Jaarverslag 2014
Voorwoord In dit verslag wordt verantwoording gegeven van de activiteiten van bestuur, coördinator, begeleiding en taalcoaches. Hieruit blijkt dat de vraag naar maatschappelijke en juridische begeleiding en taalondersteuning onveranderd groot blijft. De huidige maatschappij, waarin men zelf verantwoordelijk is, vraagt veel van de nieuw ingekomenen. Daarom heeft VluchtelingenContact twee speerpunten waar veel aandacht aan wordt besteed namelijk, de zelfredzaamheid en de Nederlandse taal. Daarbij is de vrijwilliger een vraagbaak en brug naar het onbekende. In dit verslagjaar zijn drie begeleiders en sportcoach ons team komen versterken. Momenteel zijn bij VluchtelingenContact zeven maatschappelijke begeleiders en tien taalcoaches enthousiast en met grote inzet bezig de vluchteling te begeleiden en te ondersteunen bij de integratie in onze samenleving. De taak van de sportcoach is er specifiek op gericht de vluchteling in contact te brengen met de verschillende sportactiviteiten in Hattem. Twee van onze begeleiders, die zich tien jaar lang enthousiast hebben ingezet voor de vluchteling hebben we in het zonnetje gezet. Een gedenkwaardig jubileum. Ook dit jaar hebben we weer, evenals vorige jaren, ruim aan onze taakstelling kunnen voldoen. Bovendien zijn er in het verslagjaar gezinsherenigingen geweest. Wetten en regels t.a.v. het vluchtelingenbeleid veranderen regelmatig. Daarom is er structureel overleg met de wethouder, beleidsmedewerker en sociale zaken van de gemeente. Op juridisch gebied heeft de coördinator weer ondersteuning gegeven aan de vluchteling. Daarnaast is er overleg met andere hulpverlenende organisaties. Op uitnodiging van het 4-5 mei Comité heeft een van onze vluchtelingen meegewerkt aan deze herdenkingsdienst. VluchtelingenContact doet aan deskundigheidsbevordering, daarom zijn er 2 bijeenkomsten georganiseerd over het thema interculturele communicatie. Het bestuur is er zich van bewust dat het beleid alleen effect heeft door de inzet van begeleiders, taalcoaches en de coördinator. Wij danken hen dan ook voor het vele werk dat zij ook dit jaar weer hebben verzet. Namens het bestuur van VluchtelingenContact, M.M.Paap-Nieuwstraten 2
1. Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave... 3 2. Doel, werkwijze en kerntaken van Stichting VluchtelingenContact Hattem... 4 3. Asielzoekers, Vluchtelingen, en Oudkomers in Hattem... 5 4. Samenstelling en taakverdeling binnen VluchtelingenContact Hattem... 6 5. De maatschappelijke begeleiding van VluchtelingenContact Hattem.... 9 6. Activiteiten van Stichting VluchtelingenContact Hattem... 10 7. Taalcoaching... 10 8. Volkstuinenproject... 10 9. Stand van Zaken op Juridisch gebied... 11 10. Externe relaties... 12 11. Praatgroep Buitenlandse Vrouwen... 13 12. Samenstelling bestuur- werkgroep 2014... 14 13. Verklarende woordenlijst... 15 3
2. Doel, werkwijze en kerntaken van Stichting VluchtelingenContact Hattem Het doel van de Stichting is het bevorderen van het geestelijk en maatschappelijk welzijn van asielzoekers,vluchtelingen en oudkomers in Hattem. Kerntaken hierin zijn: Maatschappelijke begeleiding. Juridische begeleiding. Ondersteuning bij taalverwerving, onderwijs en het vinden van werk. Sociaal-culturele activiteiten. Draagvlakverbreding. Belangenbehartiging. De vrijwilligers staan onder leiding van een coördinator, die de wekelijkse gang van zaken rapporteert aan het bestuur. Begeleiding wordt geboden door deskundige vrijwilligers en gebeurt op basis van vrijwilligheid van cliënten. Onafhankelijke belangenbehartiging is hierbij een hoofdtaak. Door middel van onder meer het CODA-model wordt aan de gestelde doelen gewerkt. VluchtelingenContact Hattem werkt nauw samen met verschillende organisaties en rechtspersonen, om tot gedegen uitwerking te komen van de door haar gestelde taken. De Gemeente Hattem, verschillende zorgverleners en regionale opleidingscentra zijn daarin belangrijke partners. 4
