dat we eid dit jaar de fiacierig rod hebbe e besluite kue eme. Top drie Het Ocologisch Cetrum wil zichzelf ook krachtiger da voorhee op de kaart zette. Daartoe is ee profilerigscommissie i het leve geroepe. Va Krieke: Qua aatal patiëte hore we tot de top drie va Nederlad. Dat geldt ook voor het aatal gehooreerde projecte bij het KWF. Verder lope we voorop i de ketezorg. We zij kortom goed bezig. Dat mag je best i de etalage zette, maar dat gebeurde vrij weiig. Misschie is dat ee beetje de Nijmeegse bescheideheid. Nu zegge we: zorg dat je goed bet, e maak dat ook zichtbaar. Begi volged jaar, 4 februari om precies te zij, zal het RUCO zichzelf e de ieuwe visie officieel presetere. Daar werke we u aar toe. Odertusse gaa we verder met verbeterig va de zorg. Dige kue echt beter. Mooi voorbeeld is de mammapoli, waar we ageoeg altijd op dezelfde dag de uitslag kue geve. We gaa dus ook iet stilzitte tot het ieuwe gebouw er staat. Soms hoor je: wij bouwe het beste ziekehuis. Maar ee gebouw is ooit het beste, het zij de mese die het doe. ieuwsladder R e s h a p e 2 0 0 9 : i t e r a t i o a l e coferetie Zorg 2.0 Het UMC St Radboud loopt als zorgistellig i Nederlad voorop i de otwikkelig va Zorg 2.0. Op 12 e 13 oktober orgaiseert het Radboud same met Acutezorg.l, Health Valley e het Natioaal ICT Istituut i de Zorg (Nictiz) de tweede editie va het Zorg 2.0-cogres: Reshape 2009. Deze coferetie geeft atwoord op drie vrage. Wat is Zorg 2.0 eigelijk e wat zij de meest opvallede (iter)atioale otwikkelige? (Hoe) ka ik deze ideeë e izichte toepasse i mij eige praktijk? Wat is de rol va sociale etwerke (als Hyves, Twitter, LikedI e Facebook) bie de gezodheidszorg? Er kome iteratioale sprekers (VS, Groot-Brittaië). Ook Bas Bloem, Ja Kremer e Lucie Egele va het Radboud verzorge ee lezig. Daaraast vidt de First Dutch Health 2.0 Challege plaats, waarbij (iter)atioale teams zorgiovaties bedeke e strijde aar de uitvoerig va hu idee. Locatie va het cogres: Triavium, Nijmege. Meer iformatie: www.reshape2009.com. N i e u w e l e e r s t o e l verstadelijke beperkige Dr. Hey va Schrojestei Latma-de Valk is per 1 ovember beoemd tot hoogleraar Geeeskude voor mese met verstadelijke beperkige. Dit is ee ieuwe leerstoel voor het UMC St Radboud e ee jog specialisme i de academische wereld. Va Schrojestei Latma zal werke aa ee kwalitatief goede e toetsbare gezodheidszorg voor mese met ee verstadelijke beperkig e de kwaliteite va het specialisme verakere bie de beroepsgroep va artse. De leerstoel is gehuisvest bij de afdelig Eerstelijsgeeeskude. L u i s t e r l i j g e o i m e e r d v o o r E l s B o r s t - p r i j s Op zaterdag 10 oktober wordt tijdes de Iteratioale Dag va de Palliatieve Zorg de Els Borst-prijs uitgereikt aa de drie beste iitiatieve voor de verbeterig va de zorg voor mese die ogeeeslijk ziek zij. Ee va de geomieerde is de Luisterlij Palliatieve Zorg, ee iitiatief va de afdelig Aesthesiologie, Pij e Palliatieve Geeeskude (APPG) va het UMC St Radboud e het Itegraal Kakercetrum Oost. Elke geomieerde is zeker va ee prijs, maar welke prijs dat is, is pas op 10 oktober beked. M e l d j e a a a l s v r i j w i l l i g e r Zeveheuveleloop Het UMC St Radboud is met igag va 2008 parter va de Stichtig Zeveheuveleloop. Voor de editie va 2009 komt de stichtig og vrijwilligers tekort. Be je parter, vried(i), studie- of huisgeoot va ee deelemer? Of wil je gewoo bijdrage aa het succes va dit uieke Nijmeegse sporteveemet? Meld je da aa als Radboudvrijwilliger. Voor iedere Radboud-vrijwilliger stort de Stichtig Zeveheuveleloop 20 euro bij het goede doel va het UMC St Radboud: Lope voor ieuw leve. Elke vrijwilliger krijgt als aadeke ee exclusief 7H-shirt. Iederee die miimaal 15 jaar oud is, ka zich voor éé of meerdere werkdage aamelde. Aamelde ka tot uiterlijk 1 ovember. Hoe? Zie het bericht va 28 september bij ieuws op itraet. 2 3

radbode 16-2009 iterview Hadeteam va start met symposium over hadletsel Nieuw bie het UMC St Radboud: het Nijmeegs Uiversitair Hadeteam (NUHT ). Ee team va medisch specialiste e paramedici, dat ijvert voor ee sterkere positie va de hadchirurgie. De officiële presetatie, op doderdag 8 oktober aastaade, is gekoppeld aa ee symposium-metworkshop over de behadelig va hadletsel e hadaadoeige. Mexicaase grieptoestade AD DEN HELD Prof. dr. Paul Spauwe, hoofd afdelig Plastische Chirurgie e Hadchirurgie i het UMC St Radboud, over de oodzaak va ee speciaal Hadeteam i Nijmege: De verwijspatroe voor patiëte die zich met hadletsel op de Spoedeisede Eerste Hulp meldde, ware iet altijd eve helder. Terwijl wij plastisch chirurge vode dat we juist séller betrokke zoude moete worde bij de behadelig va erstig hadletsel. Dit heeft geresulteerd i de oprichtig va het Nijmeegs Uiversitair Hadeteam (NUHT), ee samewerkigsverbad tusse de afdelige Heelkude, Orthopedie e Plastische Chirurgie, de revalidatieartse plus de betrokke paramedici. Expertisecetrum Naast ee betere doorverwijzig op de Spoedeisede Hulp, streeft het UMC St Radboud er met de oprichtig va dit Hadeteam ook aar om ee expertisecetrum te worde op het gebied va hadproblematiek. Dus zowel waar het gaat om hadletsel als om hadaadoeige. Hadtherapeut/fysiotherapeut Marijke Tolsma: Alle specialiste e paramedici, zoals fysiotherapeute e ergotherapeute, die auw zij betrokke bij de behadelig va hadletsel e hadaadoeige hebbe wij bie het Radboud oder éé dak. Dus patiëte met hadproblematiek kue hier iet allee terecht voor ee operatie, maar ook voor ee adequate (a)behadelig. Huisartse Doel va het symposium Wat is er aa de had? Treds va het Nijmeegse Hadeteam is om huisartse, revalidatieartse, bedrijfsartse e fysiotherapeute uit de regio beked te make met de ieuwste behadeltechieke bij hadprobleme. Dat zal oder meer gebeure aa de had va ee workshop. Spauwe: Wat wij met Preatale therapie komt ook meer uit de verf Op 17 september vod de duizedste bijeekomst plaats va de Nijmeegse Werkgroep Preatale Diagostiek e Therapie. Sids 1988 buigt ee multidiscipliair team va gyaecologe, eoatologe, kliisch geetici, kidereurologe, kidercardiologe, echoscopiste, maatschappelijk werkers ezovoort zich iedere doderdagmiddag gezamelijk over het te volge beleid bij zwagerschappe waarbij er afwijkige zij