Gemeente Helmond Wensen van Helmondse bedrijven Onderzoek en Statistiek
COLOFON Titel: Wensen van Helmondse bedrijven Opdrachtgever: Gemeente Helmond Opdrachtnemer: Afdeling Onderzoek en Statistiek Gemeente Helmond Harm Wijnja en Gooitske Marsman Datum: september 2010
Samenvatting en conclusies Aanleiding De milieueffectrapportage in het oostelijk deel van het SRE-gebied (MEROS) met daarbij de vraag waar in de (nabije) toekomst nieuw bedrijventerrein moet worden gerealiseerd, leidt vanzelfsprekend ook in Helmond tot de nodige vragen omtrent de omvang van de behoefte van bedrijven aan (nieuwe) bedrijfslocaties in Helmond. Op dit moment is er in Helmond een beperkte hoeveel m² beschikbaar aan nieuw bedrijfsterrein. Helmond voert dan ook een redelijk stringent plaatsingsbeleid, waarbij bedrijven die nieuwbouw willen op een bedrijventerrein aan een aantal eisen moeten voldoen, bijvoorbeeld rond de werkgelegenheid die het bedrijf biedt. Met regelmaat worden er bedrijven geweigerd of besluiten bedrijven gezien het plaatsingsbeleid geen aanvraag in te dienen. Dit betekent dat er lijks in beperkte mate m² af gaat van de beschikbare locaties. Deze geringe afname roept tegelijkertijd de vraag op of er überhaupt wel vraag is naar meer bedrijfsterreinen in Helmond. Tevens is bekend dat de grootste vraag naar bedrijfslocaties in een gemeente afkomstig is van de bedrijven die er op dat moment zitten. Veel partijen hebben al inbreng gehad in deze discussie. Echter bij de bedrijven gevestigd in Helmond was nog niet onderzocht wat hun behoefte en wensen zijn. Vandaar dat er onder deze groep een onderzoek heeft plaatsgevonden. Onderzoeksvraag en aanpak De centrale vraag van het onderzoek luidt: Welke wensen hebben bedrijven in Helmond t.a.v. uitbreiding van hun bedrijf op de huidige of op een nieuwe locatie? Daarbij gaat het zowel om zaken als de grootte en het gewenste oppervlakte als ook andere kwaliteiten ten aanzien van het gewenste pand, zoals ligging en voorkeur voor nieuwbouw of bestaand. In juni 2010 hebben alle directies van Helmondse bedrijven met minimaal 5 werknemers die gevestigd zijn op een van de Helmondse bedrijventerreinen een enquête toegestuurd gekregen. Er zijn in totaal zo n 430 bedrijven aangeschreven. De respons bedraagt 53%, oftewel 227 bedrijven. Met dit onderzoek wordt alleen inzicht verkregen in de wensen van de Helmondse bedrijven. Alhoewel dit wel een belangrijk component is, is de vraag naar bedrijventerrein in Helmond echter groter. Zo is de vraag van bedrijven die zich van buiten de gemeente in Helmond willen vestigen niet meegenomen. Ook zijn zaken als effect van acquisitie-inspanningen op de vraag naar extra bedrijventerrein in Helmond niet meegenomen. Met andere woorden, de resultaten van dit onderzoek vormen een van de bouwstenen om de totale vraag aan bedrijfslocaties in Helmond te schatten. Resultaten en conclusies Hieronder volgen de belangrijkste resultaten en conclusies van het onderzoek. De bedrijven hebben de laatste 5 de panden met zo n 11 hectare uit gebreid Ongeveer de helft van de bedrijven met minimaal 5 werknemers heeft de laatste 5 geïnvesteerd in haar pand. De meeste bedrijven daarvan hebben het pand gerenoveerd of opgeknapt. Bijna 30% van de bedrijven die hebben geïnvesteerd, hebben het pand uitgebouwd met gemiddeld ongeveer 2.080m². Gezamenlijk hebben de bedrijven de panden in de laatste 5 met zo n 11 hectare uitgebouwd. De bedrijven in Helmond zijn over het algemenen tevreden met hun huidige pand 80% van de Helmondse bedrijven geeft aan (erg) tevreden te zijn met hun huidige pand. Niet veel bedrijven (slechts 4%) zijn (erg) ontevreden met het pand. Indien de bedrijven in de laatste 5 in het pand hebben geïnvesteerd dan zijn ze naar verhouding vaker (erg) tevreden met het pand dan bedrijven die niet hebben geïnvesteerd. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek i
Het minst tevreden zijn de bedrijven over de uitbreidingsmogelijkheden Het meest genoemde aspect waar de bedrijven het minst tevreden over zijn met betrekking tot hun huidige pand zijn de uitbreidingsmogelijkheden. Daarnaast zijn de aspecten uitstraling bedrijfsterrein en parkeerruimte op eigen terrein vaker genoemd. De bedrijven wensen in de komende 10 uit te breiden met naar schatting 7.520 fte in totaal In de komende tien verwacht de helft van de bedrijven een toename van het aantal werknemers (in fte). 5% van de bedrijven geeft aan waarschijnlijk in te moeten krimpen qua aantal werknemers. De bedrijven verwachten gezamenlijk binnen 2 met 1.730 fte uit te breiden, met 4.650 fte binnen 5 en 7.520 fte in 10. Het betreft hier additionele werkgelegenheid. De geschatte uitbreidingswens qua fte in de komende 2 is wat minder groot dan de groei die de Helmondse bedrijven de laatste 2 gezamenlijk hebben gerealiseerd (naar schatting zo n 2.180 fte). Mogelijk speelt de economische mindere periode hierin een rol. De grootte van de uitbreidingswens qua fte in de komende 10 lijkt echter wel redelijk overeen te komen de gerealiseerde groei van Helmondse bedrijven met 5 of meer medewerkers in de laatste 10 (zo n 7.320 fte). De groep bedrijven die willen uitbreiden bestaat overigens voor een relatief groot deel uit bedrijven die de laatste 5 hebben geïnvesteerd in het pand, wat een kenmerk van ambitie lijkt. Iets minder dan de helft van bedrijven heeft plannen om uit te breiden qua oppervlakte 45% van de bedrijven geeft aan plannen of behoefte te hebben om de bedrijfsruimte qua oppervlakte uit te breiden. Zoals verwacht kan worden hebben de bedrijven die qua oppervlakte willen uitbreiden, een grote overlap met bedrijven die willen uitbreiden qua aantal werknemers (in fte). Namelijk, ongeveer 75% van de bedrijven die willen uitbreiden in fte wil ook uitbreiden in oppervlakte en anders om. Daarnaast valt op dat de bedrijven die qua oppervlakte willen uitbreiden relatief vaak grote bedrijven (qua aantal werknemers) zijn en bedrijven zijn die het pand in eigendom hebben. De totale uitbreidingswens voor de komende 10 wordt geschat op ongeveer 84 hectare Op basis van de bedrijven met een uitbreidingswens wordt geschat dat de huidige Helmondse bedrijven de komende 10 met ongeveer 84 hectare willen uitbreiden. Deze hier beschreven uitbreidingswens is niet gelijk aan de behoefte aan extra bedrijventerrein aangezien sommige bedrijven de uitbreiding op eigen terrein kunnen realiseren. Ook moet er gerealiseerd worden dat er in deze berekeningen geen rekening is gehouden met zaken als infrastructuur of ruimte nodig voor milieuzonering. Deze hectare betreft puur hetgeen bedrijven aan eigen terrein willen hebben. De bedrijven die de gewenste uitbreiding niet (geheel) op eigen terrein kunnen realiseren hebben naar schatting de komende 10 een behoefte van 65 hectare aan extra bedrijventerrein 44% van de bedrijven met een uitbreidingswens kan dit in zijn geheel op eigen terrein realiseren. 