Jaarverslag 2015 VluchtelingenWerk WOBB, Locatie Oss

Transcriptie

1

2 Algemeen Vluchtelingen komen van ver en doorstaan soms zware reizen om uiteindelijk in Nederland een veilige haven te vinden. Als de asielprocedure eenmaal achter de rug is en ze een verblijfsvergunning hebben gekregen, kunnen ze gaan verhuizen naar een gemeente. Wanneer dat naar de gemeente Oss is, staat VluchtelingenWerk Oss hier klaar om hen te ondersteunen en wegwijs te maken in de Nederlandse samenleving. Het uiteindelijke doel van onze begeleiding is zelfredzaamheid en integratie in de (lokale) maatschappij. De maatschappelijke begeleiding wordt gedaan door een grote groep betrokken en enthousiaste vrijwilligers die de vluchtelingen een warm hart toe dragen. We oefenen het Nederlands in concrete situaties, tijdens diverse activiteiten. Zo leren de kandidaten de Nederlandse taal bij verschillende gelegenheden toe te passen en raken zij ook daadwerkelijk ingeburgerd. Wat viel op in 2015? VluchtelingenWerk Oss zag in 2015 een substantiële stijging in het aantal vluchtelingen dat in de gemeente Oss een woning toegewezen kreeg. Het huisvesten van deze statushouders biedt een uitdaging voor de gemeente, de woningcoöperaties en VluchtelingenWerk Oss. Het reguliere woningaanbod is niet meer toereikend om de verhoogde instroom op te kunnen vangen. De statushouders wachten daardoor langer op een woning. Met name voor de alleenstaande vluchtelingen is het lastig een geschikte woning te vinden, waardoor zij maanden en soms wel bijna een jaar op de wachtlijst kunnen staan. Voor de vluchteling betekent dit een lange periode van stilstand, niet verder kunnen ontwikkelen en geen inburgeringslessen. Om dit probleem op te lossen, hebben de betrokken partijen om de tafel gezeten. Een van de oplossingen is om kamerbewoning aan te bieden. Als pilot is er in december gestart met één woning. De ervaringen daarmee waren voornamelijk positief, in 2016 zullen dus maandelijks meerdere van dit soort woningen aangeboden worden aan alleenstaande statushouders. De verhoogde taakstelling betekent ook een uitdaging voor de maatschappelijke begeleiding van VluchtelingenWerk Oss. Integratie en zelfredzaamheid blijven de beoogde doelen, maar de wijze waarop we dit willen bereiken is aangepast aan de veranderende omstandigheden. Met de komst van meer vluchtelingen, melden zich gelukkig ook meer vrijwilligers aan. Dankzij alle aandacht in de media hebben we 40% meer vrijwilligers mogen verwelkomen. Om dit aantal aanmeldingen goed te kunnen verwerken, zijn er informatieavonden georganiseerd. Naar aanleiding hiervan en rekening houdend met de interesses van de vrijwilligers, zijn de vrijwilligers verdeeld over de verschillende werkgroepen. Tevens is er voor gekozen om het werk van de vrijwilligers specifieker te maken. Dit houdt in dat een vrijwilliger een bepaalde taak uitvoert, dicht bij waar de interesses liggen, zodat de vrijwilliger kennis en kunde kan opbouwen op zijn of haar terrein. Het resultaat is een kwaliteitsslag in de begeleiding. Daarnaast is de duur en vorm van de maatschappelijke begeleiding aangepast. Deze verandering is in 2014 al ingezet, maar verder uitgewerkt in Waar voorheen de vrijwilligers een jaar lang begeleiding boden bij de cliënt thuis, is dit nu veranderd naar drie tot vier maanden begeleiding vanuit kantoor met daarbij enkele huisbezoeken. De cliënt heeft zo wekelijks een vaste afspraak op kantoor met zijn contactpersoon. Als de cliënt er aan toe is, wordt deze overgedragen naar het spreekuur, waar hij nog wekelijks gebruik van kan maken gedurende de overige twee jaar van de begeleiding. Wanneer blijkt dat er bij een cliënt of een gezin complexere zaken spelen, waardoor intensievere begeleiding nodig is, dan vindt er wel langere begeleiding plaats thuis bij de cliënt. De consequentie van de veranderingen in de dienstverlening was dat bepaalde onderwerpen minder aan bod kwamen in begeleiding. Daarom is er een start gemaakt met het opzetten van groepsbijeenkomsten waarin specifieke thema's worden behandeld. Onderwerpen zijn onder meer het onderwijs- en gezondheidssysteem en de rechten en plichten die je als burger in Nederland hebt. De cliënten In het afgelopen jaar heeft VluchtelingenWerk in Oss 149 nieuwe cliënten in begeleiding gekregen. Dit is een forse toename in vergelijking met eerdere jaren, in 2013 waren het er 51, in 2014 stond de teller op 108. Het zijn nog steeds de vluchtelingen uit Syrië en Eritrea, die de grootste groep vormen. Met name bij de Eritreeërs is het aantal alleenstaanden procentueel hoog. Na het verkrijgen van een verblijfsvergunning vraagt dan ook een groot deel van deze cliënten gezinshereniging aan met partner en/of kinderen. Het afgelopen jaar zijn er 34 nareizigers met hun familie herenigd. Ook in deze procedure werden zij begeleid door vrijwilligers van VluchtelingenWerk Oss. 2 VluchtelingenWerk West- en Oost-Brabant & Bommelerwaard

