Europese CO 2 -emissiehandel Op zoek naar Synergie

Vergelijkbare documenten
Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL

De Energietransitie van de Elektriciteitsproductie

Hernieuwbare energie: noodzaak, visie op 2050 en beleid

Grootschalige introductie van micro wkk systemen. Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies

Wie betaalt de rekening van de energietransitie?

Emissiehandel in Europa

CPB doorrekening verkiezingsprogrammaʼs: Duurzaamheid"

Mogelijkheden om 25% broeikasgasreductie in Nederland te halen. Ton van Dril < > Den Haag, 31 augustus 2015

Het Energiebeleid van komende jaren. dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten

Het huidige beleidstekort: er moeten nog heel wat tandjes bij. Ton van Dril 10 september 2009

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

Emissiehandel in Europa

CO2-opslag: oplossing of gevaar? Utrecht 6 december 2006, Symposium Schoon Fossiel Ron Wit, Stichting Natuur en Milieu

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Wat vraagt de energietransitie in Nederland?

CO2 Prestatieladder 2014

Energieverzorging Nederland

Beleidsmix Op zoek naar een optimale beleidsmix. Robert Koelemeijer, PBL

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties

Nationale Energieverkenning 2014

Het Europese Emissiehandel systeem ( ETS) Speerpunt van het Europese klimaatbeleid Impact op de Europese Staalsector

Warmtetransitie en het nieuwe kabinet. Nico Hoogervorst

De kosten van de energietransitie, en: kansen voor de gasindustrie. Martien Visser Lector Energietransitie & Netwerken. Hanzehogeschool Groningen

Factsheet: Vattenfall AB/N.V. Nuon Energy

Basisles Energietransitie

Energie. Gebruik, kosten & transitie. Frans Rooijers directeur CE Delft

Klimaatbeleid na Kyoto

CO2 Prestatieladder ste en 2 de kwartaal

Energie voor morgen, vandaag bij GTI

Effecten en kosten van een kolenexit versus schone kolencentrales Bezinningsgroep energie 28 juni 2016

Externe notitie. Petten, 8 juli Cees Volkers Wouter Wetzels. Afdeling Policy Studies ECN-N Van

Emissiehandel in Europa

Klimaatbeleid en hernieuwbare energie: het EU pakket voor Ger Klaassen DG Milieu Europese Commissie

Het waterbed effect en het EU ETS

Beoordeling Klimaatbegroting GroenLinks 2010

en uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018

Net voor de Toekomst. Frans Rooijers

Windenergie op zee discussiebijeenkomst Kivi. Annemiek Verrips

Economie kernenergie versus andere opties

Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019

KLIMAATAKKOORD NETBEHEER NEDERLAND 11 JULI 2018

Net voor de toekomst. Frans Rooijers directeur CE Delft

Heeft de milieubeweging een alternatief? Ron Wit, Stichting Natuur en Milieu Mini-symposium klimaat en energiebeleid 10 september 2009

Presentatie Warmteproductie met snoeihout. 3 November 2011 Doen! Ervaring en tips uit de praktijk Ben Reuvekamp HeatPlus

Methode voor vaststelling van emissiereductie CO 2 -eq. Type project:

Aardgasloze toekomst, waarom? ecn.nl

De energietransitie: kansen grijpen kansen creëren

Gegevens stroometikettering 2004

Energietransitie = CO 2 -transitie

Klimaatbeleid gericht op een energietransitie. 11 maart 2016, Ros PBL

Technisch-economische scenario s voor Nederland. Ton van Dril 20 mei 2015

Het nieuwe Europese Klimaatplan voor 2030 #EU2030 YVON SLINGENBERG DG CLIMATE ACTION

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie

De toekomst van WKK en andere energieopties in de energievoorziening: Schoon & duurzaam?