56% van de bedrijven met uitbreidingsplannen kan dit dus niet. Meer dan 75% van deze bedrijven geeft zelfs aan de uitbreiding helemaal niet op eigen terrein te kunnen realiseren, dus ook niet op korte termijn een deel van de uitbreiding. De bedrijven die de gewenste uitbreiding niet (geheel) op eigen terrein kunnen realiseren, hebben naar schatting gezamenlijk een behoefte van 65 hectare aan extra bedrijventerrein. Dit betekent dus dat zo n 20% van de totale uitbreidingswens geplaatst kan worden op eigen terrein. Ook hier geldt dat we in deze berekeningen geen rekening hebben gehouden met zaken als infrastructuur, huidige leegstand of ruimte nodig voor milieuzonering. Deze hectare betreft dus wederom puur hetgeen bedrijven aan extra eigen terrein wensen. De behoefte aan extra bedrijventerrein verdeeld over tijd is naar schatting 19 hectare binnen nu en 2, 36 hectare binnen nu en 5 en dus 65 ha binnen nu en 10. Bedrijven hebben vooral behoefte aan extra oppervlakte voor de bedrijfshal (naar schatting 47 van de 65 hectare). Voor de bedrijven die wel in hun uitbreidingswens kunnen voorzien, lijkt de uitbreiding (zo n 20 hectare in 10 ) redelijk overeen te komen met hetgeen de bedrijven in de afgelopen periode gerealiseerd hebben (zo n 10 hectare in vijf ). Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek ii
Van de totale behoefte aan extra bedrijventerrein (65 hectare) is er naar schatting een behoefte van 58 hectare aan extra grootschalig bedrijventerrein en 2 hectare aan extra bedrijvenpark Binnen de behoefte aan extra bedrijventerrein (van 65 hectare) is gekeken in hoeverre er behoefte is aan grootschalige bedrijventerrein en bedrijvenpark. Bij een grootschalige bedrijventerrein gaat de gemeente Helmond uit van een minimale kaveloppervlakte van 1 hectare per bedrijf. Op basis van het onderzoek wordt geschat dat er voor bedrijven die de uitbreiding niet op eigen terrein kunnen realiseren een behoefte is aan 58 hectare binnen 10 aan grootschalig bedrijventerrein. Bedrijven die al een kavel hebben van minimaal 1 hectare hebben naar schatting gezamenlijk een behoefte aan 31 hectare extra bedrijventerrein. De overige 27 hectare bestaat uit de uitbreidingswens van de nu nog kleinere bedrijven die willen groeien naar kavels van minimaal 1 hectare. Naast grootschalige bedrijventerrein onderscheidt Helmond ook het bedrijvenpark in haar typologie voor bedrijventerreinen. Deze bedrijven kenmerken zich doordat de bedrijven meer kantooroppervlakte dan oppervlakte voor een bedrijfshal hebben. Deze bedrijven zijn vaak kennisintensieve bedrijven. Naar schatting hebben bedrijven met meer kantoor- dan bedrijfshaloppervlakte (een ratio van minimaal 3:2) die hun wens (niet geheel) op eigen terrein kunnen realiseren een behoefte aan een kleine 2 hectare. De Helmondse bedrijven met plannen om te verhuizen (bijna een kwart) geven hiervoor het vaakst uitbreiding van het bedrijf aan als belangrijke reden 23% van alle Helmondse bedrijven heeft plannen om binnen 5 te verhuizen. 6% van de bedrijven met verhuisplannen wil overigens binnen 1 verhuisd zijn of gaat binnenkort al verhuizen. Dit komt redelijk goed overeen met de bevindingen van het Ruimtelijk Planbureau (2007) die aangeeft dat lijks zo een 4% van de bedrijven verhuist. Bedrijven die willen verhuizen hebben relatief vaak ook een uitbreidingswens en hebben aangegeven dat ze die uitbreiding niet op eigen terrein te kunnen realiseren. Het is dan ook niet verwonderlijk dat uitbreiding van het bedrijf dan ook het vaakst als verhuisreden is genoemd. Voor de werkgelegenheid zijn de bedrijven die willen verhuizen erg belangrijk. Verhuizende bedrijven groeien namelijk sneller qua werkgelegenheid dan bedrijven die niet verhuizen. Aangezien de meeste bedrijven binnen de gemeente verhuizen is het van belang om de bedrijven die een nieuwe grotere locatie zoeken te helpen en zo te behouden. Volgens het Ruimtelijk Planbureau (2007) heeft het behouden van dit soort bedrijven namelijk hetzelfde effect voor de werkgelegenheidsgroei als het stimuleren (en laten overleven) van nieuwe bedrijvigheid enkel draagt dit minder kosten met zich mee. Bedrijven die wensen te verhuizen zijn relatief vaak bedrijven met een huurpand en bedrijven die ontevreden zijn over haar pand Naast dat bedrijven met verhuisplannen ook vaak bedrijven zijn met een uitbreidingswens in oppervlakte hebben de bedrijven met verhuisplannen ook vaker een huurpand dan dat zij het pand in eigendom hebben. Daarnaast speelt de onvrede over het huidige pand een rol in de kans dat een bedrijf wil verhuizen of niet. Het pand (verouderd/uitstraling/niet meer functioneel) is dat ook na uitbreiding van het bedrijf de vaakst genoemde reden om te verhuizen. De bedrijven hebben geen uitgesproken voorkeur voor type pand 35% van de Helmondse bedrijven van minimaal 5 werknemers gevestigd op een van de bedrijventerreinen met verhuisplannen geven aan geen voorkeur te hebben voor een nieuw of bestaand pand. De bedrijven die wel een voorkeur voor een type pand hebben, hebben een lichte voorkeur voor een nieuwbouw pand ten opzichte van een bestaand pand (35% ten opzichte van 30%). Goede verbinding via wegen is het belangrijkste bij keuze ligging/locatie van het nieuwe pand Vrijwel alle bedrijven met verhuisplannen (90%) duiden aan dat een goede verbinding via wegen een belangrijk aspect is met betrekking tot de locatie/ligging van het nieuwe pand. Een anders aspect dat door meer dan de helft van de bedrijven als belangrijk werd getypeerd was een centrale ligging ten opzichte van klanten en/of leveranciers. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek iii