3 Herkomstland Aantal vluchtelingen Syrië 73 Eritrea 47 Irak 11 Rusland 5 Bangladesh 5 Somalië 3 Oeganda 2 Iran 1 Senegal 1 Nigeria 1 Totaal 149 VluchtelingenWerk Oss biedt de cliënten tweeënhalf jaar maatschappelijk begeleiding. In 2015 betrof dit 283 vluchtelingen, inclusief kinderen. De juridische begeleiding is vijf jaar, tot aan het moment dat ze kunnen naturaliseren of een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd kunnen aanvragen. Het aantal cliënten dat nog aanspraak kon maken op juridische ondersteuning was 586. Na vijf jaar wordt het dossier gesloten. Incidenteel komt een cliënt terug in begeleiding. Dit zijn cliënten die door omstandigheden hun weg terug naar VluchtelingenWerk Oss hebben gevonden, omdat ze het zelf even niet redden. Onze deur staat altijd voor iedereen open, maar zelfredzaamheid staat ook bij deze ex-cliënten voorop. Dit betekent dat zij zo snel mogelijk door worden verwezen naar de reguliere hulpverlening. 3 VluchtelingenWerk West- en Oost-Brabant & Bommelerwaard

4 Hulpvragen De cliënten worden in de eerste maanden intensief individueel begeleid door hun contactpersoon. Wanneer de cliënt voldoende zelfredzaam is, wordt hij doorverwezen naar het spreekuur. Hier kan men terecht met allerlei vragen, zie onderstaande tabel: Soort hulpvraag totaal Belastingdienst 135 Zorgverzekering 115 Gemeentelijke belastingen 101 Financiën 99 Doorverwijzing en info 98 Burgerzaken 73 Gas/water/elektra 59 Huurtoeslag 52 Gezondheidszorg 49 Zorgtoeslag 43 Werk en inkomen 43 Huisvesting 38 Verzekeringen 34 SVB 32 Onderwijs/inburgering 30 Telefonie/internet 19 IND 19 Kinderopvang toeslag 18 Kindgebonden budget 17 Persoonlijk 12 Vrije tijd/sport 8 Pers/Sociale contacten 8 Leerplicht 6 Studiefinanciering/UAF 3 Diversen 34 Totaal 1145 Opvallend is dat er dit jaar, ondanks de verhoogde instroom, niet meer hulpvragen zijn geweest via de spreekuren dan de jaren ervoor. Hieruit kunnen we concluderen dat de veranderingen in de begeleiding een positieve uitkomst hebben gehad. De extra aandacht voor financiën in de eerste maand, de budgetteringscursus en het feit dat we een Servicepunt voor de Belastingdienst zijn geworden, heeft er in ieder geval voor gezorgd, dat er geen concrete toename is ontstaan in het aantal financiële hulpvragen. Projecten Naast onze vaste dienstverlening loopt ook een aantal projecten. We besteden extra aandacht aan de taalontwikkeling van onze cliënten door middel van het Taalcoachproject en het project Werkwoorden. Daarnaast Biedt het project Spel aan Huis opvoedingsondersteuning aan gezinnen met kinderen tussen nul en zes jaar. Het doel van dit project is om de kinderen met spel te 4 VluchtelingenWerk West- en Oost-Brabant & Bommelerwaard

