Vuilwaterafvoersysteme voor hoogbouw 1.2 Vuilwaterafvoersysteme voor hoogbouw Nu er steeds hogere e extremere gebouwe otworpe worde, biedt ee ekelvoudig stadleidigsysteem de mogelijkheid om gemakkelijker 'hogerop te kome'. Als adviseur of istallateur wilt u immers die afvoertechiek biede waarmee uw klate optimaal tevrede gesteld kue worde. Dit drukverschil zorgt voor het leegduwe of zuige va de sifos. I ee Akatherm vuilwaterafvoersysteem voor hoogbouw wordt de selheid beperkt door het breke va de val op elke verdiepig. Zo wordt ee grotere stromig va lucht mogelijk doordat het afvalwater zich aar de zijkat va de buis zal begeve e hierdoor plaats maakt voor ee ope verbidig i het midde va de buis. Het drukverschil blijft ruim bie de +/- 30 mm WK (zie figuur 1.5). De stadleidig blijft i éé lij. Akatherm afvoersysteme voor hoogbouw met éé PE stadleidig e Akavet T-stukke biede u ee betere prestatie tege lagere koste. 1.2.1 Voordele va het Akavetsysteem Toepassig va het Akavetsysteem biedt de volgede voordele: - Ruimtebesparig voor de overige istallaties e bedrijfsruimtes va het gebouw - Hogere capaciteit va de stadleidig - Mider istallatiekoste door ee gelast kuststof (PE) leidig systeem met ee laag gewicht - Vermiderde hydraulische druk - Volledige zekerheid door ee hoogwaardig systeem va risicobeheersig bocht voor beperkig valselheid Figuur 1.5 aasluitigsmogelijkhede ø 110 mm e ø 75 mm stadleidig blijft i éé lij De voordele va het Akavetsysteem te op zichte va ee traditioeel systeem op ee rij: Bij ee stadaard aasluitig op ee stadleidig kue de ikomede afvalwaterstroom va de verdiepig e de stroom i de stadleidig elkaar beïvloede of zelfs afsluite. Bij het Akatherm vuilwaterafvoersysteem voor hoogbouw wordt het afvalwater va de verdiepig i ee aparte 'kamer' va het Akavet stadleidig T-stuk geleid alvores i de stadleidig te worde gevoerd. Het samevoege met het afvalwater va de boveliggede verdiepige gebeurt geleidelijk. Door de cotiu ope verbidig met de stadleidig is de druk altijd i balas e ka de verdiepigsleidig over ee grotere legte zoder secudaire otspaigsleidig gevoerd worde. Voor de afmetig va het Akavet stadleidig T-stuk zie hoofdstuk 'Assortimet'. 1.2.3 Verbidige aar Akavet T-stuk De aasluitige op de Akavet kue het beste worde uitgevoerd met de Akatherm sapmoffe. Deze uieke steekverbidig met de extra saprig biedt de volgede voordele: - Trekvaste verbidig idie de sapgroef i de aa te sluite buis is gemaakt. - Het cetrere va de buis i de dichtig e zo het extra belaste va deze afdichtig als gevolg va het gewicht va de buis tege gaa. - Het voorkome va vervuilig va de dichtig door het 'schrape' over de buis. Figuur 1.4 Stadleidig met Akavet T-stuk (A) Stadleidig met otspaigsleidig (B) - Ekelvoudig systeem - Twee leidige - Éé diameter/ beperkt aatal - Meerdere diameters e hulpstukke hulpstukke - Meerdere aasluitige per - Éé aasluitig per verdiepig* verdiepig - Lage valselheid - Hoge valselheid De aasluitig aa de bovezijde ka het beste worde uitgevoerd met ee expasiemof om zo de uitzettig va de stadleidig op te vage (zie figuur 1.6). * Het Akavet T-stuk heeft 3 aasluitige d 1 = 110 mm e 3 aasluitige d 1 = 75 mm. 1.2.2 De werkig va het Akavet T-stuk Door de hoge valselheid i ee stadleidig va ee hoog gebouw otstaat ee 'hydraulische prop'. Door de luchtweerstad (groter bij hoge selhede) sluit het water de gehele middellij va de stadleidig af. Dit veroorzaakt ee aazielijk drukverschil i zowel positieve als egatieve zi. Figuur 1.6