Bedrijven die willen verhuizen zijn redelijk sterk gebonden aan Helmond De meeste bedrijven (69%) die willen verhuizen, willen het liefst in Helmond blijven. Ongeveer 1 op de 7 bedrijven wenst zich echter te vestigen in een andere gemeente. De genoemde andere gemeenten zijn vrijwel allemaal gemeenten in de regio van Helmond. De gevonden resultaten komen goed overeen met de bevindingen van het Ruimtelijk Planbureau (2007) dat van de bedrijven die verhuizen er drie kwart binnen de gemeente en zelfs 94 procent binnen de regio blijft. Dat het bedrijf traditiegetrouw in Helmond gevestigd is, is dan ook de meeste genoemde belangrijkste reden voor bedrijven om zich op de huidige locatie te vestigen. Het lijkt er dus op dat de gemeente Helmond in het verleden er vrij goed in is geslaagd haar bedrijven te behouden (warme citymarketing). De bedrijven die in Helmond wensen te blijven, hebben voornamelijk werknemers in dienst uit de regio van Helmond of uit Helmond zelf. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek iv
Inhoudsopgave 1 Inleiding 1 1.1 Aanleiding 1 1.2 Onderzoeksvragen 1 1.3 Aanpak 2 1.4 Opbouw rapportage 4 2 Algemene kenmerken van de bedrijven 5 2.1 Vestigingsduur 5 2.2 Omvang van het bedrijf 6 2.3 Huur of eigendom 8 2.4 Investeringen in pand 8 2.5 Tevredenheid met pand 9 2.6 Afzetmarkten 10 2.7 Waar komen werknemers vandaan 11 3 Uitbreidingswens 13 3.1 Uitbreidingswens qua aantal werknemers 13 3.2 Uitbreidingswens qua oppervlakte 14 3.3 Uitbreidingwens in m² maar dit niet kunnen realiseren op eigen terrein 17 4 Verhuisplannen 21 4.1 Verhuisplannen 21 4.2 Verhuisredenen 24 4.3 Pand voorkeur 24 4.4 Belangrijke aspecten met betrekking tot locatie 25 4.5 Locatie waar de bedrijven naar toe wensen te verhuizen 25 4.6 Behoefte aan contact 26 Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek v
Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek vi
1 Inleiding 1.1 Aanleiding De milieueffectrapportage (MER) inzake de verstedelijkingsopgave (wonen en werken) van de stuurgroep MEROS (Oostelijk deel van de Stedelijke regio Eindhoven-Helmond) met daarbij de vraag op welke locaties in Helmond in de (nabije) toekomst nieuwe bedrijventerreinen moeten worden gerealiseerd en hoe groot deze bedrijventerreinen dan moeten worden, heeft in Helmond logischerwijs tot de nodige discussie geleid omtrent hoe groot de behoefte aan (nieuwe) bedrijventerreinen in Helmond is. Op dit moment is er in Helmond een beperkte hoeveel hectare beschikbaar aan nieuw bedrijfsterrein. Helmond voert dan ook een redelijk stringent plaatsingsbeleid, waarbij bedrijven die nieuwbouw willen op een bedrijventerrein aan een aantal eisen moeten voldoen bijvoorbeeld rond de werkgelegenheid die het bedrijf biedt. Met regelmaat worden er bedrijven geweigerd of besluiten bedrijven gezien het plaatsingsbeleid geen aanvraag in te dienen. Dit betekent dat er lijks in beperkte mate hectare af gaat van de beschikbare locaties. Deze geringe afname roept tegelijkertijd de vraag op of er überhaupt wel vraag is naar meer bedrijfsterreinen in Helmond. 1.2 Onderzoeksvragen Veel partijen hebben in de laatste jaren hun inbreng gehad in de discussies omtrent welke locaties in Helmond in de (nabije) toekomst nieuw bedrijventerreinen moeten worden gerealiseerd en de omvang van de behoefte aan (nieuwe) bedrijfslocaties in Helmond. Echter een van de partijen die direct belang heeft bij voldoende beschikbare hectare is nog niet naar hun mening gevraagd. Dit zijn de bedrijven die op dit moment gevestigd zijn in Helmond. Aangezien bedrijven honkvast zijn, is deze groep een belangrijk component bij het vullen van (nieuwe) bedrijventerreinen binnen een gemeente. Volgens het Ruimtelijk Planbureau ( Verhuizingen van bedrijven en groei van werkgelegenheid, 2007) verhuist namelijk lijks 4 procent van de Nederlandse bedrijven en overheidsinstellingen. Van de bedrijven die verhuizen blijft ook nog eens drie kwart binnen de gemeente en zelfs 94 procent binnen de regio. Andere bevindingen van het planbureau zijn dat gemeenten zich vooral moeten richten op de huisvesting van bedrijven uit de eigen gemeente die een andere, grotere locatie zoeken aangezien dit hetzelfde effect voor de werkgelegenheidsgroei kan hebben als stimuleren (en laten overleven) van nieuwe bedrijvigheid alleen kost dit veel minder aan investering. Terwijl woonwensenonderzoek onder (potentiële) inwoners van Helmond, maar ook in de regio en in den lande, met een zekere regelmaat in beeld wordt gebracht, wordt er weinig tot geen onderzoek gedaan naar de wensen van ondernemers in de stad. Ook landelijk wordt er op dit gebied weinig tot geen onderzoek uitgevoerd. De afdelingen EA en ROV willen graag inzicht hebben in de wensen van de zittende ondernemers. Zij hebben Onderzoek en Statistiek gevraagd om hier onderzoek naar te verrichten. De hoofdvraag van het onderzoek luidt: Welke wensen hebben bedrijven in Helmond t.a.v. uitbreiding van hun bedrijf op de huidige of op een nieuwe locatie? Bij het onderzoek naar de wensen van de bedrijven ten aanzien van uitbreiding en/of verhuizing van het bedrijf is ingegaan op de volgende onderwerpen: Huidige situatie: daarbij gaat het om zaken als vestigingsduur en redenen, of het pand gehuurd of gekocht is, of er geïnvesteerd is in het pand de laatste jaren, of men tevreden is over het pand en of men wil/kan uitbreiden en wat de gewenste groei van het bedrijf is (in zowel oppervlakte als in aantallen werknemers) Gewenste situatie: ingegaan is op de (mogelijke) verhuisplannen, de verhuisredenen, gewenste ligging en voorkeur voor nieuwbouw of bestaand pand. Achtergrond gegevens: het betreft hier gegevens als de afzetmarkten, waar de werknemers voornamelijk vandaan komen en de grootte van de bedrijven. Met dit onderzoek wordt alleen inzicht verkregen in de wensen van de Helmondse bedrijven. Alhoewel dit wel een belangrijk component is, is de vraag naar bedrijventerrein in Helmond echter groter. Zo is Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 1