Kosten en baten van warmtenetten. Presentatie op seminar De toekomst van warmte Jeroen Roos, 30 januari 2016

EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16

Veel meer hernieuwbaar hoe managen we dat? Frans Rooijers

Wat zijn voor Nederland de argumenten voor en tegen CO2-afvang en -opslag (CCS*)?

Analyse energiegebruik en CO 2 -emissies voor het Transitieactieplan

Rendementen en CO -emissie van elektriciteitsproductie in Nederland, update 2012

Gas is geen aardgas, en hard nodig. Frans Rooijers - 4 november 2016

Showstoppers & gamechangers Beleid voor gasloze woningen

Tweede Kamer der Staten-Generaal

De kleur van stroom: de milieukwaliteit van in Nederland geleverde elektriciteit

Slimme netten voor fossiele centrales. Frans Rooijers directeur

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED. Maart 2019

Factsheet: Dong Energy

referentiejaar Emissies aantal FTE 29,5125

emissie [ton/halfjaar] [%] [ton/fte] [ton/fte] Aardgasverbruik Scope 1 12,92 13% 0,51 0,72 Brandstofverbruik zakelijk verkeer met leaseauto's Scope

Energietransitie Glastuinbouw en warmte

Nadeel: Of kolencentrales gaan minder bijstoken en worden nog minder duurzaam.

Perspectief voor klimaat neutraal en hernieuwbaar gas

Voortgangsrapportage. Scope 1 en 2 CO2 emissies. Eerste halfjaar 2013

Geothermie. traditioneel energiebedrijf?

Monitor Schoon en Zuinig

CO 2 -emissiegegevens : feiten en cijfers

Tabellenbijlage. Michiel Hekkenberg (ECN) Martijn Verdonk (PBL) (projectcoördinatie) Oktober 2014 ECN-O

Op weg naar een duurzame energievoorziening in Mark Dierikx Directeur Generaal Energie, Telecom en Mededinging

Route naar emissievrije (binnen)steden. Huib van Essen, CE Delft

30 oktober Achtergrondrapport doorrekening regeerakkoord Rutte III: elektriciteitsvoorziening

Programma Kas als Energiebron

De snelste route naar aardgasvrije wijken

Beprijzen van koolstof in de transitie naar een koolstofarme economie. ETS in context. Herman Vollebergh. PBL Tilburg University CESifo

Hét groene energieplan voor Nederland

Presentatie Nieuwe energie voor het klimaat

buffer warmte CO 2 Aardgas / hout WK-installatie, gasketel of houtketel brandstof Elektriciteitslevering aan net

EEN «CARBON CREDIT CARD» OM BELGEN WAKKER TE MAKEN

Beheer van energie en broeikasgas

2 Producenten grijze stroom laten betalen voor transport?

Naam en telefoon. Mundel van Wezenbeek Afdeling. Portefeuillehouder

Gijs de Man 12 oktober 2010

Biogas is veelzijdig. Vergelijking van de opties Vergelijking opties voor benutting van biogas

Leeswijzer bij de bedrijfsspecifieke bijlage 2 van het Nationaal Toewijzingsbesluit.

MWKK met gasturbine. Zwembadverwarming + elektriciteit met MWKK Coiffeusewaswater + elektriciteit met MWKK

Klimaatbeleid moet leiden tot

Energieakkoord voor duurzame groei. Juli 2014 WERK IN UITVOERING. Ed Nijpels. Wie zaten aan tafel tijdens de onderhandelingen?

