Vascular cognitive impairment eigen zaak in kantoormeubilair geheugen en concentratieklachten na TIA Geert Jan Biessels VCI poli UMC Utrecht Stroke Centre is dit een voorbode van dementie? woont met echtgenoot vergeetachtig, verdwaalt, echtgenoot neemt huishouden over had bloeddruk behandeling dit VG blanco kunnen voorkomen? en heeft het nu nog zin? speelt de vaatschade nog een rol? Vascular cognitive impairment wat is VCI vertaalslag praktijk voorbeeld patiënten Diagnose vasculaire dementie Diagnose vasculaire dementie + + - + + - 1
<65 jaar >65 jaar Fazekas 1999 Craft 2009 van der Flier JNNP 2005 Ziekte van Alzheimer oorzaak > ziekteverschijnselen ziekteverschijnselen > oorzaak van der Flier JNNP 2005 oorzaak > ziekteverschijnselen ziekteverschijnselen > oorzaak oorzaak > ziekteverschijnselen ziekteverschijnselen > oorzaak oorzaak bij obductie wijkt regelmatig af van diagnose er is bij ouderen met dementie zelden sprake van één oorzaak niet alle oorzaken zijn aantoonbaar hippocampus Savva NEJM 2009 2
nieuwe visie Vascular Cognitive Impairment continuüm: - functioneren Cognitieve beperking samenhangend met en waarschijnlijk veroorzaakt door cerebrovasculaire ziekten - etiologie VCI aard MCI Vascular cognitive impairment praktische vertaalslag VCI Uitgangspunt: wat is VCI geïndividualiseerde - etiologische diagnose vertaalslag praktijk - prognose - behandeling voorbeeld patiënten Onze huidige aanpak: diagnose Onze huidige aanpak: diagnose benoem aard en - cognitieve en non-cognitieve symptomen - etiologie strategisch infarct microbloedingen witte stofafwijkingen infarcten, witte stofafwijkingen, atrofie aard - risicofactoren 3
Onze huidige aanpak: diagnose Onze huidige aanpak: behandeling symptomatische behandeling Vascular cognitive impairment wat is VCI vertaalslag praktijk eigen zaak in kantoormeubilair geheugen en concentratieklachten na TIA voorbeeld patiënten is dit een voorbode van dementie? eigen zaak in kantoormeubilair geheugen en concentratieklachten na TIA Diagnose: hypertensie med: sec preventie - thalamus infarct links neuropsychologisch onderzoek: snelheid informatie verwerking p5-p20 executieve functies p10-p15 - verminderde snelheid/executief functioneren - hypertensie aard 4
Prognostische factoren - leeftijd - relatief lichte beperkingen is dit een voorbode van dementie? Behandeling verminderde snelheid/ executief functioneren cognitieve revalidatie Behandeling verminderde snelheid/ executief functioneren cognitieve revalidatie woont met echtgenoot vergeetachtig, verdwaalt, echtgenoot neemt huishouden over VG blanco woont met echtgenoot vergeetachtig, verdwaalt, echtgenoot neemt huishouden over neuropsychologisch onderzoek: - stoornissen geheugen, taal en info-verwerkings snelheid LO 160/90 Diagnose: - stoornissen geheugen, taal en snelheid aard 5
Diagnose: - stoornissen geheugen, taal en snelheid - ziekte van Alzheimer - matig ige witte stof afwijkingen en lacunaire infarcten - hypertensie Prognostische factoren - Alzheimer proces - vasculaire laesies? Prognostische betekenis WMH/lacunes - voorspellen MCI en conversie MCI>AD Prognostische betekenis WMH/lacunes - voorspellen MCI en conversie MCI>AD echter, bij mensen met de diagnose AD - geen voorspellers cognitief verval - voorspellen wel mortaliteit Smith Arch Neurol 2008, Henneman Stroke 2009, Devine IJGP 2007 Smith Arch Neurol 2008, Henneman Stroke 2009, Devine IJGP 2007 Behandeling stoornissen meerdere domeinen zorg overweeg ChER Behandeling stoornissen meerdere domeinen zorg overweeg ChER - vasculaire RF? - ascal? 6
Multimodale interventie? Multimodale interventie? JAGS 2009 geen effect - cognitie - institutionalisering - overleving Stroke 2010 Multimodale interventie? Aspirine bij AD - niet effectief tegen cognitief verval - waarschijnlijk niet veilig: meta-analyse Hazard Ratio intracerebrale bloedingen: 7.6 JAGS 2009 geen effect - cognitie - institutionalisering - overleving - ICH: 3 doden in VC groep, 0 in controle groep AD 2000 Lancet Neurology 2008 ; Thoonsen, Stroke 2010 Vascular cognitive impairment VCI gedifferentieerde aanpak VCI wat is VCI vertaalslag praktijk symptomatische behandeling voorbeeld patiënten etiologische behandeling risicofactoren 7
VCI poli 8