gecostateerd bij de foetus. Met als doel de best mogelijke behadelig va de zwagere vrouw e de best mogelijke begeleidig e odersteuig va de aastaade ouders. De Nijmeegse preatale diagostiek heeft hoge kwaliteit. Foto: Ja va Teeffele Alle specialiste e paramedici die auw zij betrokke bij de behadelig va hadletsel e hadaadoeige heeft het Radboud oder éé dak. Foto: Flip Frasse dit symposium wille bereike is tweëerlei. Eerzijds late zie: Wat wij als specialiste va het Nijmeegs Uiversitair Hadeteam zoal kue doe aa hadprobleme. Maar eve goed: Wat ka de huisarts zelf e waeer is het beter dat wíj daar als UMC bij betrokke worde. Wat veel voorkomede hadaadoeige, zoals ee peesschedeotstekig, ee lichte vigerverkrommig of hadotstekige, ka ee huisarts i de eige praktijk heel goed zelf behadele. Verbeterig Nog iet ees officieel va start, lijkt de oprichtig va het Nijmeegs Uiversitair Hadeteam, u al vruchte af te werpe. Spauwe: De doorverwijzig gaat steeds beter, er kome al meer complexe hadletsels oze kat op. Zo hebbe we et og ee patiët opgeome met ee zeer erstige freesverwodig va de wijs- e Vawege het uitzoderlijke jubileum va deze i Nederlad uiek breed samegestelde werkgroep volgde op 17 september op de reguliere besprekig ee miisymposium met ee terugblik op het verlede e vooruitblik op de toekomst. Aa de had va archiefstukke memoreert gyaecoloog Alex Eggik het moeizame begi va de werkgroep. Vawege de katholieke sigatuur va het ziekehuis lag preatale diagostiek destijds moeilijk. Immers, preatale diagostiek ka evetueel uitmode i ee beslissig de zwagerschap af te breke. Bezoeke aa de toemalige bisschop Gijse, aartsbisschop Simois e zelfs Rome ware odig om te kue starte. Voor evetuele afbrekig va zwagerschappe werde afsprake gemaakt met adere ziekehuize. Ee toetsigscommissie zag (e ziet og steeds) erop toe dat bij elk verzoek de procedure zorgvuldig is ageleefd. Die moeizame start, stelt kliisch geeticus dr. Coy va Raveswaaij die tot ee paar jaar gelede deel uitmaakte va de werkgroep, heeft overiges mede bijgedrage aa de va meet af aa hoge kwaliteit va het werk va de Nijmeegse preatale diagostiek. We moeste os immers voortdured veratwoorde. I twitig jaar tijd zij de techische mogelijkhede va de werkgroep flik toegeome. Oder adere de komst va 3D echoscopie, QF-PCR, micro-array diagostiek e ECMO hebbe zowel de diagostische mogelijkhede als de mogelijkhede tot opvag a de geboorte sterk verruimd. Wat gebleve is, is de hoge kwaliteit, de zorg e de zorgvuldige e uitgebreide voorlichtig aa de aastaade ouders. Tot e met de azorg, dat wil zegge de vraag Wat bij ee volgede zwagerschap?, beadrukke de diverse sprekers. Vooruitblikked stelt gyaecoloog prof. dr. Fred Lotgerig te slotte dat de voorgeome aastellig va ee hoogleraar foetale geeeskude ervoor zal zorge dat ook het oderdeel preatale therapie i de aam va de werkgroep de komede jare meer uit de verf zal kue kome. MD de middelviger. Die patiët was door de arts va de Spoedeisede Hulp direct doorgestuurd aar Plastische Chirurgie. Ee juiste beslissig. Wat absolute voorwaarde voor het behoud va beide vigers is i zo geval, dat daar éérst ee goede bedekkig op komt va huid e oderhuids weefsel. Dus dat gaa we zo dadelijk op de OK doe. Daara ka de chirurg zich da evetueel met os og buige over het herstel va botte e peze. Symposium Wat is er aa de had? Treds, doderdagavod 8 oktober, aavag 17.00 uur, Studiecetrum Medische Weteschappe UMC St Radboud. Huisartse, bedrijfsartse e fysiotherapeute kue zich ischrijve via de lik Wat is er aa de had? Treds. Meer iformatie: 024-361 96 71. Het ergste is als mese iet va hu foute lere Vervolg va pagia 1 klachtebemiddelaar betrokke zij. Wat ook hier is het cotact tusse de patiët e de professioal cruciaal. Zij hebbe ee vertrouwesrelatie opgebouwd, waari ee breuk is otstaa. De ervarig leert dat waeer ee arts sel i gesprek komt met de patiët, dit eorm helpt om het vertrouwe te herstelle. De patiët begrijpt da vaak eerder dat er obedoeld schade op ka trede. Alle meldige kome bie bij het Istituut voor Waarborgig va Kwaliteit e Veiligheid (IWKV), waaroder ook de DIM-meldige (decetraal melde va icidete). DIM-meldige worde iter door medewerkers gedaa e gaa over icidete, maar ook over verkeerd istrumetarium dat icidete i de had werkt. Samsom: Op alle data die bij het IWKV biekome ka ee systematische aalyse worde losgelate, waardoor we ee goed beeld krijge welke kwaliteit va zorg afdelige verlee. Zo kue we vaststelle of icidete moete leide tot ieuw UMC-breed beleid. Loes Giele, verpleegkudige Kidergeeeskude, beleefde ee vakatie waari de Mexicaase griep domieerde. Niet ziek e opgeslote i ee kamertje. Slape op ee plak, door ee barbaarse medische mole e met loeiede sirees va ziekehuis aar ziekehuis. Om doldriest va te worde. N e l l e k e D i i s s e Bij de gresovergag Cambodja-Vietam gig het mis. Loes Giele, verpleegkudige op Kidergeeeskude, e haar vried reisde per bus e leverde doodgemoedereerd hu paspoorte bij de gres i. Toe ik door de Vietamese douae was, zag ik mij vried iet meer. Wat bleek: ze hadde hem meegeome, omdat hij koorts zou hebbe: 38,2. Toe ik teruggig vod ik mij vried met modkap op bij de grespost. Ik kreeg er ook metee ee. Da sta je wel gek te kijke, we ware helemaal iet ziek. Er kwam og ee Egels stel bij, ook met modkapjes op. Wat schetst a ee paar uur hu verbazig: er komt ee ambulace aarijde met ee ma totaal gehuld i beschermede kledig. Met z vijve imiddels had zich ook ee Aziaat bij het groepje gevoegd werde ze met loeiede sirees aar ee ziekehuis i the middle of owhere gebracht. Helemaal achteraa i het ziekehuiscomplex krege ze ee kamertje met de macabere tekeig va ee doodskop aa de buitewad. De temperatuurmetig bij de vried va Loes gaf ee gustige uitslag: 37 grade. Niks aa de had, dachte we. Maar ee hoor, we mochte iet weg. Bij mij vried werd bloed, met ee scheermesje, afgeome e i ee buisje gedaa waar gewoo lucht bij ko. Het lekte aa alle kate. Er werde logfoto s gemaakt e ze moeste urie hebbe. Op het kamertje was ee douche e toilet, maar het slaapcomfort liet te wese over: twee eepersoos beddeplake voor vier persoe e verder iets. s avods arriveerde og ees zeve toeriste, waaroder toevallig og ee joge uit Nijmege. Bruie e groee pille Na ee