V a s t g e s t e l d d. d. : 1 0-9 - 1 4 VERSLAG VERGADERING van de COMMISSIE VOOR WELSTAND EN MONUMENTEN bouwplannen W O E N S D A G 3 s e p t e m b e r 2 0 1 4 EPII, kamer 7.22, 7e etage Galvanistraat 15 - Rotterdam AANWEZIG: Commissie: Steenhuis (voorzitter), Bakker, Bloks, Diederen Secretariaat: Pronk (secretaris), Van der Klauw (uitvoerend secretaris), De Bruijn (gedeeltelijk) Bureau Monumenten: Knibbeler (gedeeltelijk) 4 BOUWPLANNEN 14:30 17:10 4.1 Hooidrift, nieuwbouw woningen, Delfshaven (2 e behandeling) 14:30 omschrijving: Nieuwbouw woningen (CPO) Suboffice Architecten, Eireen Schreurs OLO 1216887 4.2 Vreewijk, renovatie woningen, Feijenoord (4e behandeling) (beschermd stadsgezicht) 14:50 omschrijving: Renovatie Vreewijk Sandra Arts, Bouwhulpgroep - Havensteder OMV.?? (eerder conceptaanvraag, OLO 1158415) 4.3 Hendrik de Keyserstraat, Nieuwbouw, Kralingen Crooswijk (1 e behandeling) 15:20 omschrijving: Nieuwbouw woningen Joost Kuhne Kuhne & co OMV.14.06.00395-01 4.4 Pannekoekstraat, Nieuwbouw, Centrum (1 e behandeling) 15:40 omschrijving: Nieuwbouwblokje op parkeerterrein Joost Kuhne Kuhne & co OMV.14.06.00406 4.5 Delftsestraat 37, Weenaboulevard fase 1, Centrum (1 e behandeling) 16:10 omschrijving: Nieuwbouw hotel- en kantoorgebouw Diederik Dam Dam en partners, Rients Dijkstra (supervisor) OLO 1366373 (conceptaanvraag) 4.6 Dorpsweg 205, Charlois (1 e behandeling) 16:30 omschrijving: Sloop/nieuwbouw en herontw locatie voor het Apostolisch Genootschap Terrena Architecten BV - Martin Eikelenboom OLO 1381017 (conceptaanvraag) 4.7 Dynamostraat, Startmotor, Feijenoord (4e behandeling) 16:50 omschrijving: Oprichten van jongerenhuisvesting Louis Aussen, Marge Architecten OLO 1131241 (conceptaanvraag)
BOUWPLANNEN 4.1 Hooidrift, nieuwbouw woningen, Delfshaven (2 e behandeling) omschrijving: Nieuwbouw woningen (CPO) Suboffice Architecten, Like Bijlsma OLO 1216887 (conceptaanvraag). Het plan voor de nieuwbouw van 14 grondgebonden woningen wordt ontwikkeld in collectief particulier opdrachtgeverschap (CPO). Het plan is in een eerder stadium aan de commissie getoond tijdens de vergadering van 26 maart 2014. Het plan dat nu verder ontwikkeld is, wordt naar de wensen en in samenspraak met de kopers ontworpen. Om eenheid te bewaren is door de begeleidende architecten een aantal gevelregels opgesteld. Binnen de gevelregels kan per koper een invulling worden gekozen. De gevelcomposities zijn reeds in een vergevorderd stadium (DO). Drie panden wijken af van de gevelregels maar vormen met elkaar een eenheid doormiddel van materialisering en compositie. De kopers hebben aangegeven elk hun eigen wensen te willen uiten in de gevelcompositie maar achten het daarentegen wel van belang dat zij als collectief herkenbaar zijn. De architect legt tijdens de toelichting uit dat de eenheid gezocht wordt in het materiaalgebruik. De eerder gemaakte opmerkingen van de commissie zijn deels in de gevelregels meegenomen. Beleid (Welstandsnota Rotterdam) Gebiedstype: niet planmatige uitbreidingen Welstandsniveau: regulier Relevante criteria - Het gevelontwerp is consequent en goed van verhouding, en qua indeling en plasticiteit afgestemd op de omliggende bebouwing. - Het gevelontwerp kent een driedeling (basement, middendeel, gevelbeëindiging) en wordt gekenmerkt door een verwevenheid van verticaal (ramen) en horizontaal (lijstwerk, linten, kroonlijsten etc.). - Straathoeken worden architectonisch verbijzonderd (afgeschuinde hoek, afwijkende vormgeving, e.d.). - Entreegebieden van gebouwen, zijn uitnodigend en kwalitatief hoogwaardig vormgegeven. - Beganegrondgevels aan de openbare ruimte hebben een bij de situatie passende openheid. In woon-, winkel-, en kantoorgebieden zijn dichte (bergings-)gevels aan de straat ongewenst. - Detaillering