5 ondersteunen in hun ontwikkeling, maar ook om de ouders bewust te maken van het belang daarvan. Naast opvoeding, besteden we ook extra aandacht aan het op orde krijgen en houden van de financiën van de cliënten. Dit doen we door middel van de cursus Slim met geld!, die we doorlopend aanbieden door het jaar heen. Tot slot bieden we naast de maatschappelijke begeleiding ook inburgeringslessen aan statushouders aan die het inburgeringsexamen willen behalen. Taalprojecten In de gemeente Oss loopt al sinds 2009 het Taalcoachproject. Alle betrokkenen bij dit project erkennen de meerwaarde en zien de successen. Deelnemers aan dit project leren niet alleen sneller en beter Nederlands, maar leren via hun taalcoach ook meer over de Nederlandse samenleving en komen in aanraking met Nederlanders. Dit alles zorgt ervoor dat het zelfvertrouwen van de deelnemers groeit en dat is een extra stimulans voor hun integratie. Dit heeft de gemeente Oss doen besluiten de subsidie voor dit project te verlengen. In 2015 werd een deel van de gemeentelijke subsidie gebruikt ter financiering van dit project. Daarnaast ontving de organisatie in 2015 ook subsidie vanuit de Rabobank voor het project Werkwoorden. De taalprojecten worden uitgevoerd door vrijwillige taalcoaches. Zij zien hun taalmaatje wekelijks, meestal bij de cliënt thuis. Om de vrijwilligers goed te ondersteunen, bieden wij hen speciale trainingen. Ten eerste om de inhoudelijke kennis op het gebied van NT2 onderwijs te vergroten. Daarnaast kregen ze ook een training in het stellen en bewaken van grenzen en in het omgaan met signalen die zij oppikken bij hun taalmaatje. Dit heeft geresulteerd in betere signalering en doorverwijzing bij problemen. In 2015 zijn er in totaal 64 taalcoaches gekoppeld aan een maatje, waarvan acht voor het project Werkwoorden. De gemiddelde duur van een traject is een jaar, maar wanneer de deelnemer al binnen een jaar zijn inburgeringsexamen heeft gehaald, stopt de begeleiding eerder. Incidenteel kunnen er ook mensen meedoen die hun inburgeringsexamen al hebben gehaald, maar hun taal nog verder willen verbeteren. Een reden kan bijvoorbeeld zijn, dat een cliënt het staatsexamen Nederlands wil doen, wat nodig is om een opleiding in Nederland te kunnen volgen. VluchtelingenWerk Oss is zeer enthousiast over het succes van het project en bedankt de partners voor de vruchtbare samenwerking. Dankzij de financiële steun van de gemeente Oss en de Rabobank kregen vele inburgeraars een steuntje in de rug bij het leren van de Nederlandse taal! 5 VluchtelingenWerk West- en Oost-Brabant & Bommelerwaard

