VluchtelingenWerk WOBB Jaarverslag 2013 Locatie Oss

Transcriptie

1

2 VLUCHTELINGENWERK OSS IN 2013 VluchtelingenWerk probeert zoveel mogelijk in te spelen op veranderingen in de maatschappij. In 2013 hebben we ons vooral gericht op de toename van financiële problemen bij onze cliënten. We signaleren dat de Nederlandse maatschappij voor vluchtelingen zeer complex is. Al de regelgeving en de constante veranderingen daarin frustreert hen omdat ze er maar moeilijk vat op kunnen krijgen. Elke keer als ze denken het onder de knie te hebben, verandert er weer iets. Een voorbeeld, de woningbouwvereniging schafte de acceptgiro af om de huur mee te betalen, en acuut ontstonden er betalingsachterstanden bij de cliënten. In 2013 is er een goede start gemaakt met het aanpassen van de dienstverlening met als doel het voorkomen van betalingsproblemen en schulden. Naast de budgetteringscursus is er extra aandacht voor in de persoonlijke begeleiding van de cliënten en tijdens de spreekuren. Dit is zo belangrijk omdat deze problematiek de integratie belemmert. De cliënten zijn hoofdzakelijk bezig met het hoofd boven water te houden in plaats van zich te verdiepen in hun kansen en mogelijkheden om in te burgeren en te participeren. In 2013 is ook de interne organisatie verder aangepast aan de veranderde omstandigheden. Dit proces is vorig jaar in gang gezet na aanleiding van de verminderde subsidies. Ook dit jaar bleek het noodzakelijk om taken over te dragen van de beroepskrachten naar vrijwilligers. We zijn onze vrijwilligers dan ook zeer dankbaar dat zij zich ook weer in 2013 zo enorm inzetten voor VluchtelingenWerk en vluchtelingen. Zo kunnen wij een kwalitatief goede dienstverlening blijven leveren aan onze cliënten! Naast onze vaste dienstverlening lopen er ook een aantal projecten in Oss. We besteden extra aandacht aan de taalontwikkeling van onze cliënten door middel van het Taal in Beweging project. Daarnaast is er opvoedingsondersteuning voor gezinnen met kinderen tussen 0-6 jaar, Spel aan Huis, mogelijk gemaakt door Stichting Kinderpostzegels. Het doel van dit project is om de kinderen met spel te ondersteunen in hun ontwikkeling, maar ook om de ouders bewust te maken van het belang daarvan. Verder is Emplooi het afgelopen jaar nieuw leven ingeblazen. Dit project heeft als doel de cliënten te ondersteunen naar (vrijwilligers)werk, opleiding of stage. 2

3 DE CLIËNTEN In het afgelopen jaar heeft Vluchtelingenwerk in Oss 51 nieuwe cliënten in begeleiding gekregen, 47 in de gemeente Oss en 4 in de gemeente Maasdonk. Van deze groep vallen vier mensen buiten de taakstelling. Dit betreft twee cliënten die slachtoffer zijn van mensenhandel, dus geen vluchteling zijn maar wel tijdelijk door ons begeleid worden. Daarnaast zijn er nog 2 cliënten die al langer in Nederland wonen en naar Oss zijn verhuisd. Zij bleken toch nog begeleiding nodig te hebben. Ook hebben we in 2013 vier gezinnen met elkaar mogen herenigen, een gebeurtenis die elke keer weer bijzonder is. Nationaliteiten 2013 Gemeente Oss Gemeente Maasdonk Somalië 22 0 Syrië 2 0 Irak 1 1 Congo 6 0 Angola 1 0 Guinee 1 0 Afghanistan 5 3 Iran 9 0 TOTAAL 47 4 In 2013 zijn er in totaal 176 vluchtelingen begeleid door Vluchtelingenwerk. Een klein deel daarvan valt buiten het begeleidingstraject van tweeënhalf jaar. Dit zijn cliënten die door omstandigheden hun weg terug naar Vluchtelingenwerk hebben gevonden omdat ze het zelf even niet redden. Onze deur staat altijd voor iedereen open, maar zelfredzaamheid staat ook bij deze ex-cliënten voorop. Dit betekent dat zij zo snel mogelijk door worden verwezen naar de reguliere hulpverlening. Elke dinsdag en donderdag wordt het spreekuur bemand door minimaal 4 personen. De meest voorkomende problemen doen zich voor op het financiële vlak. De hup die dan geboden kan worden varieert sterk en bestrijkt het spectrum van advies tot betalingsregelingen met diverse instanties. Naast de voldoening die het oplevert voor onze vrijwilligers,als een kwestie naar behoren is geregeld, ervaren zij grote waardering door de gulle brede glimlach van de cliënt. En daar doen we het uiteindelijk voor! Joop, medewerker algemeen spreekuur De cliënten van Vluchtelingenwerk Oss worden op verschillende manieren begeleid. Tijdens de periode van vestiging worden de cliënten intensief ondersteund bij het regelen van allerlei praktische zaken, zoals tekenen huurcontract, aanvraag uitkering, aanvraag huur- en zorgtoeslag enzovoort. Vervolgens worden de cliënten begeleid door een persoonlijk begeleider voor de duur van maximaal een jaar. Deze vrijwilliger komt bij de mensen thuis en coacht hen bij de verdere inburgering. Na het eerste jaar kunnen de cliënten nog anderhalf jaar gebruikmaken van het algemeen spreekuur. Deze is tweemaal per week en cliënten kunnen hier met allerlei vragen terecht. Wekelijks is er ook een juridisch spreekuur waar cliënten terechtkunnen voor vragen met betrekking tot hun asielprocedure en verblijfsvergunning. Zij kunnen hier gebruik van maken totdat zij naturaliseren of een verblijfsvergunning hebben voor onbepaalde tijd. In de praktijk 3