ondersteunt de verwevenheid van verticaal en horizontaal in het gevelbeeld. - Materialen en detaillering zijn afgestemd op die van de oorspronkelijke bebouwing en kwalitatief ten minste gelijkwaardig daaraan. - In woon-, kantoor- en winkelgebieden zijn detaillering en materiaalgebruik van de beganegrondgevel aan de straatzijde (met name rond de entree) van hoge kwaliteit (rijker en expressiever). - Ventilatieroosters zijn niet zichtbaar of architectonisch ingepast in het gevelontwerp. Reactie van de commissie op de nader uitgewerkte conceptaanvraag, de aanvullende beelden zoals toegelicht, en de nabespreking De commissie kan zich goed vinden in het voorstel van de gevelindelingen van de woningen conform de opgestelde gevelregels. Wel acht zij de transparantie en openheid van de plintgevels van groot belang. Op dit niveau waar privé en publiek elkaar ontmoeten dienen de woningen kwalitatief hoogwaardig, representatief en levendig te zijn. Zij is benieuwd naar de verdere uitwerking (op detailniveau) van deze gevels. Hierbij blijven ook de eerder gemaakte opmerkingen van belang. Voor wat betreft de drie afwijkende panden geeft de commissie aan dat, naast het bovenstaande, het van belang is dat in materiaalkeuze samenhang gezocht moet worden wanneer dit in de gevelcompositie niet het geval is. Verder vraagt zij aandacht voor de in de in het zicht komende delen van de zijgevels. Deze delen van de gevels zijn van belang voor het straatbeeld. Door de verspringingen in hoogtes van de verschillende woningen zijn delen van deze zijgevels goed zichtbaar. Deze opmerking geldt tevens voor de woning met de gedeeltelijke schijngevel. Ook deze uitwerking behoeft aandacht waarbij het zicht vanaf de straat van belang is.
De commissie ziet de architect graag terug in een later stadium met een ontwerp dat antwoord geeft op de gemaakte opmerkingen. 3
4.2 Vreewijk, renovatie woningen, Feijenoord (4e behandeling) omschrijving: Renovatie Vreewijk Sandra Arts, Bouwhulpgroep - Havensteder OLO 1158415 (conceptaanvraag) Naar aanleiding van de eerdere behandeling van het voorstel voor de proefwoningen en het bezoek aan Vreewijk is het voorstel voor de pilot van 106 woningen (13 woningtypes), 1 bedrijfsruimte en 2 nieuwbouwwoningen aangepast. Hierin zijn de eerder gemaakte opmerkingen van de commissie uit het verslag van 9 juli 2014 verwerkt. De architect licht tijdens de presentatie aan de commissie de aanpassingen toe. Deze hebben betrekking op de roedes (nu toegepast op alle ramen aan de straatzijde, m.u.v. de dakkapellen), kleurstellingen, tuinhekjes, bergingen en diverse kleinere (technische) aanpassingen. Ook zijn de principedetails van de woningen en winkelwoning ingediend en aan de commissie getoond. Tevens wordt het voorstel voor de nieuwbouw van de twee tussenwoningen toegelicht. De voorgevel wordt exact uitgevoerd conform het oorspronkelijke gevelbeeld. De achtergevel is afwijkend, door de hedendaagse eisen uit het Bouwbesluit is het niet mogelijk ook de achtergevel conform het oorspronkelijke beeld uit te voeren. Beleid (Welstandsnota Rotterdam): Gebiedstype: Criteria Tuindorpen Welstandsniveau: bijzonder (beschermd stadsgezicht) Reactie van de commissie op de aangepaste conceptaanvraag, de aanvullende beelden zoals toegelicht, en de nabespreking De commissie complimenteert de architect over de nauwkeurige uitwerking van het voorstel dat is getoond en waarbij zeer zorgvuldig de eerder gemaakte opmerkingen van de commissie zijn verwerkt. Zij is van mening dat het aangepaste voorstel een gedegen basis vormt voor de definitieve indiening van de pilot en de daarna volgende overige 1200 woningen. De commissie heeft positief gereageerd op het aangepaste conceptplan en ziet met belangstelling de definitieve aanvraag van de pilot tegemoet.