Vuilwaterafvoersyteme voor hoogbouw De zijaasluitige worde met de stadaard sapmof uitgevoerd (zie figuur 1.7). Akavet T-stuk i de stadleidig Op elke verdiepig met ee vuilwateraasluitig diet ee Akavet stadleidig T-stuk geplaatst te worde. Waeer de afstad tusse twee Akavet stadleidig T-stukke groter is da 6 m diet er ee dubbele sprog i de stadleidig geplaatst te worde (zie figuur 1.9). Figuur 1.7 1.2.4 Het Akavetsysteem otwerpe Ee Akatherm vuilwaterafvoersysteem voor hoogbouw heeft gee beperkig i hoogte, de afmetige worde slechts bepaald door het aatal e soort va toestelle dat wordt aageslote. Het Akavetsysteem wordt bij voorkeur altijd uitgerust met éé Akavet per verdiepig per stadleidig. Volg de richtlije i deze paragraaf om het Akavetsysteem voor hoogbouw te otwerpe. Gedetailleerde berekeige e voorbeelde hiervoor staa i hoofdstuk 1.2.7. Het basis Akavetsysteem voor hoogbouw bestaat uit de volgede elemete: - Akavet T-stuk op elke verdiepig - ee stadleidig met stadaard Akatherm buis e fittige - ee otluchtigsleidig door het dak i dezelfde diameter - ee otluchtigsleidig 1 e verdiepig otluchtig door het dak Figuur 1.9 Akavet stadleidig zoe verdelig Idie het gebouwotwerp meer da éé stadleidig vereist of dat de maximale capaciteit va ee ekele stadleidig wordt overschrede, da moete de verdiepige verdeeld worde over meerdere Akavet stadleidige. Akavet T-stuk stadleidig otluchtigsleidig Figuur 1.10 Figuur 1.8
Vuilwaterafvoersysteme voor hoogbouw De Akavet stadleidig verslepe 0,5 m 1,5 m o 45 max. 1 m Het is allee toegestaa de as va de Akavet stadleidig te verslepe zoder vereffeigsleidig idie de overgag wordt uitgevoerd volges figuur 1.11. De hoek va de sprog moet 45 of kleier zij e de sprogleidig moet 1,5 m of korter zij. Bie 0,5 m bove de sprog e 1,0 m oder de sprog mag gee aasluitig plaatsvide. Verdiepigsaasluitige De maximale legte voor ee obeluchte verdiepigsaasluitig (of verzamelleidig) is 4 m oder ee hoek va miimaal 1,0% (1:100) met maximaal drie 90 -bochte. Daaraast moet de verdiepigsaasluitig gedimesioeerd worde volges de NTR 3216. Verdiepigsaasluitige die bove deze greze kome, diee via ee secudaire otspaigsleidig aageslote te worde op de stadleidig. De aasluitig diet oder 45 aar beede gericht te zij zoals figuur 1.13 toot. otluchtigsleidig Figuur 1.11 Ka de as va de Akavet stadleidig iet versleept worde volges deze overgag, da moet de sprog voorzie zij va ee vereffeigsleidig. De vereffeigsleidig moet otworpe worde volges figuur 1.12. Idie er verzamelleidige aageslote moet worde, ka dit op de vereffeigsleidig. Deze wordt da ee omloopleidig geoemd. Voor de omloopleidig gelde aasluitvrije zoes zoals ook aagegeve i