4 betekent dit meestal juridische begeleiding van in totaal vijf jaar. Vluchtelingen die in het kader van gezinshereniging of gezinsvorming hun partner naar Nederland laten komen, kunnen voor hun partner en eventuele kinderen ook maximaal 2,5 jaar een beroep op ons doen. Er zijn dit jaar in het algemeen meer vragen geweest bij het spreekuur dan vorig jaar. In het bijzonder valt op dat er een forse toename is geweest in vragen over de toeslagen en ook meer financiële hulpvragen. De IND heeft besloten meer tijd te nemen voor het aanmaken van nieuwe verblijfsvergunningen. Hierdoor lopen de cliënten soms lange tijd rond met een verlopen document. De belastingdienst stopt dan de toeslagen waardoor de cliënten gelijk in de financiële problemen komen. Daarnaast heeft ook de Belastingdienst tegenwoordig meer tijd, tot 13 weken, om te beslissen over een aanvraag voor toeslagen. Op landelijk niveau is VluchtelingenWerk in overleg hierover met de Belastingdienst. Aangezien de organisatie in 2013 officieel een Servicepunt is geworden van de Belastingdienst, zouden we bevoegd kunnen worden om de gegevens van de cliënten te screenen en zo de aanvraag te versnellen. Hierdoor wordt dit probleem hopelijk in 2014 opgelost. Aantallen en soorten hulpvraag van het algemeen spreekuur 2013 Hulpvraag Aantallen Belastingdienst 171 Financiën/incasso 103 Zorgverzekering 106 Doorverwijzing en informatie 96 Huisvesting 39 WerkpleinMaasland/Sociale Zaken 40 Gas/water/licht 90 Zorgtoeslag 52 Burgerzaken 58 Gemeentelijke belastingen 52 Gezondheidszorg 42 Telefonie/internet 21 Onderwijs/inburgering/leerplicht 42 Huurtoeslag 58 Kindgebonden budget 17 SVB 14 Verzekeringen 26 Persoonlijke en sociale contacten 10 Vrije tijd/sport 7 Kinderopvang (toeslag) 30 Studiefinanciering/UAF 8 Overige 66 IND 13 OV 1 Persoonlijk 13 Totaal aantal hulpvragen

