VluchtelingenWerk WOBB Jaarverslag 2014 Locatie Oss

Transcriptie

1

2 Algemeen VluchtelingenWerk WOBB VluchtelingenWerk Oss begeleidde in 2014 alle vluchtelingen die in de gemeentes Oss en Maasdonk een woning kregen toegewezen. Het doel van onze begeleiding is het zelfredzaam maken van de vluchteling en hen de Nederlandse maatschappij te leren kennen. De maatschappelijke begeleiding wordt gedaan door betrokken en enthousiaste vrijwilligers die de vluchtelingen een warm hart toe dragen. Dit gebeurt zowel vanuit het kantoor als via huisbezoeken en het meegaan naar instanties. Naast onze vaste dienstverlening lopen er ook een aantal projecten. We besteden extra aandacht aan de taalontwikkeling van onze cliënten door middel van het Taal in Beweging project. Daarnaast is er opvoedingsondersteuning voor gezinnen met kinderen tussen 0-6 jaar. Het doel van dit project is om de kinderen met spel te ondersteunen in hun ontwikkeling, maar ook om de ouders bewust te maken van het belang daarvan. Verder is Emplooi het afgelopen jaar nieuw leven ingeblazen. Emplooi-adviseurs (vrijwilligers) werken in het kader van een project genaamd Startbaan. Dit project heeft als doel de cliënten te ondersteunen naar (vrijwilligers)werk of opleiding en wordt met financiën ondersteund door VluchtelingenWerk Nederland. Er wordt ook twee keer per jaar een preventieve budgetteringscursus aangeboden waardoor cliënten meer inzicht krijgen in hun financiën. 2

3 VluchtelingenWerk WOBB Wat viel op in 2014? VluchtelingenWerk zag in 2014 een substantiële stijging in het aantal vluchtelingen dat in de gemeentes Oss en Maasdonk een woning toegewezen kreeg. Er is sprake van meer dan een verdubbeling ten opzichte van De belangrijkste oorzaak van deze stijging is het conflict in Syrië. Het grootste deel van de nieuwe cliënten is uit dit land afkomstig. De hogere instroom vraagt van alle betrokken partijen een verhoogde inzet om de huisvesting en begeleiding van deze nieuwe cliënten zo goed mogelijk te laten verlopen. Door de hoge aantallen, wachten de vluchtelingen langer in het asielzoekerscentrum op een woning. Met name voor de alleenstaande vluchtelingen is het lastig een geschikte woning te vinden, waardoor zij maanden en soms wel bijna een jaar op de wachtlijst staan. Voor de vluchteling betekent dit een lange periode van stilstand, niet verder kunnen ontwikkelen, geen inburgeringslessen. Dit veroorzaakt bij sommigen behoorlijk wat frustratie. Het is aan Vluchtelingenwerk Oss om deze mensen goed op te vangen en te begeleiden wanneer ze uiteindelijk naar de gemeente kunnen verhuizen. Gezien de stijging van het aantal nieuwe cliënten, heeft de organisatie een aantal stappen ondernomen zodat, ondanks de groei, alle vluchtelingen de nodige begeleiding kunnen ontvangen. Ten eerste is er ingezet op extra werving van nieuwe vrijwilligers en gelukkig was dat succesvol. Daarnaast is de methode van maatschappelijke begeleiding aangepast. Waar voorheen de vrijwilligers een jaar lang begeleiding boden bij de cliënt thuis, is dit nu veranderd naar 3 maanden begeleiding vanuit kantoor met daarbij enkele huisbezoeken. De cliënt heeft dus wekelijks een vaste afspraak op kantoor met zijn contactpersoon. Als de cliënt er aan toe is, wordt deze na drie maanden overgedragen naar het spreekuur, waar hij nog wekelijks gebruik van kan maken gedurende de overige twee jaar van begeleiding. Wanneer blijkt dat er bij een cliënt of een gezin complexere zaken spelen waardoor intensievere begeleiding nodig is, dan vindt er wel langere begeleiding plaats thuis bij de cliënt. Tot slot is ook de wijze van begeleiding in de eerste maand van vestiging aangepast. We zagen de afgelopen jaren een toename in de financiële problemen bij de cliënten. Dit had een aantal oorzaken. Ten eerste, door het verlaagde inrichtingskrediet van de gemeente start een behoorlijk deel van de cliënten met een achterstand in betalingen. Dit omdat ze geld, bedoeld voor het betalen van de vaste lasten, uitgaven aan de inrichting. Daarnaast bleek dat door wijzigingen in de werkwijze van de Belastingdienst, cliënten te lang op hun toeslagen moesten wachten waardoor hierdoor ook weer achterstand ontstond bij betalingen. Verder spelen ook veranderingen mee zoals het verhogen van het eigen risico, waar cliënten niet op anticiperen. Om dit probleem op te lossen hebben we onze begeleiding aangescherpt in de eerste maand van binnenkomst in de gemeente. Waar we voorheen de cliënt eigen keuzes lieten maken, gezien de tendens van actief burgerschap en eigen verantwoordelijkheid, worden nu de uitgaven van de nieuwe cliënten door de vrijwilligers nauwlettend in de gaten gehouden. Meteen na binnenkomst wordt er een financieel overzicht gemaakt waaraan de cliënt zich behoort te houden. Daarnaast, om de problemen met de toegeslagen op te lossen, is Vluchtelingenwerk een Servicepunt van de Belastingdienst geworden. Hierdoor kunnen aanvragen sneller behandeld worden en wachten de cliënten nu gemiddeld 6 weken op de toeslagen. Vanaf de start van het Servicepunt, medio september 2014, zijn er een kleine dertig aanvragen gedaan en afgehandeld. 3