3. Asielzoekers, Vluchtelingen, en Oudkomers in Hattem Cliënten die door ons begeleid worden behoren tot verschillende doelgroepen. VluchtelingenContact Hattem zet zich in voor vluchtelingen met een asielverblijfsvergunning, asielzoekers, uitgenodigde vluchtelingen en oudkomers. Om de verschillende benamingen te verduidelijken volgt een korte uitleg; Asielzoeker: iemand die een aanvraag heeft ingediend om als vluchteling erkend te worden. Vluchteling: is iemand die is erkend als vluchteling door de overheid en daarom geen asielzoeker meer is. Uitgenodigde Vluchtelingen: deze groep vluchtelingen worden door UNHCR gescreend en opgevangen in een Europees land. Zij kunnen niet terug naar het land van herkomst. Nederland vangt per jaar 500 uitgenodigde vluchtelingen op. Oudkomers: is iemand die langere tijd in Nederland is. Elke doelgroep heeft haar eigen problematiek en moet voldoen aan andere regels. Daarom is de begeleiding en aanpak die vanuit VluchtelingenContact Hattem wordt aangeboden verschillend. Zo is voor asielzoekers de juridische procedure belangrijk, die bepaalt namelijk of zij kans maken in Nederland te mogen blijven. Voor Vluchtelingen staat vooral de taalverwerving en integratie centraal. Cliënten van VCH 2014 in aantallen; Spreekuur Maatschappelijke begeleiding: Asielzoekers 1 Oudkomers 5 Vluchtelingen 27 Geboren kinderen 1 5
4. Samenstelling en taakverdeling binnen VluchtelingenContact Hattem Bestuur Het bestuur is in 2014 gewijzigd. Na een inwerkperiode neemt mevr. Joke Hilhorst de taak als secretaresse over van mevr. Riet Oosterveer. Het bestuur draagt zorg voor het formuleren van beleid en houdt daarbij rekening met landelijke ontwikkelingen. Zij draagt zorg voor het beheren van de financiële middelen en informeert de Gemeente over de besteding van de middelen. Een financieel overzicht evenals de begroting worden door het bestuur opgesteld. Zij heeft verschillende taken binnen de interne en externe contacten die worden onderhouden en is hiermee het gezicht van VluchtelingenContact Hattem. Zij voert werving- en selectiegesprekken en houdt voortgangsgesprekken met [nieuwe] medewerkers. De voorzitter heeft verantwoordelijkheden met betrekking tot het leiden van de bestuur- en werkgroepvergaderingen. Ook houdt zij zicht op de algemene voortgang binnen de stichting. Dit doet zij onder andere door afstemming te vinden tussen de verschillende activiteiten. De voorzitter is verantwoordelijk voor het directe contact met de Gemeente. De secretaris voert de correspondentie voor en namens de stichting. Zij vervaardigt de notulen van de bestuursvergaderingen. Stelt de agenda voor de bestuursvergaderingen op. De secretaris is verantwoordelijk voor het bijhouden van het stichtingsarchief en de documentatie. Zij draagt zorg voor de verspreiding van informatie onder werkgroep en bestuur. Tevens is zij het kanaal met de media en heeft representatieve taken als het gaat om de PR van de werkgroep. De penningmeester beheert de financiën namens de stichting, door onder andere verslaglegging van de financiële zaken per kwartaal op de bestuursvergadering en ten behoeve van de Gemeente. Zij stelt een begroting op voor de besteding van de door de Gemeente verstrekte gelden. Zij stelt ook een financieel jaarverslag op en legt dit ter goedkeuring voor aan het bestuur van de stichting en Gemeente. Het bestuur en de coördinator kwamen in 2014 elf keer bijeen tijdens een bestuursvergadering. 6