Spartaase achtrust voelde de toeriste zich iet echt topfit. Spierpij va de beddeplakjes e leve op water e rijst had he gee goed gedaa. Opieuw werd de temperatuur gemete. Die was bij iederee goed, maar 37,2 bij mij vried vode ze te hoog, vertelt Loes. s Avods hoorde we dat we og ee acht moeste blijve. Om razed va te worde. De volgede dag pakte zij hu rugzakke welgemoed i. Maar dat was te optimistisch. Het werd wachte, wachte e og ees wachte. Loes: We hebbe ze helemaal gek gemaakt door ze costat lastig te valle met vrage. Uiteidelijk mochte de Egelse gaa e wij werde met ee ambulace aar ee ader ziekehuis gebracht, waar s avods og meer toeriste bijkwame. Met de joge uit Nijmege deelde we de kamer. Ee emmer met water om te wasse e ee gat i de grod was oze toilet. Opieuw werde de bloeddruk e de temperatuur gemete. Bij het afleze moeste we de verpleegkudige erop wijze dat ze de thermometer op de kop hield. De temperatuur was 37 grade, maar er werd toch bloed geprikt e mij vried kreeg tamiflu. De dag era kreeg hij ook bruie e groee pille, voor de lever e tege hoeste. Die hebbe we door de wc gespoeld. Niemad kwam kijke. Op ee stuk papier moeste we zelf de symptome opschrijve. Die ware er dus iet. Maar i het dossier stod wel dat mij vried hoge koorts had, hoestte e hoofdpij had. Gevageisstraf De twee hadde elke dag cotact met Iterpolis e de ambassade. Iterpolis zorgde ervoor dat ze aar ee groter ziekehuis i Ho Chi Mih werde gebracht. Ee dodemasrit. Ee rit die ormaal vier uur duurt, legde maamaetjes i twee uur af. Toe we arriveerde kwam ee Frase arts i de ambulace. Eidelijk iemad waarmee we kode prate, wat i de twee ziekehuize sprak iemad Egels. Na oderzoek bleek er iderdaad iets aa de had e kode we gaa. We hadde imiddels twee bieladse vluchte gemist e de derde kode we ook iet meer hale. Uiteidelijk beslote we aar Kuala Lumpur te vliege. De schrik sloeg de twee om het hart toe ze i het vliegtuig ee formulier moeste ivulle met de vraag of ze met de Mexicaase griep i aarakig ware geweest. Op liege stod ee gevageisstraf. Twijfel alom. Opgeslote i ee ziekehuis of ee gevageisstraf op je hals hale? We hebbe de gok gewaagd e ee igevuld. Op het vliegveld stode, et zoals i veel Aziatische lade, scas die warme lichaamsdele detectere. Gelukkig gig het goed, maar ee echt vakatiegevoel hadde we iet. Achteraf kue we er om lache, e ook daar werkte het af e toe op oze lachspiere. Soms ware we zo opgefokt dat we vreselijk tekeer gige e scholde; ze verstode os toch iet. Die mese keke os echt aa va: dit is heel ormaal, zit je iet zo op te fokke. Het was bizar. 4 5

i bedrijf Fietsmarkt Beter fietsed aar het Radboud Op 19 september was er op de Waalkade de jaarlijkse fietsmarkt. Ook het UMC St Radboud was vertegewoordigd. Zo duized mese bezochte de Radboudstad waar uitleg werd gegeve over het fietsbeleid va het UMC. Het doel was om het fietse aar het werk te promote, vertelt Gerard Pesma, als OR-lid actief voor het fietsbeleid. Met de stad kode we het succesvolle fietsbeleid va het UMC bij de gemeete e adere werkgevers oder de aadacht brege. Er werde daarbij flyers (Beter fietsed aar het Radboud!), Radboud-bidos e appels uitgedeeld. Ook was er ee demostratie om de fitheid va fietsers te mete, verzorgd door ispaigsfysioloog prof.dr. Maria Hopma e haar team. We hebbe studete op ee fietsergometer late fietse, waarbij de belastig steeds zwaarder werd, vertelt ze. Naast de fitheid hebbe we ook oderdele va de logfuctie, ECG e hartfrequetie gemete. Bezoekers kode ook deze fietstest doe. Op 22 september werde op de brug aar het Persoeelsrestaurat ogmaals appels e fietsflyers uitgedeeld. De flyer is ook i te zie via itraet, zie het ieuwsbericht over de fietsmarkt va 14 september. GM Meest patiëtvriedelijk Foto: Ja va Teeffele Radboud otvagt opieuw ivf-prijs Foto: Elle Ehreburg Voor de vierde keer op rij heeft het ivf-cetrum va het UMC St Radboud de tweejaarlijkse Dutch Ifertility Award i otvagst moge eme. Deze prijs is bestemd voor het meest patiëtvriedelijke ivf-team va Nederlad. I 2002 riep Freya, de patiëtevereigig voor mese met vruchtbaarheidsprobleme, de prijs i het leve. De toekeig is gebaseerd op ee equête oder patiëte va de Nederladse ivf-cetra. Het Radboud scoort hoog op de digitale ivf-poli. Maar ook de warme e persoolijke betrokkeheid va alle teamlede gooit hoge oge; de patiëte voele zich iet als ummer behadeld. Geëquêteerde ware daaraast erg te spreke over de iteractieve voorlichtigsavode voor ivf-pare. Names het hele team am prof.dr. Ja Kremer, hoofd ivf-cetrum, de prijs i otvagst. Kremer: Al jare is patiëtgerichtheid het speerput va os beleid e het is da ook erg leuk voor os team als dat erked wordt. Het is eigelijk de mooiste prijs die je kut krijge. Het past ook i wat we eigelijk met het hele Radboud wille bereike. De uitreikig was zaterdag 19 september op de jaarlijkse Freya-Fertifair i Lutere. RB STEPS 2009 Iteratioaal semiar kidertraumatologie Zo 60 kiderchirurge i opleidig, afkomstig uit diverse lade i Europa, Azië e Afrika, bezochte va 24 tot e met 26 september STEPS 2009. Dit jaarlijkse iteratioale semiar voor kiderchirurge vod ditmaal plaats i Nijmege. Het chirurgisch hadele bie de kidertraumatologie verschilt soms behoorlijk va dat bij volwassee, vertelt kiderchirurg Reé Wije. Same met zij collega s Ivo de Blaauw e Daiël Aroso stod hij garat voor de orgaisatie va STEPS 2009. Bij kidere zij de weefsels aders. De botte i de arme e bee, bijvoorbeeld, hebbe og groeischijve. Bij weke deletraumata, zoals ee gescheurde milt, ku je bij kidere veel terughoudeder zij met chirurgisch igrijpe da bij volwassee. Het is uttig om tijdes de opleidig hier ee keer expliciet de aadacht op te vestige. Met ame voor he die i hu latere loopbaa zowel volwassee als kidere gaa behadele. Vadaar dat STEPS dit jaar de kidertraumatologie als oderwerp heeft. Sprekers uit bie- e buitelad, waaroder vier uit het UMC St Radboud zelf, gave gedurede twee dage state of the art-lezige over uiteelopede aspecte va de kidertraumatologie als bradwode, vaataadoeige, herseaadoeige e atuurlijk botbreuke. Daaraast was er voor ee deel va de semiargagers éé dag ee praktische workshop waarbij zij zich met behulp va kustledemate kode bekwame i het operere va fracture va