4.3 Hendrik de Keyserstraat, Nieuwbouw, Kralingen Crooswijk (1 e behandeling) omschrijving: Nieuwbouw woningen Joost Kuhne Kuhne & co OMV.14.06.00395-01 De ingediende aanvraag omgevingsvergunning betreft de ontwikkeling van de hoek Linker Rottekade en Hendrik de Keyserstaat. De architect legt uit dat het plan al jaren in ontwikkeling is. Het betreft de nieuwbouw van een appartementengebouw met 16 appartementen aan de Linker Rottekade en een 7 grondgebonden woningen aan de Hendrik de Keyserstraat. Om enige aansluiting te vinden met de bestaande bebouwing in dit bouwblok heeft de architect bewust gekozen voor de verstaffeling in de rooilijn aan de Linker Rottekade. Hiermee wordt getracht de hoek te verzachten. Het gevelbeeld aan de Linker Rottekade heeft een sterke expressie door de vertrapping, de uitstekende balkons en het voorgestelde sierbeton. In het ontwerp van de kopgevel is dit niet het geval, deze bestaat slechts uit vlak metselwerk met gevelopeningen zonder onderverdeling. De woningen op de eerste verdieping hebben allen een werkruimte op de begane grond aan de zijde van de Linker Rottekade. Om enige afstand te bewaren tot het trottoir zijn bloembakken in het ontwerp opgenomen. Het parkeren bevindt zich deels tussen en onder de bouwblokken. De woningen aan de Hendrik de Keyserstraat zijn ontworpen met een dwarskap, hierdoor wordt getracht qua hoogte enigszins aansluiting te vinden met de bebouwing in de omgeving. Ook in het ontwerp van deze gevels zijn sierbetonnen elementen opgenomen. De woningen zijn op de eerste verdieping voorzien van een Frans balkon dat tevens functioneert als luifel boven de entree. Beleid (Welstandsnota Rotterdam) Gebiedstype: Niet-planmatige uitbreidingen Welstandsniveau: regulier Relevante criteria - De blokverkaveling is pandsgewijs of in kleine ensembles. - Het gevelontwerp is consequent en goed van verhouding, en qua indeling en plasticiteit afgestemd op de omliggende bebouwing. - Het gevelontwerp kent een driedeling (basement, middendeel, gevelbeëindiging) en wordt gekenmerkt door een verwevenheid van verticaal (ramen) en horizontaal (lijstwerk, linten, kroonlijsten etc.). - Straathoeken worden architectonisch verbijzonderd (afgeschuinde hoek, afwijkende vormgeving, e.d.). - Entreegebieden van gebouwen, inclusief luifels en logo s, zijn uitnodigend en kwalitatief hoogwaardig vormgegeven. - Kleuren zijn terughoudend en afgestemd op de omliggende bebouwing. - Materiaal, kleur en detaillering ondersteunen de verschijningsvorm op samenhangende wijze. - Detaillering ondersteunt de verwevenheid van verticaal en horizontaal in het gevelbeeld. - Materialen en detaillering zijn afgestemd op die van de oorspronkelijke bebouwing en kwalitatief ten minste gelijkwaardig daaraan. Reactie van de commissie op de aanvraag omgevingsvergunning, de aanvullende beelden zoals toegelicht, en de nabespreking De commissie is nog niet geheel overtuigd van het getoonde ontwerp. Zo meent zij dat de kopgevel van het appartementenblok onvoldoende aansluiting vindt bij de langsgevel. Daar waar de langsgevel door de verstaffeling en ornamentiek zeer expressief oogt, toont de kopgevel geenzins geleding of plasticiteit. De overhoekse samenhang van het volume is een aspect waar de commissie zeker op deze locatie veel waarde aan hecht. De kwaliteit van de kopgevel wordt als onvoldoende beschouwd. Hetzelfde geldt voor de entreepartijen, deze zijn in onvoldoende mate kwalitatief hoogwaardig te noemen (zoals de criteria vragen) en worden daardoor tevens onvoldoende gemarkeerd. De commissie begrijpt niet waarom enerzijds in detaillering en materiaalgebruik verwantschap wordt gezocht met de 7 grondgebonden woningen aan de Hendrik de Keyserstraat en anderzijds qua typologie, architectuur en kleur de ontwerpen totaal verschillend zijn. Gezien de criteria van kleine ensembles adviseert de commissie de 7 grondgebonden woningen (op zich op te vatten als een echo van de 19 e eeuwse diensttraten van Kralingen),meer sober en ingetogen te houden en de kopgevel van het appartementengebouw door middel van geleding te versterken.