5 ONZE VRIJWILLIGERS Wanneer een vluchteling vanuit een AZC verhuist naar de gemeente Oss, hebben zij vaak al een lange reis en een zware periode van onzekerheid achter de rug. Mag ik blijven, moet ik terug...? Als de IND positief heeft beslist, mag de vluchteling verhuizen naar een gemeente en komen zij onder andere terecht in de gemeente Oss. Deze mensen hebben door alles wat zij hebben meegemaakt een behoorlijke rugzak. Dit bemoeilijkt het proces van integratie en het leren van de Nederlandse taal. Onze vrijwilligers zijn daardoor vaak een welkome verschijning. Iemand die hen helpt en wegwijs maakt in onze samenleving en in de gemeente Oss en Maasdonk. Maar ook een vertrouwenspersoon, iemand om je verhaal aan te vertellen. De vrijwilliger is een essentiële link tussen de vluchteling en de Nederlandse maatschappij. In 2013 bestond onze groep vrijwilligers uit 65 personen die zich allemaal met hart en ziel hebben ingezet voor de vluchtelingen. De persoonlijke begeleiding geldt in Oss voor een jaar, gedurende dit jaar ga je de cliënten helpen om te kunnen participeren in de maatschappij. De cliënten krijgen te maken met veel papierwerk, ze krijgen van heel veel verschillende organisaties post en zien door de bomen vaak het bos niet meer. Om de post goed op orde te houden, krijgen ze een ordner van ons mee met tabbladen, zodat ze daar al hun post in kunnen rangschikken. Als persoonlijk begeleider help je hier dan mee en neem je met de cliënt de post door wanneer ze het niet begrijpen. Ook moeten de cliënten veel betalingen doen, wat voor de meeste heel nieuw is. Daarom laat ik mijn cliënten naar kantoor komen rond de tijd dat zij hun uitkering hebben gekregen, zodat we dan alle betalingen kunnen doen op onze computer. Daarnaast ga ik bij de meeste cliënten één keer in de twee weken op huisbezoek. Tijdens de huisbezoeken kom je veel cultuurverschillen tegen. Een voorbeeld hiervan is dat toen ik in gesprek was met mijn cliënt haar kind van 1 aan het huilen was omdat hij honger had, zij trok haar shirt omhoog en gaf hem zonder gêne borstvoeding. Ik schrok hiervan en wist ineens niet meer waar ik moest kijken, terwijl zij mij recht in mijn ogen aankeek en zich afvroeg waarom ik niet verder ging met mijn verhaal. Ook zie je dat er banken staan terwijl iedereen gewoon op de grond zit, het lijkt wel alsof ze die banken alleen hebben aangeschaft voor ons. Terwijl ze er zelf eigenlijk geen gebruik van maken. Zo kom je veel leuke dingen tegen tijdens de persoonlijke begeleiding en merk je ook dat je echt een band met je cliënten opbouwt. Yalou van Herpen, persoonlijk begeleider Sinds vorig jaar augustus werk ik bij VluchtelingenWerk in Oss als maatschappelijk begeleider en sinds december 2013 ben ik mij ook gaan inzetten als medewerker op het juridisch spreekuur. Ondertussen heb ik de eerste training die was toespitst op het juridische deel van vluchtelingenwerk achter de rug. Door deze training ben ik het werk van juridisch spreekuurmedewerker anders gaan benaderen en is die taak alleen maar interessanter geworden.. Binnen de afdeling Oss heb je, doordat dit een decentrale afdeling is, op dit gebied hoofdzakelijk te maken met het ondersteunen in het aanvragen van verlenging van verblijfsvergunningen en heel af en toe komt er een speciale case langs die meer vraagt dan alleen maar formulieren invullen. Formulieren invullen is natuurlijk heel belangrijk voor onze cliënten en daarvoor zijn zij dan ook echt dankbaar. Maar die speciale problemen of vraagstukken maken het wel extra boeiend. Het werken bij Vluchtelingenwerk is heel interessant en verbreedt mijn wereld. Ik heb dan ook de intentie om daar nog lang mee door te gaan." Koos van de Coevering, medewerker juridisch spreekuur 5