het dijbee e de elleboog. MD UMC Carréloop Team 18 wiaar Bija hoderd ethousiaste medewerkers liepe op 19 september om het hardst door de oderaardse gage va het UMC St Radboud. Het was de tiede UMC Carréloop, ee estafette va 4 x 800 meter, georgaiseerd door Hardlopers I Traiig (HIT). Wiaar werd team 18: Rob va Vliet (Psychiatrie), Marieke va der Graaff (Neurologie), Mariska Jasse (Neurologie) e Luc Verhamme (Mod, kaak- e aagezichtschirurgie).hitvoorzitter Diae va Drute reikte het team de wisseltrofee uit e ee feestelijke taart. Hospitality-officer Ja Jaap Schmitz deed er ee schep boveop met ee eorme fles champage. Foto: Ja va Teeffele I totaal dede 23 teams mee, met elk miimaal twee vrouwe. Het was ee spaede strijd va stokjes doorgeve e egetiggrade-bochte parere. De opkomst va supporters was groot. Rije dik moedigde ze de lopers aa. De orgaisatore, ic-verpleegkudige Adra Walhout e seior verpleegkudige Jolada Terlouw, kijke er tevrede op terug. RB Stichtig Patiëtefods Ziekehuisbrede projecte I 1981 is de Stichtig Patiëtefods opgericht met als oogmerk: i positieve zi meewerke aa het behadeligs- e wooklimaat va patiëte va het Radboudziekehuis. Het aavagskapitaal kwam uit ee aatal broe e is destijds aagevuld met ee forse doatie va de Reiier Poststichtig. Het geld i dit fods is bedoeld voor ziekehuisbrede projecte, zegt Adries Hoitsma, hoogleraar Orgaatrasplatatie e same met Alwi Vos, tactisch maager Psychiatrie, beheerder va het fods. Same vorme ze het bestuur va het Patiëtefods, ee fuctie die ze recet hebbe overgeome va Æmiel Kerckhoffs e Frak Gribau. Va gelde uit het fods moete vooral patiëte profijt hebbe. Afdelige die ee idee hebbe voor ee ziekehuisbreed project moge bij os ee voorstel idiee, aldus Hoitsma. Voorstelle die zij opgehage aa patiëte met specifieke aadoeige, ik oem maar wat: ee ierziekte of leveraadoeig, waarva verwacht mag worde dat ee afdelig dat zelf fiaciert, zulle waarschijlijk iet gehooreerd worde. Ideeë die voor meer algemee patiëtegroepe voordeel oplevere make de meeste kas. Voor meer ifo kut u belle met Adries Hoitsma of Alwi Vos. Projecte graag schriftelijk (e-mail) idiee bij Adries Hoitsma, Nierziekte route 464. ND NCEBP weteschapsdag Let s Move! Paul Smits, directeur NCEBP e teisspeler Jacco Eltigh (rechts). Hij sloot de dag rod het thema bewege af. Elk jaar orgaiseert het Nijmege Cetre for Evidece Based Practice (NCEBP) ee weteschapsdag om de oderlige samewerkig tusse seior oderzoekers e promovedi te versterke. Dit jaar was de weteschapsdag op 11 september e stod i het teke va bewege. Oderzoekers belichtte i voordrachte dit thema vauit hu oderzoeksprogramma s. Prof. dr. Joh Morley va de St Louis Uiversity rodde de ochted af met ee key ote lecture over het belag va bewegig voor ee goede gezodheid. s Middags ware er workshops, waaraa het PhD coucil va het NCEBP traditiegetrouw ee bijdrage leverde. Dit jaar met de goed otvage workshop the art of etworkig. Ee vast agedaput is het uitreike va de NCEBP PhD-award voor het beste proefschrift va het afgelope jaar. Uit de vijf geomieerde proefschrifte heeft de jury uaiem gekoze voor het proefschrift va dr. Maud Graff, getiteld Effectiveess ad efficiecy of commuity occupatioal therapy for older people with demetia ad their caregivers. Aa de award is ee beeldje va de kusteares Aimee Remrev e ee geldbedrag verbode. De dag werd afgeslote door de bekede teisspeler Jacco Eltigh, opieuw rod het thema bewege. Voor topprestaties moet je i bewegig kome. Dit geldt ook voor het NCEBP! MW Medisch é psychologisch, meer da logisch De Raad va Bestuur wil het aatal vrouwelijke hooglerare i drie tot vijf jaar verdubbele. Afgelope maad zij er ee paar vrouwe beoemd. Eé va he is Judith Pris va Medische Psychologie. Jaie Meusse Bij positieve discrimiatie deke mese vaak: Ze hebbe ee vrouw beoemd, maar iet de beste kadidaat. Dat moet atuurlijk wél samegaa, zegt Judith Pris. Slechts 10 procet va de hooglerare is vrouw, afdeligshoofde zij op éé had te telle. Daarom is het belagrijk dat er geïvesteerd wordt i de groep vrouwe die zo fuctie wél ambieert. Vrouwe wachte vaak tot ze gevraagd worde, waar mae dat direct kebaar make. Ze moete zich meer bewust worde va hu kwaliteite. Daarom is het goed dat het vrouweetwerk va medisch specialiste is opgezet e dat de Raad va Bestuur zich ispat om meer vrouwe aa de top te krijge. Het zal og eve dure voordat er ee evewichtige verdelig is, maar wel goed dat er aa gewerkt wordt. Het is gezod voor ee orgaisatie, zoals het ook goed is dat er verschillede leeftijdscategorieë vertegewoordigd zij bie ee afdelig. Zelf is ze olags beoemd tot hoogleraar é afdeligshoofd. Medische Psychologie richt zich op patiëte kidere, volwassee e oudere - die hier oder behadelig zij voor lichamelijke klachte: chroische aadoeige, ocologische probleme of bijvoorbeeld overklaarbare lichamelijke klachte. Oze psychologe kome op vrijwel alle afdelige, werke altijd same i multidiscipliaire teams. Volges haar heeft eederde va de patiëte met lichamelijke aadoeige last va psychische probleme of problematisch ziektegedrag. Gedrag ka tot ziekte leide, e ziekte tot gedrag. Gedrag ka va ivloed zij op het behadelresultaat. Gedrag ka ook ee symptoom va ziekte zij. Het is belagrijk dat artse e verpleegkudige hier oog voor hebbe. Wij begeleide he daarbij e waar odig zette we specifieke behadelig i. De titel va os bedrijfspla luidt da ook: medisch é psychologisch, méér da logisch. I vroeg stadium sigalere I het verlede kwam de afdelig pas bij probleemgedrag i actie. Nu probere we al i ee vroeg stadium te sigalere welke patiëte risico lope. Sommige ocologische patiëte hebbe bijvoorbeeld a vier jaar og te veel last va agst voor ee recidief. Collega s hebbe al voor diverse ziektebeelde, zoals COPD e reuma, risicoprofiele otwikkeld. Patiëte vulle i ee vroeg stadium vragelijste i, zo zie je wie er risico lope. He ku je i de gate houde e evetueel vroegtijdig hulp aabiede. Pris vertelt dat er bie haar afdelig ook diverse studies lope aar e-health-therapie, bijvoorbeeld bij borstkaker of diabetes. Daarbij kijke we of programma s via iteret eve effectief zij als idividuele begeleidig of groepssessies. Goedkoper, maar op deze maier bereik je ook gemakkelijker adolescete e jog