figuur 1.12. De vereffeigsleidig of omloopleidig diet dezelfde diameter te hebbe als de stadleidig. stadleidig ø 160 mm verdiepigsaasluitig stadleidig Figuur 1.13 Aasluitleidige zij leidige die zij verbode op éé ekel lozigstoestel e worde aageslote op de verdiepigsaasluitig. Volges de EN 12056-2 is de maximale obeluchte legte va ee aasluitleidig 3,5 m (zoder ee eis over afschot of ee maximaal aatal 90 -bochte). Idie de 3,5 m wordt overschrede da diet de aasluitleidig secudair otspae te worde volges figuur 1.13. vereffeigs-/omloopleidig ø 160 mm Alle toilette diee met ee 110 mm leidig op de Akavet stadleidig T-stuk te worde aageslote. Volges de NEN 3215 is het toegestaa de aasluitige direct tegeover elkaar op de Akavet aa te sluite (dit is iet toegestaa zoder Akavet). De NEN 3215 bevat ook ekele maximale totaal- e verdiepigsafvoerstrome die verwerkt moge worde door ee Akavet stadleidig. Hierover kut u leze i hoofdstuk 1.2.7 'Akavet systeemcalculatie'. verzamelleidig Eide va de Akavet stadleidig Aa de oderkat va de Akavet stadleidig moet ee vereffeigsleidig alle mogelijk opgebouwde druk verwijdere. Op de vereffeigsleidig moge, buite de aasluitigsvrije zoes, toestelle aageslote worde. Deze vereffeigsleidig diet otworpe te worde volges figuur 1.14. stadleidig ø 160 mm Figuur 1.12
Vuilwaterafvoersyteme voor hoogbouw stadleidig ø 160 mm Miimale ø gecombieerde otspaigsleidig Stadleidig () Akavet 110 mm Akavet 160 mm 1 110 160 2 160 250 3 200 315 4 250 5 250 6 315 7 315 8 315 vereffeigsleidig/omloopleidig ø 160 mm Tabel 1.3 De doorstroomopeig moet te miste gelijk zij aa de oppervlakte va de aageslote otspaigsleidig. De positioerig op het dak va de uitmodig va de dakdoorvoer diet volges NEN 3215 otworpe te worde zodat vocht e afval iet kue bietrede. Va stadleidig aar grodleidig Éé of meerdere stadleidige moge aageslote worde op de grodleidig mits de capaciteit va de grodleidig groot geoeg is. De maximale capaciteit va ee grodleidig is beschreve i de EN 12056-2 e deze is afhakelijk va de diameter e het afschot. De totale afvoerstroom is de gelijktijdige stroom va alle aageslote lozigstoestelle. I hoofdstuk 1.2.7 wordt ee grodleidigberekeig gemaakt. Figuur 1.14 Eide va de Akavet stadleidig grodleidig 1.2.5 Beugelig Op het beugele va de stadleidig zij de stadaard regels voor beugelig va toepassig. Het Akavet stadleidig T-stuk diet aa de bove- e oderzijde met ee vastputbeugel verakerd te worde. Otluchtig va de Akavet stadleidig De stadleidigdiameter diet tot bove het dak te worde gehadhaafd zoder reductie. Uitzoderige hierop zij de samegevoegde stadleidige met ee gecombieerde otspaigsleidig. De otspaigsleidige va de stadleidig moge 1 m bove het hoogste aasluitput gecombieerd worde. Voor het Akavetsysteem is dit is uitsluited toegestaa idie het iwedige oppervlakte va de gecombieerde otspaigsleidig groter of gelijk is aa de som va vereiste iwedige oppervlaktes va de afzoderde otspaigsleidige. Het maximale aatal te combiere stadleidige is 8 x 110 mm of 3 x 160 mm waarbij de gecombieerde otspaigsleidig ee diameter diet te hebbe volges