Opties voor Europees klimaat- en energiebeleid na 2020: samenvatting

ETS in het SER- Energieakkoord

Les De productie van elektriciteit

Transcriptie:

Europese CO 2 -emissiehandel Op zoek naar Synergie Bert Daniëls, Remko Ybema www.ecn.nl

(On)zin? Een nieuwe kerncentrale leidt niet tot een daling van de Nederlandse CO 2 -emissies meer windenergie ook niet Meer glastuinbouw-wkk zorgt voor meer CO 2 - emissies in Nederland, meer kolencentrales niet Elektrisch transport leidt niet tot indirecte emissies 2 26-9-2011

ETS, nou en... ETS, dus ook niet-ets > NL doel Interacties andere doelen en beleid Misverstanden: voorkom zinloos beleid U kunt er gebruik van maken (maar ook last van hebben) 3 26-9-2011

Baseline & ETS 7000 6000 5000 4000 Besparing 3000 Hernieuwbare elektriciteit 2000 Hernieuwbare warmte 1000 CCS Nucleair 0 ETS? 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050 4 26-9-2011

ETS & Technologiefasen Marktaandeel Kosteneffectief of verplicht E T R&D Praktijkexperimenten Subsidies, fiscale stimulering S Tijd 5 26-9-2011

ETS, de basis 100 /ton CO 2 50 Prijs 0-50 -100-150 -200 Doel Hoeveelheid CO 2 -rechten vanaf 2013 1,74% per jaar Kosten/ton CO2 minder Veiling (E-opwekking) Allocatie via Benchmark (Exposed sectoren) -250 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000 Mton CO 2 emissiereductie 6 26-9-2011

ETS, de basis 100 /ton CO 2 50 0-50 -100-150 -200 Prijs Doel Brandstofsubstitutie CCS WKK Hernieuwbaar Kern Kosten/ton CO2 Efficientere gascentrales Efficientere kolencentrales Brandstofbesparing Elektriciteitsbesparing -250 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000 Mton CO 2 emissiereductie 7 26-9-2011

& de complicaties /ton CO 2 100 50 Meer emissies buiten ETS? Andere doelen & beleid 0-50 -100-150 -200-250 Brandstofsubstitutie CCS WKK Invoegen figuur met schematisch: plafond, Lokale toename Hernieuwbaar kostencurve luchtverontreinigende en resulterende CO2-prijs Niet ETS? emissies (NEC) Kern Efficientere gascentrales Bedrijven naar China? Efficientere kolencentrales Brandstofbesparing Elektriciteitsbesparing 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000 Mton CO 2 emissiereductie 8 26-9-2011

Interacties ETS Niet-ETS Relevant want: Effecten Kosten Hernieuwbaar Economie Oorzaken: Ongelijke effecten maatregelen Grensverschijnselen NEC Mondiale emissie Energiebesparing Voorzieningszekerheid 9 26-9-2011

Interacties ETS Niet-ETS Hernieuwbaar Vaste Afname Maximale Niet-ETS: NEC-plafonds, Gaan of Pro toename synergie Deels economie NL of doel contra strijdige van flexibiliteit met <> en niet ETS: mondiale het doelen effecten ETS-doel? niet-ets niet-nl bij gelijk emissies? het doel? ETS? op? Economie NEC Mondiale emissie Energiebesparing Voorzieningszekerheid 10 26-9-2011

Hoe werkt het? Niet-ETS-doel Niet-ETS-emissies NL ETS-emissies NL ETS-plafond (en nog 26 EU-landen) (en nog 26 EUlanden) Niet aangewezen <20 MW NL-emissies 2020: ~100 Mton NL-doel 2020: ~100 Mton Geen automatische terugkoppeling doel>emissies Aangewezen (bijv. staal, keramisch) Niet aangewezen >= 20 MW (veel elektriciteitsproductie) NL-emissies 2020: ~115 Mton Geen NL-doel Automatische terugkoppeling EU-doel>EU-emissies 11 26-9-2011

Welke soorten ontwikkelingen? Niet-ETS-doel ETS-plafond Niet-ETS-emissies NL ETS-emissies NL 1. Verandering NL emissies binnen ETS 1. Regionale groei/krimp activiteiten 2. Emissiereducties 3. Carbon leakage 2. Grensverschijnselen ETS/niet-ETS 1. Gereguleerd grensverkeer 2. Sluipverkeer 3. Beleidskeuzes bij andere doelen 12 26-9-2011