Coördinator De coördinator is verantwoordelijk voor de coördinatie en uitvoering van de dagelijkse werkzaamheden. De coördinator houdt zich bezig met het verdelen van werk en draagt zorg voor de kwaliteit en kwantiteit van werkzaamheden. Dit komt tot uitdrukking in het begeleiden, instrueren, coachen en motiveren van het team van medewerkers. Ook draagt zij zorg voor de juiste kwantitatieve en kwalitatieve bezetting binnen het team en signaleert deskundigheidsbehoeften en zorgt dat medewerkers geschoold worden. Tevens voert zij, samen met het bestuur werving- en selectiegesprekken en houdt voortgangsgesprekken met de medewerkers. In praktijk komen de bovenstaande zaken in de volgende activiteiten tot uitdrukking: Administratieve taken worden door haar gecoördineerd; Zij bewaakt de uitvoering van overleg- en samenwerkingsvormen en neemt hieraan deel; Begeleidingskwesties kunnen door medewerkers en bestuur aan haar worden voorgelegd; Zij signaleert, analyseert knelpunten in de uitvoering van het beleid en rapporteert deze aan het bestuur; Zij is alert op ontwikkelingen in het werkveld; Zij draagt zorg voor de afhandeling van bezwaren en klachten over de inhoud en uitvoering van werkzaamheden; Neemt initiatief en onderhoudt interne en externe werkcontacten; Vertegenwoordigt de organisatie bij extern overleg op lokaal niveau; Voert het dagelijkse beheer over de accommodatie en de inventaris; Geeft basiscursus aan nieuwe maatschappelijke begeleiders; Zij vraagt een lening aan voor de cliënten voor de inburgeringcursus; Zij meldt nieuwe cursisten aan voor inburgering en onderhoudt het contact met het inburgeringinstituut; Zij koppelt, begeleidt de taalcoaches en geeft hierin ondersteuning door cursussen, lectuur en lesmateriaal. Vrijwilligers / Maatschappelijk begeleiders Vrijwilliger zijn bij een vluchtelingenorganisatie is participeren en ondersteunen in een ingewikkeld proces van integratie, een proces waarbij men mensen vanuit een andere cultuur, wegwijs maakt in de Nederlandse samenleving en cultuur. Geen eenvoudige taak en tevens een taak die niet licht kan worden opgevat. De begeleidingsvraagstukken van deze nieuwe medeburgers zijn vaak complex omdat zij een ander cultuur- en historisch perspectief hebben. Groot inlevingsvermogen en flexibiliteit zijn belangrijke eigenschappen om maatschappelijke begeleiding te kunnen bieden. 7
Tijdens de inwerkperiode wordt van de vrijwilliger verwacht dat hij/zij deelneemt aan de maandelijkse werkgroepvergaderingen. Na ongeveer 3 maanden wordt er in een oriënterend gesprek besproken of men bereid is, om van beide kanten met elkaar door te gaan. Deskundigheidsbevordering. Voor nieuwe vrijwilligers is er de basiscursus. Deze cursus, die in principe verplicht is, wordt door de coördinator aangeboden in 2 dagdelen op locatie. Begin 2014 bestaat de werkgroep uit 4 vrijwilligers. Deze vrijwilligers houden zich bezig met de maatschappelijke begeleiding van cliënten. Zij werken in duo s samen. Vier vrijwilligers kwamen er in de loop van 2014 bij. Van één namen wij weer afscheid. Met 7 vrijwilligers wordt in 2014 de maatschappelijke begeleiding uitgevoerd. In 2014 wordt er door de werkgroep elf keer vergaderd. De verantwoordelijkheden die een vrijwilliger bij VluchtelingenContact Hattem draagt, zijn de volgende; Op allerlei gebied, onafhankelijke belangenbehartiging van de cliënt; Bereidheid om naar eigen handelen te kijken en te reflecteren; Geheimhouding van privacy gevoelige informatie; Deelname aan de maandelijkse werkgroepvergaderingen; Bereid zijn tot het volgen van deskundigheidsbevorderende cursussen; Bevorderen van draagvlak voor de doelgroep in de samenleving van Hattem. Tegenover deze verantwoordelijkheden van de vrijwilliger staan faciliterende verantwoordelijkheden van de coördinator en het bestuur: Een vrijwilliger moet zich kunnen specialiseren en verdiepen in aspecten van het werk waar zijn of haar voorkeur naar uitgaat; Wanneer bij vraagstukken over de praktische uitvoering van het beleid tussen bestuur en werkgroep verschillende zienswijzen bestaan, zal naar consensus tussen deze twee worden gestreefd; Voorstellen met betrekking tot het beleid kunnen door werkgroepleden worden ingediend. 8