De commissie kan vooralsnog niet positief adviseren op de ingediende aanvraag omgevingsvergunning. Zij ziet de architect graag op korte termijn met een aangepast ontwerp terug waarin bovenstaande vragen en opmerkingen zijn verwerkt. Tevens vraagt zij de architect contact op te nemen met de bouwinspecteur aangezien de termijn van de aanvraag ten einde loopt. 6
4.4 Pannekoekstraat, Nieuwbouw, Centrum (1 e behandeling) omschrijving: nieuwbouwblokje op parkeerterrein Joost Kuhne Kuhne & co OMV.14.06.00406 De ingediende aanvraag omgevingsvergunning (klein & fijn project) betreft de nieuwbouw van een appartementengebouw met 21 appartementen (studio s in het luxere segment) met in de plint van het gebouw ruimte voor horeca/winkel. Op het dak wordt een dakterras voorgesteld. De appartementen worden ontsloten doormiddel van het in het midden gelegen trappenhuis dat het gebouw aan de voorzijde in tweeën snijdt. De appartementen zijn allen voorzien van vier raamopeningen waarvan twee op normale hoogte, een met zicht op de straat en een met zicht naar de hemel/lucht. De gevels worden uitgevoerd in okerkleurig metselwerk waarbij de gevelvlakken worden omzoomd met een wit betonnen band. Beleid (Welstandsnota Rotterdam) Gebiedstype: Centrummix Welstandsniveau: bijzonder Relevante criteria - Het gevelontwerp is consequent en goed van verhouding, en qua indeling en plasticiteit afgestemd op de omliggende bebouwing. - Entreegebieden van gebouwen, inclusief luifels en logo s, zijn uitnodigend en kwalitatief hoogwaardig vormgegeven. - Kleuren zijn terughoudend en afgestemd op de omliggende bebouwing. - Toepassing van hoogwaardige materialen en detaillering in overeenstemming met de hoge centrumambities. - Materiaal en detaillering zijn afgestemd op die van de oorspronkelijke bebouwing en van gelijke kwaliteit (vervanging van gevelonderdelen conform het origineel). - Daken die zichtbaar zijn vanuit de omliggende bebouwing krijgen dezelfde kwaliteit als de gevel en worden ingericht als groene daken (of op andere wijze aantrekkelijk vormgegeven). Sneltoetscriteria dakterrassen Plaatsing - De balustrade is altijd binnen de gevellijn geplaatst en aan de voorzijde van het gebouw minimaal 1.5 meter teruggeplaatst van de gevel of van de bovenrand van een schuin dakvlak. - De dakopgang is minimaal 2,0 meter teruggeplaatst van de gevel of van de bovenrand van een schuin dakvlak. Maatvoering - Hoogte van de balustrade is maximaal 1,3 meter. - Hoogte van de toegang naar het dakterras is maximaal 2,3 meter. - Oppervlakte dakopgang is maximaal 2m². Vormgeving - Vormgeving van de opbouw is ondergeschikt aan het hoofdgebouw. - Balustrade is uitgevoerd als hekwerk (met verticale spijlen). Materiaal, kleur en detaillering - Kleurkeuze is terughoudend en afgestemd op het hoofdgebouw. Reactie van de commissie op de aanvraag omgevingsvergunning, de aanvullende beelden zoals toegelicht, en de nabespreking Alhoewel de commissie enthousiast is over de ontwikkeling op deze locatie en de vormgeving van de voorgestelde levendige plint met horeca- en winkelfunctie is de commissie nog niet overtuigd van het gevelontwerp. Daarnaast is de commissie, gezien de definitieve indiening, verbaasd over de nog summiere uitwerking van het plan op detailniveau. De detaillering is onvoldoende uitgewerkt om hier een oordeel over te kunnen geven. Door het trappenhuis valt het blok uiteen en door de verspringing van de ramen gebeurt hetzelfde met het gevelvlak in metselwerk. Hierdoor ontstaat een rommelig beeld en past het plan in onvoldoende mate in de omgeving met de juist zo zorgvuldig vormgegeven en verfijnde gevels uit de wederopbouwperiode waar dit ontwerp zich toe lijkt te willen verhouden. De commissie adviseert de architect meer rust aan te
brengen in het gevelbeeld. Nu worden meerdere thema s gebruikt, wat het beeld van een krachtig gebouw niet ondersteunt. Ook zou het trappenhuis meer een onderdeel van het gevelontwerp moeten zijn in plaats van dat het trappenhuis het gevelbeeld in tweeën knipt. De commissie is zeker enthousiast over invulling van het dak als gemeenschappelijke buitenruimte, wel dienen hierbij de regels voor dakterrassen in acht genomen te worden. Het plaatsen van een doorvalbeveiliging op de dakrand is niet toegestaan, deze dient op 1,5 meter afstand van de gevel te blijven óf anders te worden opgelost door de gevel op te trekken zodat voldoende hoogte ontstaat en een doorvalbeveiliging achterwege kan blijven. De commissie kan vooralsnog niet positief adviseren op de ingediende aanvraag omgevingsvergunning. Zij ziet de architect graag op korte termijn met een aangepast ontwerp terug waarin bovenstaande vragen en opmerkingen zijn verwerkt. Tevens vraagt zij de architect contact op te nemen met de bouwinspecteur aangezien de termijn van de aanvraag ten einde loopt. 8