volwassee, die Betere diagostiek bloedziekte dakzij gevodst De bloedziekte MDS (myelodysplastisch sydroom) is moeilijk te diagosticere. De vodst va ee ge dat betrokke is bij het otstaa va de ziekte ka hieri verbeterig brege. De vodst lijkt ook belagrijk voor de keuze va behadelig bij acute leukemie. Marte Dooper De bloedziekte MDS heet wel ee voorstadium va leukemie te zij. Net als bij leukemie heeft bij MDS éé afwijkede stamcel de vormig va de ieuwe bloedcelle overgeome, legt Joop Jase, verbode aa het Cetraal Hematologisch Laboratorium, uit. Aders da bij leukemie, waarbij de ieuwe bloedcelle zo sel worde aagemaakt dat ze gee tijd krijge uit te rijpe, kue bij MDS de ieuwe bloedcelle og wel uitrijpe. De aadoeig veroorzaakt da ook lage tijd gee lichamelijke klachte. Echter, uiteidelijk is de progose op de lage termij, zeg 15 tot 20 jaar, voor alle patiëte slecht. Ook lope patiëte kas dat de ziekte overgaat i acute leukemie. Behadelig va MDS is moeilijk, de meeste patiëte zij op leeftijd e kue daardoor de zware behadelig iet aa. Judith Pris is olags beoemd tot hoogleraar é afdeligshoofd Medische Psychologie. Ook de diagostiek va MDS is vaak moeilijk, vult Jases collega Saskia Lagemeijer aa. De diagose wordt gesteld op basis va ee verstoord bloedbeeld. Aagezie de ziekte echter lage tijd mild ka verlope is die verstorig vaak moeilijk vast te stelle. Zowel voor de artse als de patiëte ee obevredigede situatie, wat het gaat wel om ee ziekte die op termij fataal afloopt. Ge TET2 bevat fout De vodst va ee ge dat betrokke is bij het otstaa va MDS ka hieri veraderig brege. Same met de afdelige Humae Geetica e Kliische Hematologie doe we al jare oderzoek aar de geetische oorzake va tal va bloedziekte, schetst Jase de achtergrod. Voor de ziekte MDS heeft dit u ook ee positief resultaat opgeleverd. We kode aatoe dat het ge TET2 bij ogeveer ee kwart va de patiëte ee fout bevat. Iteressat daarbij is dat vooral de patiëte bij wie het bloedbeeld het mist afwijked is, e bij wie tot u toe de diagose dus het moeilijkst met zekerheid te stelle is, het vaakst ee fout i het TET2 ge drage, merkt Lagemeijer op. Dat maakt Foto: Ja va Teeffele veel achter hu computer zitte e mider toegakelijk zij voor hulpverleig. Ook bie het oderwijs is Medische Psychologie actief. Niet allee op het eige vakgebied. We geve ook veel commuicatietraiige met simulatiepatiëte, wat daar valt og veel te wie. Stel dat iemad ee kieoperatie odergaat met het idee dat hij daara weer voetbalt, terwijl de orthopeed al blij is als hij weer gewoo ka lope. Vul het zelf maar verder i Ze vidt het goed dat er met de ivoerig va Pricipal Lecturers geïvesteerd wordt i topdocete. I de patiëtezorg krijg je waarderig va patiëte, i oderzoek met publicaties. Het oderwijs is lag odergewaardeerd, terwijl het hard werke is om positieve feedback te krijge va studete. Bovedie is het ee belagrijke kertaak, het zij immers wel de mese die straks de praktijk vorme. de vodst metee va kliisch belag. De diagostiek wordt u ee stuk gemakkelijker. Om diagostiek op basis va oderzoek aa TET2 i de kliiek te kue toepasse, moet er wel ee sellere test kome waarmee afwijkige i het TET2 ge kue worde aagetood, tempert Jase de verwachtige. De vidig va de Nijmeegse oderzoekers, gepubliceerd i het hoogaageschreve vakblad Nature Geetics, reikt zelfs verder da MDS. We hebbe imiddels ook aagetood dat ogeveer 10 procet va de patiëte met acute myeloïde leukemie eveees ee fout i het TET2 ge draagt, vertelt Jase. E het lijkt erop dat dit juist de patiëte zij met de slechtste progose. Als we dit i de abije toekomst echt hard kue make, beteket dit dat i de kliiek oderzoek aar foute i het TET2 ge gebruikt kue worde bij het afwege op welke maier ee patiët met acute leukemie het beste behadeld ka worde, blikt Lagemeijer vooruit. Daaraast gaa we verder uitzoeke wat de precieze fuctie va het TET2 ge is e hoe foute i het ge leide tot MDS e acute leukemie. Dat ka op de duur de weg wijze aar ieuwe of betere vorme va behadelig. 6 7

reportage Op de verkoeverkamer kome mese met allerlei aadoeige uitslape a ee operatie. Dat vraagt om verpleegkudige met ee brede achtergrod: va alle specialisaties moete zij iets wete. Maar ook om verpleegkudige die i ee kort cotact toch ee heel itese bad kue opbouwe met ee patiët. De verkoeveropleidig bereidt he daar op voor. Femke va de Berg Het is 14.00 uur s middags. Op de algemee verkoeverkamer heerst ee seree rust. Ee zevetiejarige joge ligt bij te kome va ee ruggeprik e ee beemergpuctie. Eve verderop woelt ee oudere ma orustig oder zij lakes. E Gerda Schelligerhout streelt de arm va haar dochter Camilla. Het blode meisje heeft vuurrode wage; ze is zojuist va de operatiekamer de verkoeverkamer op gerede. Hoe voel je je u?, vraagt IC-verpleegkudige Judith Beurskes aa de egejarige. Wel goed, hoor, formuleert Camilla, ee beetje traag og. Da, met ee vies gezicht: Allee ruik ik og steeds dat rare middeltje. Dat komt va de arcose, legt Beurskes uit. Die geur verdwijt vazelf weer. Hoe is het verder gegaa? Viel je sel i slaap? Ja, heel sel, bevestigt Camilla. Ik heb ook lekker diep geslape. De dokters hebbe ee hapje va mij iere geome voor oderzoek, omdat ik te veel eiwitte e rode bloedcelle verlies. Maar ze wete iet precies wat er aa de had is. Gelukkig heb ik helemaal iets gevoeld. Zo hoort dat ook, atwoordt Beurskes. Nou, blijf og maar eve lekker ligge. Als het goed blijft gaa, mag je zo direct terug aar de afdelig. Holle of stilstaa Werke op de verkoeverkamer beteket i de praktijk vaak: holle of stilstaa. Het ee momet hebbe de verpleegkudige alle tijd om ee praatje te make met ee patiët, het volgede momet is het alle hes aa dek. Om te wete waeer het spitsuur begit, houdt Beurskes de plaig va de operatiekamers auwletted i de gate. Op ee computerscherm ka ze zie welke patiëte waeer zulle arrivere. Over ee half uurtje kome er meerdere patiëte ogeveer tegelijkertijd va de OK af, vertelt ze. Dat beteket dat we da met z alle i de startblokke moete staa om de ieuwkomers op te vage. E iderdaad, rod half drie is het iees ee drukte va belag. I ee Verpleegkudige op de verkoeverkamer moete kue isprige op overwachte situaties. hoog tempo worde achter elkaar vijf patiëte biegerede. Verpleegkudige Gerard