de vraag van bedrijven die zich van buiten de gemeente in Helmond willen vestigen niet meegenomen. Ook zijn zaken als effect van acquisitie-inspanningen op de vraag naar extra bedrijventerrein in Helmond niet meegenomen. Met andere woorden, de resultaten van dit onderzoek vormen een van de bouwstenen om de totale vraag aan bedrijfslocaties in Helmond te schatten. 1.3 Aanpak In juni 2010 hebben alle directies van Helmondse bedrijven met minimaal 5 werknemers die gevestigd zijn op een van de Helmondse bedrijventerreinen een enquête toegestuurd gekregen. Er zijn in totaal zo n 430 bedrijven aangeschreven. 1.3.1 Typering van de Helmondse bedrijventerreinen De meeste van deze bedrijven zijn gevestigd op de volgende vier Helmondse bedrijfsterreinen, te weten B.Z.O.B., Groot Schooten, de Weyer en Hoogeind. De bedrijventerreinen worden hieronder in alfabetische volgorde besproken: Op bedrijventerrein Zuidoost-Brabant (B.Z.O.B.) van 180 hectare ligt het accent op grootschalige bedrijven (verkaveling van vanaf 1 hectare). Dit bedrijventerrein heeft dan ook van alle Helmondse bedrijventerreinen gemiddeld de grootste bedrijven in omvang qua oppervlakte en qua werknemers. Tevens is het strategisch gelegen aan de oostzijde van Helmond en is bestemd voor grootschalige (proces-)industrie, logistiek en groothandelsactiviteiten. Bedrijventerrein Groot Schooten omvat 72 hectare en is een bedrijvenpark. Het bedrijvensegment dat zich hier vestigt, is hoogwaardig van kwaliteit en is kennisgericht. Op dit bedrijvenpark staan relatief veel solitaire kantoren, mede hierdoor zijn er hier gemiddeld meer kleine bedrijven qua oppervlakte. Het terrein ligt aan de verbindingsweg tussen Helmond en Eindhoven. Er is op dit terrein een concentratie van automotive activiteiten en zakelijke dienstverlening. Het bedrijventerrein Hoogeind biedt vestigingsmogelijkheden voor het totale scala aan bedrijvigheid tussen de doelgroepen van B.Z.O.B. en Groot Schooten. Hoogeind is dan ook een gemengd bedrijventerrein. Het bedrijventerrein Hoogeind is het oudste en grootste bedrijventerrein van de gemeente Helmond en heeft een belangrijke economische functie. Het herbergt dan ook het hoogste aantal bedrijven en biedt van alle Helmondse bedrijventerreinen in totaal de grootste werkgelegenheid. Bedrijventerrein de Weyer is een vrij modern gemengd bedrijventerrein van 62 hectare. Het is gelegen tegen het bedrijventerrein Hoogeind aan, is ruim van opzet en biedt plaats aan de autoboulevard van Helmond. Daarnaast zijn er ook een aantal fijnmetaal- en spuitgietbedrijven gevestigd. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 2
Figuur 1: Kaart van Helmond en haar bedrijventerreinen Zoals te zien is op de kaart van Helmond is er naast de 4 grotere bedrijventerreinen in Helmond nog een aantal andere (veelal kleinere) bedrijventerreinen. Aangezien deze bedrijventerreinen een beperkt aantal bedrijven hebben met minimaal 5 werknemers zijn deze geclusterd tot bedrijventerrein Overig. De volgende bedrijventerreinen vallen in dit cluster: Vlisco, Kanaaldijk N.W., Kanaaldijk N.O, Kanaaldijk Z.W., Gansenwinkel, Rijpelberg en Businesspark Brandevoort. 1.3.2 Respons per bedrijventerrein Van de 428 aangeschreven bedrijven hebben er in totaal 227 bedrijven gereageerd en de enquête ingevuld, oftewel een respons van 53%. De respons naar aantal bedrijven was het hoogst bij de bedrijventerreinen B.Z.O.B, de Weyer en Overig met respectievelijk 60%, 57% en 61%. De respons is ook bekeken naar omvang. Deze respons is hoger dan de respons naar aantal bedrijven. Dat betekent dat de grotere bedrijven wat vaker hebben gereageerd dan de kleinere bedrijven. Dit is het best te zien bij de bedrijventerreinen Groot Schooten, Hoogeind en Overig. Om hiervoor te corrigeren zijn de gegevens gewogen en opgehoogd zodat deze gelijk zijn aan de aantallen en omvang (in m²) van de totale populatie per bedrijventerrein. Hierdoor kunnen representatieve uitspraken over de Helmondse bedrijven gedaan worden. Tabel 1: Respons per bedrijventerrein B.Z.O.B. Groot Schooten De Weyer Hoogeind Overig Totaal Respons in aantal bedrijven 26 37 26 115 23 227 Grootte populatie in aantal bedrijven 43 73 46 228 38 428 Respons naar aantal bedrijven 60% 51% 57% 50% 61% 53% Respons naar omvang in m² 59% 71% 46% 63% 88% 63% Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 3
1.4 Opbouw rapportage In het volgende hoofdstuk wordt een beeld gegeven van de algemene kenmerken van de bedrijven met minimaal 5 werknemers die gevestigd zijn op een van de Helmondse bedrijventerreinen. Hoofdstuk 3 gaat vervolgens over de uitbreidingswens in aantallen werknemers (in fte) en oppervlakte. Hoofdstuk 4 tenslotte zoomt in op de verhuisplannen, en de daarbij behorende wensen voor type pand, ligging en gemeente. Alle resultaten in deze rapportage zijn afkomstig uit het bedrijvenmarktonderzoek tenzij anders vermeld en door afronding kan het gesommeerde totaal weergegeven in een tabel of figuur 1% afwijken van 100%. Door het aantal respondenten is in analyses waar de vestigingsduur een rol speelt de categorie gevestigd tot 2 geleden samengevoegd met de categorie gevestigd 2 tot en met 5 geleden aangezien het aantal bedrijven in de categorie tot 2 te klein was om analyses mee uit te voeren. Nogmaals willen we er op wijzen dat met dit onderzoek alleen inzicht wordt verkregen in de wensen en behoefte van de Helmondse bedrijven met minimaal 5 werknemers. Alhoewel dit wel een belangrijk component is bij het bepalen van de behoefte aan extra bedrijventerrein in Helmond, is de daadwerkelijk vraag naar bedrijventerrein echter groter. Zo is de vraag van bedrijven die zich van buiten de gemeente in Helmond willen vestigen niet meegenomen. Tot slotte moet er gerealiseerd worden dat er in de berekeningen naar de behoefte aan extra bedrijventerrein geen rekening is gehouden met zaken als benodigde infrastructuur, huidige leegstand of ruimte nodig voor milieuzonering. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 4
2 Algemene kenmerken van de bedrijven In dit hoofdstuk wordt ingegaan op een aantal algemene kenmerken van de bedrijven per bedrijventerrein. Besproken wordt de vestigingsduur, vestigingsredenen, omvang, huur/koop pand, investeringen in het pand, tevredenheid over het pand, de afzetmarkten waar ze zich op richten en de woongemeenten van de werknemers. 2.1 Vestigingsduur Aan de bedrijven is via de enquête allereerst gevraagd hoe lang het bedrijf al op de huidige locatie zit. Een groot deel van de bedrijven op Helmondse bedrijventerreinen zit al vrij lang op dezelfde locatie. 95% van de bedrijven zit al minimaal 2 op dezelfde locatie en 50% van de bedrijven zit al minstens 10 op de huidige locatie. 