4.5 Delftsestraat 27, Weenaboulevard fase 2, Centrum (1 e behandeling) omschrijving: Nieuwbouw hotel- en kantoorgebouw Diederik Dam Dam en partners supervisor: Rients Dijkstra (afwezig met kennisgeving, beoordelingsrapportage niet geleverd) OLO 1366373 Deze conceptaanvraag betreft de nieuwbouw van een hotel- en kantoorgebouw van 15, deels 16 lagen. De ontwikkeling van dit gebied speelt al enige tijd. Voor de nieuwbouw van deze toren is de sloop van twee bestaande gebouwen nodig. Van belang is dat de nieuwbouw afgezien van de grotere schaal toch aansluiting vindt bij het karakter van het gebied. Het is de bedoeling dat aan de oostgevel in de toekomst een tweede toren wordt gebouwd. De oostgevel wordt als wachtgevel voorgesteld omdat nog onduidelijk is op welke wijze de nog te ontwikkelen aangrenzende toren zal aansluiten. Over de invulling van deze wachtgevel wordt gedacht aan een kunstproject, de architect laat tijdens de presentatie een aantal referentiebeelden zien omdat. Het ontwerp bestaat qua hoofdopzet uit drie onderdelen die in de gevel afleesbaar zijn: plint met maximale transparantie, gericht op het Delftseplein en de Delftsehof/Schiestraat, op begane grond niveau aan deze zijde horeca en aan de zijde van de Delftsestraat voornamelijk utilitaire ruimtes. Op de eerste verdieping die in het gevelontwerp tevens deel uitmaakt van de plint zijn de administratieve functies voor het hotel ingetekend. In het middendeel zijn de hotelkamers gesitueerd. Het bovenste deel van de toren is bestemd voor kantoren. In de kern van de toren is een atrium bedacht. Het dak zal worden uitgevoerd als groendak, ook is hier een installatieruimte getekend (16 e laag). De gevel is opgebouwd uit een transparante plint over twee lagen met hieraan een luifel, die ook in de avondsituatie een imposante uitstraling zal krijgen door toepassing van een spanplafond met hierachter verlichting. De luifel zal doorlopen tot aan het naastgelegen gebouw. Het middendeel en bovenste deel van de toren worden gevat in een betonnen grid met verkenning in aardetint. De invulling van het grid is per functie verschillend. Voor het hotel is een invulling van geanodiseerde aluminium beplating en kozijninvulling ontworpen, voor het kantoorgedeelte is een meer transparante en grijze invulling bedacht. Hoe het parkeren opgelost gaat worden is nog niet bekend. De plannen hiervoor zijn in ontwikkeling. Waarschijnlijk wordt een tijdelijke parkeerstrook langs het spoor ingericht. Uiteindelijk is het de bedoeling dat op deze plek een nieuwe parkeergarage komt. De architect geeft aan hier later op terug te komen. Beleid (Welstandsnota Rotterdam): Gebiedstype: Centrummix Welstandsniveau: bijzonder (welstandsparagraaf Central District Relevante criteria - De architectuur van de nieuwbouw is aansprekend, levendig en uitnodigend, maar ook beheerst en representatief. De opbouw van de gevel van het gebouw in zijn geheel is ingetogen. De gewenste kwaliteit en uitstraling ontstaan door de subtiele combinatie van de ontwerpen voor de plint, het middendeel en de top van het gebouw - en door de detaillering van de gevels (zie: Criteria voor een levendige gevel). - Verbouwingen van bestaande gebouwen worden getoetst aan de criteria in de Koepelnota. De toetsingscriteria voor aanpassingen op bestaande plinten staan in deze welstandsparagraaf. - De plint levert een waardevolle bijdrage aan de levendigheid op straat en zet de openbare ruimte in het gebouw door. - De detaillering van de plint is verfijnd (elegant, stijlvol, smaakvol), maar voldoende robuust om intensief gebruik aan te kunnen. - De verlichting van het interieur van de plint draagt in de avonduren bij aan de sfeer op straat. - De nieuwe gebouwen op de te ontwikkelen kavels aan de Conradstraat en aan het Delftseplein worden uitgevoerd met een grote luifel aan de straatzijde. De luifel is een belangrijk middel om het RCD als ensemble te verbinden. Luifels dienen dan ook te voldoen aan vastgestelde afmetingen en beeldkenmerken die deze eenheid ondersteunen. - Ook de bovenkant van de luifel is op doordachte wijze ontworpen, aangezien gebruikers van omringende gebouwen erop uitkijken. De onderzijde van de luifel is vlak en egaal van materiaal en kleur en fungeert bij duisternis in haar geheel als verlichtingsarmatuur. Dit wil zeggen dat de verlichtingselementen in de luifel zijn opgenomen en door het plafondvlak van de luifel de straat verlichten.
