Aan: ROAZ Drenthe, Friesland en Groningen Van: Carin Kaagman Betreft: Samenvatting rapportage acute zorg ketens Noord Nederland Datum: februari 2012 Algemeen In drie jaar tijd hebben verschillende werkgroepen zich ingezet om voor de acute zorgketens CVA, acuut Myocardinfarct (AMI), acuut Heuptrauma, acute Verloskunde en acute Psychiatrie de keten te analyseren. Dit heeft geleid tot nieuwe samenwerkingsvormen, doorgronden van de keten, zichtbaar maken van verbeterpunten en het omschrijven van verbeterpunten. Voor de borging van de aanbevelingen uit het eindrapport is op verzoek van de ROAZ-en Groningen, Friesland en Drenthe een samenvatting gemaakt met als doel dit binnen de betreffende gremia te bespreken en het verbeteren van het functioneren van de acute zorgketens voort te zetten. Diverse ketenpartners hebben aangegeven dat zij op professioneel niveau in gesprek willen blijven over de keten door het organiseren van Noord Nederlandse ketenbijeenkomsten (minimaal 1 keer per jaar). Om de continuïteit te waarborgen is ketenbrede coördinatie op de volgende aspecten nodig: het organiseren, voorbereiden en uitvoeren van een of meer ketenbijeenkomsten het uitwisselen van best practices en tips in een nieuwsbrief het vertalen van ontwikkelingen / onderzoek in een thema ketenbijeenkomst het opzetten en beheren van een ketenwebsite het registreren van data voor indicatoren en dit met elkaar delen het toewerken naar een sluitende kwaliteitscyclus acute keten met monitoring en benchmarking. Bestuurlijke inbedding is hierbij een voorwaarde. Onderzoek door het AZNNN heeft uitgewezen dat een belangrijke winst in het omschrijven van de zorgketen de gehanteerde methodische aanpak is geweest. De rol van de projectleider en procesbegeleider van de keten zijn hierin cruciaal. Effecten hiervan zijn: afspraken worden geformaliseerd en op papier vastgelegd afspraken zijn gemaakt ten aanzien van snelheid, vorm en inhoud van communicatie zoals overdrachten van patiënteninformatie door werkgroepbijeenkomsten is laagdrempelig contact tussen partnerorganisaties ontstaan en wederzijds begrip het elkaar kennen maakt feedback geven gemakkelijker Per keten of per zorginstelling zijn echter ook vervolgstappen wenselijk. Onderstaand vind u per acute zorgketen de aanbevelingen die zijn gedaan door de diverse werkgroepen. samenvatting eindrapportage stroomlijnen van acute zorg in een zorgketen september 2011 1
Werkgroep zorgketen CVA Noord Nederland De start van de acute diagnostiek en behandeling in ziekenhuis/ stroke unit binnen een vastgesteld tijdvenster is van essentieel belang. Herkennen van symptomen door patiënt en huisarts/verwijzer Met spoed insturen en opname garantie door ziekenhuis Snelheid van inschakelen van de ambulance Herkennen beeld CVA en toepassen van landelijke protocollen over interklinisch vervoer, voorbereiding op trombolyse kan eerder in het traject Toepassen MIST methode door ambulancevervoer Afspraken over criteria en soort gegevens voor overdracht Triage op acute diagnostiek en behandeling Beschikbaarheid neuroloog en radiologische beoordeling bij binnenkomst patiënt door effectieve procesgang ziekenhuis Toepassing van eenduidige indicatie- en exclusiecriteria voor trombolyse door alle ziekenhuizen en afspraken over gebruik van antistolling (toepassen protocol Trombolyse Noord Nederland) Eis voor toestemming in wilsonbekwame situatie belemmert toepassing van (trombolyse) behandeling Effectieve procesgang in ziekenhuis en beschikbaarheid bedden (opnamegarantie) Heldere afspraken over informatievoorziening, overdracht Heldere informatie van de hoofdbehandelaar over opname, besluitvorming behandelkeuze en vervolgtraject Verbetering informatieverspreiding onder ketenpartners Meten instroom, doorstroom, aantal trombolyses en toepassing in- en exclusiecriteria, evalueren protocol Trombolyse Noord Nederland Samenwerkingsafspraken tussen huisarts en neuroloog, goed bereik van alle huisartsen hierbij is belangrijk Werkwijze zoeken voor het structureel betrekken van huisartsen, bijvoorbeeld door het benoemen van een vaste contactpersoon vanuit de doktersdienst/dokterswacht Benchmark op basis van CVA ketenindicatoren Ook de zorg voor TIA meenemen in vervolg bijeenkomsten en afspraken Toewerken naar eenduidige definiëringen en taalgebruik ter ondersteuning van de communicatie, beleidsafstemming en overdracht Regiefunctie in de regio benoemen en gezamenlijk op professioneel niveau door blijven werken aan integrale en samenhangende zorg (voortzetten werkgroep) Inventariseren en delen best practices in de regio Op strategisch ketenniveau borgen van resultaten samenvatting eindrapportage stroomlijnen van acute zorg in een zorgketen september 2011 2