5% van de bedrijven zit er korter dan 2. Dit aandeel ligt iets lager dan de cijfers van het Ruimtelijk Planbureau (2007) dat 4% van de bedrijven per verhuisd. Mogelijk speelt de economische crisis hierbij een rol. 51% 19% 25% 5% Tot 2 2 t/m 5 6 t/m 10 Langer dan 10 Figuur 2: Vestigingsduur (in % van de bedrijven) Doordat de bedrijventerreinen niet allemaal even lang staan, zie je een duidelijk verschil tussen de terreinen met betrekking tot de duur dat bedrijven er gevestigd zijn. Hoogeind en de Weyer zijn de relatief oudere bedrijventerreinen, wat maakt dat de bedrijven hier vaker al wat langer gevestigd zijn. B.Z.O.B. en Groot Schooten zijn relatief wat nieuwere terreinen, hier zijn relatief weinig bedrijven die er langer dan 10 zitten. Tabel 2: Verband bedrijventerrein met vestigingsduur B.Z.O.B. Groot Schooten De Weyer Hoogeind Overig Totaal Tot en met 5 26% 44% 30% 19% 11% 24% 6 t/m 10 46% 29% 23% 23% 14% 25% Langer dan 10 28% 27% 47% 59% 76% 51% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 2.1.1 Vestigingsredenen Er is vervolgens gevraagd wat de 3 belangrijkste redenen voor het bedrijf waren om zich op de huidige locatie te vestigen. De bedrijven zijn hierbij gevraagd om de redenen te rangschikken in orde van belangrijkheid. Deze vraag is niet door iedereen op de gewenste manier ingevuld. Namelijk, 43 bedrijven (19%) hebben op deze vraag de redenen niet gerangschikt maar hebben de redenen alleen aangekruist. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 5
De meest genoemde belangrijkste reden om te vestigen in Helmond is dat het bedrijf traditiegetrouw gevestigd is in Helmond; ongeveer 1 op de 5 bedrijven geeft dit aan. Een andere belangrijke reden is beschikbaarheid van vestigingsruimte; 1 op de 7 bedrijven vindt dit de belangrijkste vestigingsreden. Deze laatste reden is de reden die het meest vaak genoemd/aangekruist is als een van de belangrijkste redenen om zich op de huidige plek te vestigen (door meer dan 1 op de 3 bedrijven (37%). Ook ligging nabij leveranciers en/of klanten, bereikbaarheid van het bedrijf binnen Helmond, de bereikbaarheid van Helmond en lokale/regionale afzetmogelijkheden zijn veel genoemde redenen. De redenen die ingevuld zijn bij andere reden, namelijk waren zeer divers. Voorbeelden zijn door een overname of starterregelingen. Tabel 3: Vestigingsredenen (in door aantallen bedrijven aangegeven) (gerangschikt op basis van het aantal bedrijven die de reden zien als de belangrijkste reden) De belangrijkste reden (N=180) De drie belangrijkste redenen (N=223) Vestigingsredenen: Traditie, bedrijf zit van oudsher in Helmond 38 78 Beschikbaarheid vestigingsruimte 26 83 Ligging nabij leveranciers en/of klanten 21 55 Bereikbaarheid van mijn bedrijf binnen Helmond 15 53 Bereikbaarheid van Helmond 14 57 Lokale/regionale afzetmogelijkheden 13 50 Gemeentelijke betrokkenheid 8 24 Kwaliteit van bedrijventerrein 7 38 Lage grondprijs 6 21 Lage huurprijs 5 19 Gunstige situatie arbeidsmarkt 3 13 Eigenaar/groot deel van personeel woont in Helmond 3 8 Clustervorming van bedrijven/aanwezigheid/kwaliteit toeleveranciers van grond 2 16 Andere reden genoemd 19 24 2.2 Omvang van het bedrijf Een ander kenmerk van de bedrijven is omvang van het bedrijf in aantal medewerkers (full- en parttime bij elkaar opgeteld). Op basis van de aantallen werknemers aangegeven in het Helmondse bedrijvenregister blijkt dat het merendeel van de doelpopulatie (59%) minder dan 20 werknemers in dienst heeft. 18% van de bedrijven heeft 50 of meer werknemers in dienst. Het gemiddelde aantal in diensthebbende werknemers is overigens bijna 40 werknemers. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 6
155 99 95 48 31 5 tot 10 w erknemers 10 tot 20 w erknemers 20 tot 50 w erknemers 50 tot 100 w erknemers Meer dan 100 w erknemers Figuur 3: Omvang van het bedrijf in werknemers (in aantallen bedrijven) Voor verdere analyses is de omvang van het bedrijf in aantal medewerkers gesplitst in 3 groepen gebaseerd op de Kamer van Koophandel grootteklasse indeling. De eerste groep bevat bedrijven met een omvang die kleiner is dan 20 medewerkers. Deze groep wordt kleine bedrijven (in medewerkers) genoemd. De bedrijven met meer dan 100 werknemers behoren tot de groep grote bedrijven (in medewerkers). De bedrijven die 20 tot 100 werkzame personen hebben, worden in dit onderzoek gezien als middelgrote bedrijven (in medewerkers). De bedrijven zijn voor de analyses bij omvang qua oppervlakte ook gesplitst in verschillende groepen. Dit is in overleg gedaan met de afdeling SE.EA. Kleine bedrijven qua oppervlakte hebben een omvang van minder dan 3.500m². Middelgrote bedrijven qua oppervlakte zijn de bedrijven met een oppervlakte van 3.500m² tot 10.000m² en Grote bedrijven qua oppervlakte hebben een omvang van minimaal 1 hectare. 2.2.1 Oppervlakte per medewerker Bijna een kwart van de Helmondse bedrijven gevestigd op een bedrijventerrein met minimaal 5 werknemers hebben maximaal 50m² per medewerker. Meer dan de helft (57%) van de bedrijven gevestigd op bedrijvenpark Groot Schooten valt binnen deze dichtheidsklasse. Ongeveer de helft van de bedrijven met maximaal 50m² per medewerker op Groot Schooten zijn overigens solitaire kantoren. Ook blijkt bijna 20% van de Helmondse bedrijven een dichtheid te hebben van minimaal 250m² per medewerker. Bijna de helft van de bedrijven op B.Z.O.B. valt in deze categorie. 89 94 68 66 73 Tot 50m²/ medewerker 50 tot 100m²/ medewerker 100 tot 150m²/ medewerker 150 tot 250m²/ medewerker Minimaal 250m²/ werknemer Figuur 4: Aantal bedrijf naar dichtheidsklassen (in m²/werknemers) Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 7
2.2.2 Kantooroppervlak Naast dat er een splitsing is gemaakt in grote, middelgrote en kleine bedrijven is er bekeken welk gedeelte van het kavel van de bedrijven bestaat uit kantooroppervlakte. Uit de analyses blijkt dit 11% in totaal te zijn. Neemt men het bedrijvenpark Groot Schooten niet mee in de analyse, aangezien hier naar verhouding veel bedrijven staan met kantooractiviteiten die dit percentage beïnvloeden, dan is 9% van de totale bedrijfsoppervlakte op de andere bedrijfsterreinen kantooroppervlakte. Dit zijn voornamelijk niet-solitaire kantoren. 