- De verlichting in de luifel wordt afgestemd met het totale lichtplan voor de openbare ruimte in het Rotterdam Central District. De levendige gevel is een gevel: - die van verschillende afstanden verschillend ervaren wordt, zodat bij nadering nieuwe details en/of textuur zichtbaar worden (door de detaillering van de gevel/de constructie, door reliëf en/of tekening in het materiaal), - die een goed zicht toelaat op de activiteiten achter de gevel. Er zijn voldoende gevelopeningen van voldoende grote afmetingen. Het gebruikte glas is niet sterk spiegelend (max. 16%) of sterk gekleurd, - die bij verschillende weersomstandigheden en bij verschillende zonnestanden een variatie in beeld te zien geeft. - De in het gebied aanwezige hoogbouw maakt dat veel bewoners/ werknemers/ bezoekers uitzicht zullen hebben op de daken in het gebied. De daken moeten daarom behandeld worden als vijfde gevel. De daken krijgen dezelfde hoogstaande kwaliteit als de gevels. - Vrijstaande utilitaire elementen (zoals installatieruimtes, liftopbouwen etc.) op het dak zijn ongewenst en niet bepalend voor silhouet en uitstraling van gebouw en skyline. - Het gebruik van materialen en technieken is state-of-the-art : eigentijdse, duurzame technieken en materialen. Duurzaam te onderhouden en tot in lengte der dagen vervangbaar. - Materiaal- en kleurgebruik dienen het lichtniveau op straat ten goede te komen. De combinatie van donkere tinten en hoge gevels aan de openbare ruimte moet vermeden worden. - Kunstzinnige elementen in het Rotterdam Central District zijn duurzaam en stralen luxe en robuustheid uit. De elementen dienen te passen binnen het open straatbeeld. Reactie van de commissie op de ingediende conceptaanvraag, de aanvullende beelden zoals toegelicht, en de nabespreking De commissie kan zich het ontwerp op hoofdlijnen goed voorstellen alhoewel zij de sloop van de bestaande karakteristieke gebouwen zeker betreurt. Wel heeft zij een aantal opmerkingen gemaakt over het gevelconcept in algemene zin, de gevel (op plintniveau) gelegen aan de Delfstestraat en de wachtgevel (oostgevel). Op hoofdlijnen is de commissie enthousiast over het gevelconcept, wel geeft zij aan dat in de verdere ontwikkeling van de gevels verfijning een belangrijk aspect is. Op detailniveau zijn de gevelinvullingen zeer vlak en zonder neggedieptes getekend. Ook op dit niveau is de plastiek van belang om te voldoen aan de gestelde criteria uit de welstandsparagraaf met betrekking tot een levendige gevel. De commissie acht het voorstel de oostgevel geheel als wachtgevel uit te voeren geen goed ontwerpuitgangspunt. Hiermee worden in dit stadium al beperkingen opgelegd aan de ontwerpmogelijkheden voor de naastgelegen toren (bijvoorbeeld de hoogte en mogelijke toepassing van een setback). Ook vraagt de commissie of de architect de invulling van de plintfuncties aan de Delftsestraat kan optimaliseren. De optelling van deze utilitaire functies (deels voorzien van roosterinvullingen) is volgens de criteria uit de welstandsparagraaf weliswaar mogelijk, maar vormt volgens de commissie nog een nadere ontwerpopgave. Dit tegen de achtergrond van het stedelijk plintenbeleid dat gericht is op een zo groot mogelijke levendigheid. De commissie vraagt of het wellicht mogelijk is deze functies terugliggend langs een gang te positioneren zodat ook aan deze zijde enige levendigheid en transparantie ontstaat. Ook kan gedacht worden aan de toepassing van transparante scheidingswanden (waar mogelijk) om de dwarsdoorzichten te optimaliseren. De commissie is benieuwd naar de verdere uitwerking van het plan, onder andere van het beton in aardetint waar zij graag in een volgende bespreking verder op in zou willen gaan, bij voorkeur aan de hand van bemonsteringen. De commissie ziet de architect graag terug in een later stadium met een ontwerp dat antwoord geeft op de gemaakte opmerkingen. 10