Verschillende opvattingen tussen specialisten/disciplines richting patiënten vermijden Partners en kinderen direct vanaf de acute opname meer betrekken bij informatie. Deze informatie verstrekken op een rustige plaats, brochures/folders gebruiken, maak duidelijk waar men terecht kan voor vragen Organiseer voor de patiënt een vast aanspreekpunt Organiseer een nagesprek met de behandelend neuroloog Verwachting patiënt goed matchen Werkgroep zorgketen Acuut Heuptrauma Noord Nederland Veel meer dan diagnose en de operatie zij de leeftijd (conditie), aanwezige comorbiditeit en complicerende factoren bepalend voor de mate van herstel en uiteindelijke functioneren van de patiënten. Afspraken over planning en coördinatie van de actuele vraag en het zorgaanbod Informatie-uitwisseling bij opnamestops Afspraken/richtlijnen voor communicatie met patiënt en familie/directe betrokkenen over wilsbeschikking Digitaliseren overdracht co-morbiditeit, medicatiegebruik en wilsbeschikking Direct verzorgen overdracht van co-morbiditeit en actuele medicatie Afspraak maken met SEH s waarnaar verwezen wordt over hoe en wanneer de overdracht voor OK gerealiseerd wordt Afspraken over soort gegevens voor de overdracht Afspraken over pijnmedicatie (pijnprotocol keten) Afspraken over indicaties voor (mede) behandeling en beschikbaarheid internist, geriater en/of anesthesioloog Afspraken over beschikbaarheid algemeen orthopedisch- of traumachirurg en OK (personeel) Maatregelen vaststellen n.a.v. regionale benchmark aan de hand uitkomsten complicatieregistratie Opstellen indicatiecriteria voor revalidatie Afspraken/richtlijnen voor communicatie Afspraken over soort gegevens voor overdracht Post hospitaal: Afspraken over informatie uitwisseling beschikbare bedden en over doorstroming samenvatting eindrapportage stroomlijnen van acute zorg in een zorgketen september 2011 3
Benoemen ketenregisseur en/of werkgroep Tijdige overdracht van medicatie, co-morbiditeit, complicaties en behandelbeleid, afspraken over overdracht Tijdig screenen op en behandelen voor co-morbiditeit en complicerende factoren Toedienen van de(zelfde) en juiste pijnmedicatie in de hele keten ter voorkoming van schade en onnodige pijn, afspraken maken over pijnmedicatie Uitwisselen individuele patiënteninformatie bij overdracht Maken van afspraken over stroomlijnen van de zorg en terugkoppelen van resultaten Formalisering van structuur voor ketensamenwerking Wachttijd voor de operatie verkorten Medicatie in de keten uniformeren, met als doel pijnklachten te verminderen Betere informatievoorziening na operatie en opname Betere afstemming tussen hulpverleners Werkgroep zorgketen Acuut Myocardinfarct (AMI) Groningen/Drenthe Dit betreft patiënten met een ST elevatie myocardinfarct die korter dan 12 uur klachten hebben en die zich melden bij de huisartsenpost, 112 of SEH. Eerdere herkenning van symptomen door de patiënt door gerichte voorlichting via eerste lijn aan patiënten uit risicogroepen Voldoende informatie beschikbaar zijn over de patiënt met uitgebreide medische voorgeschiedenis Voorkomen liesbloedingen bij gebruik Angio-Seal na PCI door gebruik drukverband in de lies voor het transport Snellere terugkoppeling over verwezen patiënt (verzoek verwijzers) Bij overplaatsing naar een ander ziekenhuis zijn alle relevante gegevens beschikbaar Eenvoudige registratie van complicaties door gebruik complicatie registratie formulier (verantwoordelijkheid hoofdbehandelaar) Structurele bewaking van de AMI zorgketen door jaarlijks bijeenkomen van de werkgroep Deze werkgroep fungeert als meldpunt voor nieuwe ontwikkelingen, verbeterpunten etc. Volledige registratie van behandeltijden Meer communicatie met in plaats van over de patiënt Informatie eenduidig en gebundeld geven samenvatting eindrapportage stroomlijnen van acute zorg in een zorgketen september 2011 4