2.3 Huur of eigendom Ongeveer de helft (54%) van de bedrijven in Helmond huurt haar huidige pand, de andere helft is dus de eigenaar van het huidige pand. Er vallen 2 bedrijventerreinen op als men de verhouding koop/huurpanden per bedrijventerrein bekijkt. Waar op bedrijventerrein Groot Schooten beduidend meer huur- dan kooppanden staan, staan er op B.Z.O.B. daarentegen meer koop dan huurpanden. Ook dit kan verklaard worden door het verschil in type bedrijventerrein. Tabel 4: Percentage bedrijven per bedrijventerrein dat het pand huurt of heeft gekocht B.Z.O.B. Groot Schooten De Weyer Hoogeind Overig Totaal Eigendom 65% 20% 50% 48% 50% 46% Huur 35% 80% 50% 52% 50% 54% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 2.4 Investeringen in pand Er is tevens gevraagd of de bedrijven in de laatste 5 hebben geïnvesteerd in het pand door het bijvoorbeeld op te knappen of uit te bouwen. De helft (52%) van de Helmondse bedrijven heeft de laatste 5 geïnvesteerd in haar pand. Of de bedrijven wel of niet hebben geïnvesteerd in het pand verschilt niet per bedrijventerrein of de duur dat bedrijven op de huidige locatie zit. Van alle bedrijven die hebben geïnvesteerd in het pand heeft de meerderheid (59%) het pand gerenoveerd/opgeknapt. Dat betekent dus dat 31% van alle Helmondse bedrijven het pand heeft opgeknapt in de laatste 5. De bedrijven die een andere investering hebben uitgevoerd geven bijvoorbeeld aan mezzanine in de bedrijfshal te hebben geplaatst. Iets meer dan een kwart van de bedrijven die hebben geïnvesteerd in het pand hebben het pand uitgebouwd. De bedrijven die hebben uitgebouwd hebben het pand met gemiddeld 2.080m² uitgebouwd. In totaal zijn de bedrijfspanden de laatste 5 met zo n 11 hectare uitgebouwd. Uitgebouwd 27% Renovatie 59% Installatie/machines Herstructurering 9% 8% Anders 14% Figuur 5: Type investering in het pand (in % van de bedrijven dat heeft geïnvesteerd in het pand) (meerdere antwoorden mogelijk) Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 8
2.5 Tevredenheid met pand In Helmond zijn de bedrijven over het algemeen tevreden over hun pand. 80% van de bedrijven met minimaal 5 werknemers geeft aan (erg) tevreden te zijn over het huidige pand en slechts 4% van de bedrijven geeft aan (erg) ontevreden te zijn over haar pand. 59% 21% 15% 3% 1% Erg tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Erg ontevreden Figuur 6: Tevredenheid met pand (in % van de bedrijven) De bedrijven die minder tevreden zijn over het pand zijn voor een groot deel bedrijven die niet hebben geïnvesteerd in hun pand in de laatste 5. Daarentegen zijn bedrijven die in hun pand hebben geïnvesteerd vaker (erg) tevreden met hun pand. Tabel 5: Verband investeren in pand met tevredenheid met het pand Geïnvesteerd in pand (erg) tevreden Neutraal (erg) ontevreden Totaal Ja 87% 11% 2% 100% Nee 73% 19% 7% 100% Totaal 80% 15% 5% 100% 2.5.1 Aspecten van het pand waar men het minst tevreden over is Er is ook gevraagd over welk aspect de bedrijven met betrekking tot het pand het minst tevreden waren. 40% van de bedrijven heeft aangegeven over geen enkel aspect minder tevreden te zijn. Echter de bedrijven die wel aspecten ter verbetering noemen, noemen de uitbreidingsmogelijkheden het meest vaak. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 9
40% 19% 5% 7% 10% 10% 9% Over geen enkel aspect minder tevreden Uitbreidingsmogelijkheden Bouw kundige staat Uitstraling pand Uitstraling bedrijfsterrein Parkeerruimte op eigen terrein Anders, namelijk Figuur 7: Aspecten van het pand waar bedrijven minder tevreden over zijn (in % van de bedrijven) 2.6 Afzetmarkten De markten waar de bedrijven in Helmond zich voornamelijk op richten zijn - in orde van meest genoemd - de Nederlandse markt, de regionale markt en de internationale markt (binnen de EU). Op alle drie de markten richten zich rond de 40% van de bedrijven zich. Ongeveer 1 op de 5 bedrijven focust zich op de lokale markt en iets minder dan 1 op 8 bedrijven richt zich op de internationale markt buiten de EU. 41% 46% 40% 22% 11% Lokale markt Regionale markt Nederlandse markt Internationale markt; binnen de EU Internationale markt; buiten de EU Figuur 8: Afzetmarkten (in % van de bedrijven) (meerdere antwoorden mogelijk) Als men de afzetmarkten afzet tegen de bedrijventerreinen ziet men dat twee derde van de bedrijven die op het grootschalige bedrijventerrein B.Z.O.B. zitten, zich richt op de internationale markt (binnen de EU). Tevens richt 57% van de bedrijven gevestigd op bedrijventerrein de Weyer zich op de regionale markt. Op hetzelfde bedrijventerrein richten naar verhouding ook veel bedrijven zich op de lokale markt. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 10
Tabel 6: Verband afzetmarkt met bedrijventerrein (% per bedrijventerrein) B.Z.O.B. Groot Schooten De Weyer Hoogeind Overig Totaal Lokale markt 11% 20% 30% 20% 35% 22% Regionale markt 21% 31% 57% 42% 53% 41% Nederlandse markt 37% 50% 30% 51% 33% 46% Internationale markt; binnen de EU 66% 38% 34% 40% 25% 40% Internationale markt; buiten de EU 13% 13% 9% 10% 11% 11% 2.7 Waar komen werknemers vandaan Een meerderheid van de bedrijven geeft aan dat de werknemers voornamelijk uit de regio van Helmond komen. Niet heel veel bedrijven hebben werknemers van buiten een straal van 25 km van Helmond. Tabel 7: Waar komen de werknemers voornamelijk vandaan (in % van de bedrijven) Voornamelijk uit Helmond of directe omgeving 43% Voornamelijk uit de regio van Helmond (straal 25 km) 53% Voornamelijk buiten een straal van 25 km van Helmond 4% Totaal 100% Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 11
Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 12
3 Uitbreidingswens In dit hoofdstuk wordt besproken hoe groot de uitbreidingswens is qua aantallen werknemers (in fte s) en oppervlakte (in m²). Ook wordt ingegaan op de uitbreidingswens per tijdsspanne en per type bedrijventerrein en de kenmerken van bedrijven die willen uitbreiden en/of willen verhuizen. 3.1 Uitbreidingswens qua aantal werknemers Allereerst wordt er ingegaan op de uitbreidingswens van de bedrijven op het gebied van toename van nieuwe werknemers (in fte s). Ongeveer de helft van de Helmondse bedrijven denkt haar werknemersbestand in de komende tien te kunnen uitbreiden. Er zijn niet veel bedrijven (slechts 5%) dat denkt in de toekomst in te moeten krimpen qua aantallen werknemers (in fte). 