4.6 Dorpsweg 205, Charlois (1 e behandeling) omschrijving: Sloop/nieuwbouw en herontwikkeling voor het Apostolisch Genootschap. Terrena Architecten BV. Martin Eikelenboom OLO 1381017 Het plan betreft de nieuwbouw voor het onderkomen van het Apostolisch Genootschap. Voorgesteld wordt het bestaande fraaie, maar vervallen kerkgebouw dat te groot is voor het genootschap te slopen. De nieuwbouw van de kerk maakt onderdeel uit van de gehele ontwikkeling van de kavel waarbij het tevens de bedoeling is om woningen te ontwikkelen. De plannen hiervoor zijn nog in een pril stadium. De nieuwbouw van de kerk omvat een drie laags gebouw dat zo ontwikkeld is dat het gemakkelijk aanpasbaar is voor eventuele andere functies. In het gevelontwerp en in het constructieprincipe is hiermee rekening gehouden. De architect legt uit dat het de bedoeling is om de kerk uit te voeren in aluminium gevelpanelen met open glasachtige plint met houten toegangsdeuren naar de kerk, hiervan is nog geen nadere uitwerking getoond. Beleid (Welstandsnota Rotterdam): Gebiedstype: planmatige stedelijke uitbreidingen Welstandsniveau: regulier Relevante criteria - Het gevelontwerp is consequent en goed van verhouding, en qua indeling en plasticiteit afgestemd op de omliggende bebouwing. - Het gevelontwerp kent een driedeling (basement, middendeel, gevelbeëindiging) en heeft een afgewogen verhouding open - gesloten die aansluit bij de oorspronkelijke bebouwing. - Vormgeving of accentuering van de hoeken vindt plaats in samenhang met het blok als geheel en met de omringende blokken. - Entreegebieden van gebouwen, zijn uitnodigend en kwalitatief hoogwaardig vormgegeven. - Beganegrondgevels aan de openbare ruimte hebben een bij de situatie passende openheid. - Kleuren zijn terughoudend en afgestemd op de omliggende bebouwing. - Materiaal, kleur en detaillering ondersteunen de verschijningsvorm op samenhangende wijze. - Materialen en detaillering zijn afgestemd op die van de oorspronkelijke bebouwing en kwalitatief ten minste gelijkwaardig daaraan. - Materialen en detaillering worden zo gekozen dat veroudering en weersinvloeden geen negatieve gevolgen hebben voor het uiterlijk. - In woongebieden zijn detaillering en materiaalgebruik van de beganegrondgevel aan de straatzijde (met name rond de entree) van hoge kwaliteit (rijker en expressiever). - Zonwerend glas of folie op glas verhinderen de visuele relatie tussen binnen en buiten niet. - Ventilatieroosters zijn niet zichtbaar of architectonisch ingepast in het gevelontwerp. Reactie van de commissie op de ingediende conceptaanvraag, de aanvullende beelden zoals toegelicht, en de nabespreking De commissie merkt op dat zij de sloop van het waardevolle bestaande kerkgebouw betreurt. Verder geeft zij aan niet overtuigd te zijn over de inpassing van het ontwerp in de bestaande context. Door het gevelontwerp en de voorgestelde materialisering sluit het ontwerp niet aan op de omgeving, bestaande uit grotendeels bakstenen gevels. Zij begrijpt daarom de keuze voor aluminium in deze omgeving niet. De balans en verwantschap met omgeving is een van de aspecten waaraan de commissie het plan acht te toetsen, voortkomend uit welstandsbeleid (Welstandsnota Rotterdam). De commissie is voor wat betreft dit ontwerp onvoldoende overtuigd en vraagt de architect aandacht voor de criteria uit de Welstandsnota. Zij adviseert te zoeken naar meer aansluiting met de omgeving door middel van bijvoorbeeld het materiaalgebruik. Ook de openheid en de entreepartij van het gebouw noemt zij hierbij als aandachtspunt. De commissie ziet de architect graag terug met een aangepast ontwerp waarin bovengenoemde opmerkingen zijn verwerkt. 11
4.7 Dynamostraat, Feijenoord (4e behandeling) omschrijving: oprichten van jongerenhuisvesting Louis Aussen, Marge Architecten conceptaanvraag, OLO 1131241 Het plan is reeds meerdere malen behandeld in de vergadering van de commissie, waaronder de laatste keer op 26 februari 2014. De commissie heeft de architect tijdens deze behandeling een aantal opmerkingen meegegeven. Deze opmerkingen hadden betrekking op de massa en hoogte van het gebouw, de verhoudingen van het gebouw (tussen plint, middeldeel en opbouw), de uitwerking van de opbouw en over de balkons. De architect legt tijdens de presentatie aan de commissie uit dat van hogerhand besloten is dat dit volume op deze plek gewenst is waarna gewerkt is aan betere verhoudingen in massaopbouw. Het middendeel is vergroot met één etage, waardoor de opbouw een etage minder hoog is geworden. De setback (opbouw) ligt nu 2,5 meter terug ten opzichte van het middendeel. De architect heeft in