4 VluchtelingenWerk WOBB De cliënten In het afgelopen jaar heeft Vluchtelingenwerk in Oss 108 nieuwe cliënten in begeleiding gekregen, zij zijn komen te wonen in zowel de gemeente Oss als in de gemeente Maasdonk. Dit is een forse toename in vergelijking met eerdere jaren, in 2013 waren het er bijvoorbeeld 51. Opvallend is het aantal Syriërs dat binnen is gekomen en de Eritreërs die voor het eerst in begeleiding zijn gekomen. Bij beide groepen is het aantal alleenstaanden procentueel hoog. Na het verkrijgen van een verblijfsvergunning vraagt dan ook een groot deel van deze cliënten gezinshereniging aan met partner en kinderen. Ook in deze procedure worden zij begeleid door vrijwilligers van Vluchtelingenwerk. In 2014 zijn er 9 cliënten met hun familie herenigd. Nationaliteit aantal Somalië 16 Syrië 51 Irak 6 China 4 Myanmar 1 Guinee 1 Afghanistan 9 Iran 6 Eritrea 6 Azerbeidzjan 1 Sri Lanka 4 Uganda 1 Egypte 1 Centraal Afrikaanse 1 Republiek TOTAAL 108 Per waren er 271 actieve dossiers. Dit betekent niet dat al deze cliënten ook actief begeleid worden. Na twee en een half jaar stopt de maatschappelijke begeleiding en daarna kan de cliënt nog tot vijf jaar gebruik maken van het juridisch spreekuur. Dit in verband met de mogelijkheid om de verblijfsvergunning om te zetten naar onbepaalde tijd of om te naturaliseren. Na deze vijf jaar wordt het dossier gesloten. Incidenteel komt een cliënt terug in begeleiding. Dit zijn cliënten die door omstandigheden hun weg terug naar Vluchtelingenwerk hebben gevonden omdat ze het zelf even niet redden. Onze deur staat altijd voor iedereen open, maar zelfredzaamheid staat ook bij deze ex-cliënten voorop. Dit betekent dat zij zo snel mogelijk door worden verwezen naar de reguliere hulpverlening. 4