6 TAAL IN BEWEGING In de gemeente Oss loopt al sinds 2009 een taalcoachproject. Alle betrokkenen bij dit project herkennen de meerwaarde en zien de successen. Deelnemers aan dit project leren niet alleen sneller en beter Nederlands, maar leren via hun taalcoach ook meer over de Nederlandse samenleving en komen in aanraking met Nederlanders. Dit alles zorgt ervoor dat het zelfvertrouwen van de deelnemers groeit en dat de is een extra stimulans voor hun integratie. Dit heeft de gemeente Oss doen besluiten de subsidie voor dit project te verlengen. In 2013 is daarnaast subsidie ontvangen vanuit het Europese Vluchtelingenfonds en het Europese Integratiefonds. Het project Taalcoach is in 2013 uitgebreid en daarmee is de naam veranderd naar Taal in Beweging. Niet alleen is er aan taalondersteuning gewerkt, er is ook aandacht geweest voor het uitbreiden van het netwerk van de nieuwkomer en aan doorverwijzing bij problemen. Het uitbreiden van het netwerk heeft als doel dat wanneer de taalcoach stopt en er ook geen maatschappelijke begeleiding meer is vanuit VluchtelingenWerk, de deelnemer een netwerk heeft opgebouwd om op terug te vallen maar ook om Nederlands mee te spreken. Met de aandacht die is geweest voor signaleren en doorverwijzen beogen we betere begeleiding van de deelnemers en tegelijkertijd ontlasting voor de taalcoaches. In de extra modules die hiervoor zijn ontwikkeld is dan ook met de taalcoaches gewerkt aan het grenzen herkennen en stellen. Het doel was om in 2013 een totaal van 25 koppelingen te realiseren en dit is behaald. Er zijn 39 taalcoaches actief geweest in het bieden van taalondersteuning aan vluchtelingen en migranten. Normaliter loopt een traject maximaal een jaar, maar vanaf 2012 mogen ook cliënten in het alfabetiseringstraject participeren in dit project. Deze deelnemers hebben meer tijd nodig om de taal machtig te worden waardoor koppelingen langer door lopen. Dit verklaart het feit dat er meer taalcoaches actief zijn dan het aantal gemaakt koppelingen. VluchtelingenWerk is zeer enthousiast over het succes van het project en bedankt de partners voor de vruchtbare samenwerking. Ook in 2014 zullen, dankzij financiële steun van het Europese Vluchtelingen Fonds, het Europese Integratie Fonds en de gemeente Oss, vele inburgeraars een steuntje in de rug krijgen van de taalcoaches! EMPLOOI Emplooi is het arbeidsbemiddelingsbureau voor vluchtelingen en maakt onderdeel uit van VluchtelingenWerk. In Oss zijn er twee Emplooiadviseurs actief geweest om onze cliënten te bemiddelen naar (vrijwilligers)werk, ervaringsbanen, stages of opleiding. Het doel is om de cliënt minimaal een trede hoger te krijgen op de participatieladder naar trede vier, vijf of zes. Vanaf eind 2013 houdt de Emplooiadviseur twee ochtenden per week spreekuur op het kantoor in Oss. Zij is proactief in het benaderen van de cliënten en stimuleert hen ook om actief mee te denken en werken aan hun toekomst in Nederland. 6

7 SPEL-AAN-HUIS Het project 'Spel aan huis' heeft nu een jaar gedraaid in de gemeente Oss en Maasdonk. Twee stagiaires hebben vijf gezinnen begeleid in hun thuissituaties. Behalve dat geconstateerd is dat kinderen meer ontspanning kennen in de vorm van spel, weten we ook dat kinderen met enthousiasme uitzien naar een volgende sessie. Ook bij ouders lijkt Spel aan Huis voor meer ontspanning te zorgen en kunnen zij hun kinderen op een speelse manier ondersteunen in de opvoeding. Er is extra aandacht voor ouders en kinderen en dit wordt erg gewaardeerd. HET TEAM VAN VLUCHTELINGENWERK OSS IN 2013 Marianka Finke: Locatiecoördinator, coördinator juridisch spreekuur en coaching vestiging, projectleider Taal in Beweging Dominique Pieters: Coördinator coaching integratie Netty van der Burgt: Administratief medewerker en coördinator algemeen spreekuur In 2013 waren voor Vluchtelingenwerk Oss 65 vrijwilligers actief, waarvan 39 taalcoaches. Er waren 60 beroepskrachturen per week beschikbaar voor de reguliere activiteiten en 6 uur per week voor het project Taal in Beweging. In het gezin van een Afghaanse moeder met twee kinderen (2,5 en 5 jaar) heerst veel spanning. Moeder heeft te kampen met een Post Traumatische Stress Stoornis, waardoor ze moeite heeft om met de kinderen buiten activiteiten te ondernemen. Zij voelt zich hier schuldig over, wat ze na enkele maanden ook uitspreekt naar de spelleidster. De spelleidster neemt daarom vaak creatieve spelactiviteiten voor binnen mee, waarbij moeder een actieve rol kan innemen. Moeder krijgt hierdoor vertrouwen in dat zij haar kinderen ook op een andere wijze plezier kan geven. Het spelen biedt steeds meer ontspanning voor zowel de kinderen als de moeder. Het zorgt voor een ontspannen sfeer, waarin weer gelachen kan worden. 7

8 VluchtelingenWerk WOBB, Sterrebos 35, 5344 AN Oss Telefoon: Mail: 8