zijn aangepaste ontwerp getracht de opbouw een luchtiger uitstraling te geven door meer toepassing van glas en een meer horizontale geleding aan te brengen met vlakinvullingen. De balkons zijn vergoot van 0,75 m naar 1 m diepte. Beleid (Welstandsnota Rotterdam) Gebiedstype: ontwikkelingsgebied, welstandsparagraaf Motorstraatgebied Welstandsniveau: regulier Relevante criteria - Verschil tussen drager (constructie) en invulling - Helderheid en afleesbaarheid van de gevelcompositie plint/middenstuk/ toplaag - Materialisatie kent beton, glas, staal maar ook metselwerk (alleen dan veelal geen gevels met gaten) - Ingetogen gevelbeeld, maar met aandacht voor detail - Nieuwbouw voegt zich als individueel gebouw in de omgeving. - Nieuwbouw is afgestemd op de specifieke positie die het gebouw binnen het grotere geheel inneemt (wand in de straat). - In geen enkele straat mag de stedelijke samenhang worden doorbroken door achterkantsituaties. - Daken in het zicht vanaf hogere gebouwen zijn van groot belang, ze krijgen een zelfde (hoge) kwaliteit als de gevel. - De gevels aan de hoeken zijn allebei even belangrijk. Het zijn allebei voorgevels (geen kopgevels). - Hoogteaccenten hebben een heldere hoofdvorm. - Het gebouw heeft een duidelijk te onderscheiden plint (begane grond). - De plint is transparant en op de openbare ruimte georiënteerd. - De opbouw van de gevel is consequent en goed van verhoudingen. - In en uitspringende delen zijn ondergeschikt aan de hoofdmassa - Toepassen van hoogwaardige materialen en detaillering; uitstraling in overeenstemming met hoge ambities Hart van Zuid. - Hoogteaccenten kunnen een afwijkende materialisatie hebben t.o.v. de onderbouw. Reactie van de commissie op de aangepaste conceptaanvraag, de aanvullende beelden zoals toegelicht, en de nabespreking De commissie geeft aan dat de verhoudingen in het gevelbeeld zeker verbeterd zijn maar zij is van oordeel dat de opbouw zich nog niet op een heldere manier verhoudt tot het middendeel en de plint. Aan één zijde lijkt het een opbouw, vanaf de andere zijde gezien lijken het twee massa s die in elkaar grijpen. De commissie adviseert het middeldeel te verbreden zodat de bovenste lagen ook vanaf die zijde ogen als een opbouw. Daarnaast is zij niet overtuigd van de materialisering van de opbouw. Enerzijds wordt naar een afwijkende taal gezocht in compositie en materialisering, anderzijds wordt verwantschap gezocht door bijvoorbeeld de herhaling van de karakteristieke dakrand die het middendeel definieert. De commissie geeft aan dat, zoals ook de criteria voor dit gebied voorschrijven, het een begrijpelijk geheel moet zijn met een duidelijk afleesbare plint, middeldeel en opbouw. Gezien de hoogte en impact van het gebouw adviseert de commissie de opbouw zo ijl, transparant en alzijdig mogelijk te houden en het accent juist te leggen op het middeldeel en de plint, daarbij is het tevens van belang dat de opbouw aan de voor- en zijkant gelijke afstand (diepte) tot het middendeel houdt. De toegang tot het daklandschap dat gelegen is op de opbouw dient beperkt te worden tot het minimale omdat anders een
ongewenste stapeling van opbouwen ontstaat, deze lijkt nu fors te zijn toegenomen ten opzichte van het voorgaande voorstel. Daarnaast dient de geleding van het gebouw (plint, middeldeel, opbouw) ook aan de achterzijde afleesbaar te zijn. De commissie is niet overtuigd voor wat betreft de getoonde print op de balkonbeglazing. Zij adviseert het geheel zo rustig en ingetogen mogelijk te houden, de gevelopbouw toont door de geleding en plastiek reeds voldoende expressie. Om te voorkomen dat vanaf de straat zicht ontstaat op ongewenste uitdragerijen op de balkons suggereert de commissie een subtiele (gedeeltelijke) mattering van het glas. Tevens vraagt zij aandacht voor de uitwerking van het gesuggereerde kunstwerk op de kopgevel, hiervan ziet zij graag een nadere uitwerking tegemoet. De laatste opmerking van de commissie richt zich tot het doorlopende balkon ter hoogte van de eerste verdieping. Zij vraagt zich af of dit doorlopende balkon bijdraagt aan de gewenste helderheid van het gebouw.. De commissie ziet de architect graag terug in een later stadium met een ontwerp dat antwoord geeft op de gemaakte opmerkingen. 13