5 Taal in Beweging VluchtelingenWerk WOBB In de gemeente Oss loopt al sinds 2009 een taalproject. Alle betrokkenen bij dit project erkennen de meerwaarde en zien de successen. Deelnemers aan dit project leren niet alleen sneller en beter Nederlands, maar leren via hun taalcoach ook meer over de Nederlandse samenleving en komen in aanraking met Nederlanders. Dit alles zorgt ervoor dat het zelfvertrouwen van de deelnemers groeit en dat is een extra stimulans voor hun integratie. Dit heeft de gemeente Oss doen besluiten de subsidie voor dit project te verlengen. In 2014 werd een deel van de gemeentelijke subsidie gebruikt ter financiering van dit project. Daarnaast ontving de organisatie in 2014 ook subsidie vanuit het Europese Vluchtelingenfonds en het Europese Integratiefonds. Er is in dit project niet alleen gewerkt aan taalondersteuning. Ook is er aandacht geweest voor het uitbreiden van het netwerk van de nieuwkomer en aan doorverwijzing bij problemen. Het uitbreiden van het netwerk heeft als doel dat wanneer de taalcoach stopt en er ook geen maatschappelijke begeleiding meer is vanuit VluchtelingenWerk, de deelnemer een eigen netwerk heeft opgebouwd om op terug te vallen maar ook om Nederlands mee te spreken. De taalcoaches hebben training gehad in het stellen en bewaken van hun grenzen en hebben geleerd wat ze moeten doen met signalen die zij oppikken bij hun taalmaatje. Dit heeft geresulteerd in betere signalering en doorverwijzing bij problemen. Het doel was om in 2014 een totaal van 25 koppelingen te realiseren en dit is ruim behaald, er zijn 29 taalcoaches gekoppeld aan een maatje. De gemiddelde duur van een traject is een jaar, maar wanneer de deelnemer al binnen een jaar zijn inburgeringsexamen heeft gehaald, stopt de begeleiding eerder. Incidenteel kunnen er ook mensen meedoen die hun inburgeringsexamen al hebben gehaald maar hun taal nog verder willen verbeteren. Een reden kan bij voorbeeld zijn dat een cliënt het staatsexamen Nederlands wil doen, wat nodig is om een opleiding in Nederland te kunnen volgen. VluchtelingenWerk is zeer enthousiast over het succes van het project en bedankt de partners voor de vruchtbare samenwerking. Dankzij de financiële steun van het Europese Vluchtelingen Fonds, het Europese Integratie Fonds en de gemeente Oss kregen vele inburgeraars een steuntje in de rug bij het leren van de Nederlandse taal! Emplooi en Startbaan Emplooi is het arbeidsbemiddelingsbureau voor vluchtelingen en maakt onderdeel uit van VluchtelingenWerk. In Oss zijn er twee Emplooiadviseurs actief geweest om onze cliënten te bemiddelen naar (vrijwilligers)werk, ervaringsbanen, stages of opleiding. Het doel is om de cliënt minimaal een trede hoger te krijgen op de participatieladder naar trede vier, vijf of zes. Vanaf eind 2013 houden de Emplooiadviseur twee ochtenden per week spreekuur op het kantoor in Oss. Zij zijn proactief in het benaderen van de cliënten en stimuleren hen ook om actief mee te denken en te werken aan hun toekomst in Nederland. 5

