15:40 16:00 uur. Depressie en dementie RICHARD OUDE VOSHAAR. Ouderenpsychiater

Transcriptie

1 5:40 6:00 uur Depressie en dementie RICHARD OUDE VOSHAAR Ouderenpsychiater

2 % psychiatrische problemen bij Alzheimer Zhao et al, J Affect Disord 205

3 Wanneer spreken van van een depressie? Depressieve stoornis (DSM). Sombere stemming 2. Anhedonie Minimaal één kernsymptoom 3. Verlies eetlust / gewicht 4. Slaapstoornis 5. Psychomotore vertraging/agitatie Minimaal 5 symptomen in totaal 6. Vermoeidheid 7. Schuldgevoelens 8. Concentratiestoornissen 9. Doodsgedachten Gedurende > 2 weken Lijdensdruk of functionele beperkingen

4 Drie vragen Aanloopfase Diagnostische fase Ziektefase dementie. Leidt depressie tot dementie? 2. Is het depressie of dementie? 3. Hoe behandel je depressie bij dementie?

5 Leidt depressie tot het ontstaan van dementie,2 Dementie Alzheimer Bevolking,2 : HR [95% BI] HR [95% BI] Depressie.98 [ ] 2.04 [ ] Depressie 2.85 [ ].65 [.42.92] Cherbuin et al, BMJ Open Diniz et al, Br J Psychiatry 203

6 Waartoe leidt behandeling depressie? Risicofactor Voorkomen PAR Aantal patiënten Suikerziekte 6.9 % 3. % 222 Hoge bloeddruk # 2.0 % 6.8 % 492 Obesitas # 7.2 % 4. % 299 Fysiek inactief 3.0 % 20.3 % 46 Depressie 8.5 % 0.7 % 774 Roken 26.6 % 3.6 % 978 Lager onderwijs 26.6% 3.6 % 978 Gecombineerd 52.7 % 389 Gecombineerd (met correctie) 30.6 % 622 Norton et al, Lancet Neurology 204

7 Alzheimer begint op middelbare leeftijd Prevalentie (%) Amyloid plaques bij autopsie Prevalentie Alzheimer dementie Leeftijd (jaren) Sperling et al, Alz Dis 205

8 Depressieve klachten Beloop depressieve symptomen over 0 jaar 3% 8% 5% % 73% Duur follow-up (jaren) Mirza et al, Lancet Psychiatry 206

9 Amsterdam Study of the Elderly (AMSTEL) Lugtenburg et al, J Geriatr Psychiatry Neurol 205

10 Risico op ontstaan dementie na 3 jaar (AMSTEL) Verhoogd risico dementie,8,6,4 *,64,28 *,53,2,6 0,8 0,6 Totale populatie (n=9) Niet-depressieve populatie (n=725) 0,4 0,2 0 Depressie score Motivatie/cognitie score Lugtenburg et al, J Geriatr Psychiatry Neurol Zuidersma & Oude Voshaar, JAMA Psychiatry 206

11 Drie vragen Aanloopfase Diagnostische fase Ziektefase dementie. Leidt depressie tot dementie? 2. Is het depressie of dementie? 3. Hoe behandel je depressie bij dementie?

12 Cognitieve stoornissen bij depressie Korten et al, Int Psychogeriatr 204

13 Patiënten met pseudodementie ontberen depressiebehandeling

14 Geheugen herstelt niet na behandeling depressie Test Aantal studies Depressie hersteld (n) Gezonde controles (n) Cohen s d Globale cognitie Snelheid info-verwerking Visuele geheugen Verbale geheugen Executieve functies Werk geheugen Aandacht Bora et al, Psychol Med 203

15 Drie vragen Aanloopfase Diagnostische fase Ziektefase dementie. Leidt depressie tot dementie? 2. Is het depressie of dementie? 3. Hoe behandel je depressie bij dementie?

16 Effectiviteit antidepressiva bij dementie Nelson et al, J Am Geriatr Soc 20

17 Alle studies nader beschouwd Strenge criteria voor depressieve stoornis :» Voldoet aan DSM-criteria» Minimaal 20 punten op HDRS (ernst schaal depressie)» Minimaal 2 weken depressief Sertraline mg is beter dan placebo Lyketsos et al, Arch Gen Psychiatry 2003

18 Banerjee et al, Lancet 20 Banerjee et al, Lancet 20

19 Mirtazapine en Sertraline: NIET effectief Banerjee et al, Lancet 20

20 Type depressie bij dementie 0 0 class (n=33) class 2 (n=87) class 3 (n=06) 0 Zuidersma, Banerjee, Oude Voshaar, in ontwikkeling

21 Psychotherapie voor depressie bij dementie Orgeta et al. Cochrane database 204

22 Van algemeen advies naar personalised medicine

23 Van algemeen advies naar personalised medicine

24 Van algemeen advies naar personalised medicine i-case studie: idiographic study of Cognition, Affect & Sleep in Early AD

25 Antwoorden op de drie vragen.. Leidt depressie tot dementie Mogelijk een klein effect Echter, meer waarschijnlijk een voorloper van dementie 2. Hoe onderscheidt je depressie van dementie? Veel overlap in symptomen Let op beloop en met name het symptoomprofiel van de depressie 3. Behandeling depressie bij dementie? Klassieke psychiatrische behandelingen nauwelijks effectief Aandacht voor dagstructuur, activiteiten en gezonde leefstijl