Werkgroep zorgketen Acuut Myocardinfarct (AMI) Friesland Dit betreft patiënten met een ST elevatie myocardinfarct die korter van 12 uur klachten hebben en die zich melden bij de huisartsenpost, 112 of SEH. Eerdere herkenning van symptomen door de patiënt door gerichte voorlichting via eerste lijn aan patiënten uit risicogroepen Duidelijkheid over de status van het advies van de interventiecardioloog en documentatie over ingevoerd beleid Landelijk maken van afspraken over begeleid vervoer bij doorverwijzing (van ziekenhuis naar ziekenhuis) Terugkoppeling naar de ambulance organisatie over verwezen patient Monitoren gemaakte afspraken over stationering en opstarttijd SAR helikopter Verbeteren afspraken met cardiologen rondom extra PCI (ivm restletsel in coronairvaten) Voorstel maken om te komen tot structurele bewaking van de keten Er zijn geen patiënten gehoord in Friesland. Werkgroep zorgketen Acute Psychiatrie Beide ketens bieden 7 x 24 uur acute zorg voor acute opvang clienten met acute psychiatrische zorgvragen. Er kan niet gesproken worden over de patiëntengroep acute psychiatrie omdat er verschillende zorgvragen zijn. Door verschillende interne reorganisaties en veranderingen binnen de diverse psychiatrie instellingen in Noord Nederland zijn de analyses van de ketens niet volledig tot stand gekomen. Daar waar mogelijk zijn de volgende aanbevelingen geconstateerd. Lentis/UCP: Gesprekken organiseren met alle betrokken ketenpartners. Onderwerpen: verwijzing, vervoer, veiligheid, tevredenheid, knelpunten en wensen ten aanzien van normeringen Patiëntperspectief als uitgangspunt nemen voor de gehele keten Samenwerkingsafspraken maken op bestuursniveau over het organiseren en borgen van ketenzorg Samenwerkingsafspraken op professioneel niveau over het stroomlijnen van de zorg in de praktijk in protocollen, tijdscriteria etc. GGZ Friesland/ Anthonius Ziekenhuis Sneek: Dubbele diagnose problematiek optimaliseren Het afbakenen van de diagnose in de acute en semi-acute fase Afbakenen verantwoordelijkheden bij vervoer vanaf de eilanden door politie zonder geneeskunde verklaring psychiater samenvatting eindrapportage stroomlijnen van acute zorg in een zorgketen september 2011 5
Ontwikkelen crisisprotocollen tbv beoordeling crisis Verbeteren informatie naar de patiënt Toegankelijkheid van de zorg voor de patiënt Aansluiting in de keten op beschikbaarheid en tijdigheid Vaststellen welke informatie nodig is voor de volgende schakel in de keten Afspraken over overdracht patiënt in de keten Vaststellen patientinformatie (op het juiste moment en door de juiste ketenschakel) Protocollen/richtlijnen voor acute diagnostiek en/of behandeling Aansluiting zoeken bij de werkgroepen Groningen en Drenthe Werkgroep zorgketen Acute Verloskunde Noord Nederland De patiëntengroep betreft de obstetrische patiënten bij wie acute verloskunde nodig is, voor een specifiekere definitie zie rapportage. Monitoren vervolgen structurele afspraken over de bij- en nascholing van verpleegkundig ambulancepersoneel Standaardiseren overdrachtsprotocol Vaststellen autorisatielijst voor A(N)IOS die zelfstandig obstetrische zorg verlenen op een SEH en verloskamer. Organiseren betere samenwerking tussen regionale VSV s Twee maal per jaar bestuurlijk overleg tussen VSV s Vaststellen Verloskundige ketenindicatoren Regionaal oppakken van gezamenlijke projecten VSV s dienen slagvaardiger en minder vrijblijvend te zijn (wettelijk vastgelegd) Delen van informatie in de keten Competenties en bekwaamheden met elkaar trainen en oefenen Gemeenschappelijk (electronisch) obstetrisch dossier voor de gehele keten Het omschrijven en vaststellen van een minimaal vereiste infrastructuur voor bevallingen thuis, alsmede schrijven van voorlichtingsmateriaal Uniforme verwijsafspraken in de regio vaststellen, goede voorbeelden zijn aanwezig Landelijke werkgroep kwaliteit attenderen op gewenste koppeling tussen LVR1 en LVR2 gegevens Klienttevredenheidsonderzoek is gewenst (Zorgbelang) samenvatting eindrapportage stroomlijnen van acute zorg in een zorgketen september 2011 6