tabel 1.3. Figuur 1.15 toot ee voorbeeld va 4 stadleidige ø 110 mm met gecombieerde otluchtigsleidige. glijbeugel vastput vastput =1 =2 =3 Figuur 1.16 1.2.6 Miimale afmetige service-schacht De miimale afmetige die ee Akavetsysteem beodigt, zij terug te vide i tabel 1.4. Figuur 1.15 allee aasluitig 2 Afmetig service-schacht aasluitig 1 of 3 aasluitig 2 e (3 of 1) 110 A 300 mm 350 mm 350 mm B 400 mm 350 mm 400 mm 160 A 270 mm 320 mm 320 mm B 400 mm 350 mm 400 mm Tabel 1.4
Vuilwaterafvoersysteme voor hoogbouw Q i I deze formule is het oderdeel de samegestelde gelijktijdige i= 1 afvoer (ieder lozigstoestel wordt gelijktijdig gebruikt). Akavet capaciteit Deze samegestelde gelijktijdige afvoer (Q a ) moet verwerkt kue worde door éé of meerdere Akavet stadleidige. Iedere stadleidig waari de Akavet is opgeome heeft ee maximale capaciteit afhakelijk va de diameter. Tabel 1.7 geeft ee overzicht hierva. Akavet type 110 mm 160 mm Otwerp diameter orm (DN) 100 mm 150 mm Maximale gelijktijdige afvoer Akavet 7,6 l/s 19,6 l/s Aatal basisafvoer eehede (Q i )* 231 l/s 1537 l/s Figuur 1.17 boveaazicht 1.2.7 Akavet systeemcalculatie De basisberekeig voor ee Akavetsysteem bestaat uit het bepale va het aatal beodigde stadleidige e de diameter va deze stadleidig(e). Hiervoor diet de (samegestelde) afvoerstroom va de verzamelleidige op de verdiepige vergeleke te worde met de maximale toegestae capaciteit va de stadleidig waari de Akavet is geitegreerd. Basis afvoer eeheid Q i De basis afvoereeheid (Q i ) va ieder lozigstoestel dat aageslote ka worde op ee verzamelleidig, wordt i de NEN 3215 e NTR 3216 uitgedrukt i l/s. Waarbij éé Q i gelijk is aa 1 l/s. I tabel 1.5 staa ekele toestelle met de bijbehorede basisafvoer volges de orm. Lozigstoestel Q i (l/s) Wastafel, bidet 0,50 Wasautomaat, urioir 0,75 Badkuip, vloerput 70 mm 1,00 WC 7 l 2,00 Tabel 1.5 Q i volges NEN 3215 e NTR 3216 Gelijktijdigheidscoëfficiët Niet ieder lozigstoestel zal gelijktijdig gebruikt worde e daarom bestaat de gelijktijdigheidscoëfficiët p. Deze coëfficiët verschilt per type gebouw. Zie tabel 1.6. Type gebouw p Woofuctie e vergelijkbaar 0,50 Cel-, gezodheidszorg- e logiesfuctie 0,70 Katoor-, oderwijs- e wikelfuctie 0,70 Overige gebruiksfucties 0,70 Sport- e bijeekomstfucties 1,00 Tabel 1.6 Gelijktijdigheidscoëfficiet De gelijktijdigheidscoëfficiet wordt gebruikt i formule 1.16 om de afvoer va alle lozigstoestelle same te stelle tot ee vergelijkbare afvoerstroom. Qa = p Q i i= 1 Formule 1.16 Formule samegestelde afvoer (l/s) Q a = samegestelde gelijktijdige afvoer ( l/s ) p = gelijktijdigheidscoëfficiet volges tabel 1.6 ( (l/s) 0,5 ) = aatal lozigstoestelle ( - ) Q i = basisafvoer eeheid v.h. lozigstoestel i volges tabel 1.5 (l/s) Tabel 1.7 Akavet capaciteit * De laatste rij i tabel 1.7 toot de toegestae aatal basisafvoereehede op de stadleidig. Dit getal wordt bereked door de formule 1.16 te herschrijve e voor Q a de maximale capaciteit va de Akavet uit tabel 1.7 te eme. Voor ee gebouw met woofuctie (p = 0,5) met éé Akavet 110 mm stadleidig mag totaal voor 231 l/s