49% 45% 5% Toename van het aantal werknemers (Fte) Aantal werknemers (Fte) blijft gelijk Terugloop van het aantal werknemers (Fte) Figuur 9: Uitbreidingswens in fte s (in % van de bedrijven) 3.1.1 Verband geïnvesteerd hebben in pand met wens om uit te breiden (in fte s) Het blijkt, niet geheel onverwacht, dat de bedrijven die de laatste 5 geïnvesteerd in hun pand naar verhouding vaker willen uitbreiden qua aantal werknemers (in fte s). De bedrijven die niet hebben geïnvesteerd in het pand zijn daarentegen relatief vaker geneigd om het werknemersbestand niet uit te breiden. Verbanden met andere kenmerken (o.a. grootte van het bedrijven en type pand) zijn overigens niet gevonden. Tabel 8: Verband geïnvesteerd hebben in pand en wens om uit te breiden (in fte s) Geïnvesteerd de laatste 5 in het pand Ja Nee Totaal Toename van het aantal werknemers (Fte) 61% 39% 50% Aantal werknemers (Fte) blijft gelijk of daalt 39% 61% 50% Totaal 100% 100% 100% 3.1.2 Schatting uitbreidingswens in fte per tijdsspanne De bedrijven die willen uitbreiden qua aantallen werknemers zijn gevraagd met hoeveel fte (fulltimeequivalent) ze verwachten uit te breiden in de volgende tijdspannes: nu tot 2, 2 tot 5 en 5 tot 10. In totaal wordt geschat dat de bedrijven hun werknemersbestand de komende 2 met zo n 1.730 fte uit gaan breiden. Het gaat hier om additionele werkgelegenheid. In de periode 2 tot 5 is de verwachte groei het hoogst. De bedrijven die willen uit breiden verklaren namelijk in deze periode gezamenlijk 2.920 fte nodig te hebben. De totale groei aan fte in de komende 10 wordt geschat op 7.520 fte. Overigens is er voor de bedrijven met een uitbreidingswens in aantal werknemers die niet hebben doorgegeven hoeveel fte ze verwachten uit te Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 13
breiden van uit gegaan dat deze een uitbreidingswens hebben die even groot is als de gemiddelde uitbreidingswens (in fte) van de Helmondse bedrijven. Tabel 9: Geschatte groei van het bedrijf qua aantal werknemers (in fte s) (afgerond op tientallen) Gemiddelde groei Totaal Nu tot 2 9 1.730 2 tot 5 15 2.920 5 tot 10 15 2.870 De uitbreidingswens qua fte in de komende 2 is wat minder groot dan de groei die de Helmondse bedrijven met 5 of meer werknemers de laatste 2 gezamenlijk hebben gerealiseerd (zo n 2.180 fte). Mogelijk komt dit door de economische mindere periode. De grootte van de uitbreidingswens qua fte in de komende 10 lijkt echter wel redelijk overeen te komen de gerealiseerde groei van de bedrijven met 5 of meer werknemers in de laatste 10 (zo n 7.320 fte) Om de gerealiseerde groei qua fte per periode in te schatten is allereerst met behulp van het bedrijvenregister de groei van het aantal werkzame personen per bepaald. Aangezien er in de schatting van de uitbreidingswens qua fte geen rekening is gehouden met bedrijven die zich nieuw in Helmond komen vestigen, zijn de nieuwe bedrijven niet meegenomen in de bepaling van de groei qua aantal werkzame personen per. Omdat niet alle werkzame personen fulltime werken, is de groei in werkzame personen minder groot dan de groei in fte. Om de groei in fte te bepalen zijn de werkzame personen in verschillende groepen per werkduurcategorie ingedeeld en vermenigvuldigd met een fulltime quotiënt. In het vestigingenregister kan er slechts onderscheid worden gemaakt in de groei in aantal personen die meer of minder dan 12 uur per week werken. Aangezien er uit deze twee groepen onvoldoende kan worden geconcludeerd met betrekking tot groei in fte is er voor de groep personen die meer dan 12 uur per week werken van uitgegaan dat deze, net als de Helmondse werkzame bevolking die meer dan 12 uur per week werkt, voor 64% uit fulltimers (minimaal 35 uur in de week), voor 27% uit personen die 20 tot 35 uur per week maken en voor 9% uit personen die 12 tot 20 uur in de week werken, bestaat (bron: CBS, Statline). Het fulltime quotiënt is vervolgens bepaald door het gemiddelde van de werkduurcategorie te delen door 35 uur in de week. bijvoorbeeld de personen die 20 tot 35 uur werken, word van gerekend met een gemiddelde van 27.5 uur per week oftewel een fulltime quotiënt van 0,79 fte. Voor de werkzame personen die minder dan 12 uur per week werken is er in de groeiberekening vanuit gegaan dat deze gemiddeld 1 dag in de week werken (0,22 fte). Tabel 10: Gerealiseerde groei van het bedrijf qua aantal werknemers (in fte s) (afgerond op tientallen) In de laatste 2 In de laatste 5 In de laatste 10 Gerealiseerde groei: werkzame werkzame werkzame in fte in fte personen personen personen in fte Fulltime (1 fte) 1.510 1.510 3.550 3.550 5.070 5.070 20 tot 35 uur per week (0,79 fte) 720 490 1.680 1.150 2.400 1.640 12 tot 20 uur in de week (0,46 fte) 220 100 510 230 730 330 Minder dan 12 uur in de week (0,22 fte) 350 80 820 180 1.180 270 Totaal 2.710 2.180 6.340 5.110 9.070 7.320 3.2 Uitbreidingswens qua oppervlakte Naast uitbreiding in aantallen werknemers is ook de verwachte uitbreiding in oppervlakte (m²) bekeken. 45% van de bedrijven hebben aangegeven uitbreidingswensen te hebben qua oppervlakte. Ongeveer evenveel bedrijven hebben deze plannen op korte termijn als op lange termijn. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 14
Tabel 11: Uitbreidingswens qua oppervlakte (in % van de bedrijven) Ja, op zowel korte als lange termijn 11% Ja, op korte termijn 18% Ja, maar niet op korte termijn 17% Nee, er zijn geen uitbreidingsplannen, zelfs niet op lange termijn 55% Totaal 100% De bedrijven die willen uitbreiden (op lange en/of korte termijn) zijn naar verhouding vaak bedrijven die verwachten te groeien qua aantallen werknemers, groot zijn en/of het pand hebben gekocht. De verbanden worden in de volgende paragrafen in detail besproken. 3.2.1 Verband uitbreidingswens in m² met uitbreidingswens qua aantal werknemers Zoals verwacht kan worden vertonen de bedrijven die een toename verwachten in aantal werknemers in de komende 10 overlap met de bedrijven die ook willen uitbreiden in oppervlakte. Namelijk rond de drie kwart van de bedrijven dat wil uitbreiden in fte wil dat ook in m². Andersom geldt hetzelfde, bedrijven die niet qua werknemers verwachten te groeien, willen veelal ook niet uitbreiden qua oppervlakte. Toename van het aantal werknemers (fte) 72% 28% Aantal werknemers (fte) blijft gelijk of daalt 20% 80% Totaal 45% 55% Uitbreidingswens in m² Geen uitbreidingswens in m² Figuur 10: Verband uitbreidingswens qua oppervlakte en uitbreidingswens qua aantal werknemers 3.2.2 Verband uitbreidingswens in m² met grootte bedrijf qua aantallen mensen De bedrijven die groot of middelgroot zijn qua aantallen werknemers willen relatief vaker uitbreiden qua oppervlakte dan de bedrijven met minder dan 20 werknemers. Tabel 12: Verband uitbreidingswens qua oppervlakte met grootte bedrijf (in aantal werknemers) Klein bedrijf Middelgroot bedrijf Groot bedrijf Uitbreiden in m² (<20 werknemers) (20 tot 100 werknemers) ( 100 werknemers) Totaal Ja 37% 52% 69% 45% Nee 63% 48% 31% 55% Totaal 100% 100% 100% 100% 3.2.3 Verband uitbreidingswens in m² met pand gehuurd of eigendom Bedrijven die een huurpand hebben, willen relatief minder vaak uitbreiden in oppervlakte. Bedrijven met een pand in eigendom willen daarentegen naar verhouding vaker uitbreiden qua oppervlakte. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 15