5. De maatschappelijke begeleiding van VluchtelingenContact Hattem. De kerntaak van VluchtelingenContact Hattem is de maatschappelijke begeleiding van vluchtelingen in Hattem. Maatschappelijke begeleiding wordt gedurende 2 jaar geboden aan mensen die met een verblijfsvergunning in Hattem komen wonen. De begeleiding zal altijd en in overleg op maat gegeven worden. Hierdoor kan de begeleiding een langere of kortere periode dan 2 jaar worden. Maatschappelijke begeleiding houdt in dat cliënten in eerste instantie worden ondersteund in de volgende zaken; Inschrijving in de Basisregistratie Personen, op het moment dat zij in Hattem komen wonen; Aanvraag van Bijzondere Bijstand, waaronder woonkostentoeslag, overbruggingskrediet en een inrichtingskrediet, om de woning in te kunnen richten. Zo nodig de aanvraag van het Burger Service Nummer, Aanvraag van de (heffings)kortingen bij de Belastingdienst; Aanvraag van huur- zorg - kinderopvangtoeslag bij de Belastingsdienst De aanvraag voor kinderbijslag en kindgebonden budget; Inschrijving bij een ziektekostenverzekeraar, kabelaansluiting, eventueel een telefoonaansluiting, gas- en elektriciteitsbedrijf. Het vinden van een huisarts, tandarts en apotheek. Bij kinderen inschrijving bij scholen en kinderopvang. 9
6. Activiteiten van Stichting VluchtelingenContact Hattem Ook in 2014 waren er activiteiten waar de werkgroepleden en taalcoaches aan deelgenomen hebben: 23 april: Presentatie Interculturele communicatie door de coördinator. 15 oktober: Mevr.W.van Regteren en mevr.c. Broekhuis [PVDA]bezoeken de werkgroepvergadering. 29 oktober: Bijeenkomst wereldproblematiek onder de vluchtelingen door de coördinator. 7 december: Vrijwilligersdag, met een leuke attentie naar de vrijwilligers van VluchtelingenContact. 7. Taalcoaching In het jaar 2014 zijn er 10 vrijwilligers actief in de ondersteuning van de vluchteling bij de inburgeringcursus. Door het één op één contact kunnen de vrijwilligers aan de slag met de specifieke taalwensen van de inburgeraars. Hierdoor neemt de taalvaardigheid en de zelfredzaamheid toe. Omdat hierdoor hun zelfvertrouwen groter wordt, durven zij meer Nederlands te spreken en meer naar buiten te treden. Zij raken gemotiveerd om de taal nog beter te leren en de inburgering af te ronden. De taallessen worden thuis of op locatie gegeven en worden na het behalen van het inburgeringdiploma beëindigd. Naar behoefte wordt voor de inburgeraars lesmateriaal aangeschaft. Twee keer per jaar vindt er een bijeenkomst van de taalcoaches plaats. 8. Volkstuinenproject Voor mannen is er weinig gelegenheid om sociale contacten te leggen. Door een maatschappelijke begeleider is het volkstuinenproject opgezet en gecoördineerd. Ook dit jaar wordt er weer enthousiast gewerkt in de volkstuinen. Dit project draagt bij aan een goed onderling contact tussen de vluchtelingen met hun verschillende culturen. 10
9. Stand van Zaken op Juridisch gebied Voor een andere kerntaak nl. de juridische begeleiding m.b.t. vluchtelingen en asielzoekers wordt in 2014 een beroep gedaan op de coördinator. Zeker de bepaalde tijd status kan veel onrust veroorzaken onder de vluchtelingen. De cliënten die in 2014 formeel in een begeleidingstraject van 2 jaar zitten, hebben in aantal de volgende verblijfsvergunningen VBTA VBTR Irak 1 persoon Guinee 5 personen 1 kind Somalië 1 persoon 1 kind Syrië 13 personen 1 kind Eritrea 6 personen Juridische begeleiding Alle mensen die in Nederland asiel aanvragen hebben een juridische procedure, waarin wordt vastgesteld of zij als vluchteling erkend worden. Tijdens de asielprocedure probeert de IND in verschillende fasen vast te stellen of iemand in aanmerking komt voor een verblijfsvergunning en daarmee wordt erkend als vluchteling. Gedurende deze procedure wordt een cliënt bijgestaan door een aan hem of haar toegewezen jurist. VluchtelingenContact Hattem ziet deze begeleiding als één van haar taken. Zij