aa lozigstoestelle worde aageslote, zie formule 1.17 voor deze berekeig. Akavet capaciteitsradvoorwaarde I de NEN 3215 zij ekele radvoorwaarde opgeome m.b.t. de maximale afvoerstrome va de verzamelleidige die aageslote moge worde op de Akavet stadleidig. Tabel 1.8 beschrijft deze radvoorwaarde i detail. Max. capaciteite 110 mm 160 mm va éé Akavet stadleidig (l/s) Q i Closets (l/s) Q i Closets Totale afvoer va 7,6 231-19,6 1537 - alle verdiepige Closetafvoer va 4,7 85 42 11,8 562 281 alle verdiepige Totale afvoer va 4,5 81-11,6 537 - éé verdiepig Closetafvoer va éé verdiepig 2,0 16 8 5,2 106 53 Tabel 1.8 Radvoorwaarde aasluitige 2 Rekevoorbeeld Voorbeeld met ee woogebouw met 100 verdiepige met op iedere verdiepig 4 appartemete. Ieder appartemet heeft lozigstoestelle met de oderstaade basisafvoer eehede (Q i ). Lozigstoestel Q i Keuke 1,0 Badkamer 2,5 WC (6 l) 2,0 Totaal per appartemet 5,5 Totaal per verdiepig 22,0 Totaal gebouw 2200 2 Q a 7,6 Q i = = i = 1 p 0,5 Formule 1.17 Formule samegestelde afvoer, herschreve (l/s) Dat komt eer op bijvoorbeeld 462 wastafels (basisafvoer eeheid Q i = 0,5 l/s) of 231 badkuipe (basisafvoer eeheid Q i = 1,0 l/s). I dit gebouw is de Q i = 2200 l/s e de gelijktijdigheidscoëfficiet 0,5. i= 1 De totale stroom Q a is da: Q a = 0,5. 2200 = 23,45 l/s
Vuilwaterafvoersyteme voor hoogbouw De maximale capaciteit va ee 110 mm Akavet stadleidig is 7,6 l/s. Er zij dus miimaal 4 x 110 mm Akavet stadleidige odig of 2 x 160 mm Akavet stadleidige, die ee maximale capaciteit hebbe va 19,6 l/s, mits er aa de radvoorwaarde va de orm voldaa wordt. Logischerwijs zulle de 2 x 160 mm stadleidige gekoze worde waarop dus totaal 100 x 2 = 200 WC's per Akavet stadleidige zulle worde aageslote. Het maximaal aatal aageslote WC's op ee 160 mm Akavet stadleidig is 281 waarmee dus aa deze radvoorwaarde voldaa wordt. Grodleidig berekeig I ee hoog gebouw zij meestal meerdere stadleidige verwerkt die gecombieerd moge worde aageslote op ee grodleidig. De diameter va de grodleidig ka volges oderstaade voorbeeld bereked worde. I figuur 1.18 zij de 2 stadleidige va het bovestaade rekevoorbeeld aageslote op éé grodleidig die ee afschot heeft va 2% (1:50). stadleidig A ø160 mm stadleidig B ø160 mm Σ Q i = 1100 Σ Q i = 1100 afschot 2% verzamelleidig ø =? Figuur 1.18 De totale capaciteit mag worde bereked door de alle lozigstoestelle i de gelijktijdigsheidberekeig te gebruike. Q a = 0,5. 2200 = 23,45 l/s Oderstaade tabel is oderdeel va ee tabel uit de EN 12056-2. Hieri staat de maximale stroom per diameter e afschot beschreve, uitgaade va 50% buisvullig. Buis ø 1:100 1,0% 1:67 1,5% 1:50 2,0% 1:40 2,5% 1:33 3,0% 1:20 5,0% 110 2,50 3,10 3,50 4,00 4,40 5,60 125 4,10 5,00 5,70 6,40 7,10 9,10 160 7,70 9,4 10,9 12,2 13,3 17,2 200 14,2 17,4 20,1 22,5 24,7 31,9 250 26,9 32,9 38,1 42,6 46,7 60,3 315 48,3 59,2 68,4 76,6 83,9 108,4 Tabel 1.9 De 23,45 l/s bevidt zich i de 2% kolom tusse de 20,1 e 38,1. Pak hierva de hoogste waarde e de daarbij behorede buis diameter. I dit geval moet de grodleidig uitgevoerd worde i ee diameter va 250 mm.