Wouters overlegt eve kort met ee aesthesioloog, die metee daara de deur weer uit vliegt. Op aar de volgede operatie. Op de verkoever zij de verpleegkudige itusse bezig de ieuwe patiëte goed te istallere Dat houdt i: medicatie geve, ifuse, katheters of woddrais cotrolere, patiëte aasluite op ee moitor. E i sommige gevalle beteket dat: de patiët og ees lekker toedekke. Het is maar et wat voor igreep iemad achter de rug heeft e hoe hij daar op reageert, aldus Toie Brad, operatioeel maager a.i. De verpleegkudige die hier werke, moete daarom va alle markte thuis zij. Ze diee va alle specialisaties iets te wete. Bovedie moete ze zelfstadig e stressbestedig zij e kue isprige op overwachte situaties. Het wil bijvoorbeeld og wel ees gebeure dat patiëte die va de OK kome het iees vreselijk beauwd krijge. Da moet je wel metee hadele e op de kap gaa beademe. Ook het hadele bij ee abloedig e goede pijbestrijdig geve zij belagrijke oderdele va het vak. Nieuwe maier va opleide Om aakomede verkoeververpleegkudige (ofwel: recoveryverpleegkudige) de geweste brede achtergrod te geve, starte het UMC St Radboud e de Hogeschool va Arhem e Nijmege i december met de verkoeveropleidig, die opestaat voor mese met ee hbo-v-diploma. Deze duurt aderhalf jaar; de Beroepsvereigig Recovery Verpleegkudige vraagt ladelijke erkeig aa. Op dit momet hebbe verpleegkudige die hier werke ee IC-opleidig of eejarige specialisatie tot verkoeververpleegkudige achter de rug, vertelt Brad. Daaraast kee we verschillede aadachtsvelders : verpleegkudige die de actuele otwikkelige i ee bepaald specialisme bijhoude e hu collega s daarover iformere. Zo garadere we dat iederee bijblijft. Oze IC-verpleegkudige zij als eige ook izetbaar op 8 Foto s: Frak Muller Verkoeververpleegkudige is va alle markte thuis de 24-uursverkoever, waar patiëte kome die kortdurede complexe zorg odig hebbe. Bijvoorbeeld omdat ee va de vitale fucties tijdelijk moet worde overgeome. Het bijzodere va oze ieuwe opleidig tot recoveryverpleegkudige is dat we deze opzette als éé ieuwe deskudigheid. Oderwerpe die aa de orde kome i de opleidig, zij oder adere: bewakig, het overeme va de vitale fucties, verkoeverzorg. Stages zij ee belagrijk oderdeel va de opleidig. Ee recoveryverpleegkudige ka straks alle patiëte op de verkoeverkamer verzorge, iclusief de 24-uursverkoever. Dat is ee ieuwe otwikkelig. O o k v a e e l u i s t e r e d o o r o f e e a a i o v e r d e b o l k a p t e e mes op Ook praktisch gezie is het hadig als medewerkers straks allemaal overal izetbaar zij. Brad licht toe: Over aderhalf jaar gaa we verhuize aar de ieuwbouw e krijge we vier bedde extra op de 24-uursverkoever. Ook worde de diverse verkoeverlocaties da geïtegreerd. Op dit ogeblik heeft het ziekehuis er maar liefst zes: eetje voor KNO/Mod- e Kaakchirurgie, ee voor Neurochirurgie/Neuroplastische Chirurgie, ee verkoever voor Orthopedie, ee voor Oogheelkude, ee bij Cetrale Dagbehadelig e, tot slot, de algemee verkoeverkamer voor de specialisme Algemee Chirurgie, Urologie, Gyaecologie e Kidere (va couveuse tot e met jogvolwassee), waar ook de 24-uursverkoever bij hoort. I totaal zij er u 37 bedde. De 47 verpleegkudige va het huidige team zij izetbaar op alle locaties, met uitzoderig va de 24-uursverkoever, waar allee IC-verpleegkudige werke. Brad: I de abije toekomst zulle we echter ieuwe collega s odig hebbe die zowel op de gewoe als op de 24-uursverkoevers kue werke. Kortom: de ieuwe opleidig komt op ee goed momet! Uitbreidig holdigfucties I de ieuwbouw wordt ook de holdig dat is de plek waar de patiëte wachte op de aesthesioloog, alvores ze de operatiekamer igaa uitgebreid met ieuwe fucties. Het is hier op de holdig oze vooraamste taak om patiëte gerust te stelle, vertelt de holdigverpleegkudige. Als ze bij os kome, zij ze gesedeerd e vaak agstig. Wij probere ze wat af te leide gedurede de tijd dat ze moete wachte. Ook krijge de patiëte warme moltos e ee muts op. Op de ieuwe holdig kome meer mogelijkhede: ifuse ibrege, lokale aesthesie toediee of patiëte aasluite op ee moitor, vult Toie Brad aa. Bovedie zal de ruimte prettiger oge da de huidige holdig. Wat al hebbe we os best gedaa deze zo gezellig mogelijk te make, het blijft toch ee holle ruimte zoder daglicht e met ee galmede akoestiek. Waar bovedie soms ook og filevormig otstaat als operaties uitlope. Da staa de bedde hier i de rij. Dat wil je patiëte eigelijk iet aadoe. Ze voele zich toch al iet zo prettig als ze hier ligge. Dat laatste ka Hilda Rikke allee maar beame. De patiëte, die holdigverpleegkudige begroet als ee oude bekede, is i afwachtig va ee igreep waarbij er spoze verwisseld zulle worde vawege ee amputatie va ee deel va de voet. Die spoze zorge ervoor dat bacterië e vocht beter worde afgevoerd, waardoor het weefsel vlotter ka herstelle, vertelt ze tamelijk moter. De spose moete regelmatig vervage worde. Vorige week was ik hier daarom ook al twee keer. Toe zag ik veel meer tege de igreep op da u. Op de ee of adere maier we je eraa. Al be ik toch blij dat ik hiera waarschijlijk og maar ee keer hoef terug te kome. Disciplie Eve later komt de aesthesioloog bie. Vervolges wordt de patiëte de operatiekamer igerede. Daar D e i e u w e v e r k o e v e r - o p l e i d i g g a a t i d e c e m b e r va start voere de medewerkers eerst og ee time-out uit, weet Brad. Aa de had va ee speciale checklist cotrolere ze of ze de juiste patiëte voor de geplade igreep voor hu eus hebbe. Op het momet dat ee patiët de sluisdeur doorkomt op weg aar de holdig, heeft oze receptioiste trouwes ook al ee lage checklist doorgeome. Kloppe het polsbadje e de aam aa het bed? Heeft de patiët atibiotica gehad? Zij sierade e piercigs af? Is de patiët uchter? Is er ee ifuuspaal aawezig? Alles wordt gecotroleerd. Ook a de igreep, op de verkoeverkamer zelf, hoort het cotrolere va gegeves é medicatie er weer bij. Zeker op de algemee verkoever, waar het ee kome e gaa va patiëte is. Dat je zestie keer op ee dag medicatie moet verstrekke, is gee uitzoderig. Omdat de medicatie iet door de apotheek wordt aageleverd i afgemete porties, moet je steeds opieuw zelf de juiste hoeveelheid berekee e late cotrolere door ee collega. Die disciplie moet je wel opbrege, wat veiligheid gaat voor alles. Als je dat kut, is de verkoever ee geweldige werkplek, zegt oudgediede Gerard Wouters terwijl hij zij stoel parkeert bij het bed va ee jogema die kreut i zij slaap. Je treft de patiëte op ee kwetsbaar momet i hu leve. Dat maakt ze opehartig. Ze dele soms hu hele levesgeschiedeis met je. Ik luister daar graag aar. Ik beschouw het als mij taak om patiëte veiligheid te biede. Op de eerste plaats door mij verpleegkudig hadele, maar ook door er gewoo te zij e te luistere. Wat ook va ee luistered oor, ee aai over de bol of ee steutje i de rug ka ee mes opkappe. Operatioeel maager a.i. Toie Brad: Ee recoveryverpleegkudige ka straks alle patiëte op de verkoeverkamer verzorge, iclusief de 24-uursverkoever. 9