6 VluchtelingenWerk WOBB 6

7 Hulpvragen VluchtelingenWerk WOBB Zie de tegenoverliggende pagina voor het overzicht. Opvallend is dat er dit jaar, ondanks de verhoogde instroom, niet meer hulpvragen zijn geweest via de spreekuren dan de jaren ervoor. Hieruit kunnen we concluderen dat de veranderingen in de begeleiding een positieve uitkomst hebben gehad. De extra aandacht voor financiën in de eerste maand, de budgetteringscursus en het worden van een Servicepunt voor de Belastingdienst, heeft er in ieder geval voor gezorgd dat er geen concrete toename is gekomen in het aantal financiële hulpvragen. Spel aan Huis voor Vluchtelingengezinnen In 2014 heeft VluchtelingenWerk WOBB, dankzij subsidie van Stichting Kinderpostzegels Nederland, in 11 verschillende gemeenten Spel-aan-Huis aan kunnen bieden aan vluchtelingengezinnen. In Oss en Maasdonk hebben 5 kinderen uit Somalië, Myanmar en Afghanistan centraal gestaan. Inclusief broertjes en zusjes hebben we hiermee 8 kinderen en hun ouders kunnen begeleiden. Er is, naast de taalontwikkeling, aandacht besteed aan het vergroten van kennis bij ouders over spelen en speelgoed en het samenspelen van de kinderen. Extra aandacht is gegeven aan ouders die door hun persoonlijke omstandigheden ondersteuning nodig hadden in de omgang met hun kinderen. Door de spelbegeleiding hebben zij kunnen ervaren hoe ze op een positieve manier gedrag van kun kinderen kunnen beïnvloeden door mee te spelen, structuur te bieden en duidelijke regels te hanteren. Spanning in het gezin is verminderd en het plezier is teruggekeerd; kinderen en ouders kunnen weer lachen. Dankzij de subsidie van de gemeente Oss zijn we in september verdergegaan bij 2 gezinnen en zijn er 2 nieuwe gezinnen bijgekomen. Hieronder een kort verslag over een spelbezoek van de stagiaire Spel-aan-Huis in Oss. Ik ga op spelbezoek bij een meisje van 3 jaar, dat uit Syrië komt. Zij is pas een half jaar in Nederland en spreekt dan ook nauwelijks de taal. Communiceren met elkaar is dus lastig, toch is het spelbezoek altijd heel gezellig. Wanneer ik binnenkom, is zij altijd erg enthousiast om te gaan spelen. Ik zie dat zij probeert zich in te houden om de tas met speelgoed niet uit mijn handen te grissen. In mijn tas zitten verschillende soorten spelmaterialen. Klei is haar favoriete spelmateriaal en dit neem ik dan ook regelmatig mee. Wanneer zij met de klei speelt, ziet ze er blij uit. Dit is een moment waarop ze gewoon even bezig mag zijn/ plezier mag hebben en niet per se Nederlands hoeft te praten of andere dingen moet leren. Het liefst duwt ze figuurtjes uit de klei en geeft deze aan mij. Of we maken allemaal kleine bolletjes en gaan deze tellen. Er zit geen doel achter, ze kleit gewoon lekker. Het meisje kiest vaak voor speelgoed dat zij kent. In het begin dacht ik dat ik hier aan moest werken, omdat ik gefocust was op het 'vooruitgaan' van de ontwikkeling. Ik wilde haar graag 'nieuw' (onbekend) spelmateriaal aanbieden. Maar wat mij ook opviel, was dat het meisje vaak geïrriteerd reageerde als iemand haar vroeg dingen in het Nederlands te zeggen. 7

8 VluchtelingenWerk WOBB Ik realiseerde mij dat dit meisje waarschijnlijk constant gevraagd wordt om nieuwe dingen te doen. Een nieuw land, nieuwe taal, nieuwe cultuur, etc. Dit meisje heeft het juist meer nodig om 'pas op de plaats' te kunnen doen en plezier te maken. En dat is wat ik haar elke maandagochtend probeer aan te bieden. Toch leert ze stiekem heel erg veel onder het spelen, dus zij ontwikkelt zich nog steeds. Ze kent nu al meer woorden, ze weet hoe ze om hulp kan vragen en nog wat andere zinnen. Naast de taal ontwikkelt ze ook andere dingen, zoals haar motorische, cognitieve en emotionele vaardigheden. Nadat we met de klei gespeeld hebben, spelen we soms nog met iets anders. Maar we sluiten een spelbezoek altijd af met een boekje. Dit is goed voor de taalontwikkeling, maar bied ook structuur. Ik kan haar immers niet uitleggen dat het bezoek bijna voorbij is vanwege de taal, maar doordat het voorlezen altijd op het einde is weet ze het toch. Het meisje vind het lastig dat ik na 1,5 uur weer weg ga, maar dit is alleen maar een enorm compliment! Het team van VluchtelingenWerk Oss in 2014 Marianka Finke: Locatiecoördinator Dominique Pieters: Coördinator coaching integratie Netty van der Burgt: Administratief medewerker en coördinator algemeen spreekuur Farah van Valkenburg: Coördinator coaching vestiging en coördinator Taal in Beweging Vrijwilligers: 83 Stagiaires: 6 BIJLAGE 1: jaarverslag 2014 Aantallen locatie Oss Gegevens jaarverslag Jaar 2014 Aantallen Begeleide cliënten 271 (totaal) Nieuwe cliënten 108 (maatschappelijke begeleiding ) Statushouders 108 gevestigd Gezinshereniging 9 gezinsherenigingen (dus niet aantal personen) Vrijwilligers / stagiaires 83 vrijwilligers en 6 stagiaires Taalcoachtraject 29 koppelingen VluchtelingenWerk WOBB, Sterrebos 35, 5344 AN Oss Telefoon: Mail: oss@vluchtelingenwerk-wobb.nl 8