komt, indien de cliënt dit wil, op voor de belangen van de cliënt. De coördinator zal tijdens deze procedure de cliënt bijstaan met onafhankelijk juridisch advies. Wanneer een land veilig wordt verklaard, kan de tijdelijke verblijfsstatus komen te vervallen. Dit kan veel onzekerheid te weeg brengen en vergt een goede begeleiding. Ook voor aanverwante asiel-juridische kwesties, kan een beroep worden gedaan op VCH. Sommige cliënten krijgen bijvoorbeeld te maken met gezinshereniging, het aanvragen van onbeperkt verblijf of naturalisatie. In 2014 hebben 2 vaders/ echtgenoten,1 moeder met 2 kinderen, 1 vader met 3 kinderen en een echtpaar met 3 kinderen zich in Hattem gevestigd. 11
10. Externe relaties Om goed te kunnen functioneren is samenwerking met andere instellingen of organisaties belangrijk. Dit jaar zijn verschillende relaties met externen gelegd of opnieuw aangehaald of geïntensiveerd. Instellingen waarmee VluchtelingenContact Hattem contacten onderhoudt zijn: Gemeente Hattem [WMO en burgerzaken] Ketenpartner gemeente Hattem Stichting Welzijn Hattem St.Leergeld DUO Groningen VluchtelingenWerk Oost-Nederland ROC Zwolle Triada Wonen Algemeen Maatschappelijk Werk Dimence in Zwolle Kinderopvang in Hattem De Herberg, gastouderbureau Centrale COA Rijswijk Stichting Tolk- en Vertaalcentrum Nederland AZC in de regio Juridisch loket Zwolle Stentor, verschillende regionale kranten, RTV Hattem. 12
11. Praatgroep Buitenlandse Vrouwen Het afgelopen jaar bezochten gemiddeld 20 vrouwen de bijeenkomsten. Vrouwen uit Afghanistan, Irak, Turkije, Marokko, Iran, Syrië, Kosovo, Kazakstan, Guinee, Sri Lanka, Turks Koerdistan, Eritrea en Oeigoeren uit West China. Het doel van de bijeenkomsten is integratie. Tijdens de maandelijkse bijeenkomsten is het spreken van de Nederlandse taal een belangrijk onderdeel. Tien verschillende talen worden er gesproken. De Nederlandse taal brengt de vrouwen bij elkaar. Problemen die zich voordoen in het leven van alle dag worden met elkaar besproken. Zo nodig worden hiervoor deskundigen uitgenodigd. Wij nodigden o.a. uit: De brandweer van Hattem: Brandpreventie. Stichting Voor Mekaar: Stichting Vrijwillige Hulpdienst. Bibliothecaresse: Voorlezen, zo vroeg mogelijk! Stadswandeling onder leiding van Wil van Sambeeck. Dit jaar zijn wij gestart met privé zwemmen voor vrouwen. Dit vindt plaats op donderdagmiddag onder leiding van een zweminstructrice. Hammy de Boer, Riet Oosterveer. 13
12. Samenstelling bestuur- werkgroep 2014 Het bestuur van VluchtelingenContact Hattem bestaat in 2014 uit de volgende leden: Margreet Paap [voorzitter] Joke Hilhorst [secretaris] Hammy de Boer [penningmeester] Rita van der Kolk [coördinator] Maatschappelijke begeleiders: Anneke Lambooy André de Leeuw Alice Weitkamp Bram van Staveren Anneke Schuil [gestart in 2014] Tineke Biewenga [gestart in 2014] Jan-Erik Barendsen [gestart in 2014] Louise van Lookeren[ gestopt in 2014] Taalcoaches: Eef Mokkink Alice van Zaal Tineke Meijer Mieke van der Heeden Joop Offringa Chris de Kok Wil van Sambeeck Theo van Nee Wijmie Meijer Suzanne Vos [gestart in 2014] Sportcoach: Talitha van der Ziel [gestart in 2014] Praatgroep buitenlandse vrouwen: Riet Oosterveer Hammy de Boer, begeleiding De website van VluchtelingenContact is: www.vluchtelingencontact.nl voor informatie: info@vluchtelingencontact.nl 14
13. Verklarende woordenlijst WWB AMW UWV GBA IND VBTA VBTR VOTA VOTR WI VCH VWN WMO DUO VVS Wet Werk Bijstand Algemeen Maatschappelijk Werk Uitvoeringsinstituut Werknemers Verzekeringen Gemeentelijke Basis Administratie Immigratie en Naturalisatie Dienst Vergunning Bepaalde Tijd Asiel Vergunning Bepaalde Tijd Regulier Vergunning Onbepaalde Tijd Asiel Vergunning Onbepaalde Tijd Regulier Wet Inburgering VluchtelingenContact Hattem VluchtelingenWerk Nederland Wet Maatschappelijke Ondersteuning Dienst Uitvoering Onderwijs Vluchtelingen Volg Systeem 15