1.1: Regionale groei en krimp Iedereen weet dat we de uitstoot van CO 2 snel moeten beperken. Het is daarom onbegrijpelijk dat bedrijven als Nuon en Essent nog steeds nieuwe kolencentrales bouwen. (www.greenpeace.nl/campaigns/klimaatver andering/kolencentrales-aan-de-waddenze) Niet-ETS-doel ETS-plafond Niet-ETS-emissies NL ETS-emissies NL 13 26-9-2011

1.1: Regionale groei en krimp Meer elektriciteitsproductie Bedrijven naar Oost-Europa 14 26-9-2011

1.2: (Extra) emissiereducties onder ETS Energie (..)De Europese doelen (..) zijn leidend. Dit betekent 20% CO2-reductie (..) in 2020. Om de CO2-reductie te realiseren (..) is meer kernenergie nodig. (www.rijksoverheid.nl/documenten-enpublicaties/rapporten/2010/09/30/regeerakko ord-vvd-cda.html) Niet-ETS-doel ETS-plafond Niet-ETS-emissies NL ETS-emissies NL 15 26-9-2011

1.2: (Extra) emissiereducties onder ETS Kernenergie CCS bij kolencentrales Hernieuwbare elektriciteit 16 26-9-2011

1.3: Carbon leakage (..)Om deze reden is er (..) afgesproken, dat (..) sectoren waarbij dit carbon leakage risico aanwezig is (..) hun rechten verkrijgen via een benchmark systeem. (http://www.vno-ncw.nl/ China Niet-ETS-doel ETS-plafond Niet-ETS-emissies NL ETS-emissies NL 17 26-9-2011

1.3: Carbon leakage Directe emissies: Tata steel, raffinaderijen Indirecte emissies: Aluminiumproductie, zinkproductie, chloorproductie 18 26-9-2011

2.1: Gereguleerd grensverkeer Niet-ETS-doel ETS-plafond Niet-ETS-emissies NL ETS-emissies NL 19 26-9-2011

2.1: Gereguleerd grensverkeer Overgang bronnen bij fase 3 (2013) Met notificering Zonder notificering Opt-in Opt-out 20 26-9-2011

2.2: Sluipverkeer (..)Zo verwarmt een tomatenteler in Venlo met zijn kas en WKK-installatie naast tomaten ook een zorginstelling, zwembad en school. En leveren tuinbouwbedrijven in de Wieringermeer stroom aan 200.000 huishoudens (..). (http://www.energietransitie.nl/themas/glas-en-tuinbouw) Niet-ETS-doel ETS-plafond Niet-ETS-emissies NL ETS-emissies NL 21 26-9-2011

2.2: Sluipverkeer Niet aangewezen sectoren Schaalverkleining Kleinschalige WKK s (incl micro-wkk) Schaalvergroting Warmtelevering, warmtepompen Elektrische auto s 22 26-9-2011

2.3: Beleidskeuzes bij andere doelen Niet-ETS-doel ETS-plafond Niet-ETS-emissies NL ETS-emissies NL 23 26-9-2011

24 26-9-2011 2.3: Beleidskeuzes bij andere doelen

Tot slot Interacties complex en soms onverwacht Slim er op inspelen kan kosten besparen en doelen dichterbij brengen Waar zitten voor u de belangrijke interacties? 25 26-9-2011

? daniels@ecn.nl, 0224 564426 26 26-9-2011

Binnen ETS Regional e Emissier groei/kri eductie mp NL Carbon leakage ETS/niet-ETS Geregule erd Sluipverk eer Beleidsk euzes Niet-ETS * * * Energiebesparing * * * Hernieuwbare energie * * * NEC * * * Voorzieningzekerheid * * Mondiale emissies * * Economie * * 27 26-9-2011

/GJ 14 12 10 8 6 4 2 Energiebelasting CO2-prijs Commodityprijs 0 28 26-9-2011