6 Project Spel aan Huis Een stagiaire van de hbo-opleiding Pedagogiek is in 2015 doorgegaan met haar spelbegeleiding bij twee gezinnen (Afghanistan, Myanmar). Door specifieke problematiek waardoor opvoeders niet voldoende in staat waren om de opvoeding ter hand te nemen, zijn deze trajecten verlengd met een tweede termijn. Binnen deze gezinnen was er sprake van hechtingsproblematiek, overmatige bezorgdheid door vroeggeboorte, weinig opvoedvaardigheden door jeugdige leeftijd alleenstaande moeder of psychische problemen van een ouder. Daarnaast is zij bij twee andere gezinnen (Statenloos, Irak) met Spel aan Huis gestart. In het ene gezin is sprake van huislijk geweld en in het andere gezin hebben opvoeders ondersteuning nodig bij het opstandige gedrag van hun kind. De problemen in deze gezinnen worden onder andere veroorzaakt door stress vanwege inburgering en het opbouwen van een nieuw bestaan. Vanwege de zwaarte van de case-load kwam er tot aan de zomervakantie een tweede stagiaire. Haar kennis en vaardigheden werden ingezet voor spelbegeleiding aan een eenoudergezin uit Eritrea en aan een tweede gezin uit Myanmar. De reden voor de aanmelding was bij beide gezinnen het ondersteunen bij het opvoeden. Bij het ene gezin waren er zorgen om de kinderen. Er kwamen verontrustende signalen over het welzijn van de kinderen uit de directe omgeving van het gezin. Het andere gezin had een moeilijke start door medische problemen en een overbelastte moeder. Beide stagiaires waren rond de zomervakantie klaar met hun stage. Er konden twee Spel aan Huistrajecten worden afgesloten, waarvan een in het bijzijn van de wethouder voor Zorg en Welzijn. In het gesprek met de ouder kreeg de wethouder een goed beeld van wat Spel aan Huis voor het gezin heeft kunnen betekenen. In totaal liepen er zeven trajecten in zes gezinnen en zijn er 15 kinderen bereikt. De herkomstlanden van de gezinnen zijn Afghanistan, Myanmar, Irak en Eritrea. Dankzij subsidie van de gemeente Oss konden en kunnen we voor het schooljaar 2015/2016 doorgaan met een aantal gezinnen en bij nieuwe gezinnen Spel aan Huis aanbieden. Spelbegeleiding wordt opnieuw door een stagiaire van de hbo-opleiding Pedagogiek gegeven. Ervaringen van een stagiaire: Als ik naar het gezin ga, dan bedenk ik van tevoren wat ik dat spelbezoek wil bereiken. Ik pas hier mijn speelgoed op aan. Ik zorg er altijd voor dat ik gevarieerd speelgoed meeneem, zoals een gezelschapsspel, knutsel spullen, constructiemateriaal en een boekje om te lezen. Als ik bij dit gezin aankom dan is J. altijd erg enthousiast om mij te zien. Hij wil het liefste de hele tas uithalen, om te kijken wat ik allemaal heb meegenomen. Hij vind het erg leuk om met mij te spelen en om ander speelgoed te zien dan wat ze thuis hebben. Ik kies met J. het eerste spel uit wat we gaan spelen. We vragen altijd meteen aan moeder en vader of ze mee willen spelen; vaak wil moeder meespelen en gaat vader wat anders doen. J. vindt het erg leuk als zijn moeder meespeelt en geniet hiervan. Ook moeder geniet er van om samen met J. en mij een spelletje te spelen. Je kunt zien dat dit voor hen een moment is om te ontspannen. Tijdens het spelen van de spelletjes let ik er op hoe moeder en zoon op elkaar reageren en zorg ik dat ik voorbeeldgedrag vertoon. Het tweede spel kies ik meestal, omdat ik mijn doelen wil behalen en we anders te lang bezig zijn met één spel. Ook de spellen die ik uitkies, vindt J. leuk om te spelen. Hij luistert goed naar mij en volgt mijn instructies op. Aan het einde van het spelbezoek, lezen we samen een boekje. Ook hier zit moeder meestal bij en luistert aandachtig mee. Ik lees voor en J. luistert. Ik maak het voorlezen aantrekkelijk door verschillende intonaties in mijn stem aan te brengen. Voor dit gezin is Spel aan Huis erg belangrijk. Ze hebben veel meegemaakt en ik bied ontspanning binnen dit gezin. Ze beleven veel plezier, als ik er ben. Ook doe ik binnen dit gezin veel met de taalontwikkeling, wat voor zowel J. als zijn ouders belangrijk is. Inburgering Inburgeraars kunnen bij VluchtelingenWerk Oss sinds augustus 2014 terecht voor taallessen en de voorbereiding op het inburgeringsexamen. Professionele docenten geven in kleine klassen taallessen op het gewenste niveau. In de klas zijn er ook een begeleiders aanwezig, die binnen de klas met een klein groepje aan het werk gaan ter ondersteuning van de cursist. Daarnaast krijgen de kandidaten thuis ondersteuning van een taalcoach. We oefenen het Nederlands in concrete situaties, tijdens diverse activiteiten. Zo leren de kandidaten de Nederlandse taal bij verschillende gelegenheden toe te passen en raken zij ook daadwerkelijk ingeburgerd. Met het inburgeringstraject bieden we deelnemers een goede basis om volwaardig mee te kunnen doen aan de samenleving. Bij VluchtelingenWerk Oss kunnen zowel migranten als vluchtelingen hun inburgeringstraject volgen. Voor de vluchtelingen die ook in de maatschappelijke begeleiding zitten van VluchtelingenWerk Oss, biedt dit een extra voordeel. Informatie over de vorderingen kunnen uitgewisseld worden en op het moment dat er zich een probleem voordoet bij de vluchteling, kan dit van meerdere kanten opgelost worden. Bijvoorbeeld, een cursist komt zonder reden plots niet meer naar de cursus. De lijntjes naar de begeleider van de cursist zijn kort waardoor er snel en efficiënt met een dergelijk probleem om kan worden gegaan. In 2014 is er gestart met twee lesgroepen. Dit is in 2015 verder uitgebreid naar vier lesgroepen, twee in de ochtend en twee in de middag, In totaal burgeren er ongeveer 55 cursisten in bij Vluchtelingenwerk Oss. 6 VluchtelingenWerk West- en Oost-Brabant & Bommelerwaard

7 Ambtenarendag Team VluchtelingenWerk in Oss: Locatiecoördinator: Marianka Finke Coördinator integratie: Dominique Pieters Coördinator algemeen spreekuur en integratie: Netty van der Burgt Coördinator vestiging : Farah van Valkenburg Coördinator integratie: Aisha Rahajaan Coördinator integratie en juridisch spreekuur: Koos van de Coevering Coördinator taalprojecten en administratie: Shokry Ahmad Faraj Oss in cijfers Gegevens jaarverslag Jaar 2015 Begeleide cliënten (totaal) 282 Nieuwe cliënten (maatschappelijke begeleiding ) 146 Statushouders gevestigd 146 Gezinshereniging Vrijwilligers / stagiaires Werk-Woorden Aantallen 12 afgeronde GH procedures, 34 nareizigers 117 vrijwilligers, 6 stagiaires 56 gemaakt koppelingen voor gemeente Oss + 8 voor Werkwoorden 7 VluchtelingenWerk West- en Oost-Brabant & Bommelerwaard

8 8 VluchtelingenWerk West- en Oost-Brabant & Bommelerwaard