Eigendom 55% 45% Huur 36% 64% Totaal 45% 55% Uitbreidingswens in m² Geen uitbreidingswens in m² Figuur 11: Verband uitbreidingswens qua oppervlakte met of pand gehuurd of eigendom is 3.2.4 Uitbreidingswens in m² per grootteklasse bedrijf (in m²) per tijdsspanne Uit de antwoorden op de vraag hoeveel ruimte de bedrijven extra nodig hadden qua buitenruimte, bedrijfshal en kantoorruimte per tijdspanne wordt geschat dat de bedrijven gezamenlijk binnen 10 met ongeveer 84 hectare willen uitbreiden. Voor de bedrijven die niet hebben doorgegeven hoe groot de uitbreidingswens is in m² is aangenomen dat deze bedrijven een uitbreidingswens hebben die even groot is als de gemiddelde uitbreidingswens van de andere bedrijven in dezelfde grootteklasse qua oppervlakte. De uitbreidingswens wordt bekeken per grootteklasse bedrijf (in m²) aangezien het is gebleken dat deze variabele de beste voorspeller is van de uitbreidingswens in m². De uitbreidingswens is vrij aardig verdeeld over de 3 tijdsspannen: rond de 26-32 hectare per tijdspanne. Sommige bedrijven die de wens hebben om uit te breiden kunnen die op eigen terrein realiseren. Dit maakt dat de bovenstaande uitbreidingswens in m² niet gelijk is aan de oppervlakte die extra nodig is aan bedrijfsterrein in Helmond. Ook moet er opgemerkt worden dat er in de berekening naar behoefte geen rekening is gehouden met zaken als infrastructuur of ruimte nodig voor milieuzonering. Deze 84 hectare betreft puur hetgeen bedrijven aan eigen terrein willen hebben. De uitbreidingswens die bedrijven hebben die de gewenste uitbreidingen niet (geheel) op eigen terrein kunnen realiseren wordt in de volgende paragraaf besproken. Tabel 13: Uitbreidingswens in m² per grootteklasse bedrijf (in m²) per tijdsspanne per onderdeel (afgerond op tientallen) De buitenruimte: De bedrijfshal: De kantoorruimte: Nu tot 2 2 tot 5 5 tot 10 Nu tot 2 2 tot 5 5 tot 10 Nu tot 2 2 tot 5 5 tot 10 Kleine bedrijven Gemiddelde 230 230 160 410 460 540 150 140 170 Som 25.060 24.630 17.000 45.180 49.780 59.270 16.590 14.850 18.170 Middelgrote bedrijven Gemiddelde 360 250 650 750 680 1.690 290 60 120 Som 13.940 9.770 25.610 29.390 26.530 65.950 11.210 2.310 4.780 Grote bedrijven Gemiddelde 770 1.090 30 3.680 3.270 4.330 90 140 90 Som 21.870 30.840 840 103.940 92.430 122.460 2.410 4.010 2.510 Totaal 60.870 65.240 43.460 178.510 168.740 247.680 30.210 21.170 25.460 Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 16
3.3 Uitbreidingwens in m² maar dit niet kunnen realiseren op eigen terrein Van alle bedrijven die de wens hebben uit te breiden qua oppervlakte geeft 44% aan dit geheel op eigen terrein te kunnen realiseren. Dit betekent ook dat 56% van de bedrijven dat wil uitbreiden dit niet kan. Het grootste deel van deze bedrijven kan dit zelfs in zijn geheel niet, dus ook niet op korte termijn. Redenen die hiervoor genoemd zijn dat er simpelweg geen ruimte meer is en dat er geen mogelijkheden meer zijn aangezien het bebouwingspercentage is bereikt. Andere bedrijven geven aan dat ze niet kunnen uitbreiden omdat ze de huurder zijn van het terrein in plaats van de eigenaar. Er is gekeken of er op bepaalde bedrijfsterreinen naar verhouding veel bedrijven zijn die haar uitbreidingswens niet kunnen realiseren op eigen terrein. Het is gebleken dat op de bedrijventerreinen de Weyer en Overig de bedrijven relatief vaak de uitbreiding in zijn geheel op eigen terrein kunnen realiseren. Op de andere bedrijventerreinen is het tegenovergestelde waar. Tabel 14: Verband kunnen uitbreiden op eigen terrein met bedrijventerreinen Ruimte over eigen terrein: B.Z.O.B. Groot Schooten De Weyer Hoogeind Overig Totaal Genoeg ruimte 43% 42% 63% 36% 73% 44% Deels of niet genoeg ruimte 57% 58% 37% 64% 27% 56% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% Zoals eerder vermeld, wordt de totale behoefte aan extra bedrijventerrein bepaald door de groep bedrijven die willen uitbreiden, maar die deze uitbreiding niet op eigen terrein kan realiseren en door de groep die de uitbreiding slechts deels (op korte termijn) op eigen terrein kan plaatsen. De behoeften aan extra bedrijventerrein van deze 2 groepen bedrijven worden besproken in de volgende paragrafen. Deze behoeften worden vervolgens in paragraaf 3.3.3 bij elkaar opgeteld om de totale behoefte aan extra bedrijventerrein te verkrijgen. 3.3.1 Uitbreidingswens in m² van de bedrijven die niet kunnen uitbreiden op eigen terrein Geschat wordt dat de bedrijven die willen uitbreiden maar dit niet meer kunnen tezamen ongeveer 57 hectare binnen 10 extra nodig hebben aan bedrijfsterrein. Ook hier is de uitbreidingswens vrij aardig verdeeld over de 3 tijdsspannen (17 tot 22 hectare). Wederom moet er worden opgemerkt dat er in deze berekeningen geen rekening is gehouden met zaken als infrastructuur of ruimte nodig voor milieuzonering. Voor de bedrijven die geen oppervlakte hebben doorgegeven bij de vraag naar de gewenste uitbreiding in m² is wederom aangenomen dat deze bedrijven een uitbreidingswens hebben die even groot is als de gemiddelde uitbreidingswens van de andere bedrijven in dezelfde grootteklasse qua oppervlakte. Aangezien het aantal bedrijven in de grote en middelgrote grootteklassen wilden uitbreiden en dat geheel niet kon realiseren op eigen terrein niet erg groot was (14 middelgrote en 13 grote bedrijven) zijn deze twee klassen bij elkaar gevoegd. Tabel 15: Uitbreidingswens in m² van bedrijven die niet meer op eigen terrein kunnen uitbreiden per tijdsspanne(afgerond op tientallen) De buitenruimte: De bedrijfshal: De kantoorruimte: Nu tot 2 2 tot 5 5 tot 10 Nu tot 2 2 tot 5 5 tot 10 Nu tot 2 2 tot 5 5 tot 10 Kleine bedrijven Gemiddelde 340 260 110 530 410 740 220 220 310 Som 17.130 12.990 5.630 26.330 20.610 36.570 11.040 11.160 15.190 Middelgrote en grote bedrijven Gemiddelde 1.020 1.200 340 3.450 3.290 5.400 380 80 90 Som 27.630 32.720 9.170 93.740 89.360 146.910 10.440 2.260 2.360 Totaal 44.760 45.710 14.790 120.070 109.970 183.480 21.480 13.420 17.550 Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 17