oderzoek CT of gee CT? Dat is de vraag Wel of gee CT-sca make? Die vraag klikt regelmatig op de Spoedeisede Hulp als er ee patiët is biegebracht a ee flik ogeval. Het oderzoek va Moique Brik e Jaap Deuk maakt het ee stuk gemakkelijker op deze vraag ee passed atwoord te geve. Zij promoveerde respectievelijk op 16 e 30 september. Dit leidde tot het opstelle va ee beslisboom die aa de had va gegeves als leeftijd, ee laag hemoglobiegehalte, afwijkige op de rötgefoto s e ee verlaagd bewustzij bij biekomst op de Spoedeisede Hulp, aageeft of het wel of iet zivol is ee aavullede CT-sca te make bij de betreffede patiët. Deuk: Uit de berekeige die we hebbe gemaakt blijkt dat de kas ee letsel te misse bij patiëte bij wie volges de beslisboom gee CT-sca gemaakt hoeft te worde zeer klei te zij, ee paar procet. Bovedie gaat het da bija allee om letsels die iet va ivloed zij voor de directe behadelig. Zou deze beslisboom bij al oze patiëte zij gebruikt, da zou bij ogeveer ee vijfde va he gee CT-sca gemaakt zij. Mider CT-scas beteket tijdwist, kostebesparig e voor de patiët mider straligsbelastig. Ofschoo de effecte (e de precieze koste e bate) va het gebruik va de beslisboom va Brik e Deuk u og i ee ieuwe groep patiëte getest diet te worde, hebbe vakgeote al ethousiast gereageerd op de uitkomste va de studie. Va chirurge die betrokke zij bij traumatologie heb ik al veel positieve reacties gekrege, zegt Deuk. Toe wij oze resultate olags preseteerde tijdes de Traumadage, reageerde veel aawezige met Hiermee ka de eeuwige discussie i de traumakamer - CT of gee CT?- eidelijk effectiever gevoerd worde. De Spoedeisede Hulp zit duidelijk op deze beslisboom te wachte. Betere kijk op suikers dakzij chiptechologie Prijze e beoemige P r o f. d r. J a W i l l e m L e e r Sids 16 september is prof.dr. Ja Willem Leer de ieuwe voorzitter va het Euregioaal Forum Gezodheidszorg, ee gresoverschrijded zorgetwerk. Leer is hoofd va de afdelig Radiotherapie va het UMC St Radboud. I zij ieuwe fuctie coördieert hij het eerste euregioaal borstkakercetrum. Daari werkt het Radboud same met de ziekehuize i Goch, Kleef e Moers. Het Euregioaal Forum Gezodheidszorg is ee samewerkigsverbad tusse verschillede Nederladse e Duitse zorgistaties. Naast geoemde Duitse ziekehuize eme oder adere het Radboud, CWZ e de Maarteskliiek hieraa deel. Ook zorgverzekerige, idividuele artse e tadartse doe mee. Het Radboud is ee va de drijvede krachte achter dit zorgetwerk. Moique Brik e Jaap Deuk zij beide gepromoveerd op hetzelfde oderwerp. Zou oze beslisboom bij alle duized patiëte zij gebruikt, da zou bij ogeveer ee vijfde va he gee CT-sca gemaakt zij. Foto: Flip Frasse Marte Dooper I medische terme heet het ee patiët met ee stomp hoogeergetisch trauma. I gewoe mesetaal is het iemad die met de auto tege ee boom of ee adere auto is gebotst, ee voetgager die door ee auto is geschept of iemad die va het dak is gevalle. Dergelijke ogevalle zij i Nederlad ee belagrijke oorzaak va overlijde e ivaliditeit, met ame oder mese joger da pakweg vijftig jaar, vertelt Deuk, chirurg i opleidig. Als mese a zo ogeval op de Spoedeisede Hulp kome is het zaak zo sel mogelijk de precieze aard va de iwedige verwodige duidelijk te krijge, vult Brik, radioloog i opleidig, aa. Immers, het over het hoofd zie va ee verwodig ka erstige, zelfs fatale gevolge hebbe voor de patiët. CT-sca is routie Al sids de uitvidig erva, ruim ee eeuw gelede, is de rötgefoto ee belagrijk hulpmiddel bij het vaststelle va evetuele iwedige schade. De afgelope deceia kreeg de klassieke rötgefoto gezelschap va de echo e vooral va zij geavaceerde, modere eefje: de CT-sca. Deuk: Botbreuke, schade aa de loge, buikorgae e bloedvate zij met ee CT-sca veel beter te zie. Dat heeft ertoe geleid dat i sommige ziekehuize het make va ee CT-sca zo goed als routie is geworde bij patiëte met ee stomp hoogeergetisch trauma. Toch is ooit goed weteschappelijke vastgesteld wat precies de meerwaarde is va de CT-sca bij deze patiëte, eemt Brik ee aaloop aar het oderzoek dat zij de afgelope vier jaar same met Deuk uitvoerde. De vraag is amelijk of de extra iformatie die je vidt met de CT-sca ook altijd zodaig is dat het leidt tot ee adere behadelig va de patiët, da waeer er gee CT-sca gemaakt zou zij. De patiët moet er ook va profitere. Immers, er zij ook adele verbode aa het make va ee CT-sca. Zo is de straligsbelastig voor de patiët veel hoger, moet de patiët aar ee adere ruimte gebracht worde e kost het make va ee CT-sca extra tijd voordat de behadelig ka starte. Teslotte bregt het make va ee CT-sca extra koste met zich mee. De voordele moete uiteidelijk opwege tege de adele, aders is het iet verstadig om bij iedere patiët routiematig ee CT-sca te make. Oze studie had eerzijds tot doel de meerwaarde i kaart te brege e aderzijds criteria op te stelle voor het zo doelmatig mogelijk izette erva. Waaier aa medische gegeves Brik e Deuk verzamelde hiervoor va meer da 1000 patiëte op de Spoedeisede hulp ee waaier aa medische gegeves. Dat betekede i de praktijk dat drieëeehalf jaar lag vijf dage per week éé va os aawezig moest zij op de Spoedeisede Hulp, ook tijdes vakaties, schetst Deuk de omvag va het project. Bij alle patiëte werd ee CT-sca gemaakt. Vervolges evalueerde Brik e Deuk wat de extra bevidige ware die door het make va de CT-sca aa het licht ware gekome e i hoeverre de patiëte aders behadeld zoude zij als die extra bevidige uit de CT-sca iet beked zoude zij geweest. Bij ogeveer de helft va de patiëte kwame als gevolg va de CT-sca extra letsels aa het licht. Voor ogeveer twitig procet va het totaal aatal patiëte zou de behadelig aders zij geweest als de CT-sca iet gemaakt was, vat Brik de uitkomste va de studie same. Daaruit cocludere wij dat het uitvoere va de CT-sca, aast de stadaard rötgefoto s, op de Spoedeisede Hulp voor de totale groep patiëte zivol is. Dat gaf echter og gee atwoord op de vraag of het make va ee CTsca ook voor iedere idividuele patiët met ee stomp hoogeergetisch trauma zivol is. Om hieri izicht te krijge e daarmee het izette va de CT-sca zo doelmatig mogelijk te make destilleerde Brik e Deuk vervolges uit hu gegeves welke kemerke va de patiët voorspelled zij voor het vide va relevate aavullede afwijkige op de CT-sca. Dr. Dirk Lefeber: We beschikke straks over het meest modere apparaat om glycosylerig te bestudere. De juiste werkig va veel eiwitte is afhakelijk va de suikermolecule die aa het eiwit gekoppeld zij. De komst volgede maad va ee ieuw apparaat, gebaseerd op iovatieve chiptechologie voor uiterst auwkeurige aalyse va deze glycae, legt ee ieuw terrei va oderzoek e diagostiek ope. Het kost zeve to, betaald uit het ivesterigsprogramma NWO-middelgroot, maar da heb je ook wat. We beschikke straks over het meest modere apparaat om glycosylerig te bestudere, vertelt dr. Dirk Lefeber, verbode aa het Istitute for Geetic ad Metabolic Disease (IGMD) e staflid Neurologie, met gepaste trots. De microchip i het apparaat zorgt voor automatische itegratie va het aoflow chromatografie systeem met ee zeer hoogwaardige QTOF massaspectrometer, duikt hij i het jargo. Het resultaat daarva is dat de aalyses met slechts zeer weiig materiaal e bovedie zeer reproduceerbaar uitgevoerd kue worde. Dat laatste maakt het mogelijk de techiek ook i te zette voor de diagostiek i de kliiek. Glycosylerig is de aaduidig voor het proces i de cel waarbij eiwitte of lipide worde voorzie va (lage slierte aa elkaar gekoppelde) suikermolecule. Deze zogehete glycae zij heel belagrijk voor de juiste werkig va het oorsprokelijke molecuul, legt Lefeber uit. Afwijkige i de glycosylerig va ee molecuul kue de werkig erva veradere of helemaal blokkere. Lagzaam begie we te otdekke dat sommige ziektes iet het resultaat zij va ee verkeerd aagemaakt eiwit maar va ee fout i de glycosylerig va dat eiwit. Zo hebbe we de afgelope tijd uiteelopede aadoeige als ee zeldzame spierziekte, huidziekte e aagebore herseafwijkige bij kidere i verbad kue brege met stoorisse i de glycosylerig va eiwitte. Met kracht uitbouwe Dakzij de komst volgede maad va het ieuwe apparaat ka deze tak va oderzoek, ook wel glycobiologie of glycomics geoemd, met kracht worde uitgebouwd. Lefeber: De chiptechologie maakt het oder adere mogelijk precies a te gaa hoe de suikers oderlig aa elkaar gekoppeld zij, ee soort sequecig va de exacte structuur. Die keis vergroot de mogelijkheid om glycosylerigsprofiele i verbad te brege met ziektes, bijvoorbeeld reuma, leverziekte, ocologische probleme e eurologische aadoeige. Ook ka de keis va de exacte structuur va de geglycosyleerde molecule de weg wijze aar ieuwe medicije. De uitbouw va de mogelijkheid tot glycomics vormt ee mooie aavullig op de reeds aawezige techologie voor proteomics (eiwitaalyse) e metabolomics (aalyse va stofwisseligproducte) i het Laboratorium Geetische, Edocriee e Metabole Ziekte, stelt Lefeber. Het systeem is beschikbaar voor oderzoek aar glycosylerig bie het hele UMC. Er is ook al iteresse va academische e commerciële parters va buite het UMC. We gaa de komede tijd flik aa de slag om protocolle te otwikkele voor diverse toepassige. Het aardige is dat het systeem flexibel is. Afhakelijk va de specifieke chip die je gebruikt ku je kijke aar type glycae. Het is zelfs mogelijk ezymatische reacties op ee bepaalde chip uit te voere. Same met de leveracier gaa we de komede tijd ook ieuwe soorte microchips otwikkele. MD Ifo: op 16 ovember besteedt de NCMLS forum avod (Glycobiology Tools) aadacht aa deze otwikkelige. Foto: Flip Frasse Prof.dr. Myrra Verooij-Dasse Prof.dr. Myrra Verooij-Dasse is beoemd tot voorzitter va de Europese demetie oderzoeksgroep Iterdem. Iterdem richt zich op tijdige psychosociale INTERveties e de orgaisatie va DEMetie zorg. Het doel is hiermee de kwaliteit va leve va de persoo met demetie e de familie te bevordere gedurede het hele demetie traject, va de diagostische fase tot ed-of life care. Iterdem bestaat 10 jaar e heeft 60 lede die uit verschillede disciplies afkomstig zij, o.a. psychiaters, huisartse e psychologe. Bie Iterdem zij 17 lade vertegewoordigd. Prof. Verooij-Dasse is werkzaam bij het Alzheimer Cetrum Nijmege, de afdelige IQ healthcare e Specialisme ouderegeeeskude va het UMC St Radboud e bij de Stichtig Kalorama. Promoties, oraties, afscheidsredes* Promotie dhr. drs. G.J. Noordergraaf, vrijdag 2 oktober om 13.00 uur. Titel: Cardiopulmoary resuscitatio: are two hads eough? A modelig approach to CPR Promotie mw. drs. M.H. va der Lide, disdag 6 oktober om 13.30 uur. Titel: Perturbatios of gait ad balace: a ew experimetal set-up applied to patiets with CMT type 1a Promotie dhr. drs. B.J. Radovits, woesdag 7 oktober om 10.30 uur. Titel: Age ad agig i rheumatoid arthritis. Ifluece of age ad geder o the assessmet ad outcome of rheumatoid arthritis Promotie dhr. drs. G.J.H. Dumot, woesdag 7 oktober om 10.30 uur. Titel: Cogitive ad physiological effects of 3,4-methyleedioxymethamphetamie (MDMA or ecstasy ) i combiatio with alcohol or caabis i humas Promotie dhr. drs. W.F. Abdo, woesdag 7 oktober om 15.30 uur. Titel: Parkisoism: a diagostic challege Promotie mw. drs. L. va de Nieuwehof, maadag 12 oktober om 10.30 uur. Titel: Asthma i geeral practice: risk factors & asthma cotrol Promotie mw. drs. S. Huybers, maadag 12 ok tober om 13.30 uur. Titel: Uravelig itestial Ca2+ absorptio i health ad disease Promotie dhr. drs. J.P.H. Schoeber, maadag 12 oktober om 15.30 uur. Titel: Physiology of the epithelial Ca2+ chaels: Towards the molecular regulatio of TRPV5 ad TRPV6 * Locatie: Radboud Uiversiteit, Academiezaal Aula, Comeiuslaa 2, tezij aders vermeld Voor ee volledig overzicht e korte ihoud va alle promoties, oraties e afscheidsredes, zie www.umc.l, igag scietist, doorklikke op sciece ageda 10 11