Gas is geen aardgas, en hard nodig. Frans Rooijers - 4 november 2016

Transcriptie

1 Gas is geen aardgas, en hard nodig Frans Rooijers - 4 november 2016

2 CE Delft: wie zijn wij? Onafhankelijk beleidsonderzoek en advies Bijna 40 jaar; ca. 50 medewerkers Grensvlak economie, techniek en (milieu)beleid Energie, Verkeer, Grondstoffen Specialisatie verduurzaming Klanten: Europese Commissie en Europees Parlement Ministeries, provincies, regio s, gemeenten Bedrijfsleven NGO s Not for profit Zie ook voor alle (openbare) rapporten. Frans Rooijers 8 november

3 Straks bronnen Straks Energiedragers NU Samenvatting Gas is geen aardgas Van 45 bcm naar 20 bcm gas, maar steeds minder aardgas Gas is/blijft hard nodig Uitdaging is 20 bcm groen gas Verwarming Transport Industrie Kracht & Licht LT-warmte Vooral aardgas 30 Mton CO 2 20 milard m PJ Vracht en personen Benzine en diesel Elektriciteit voor tram en trein 15 Mton CO PJ HT-warmte Aardgas+olie+kolen 15 bcm (+feedstock) 30 Mton CO PJ 110 TWh kolen, aardgas, wind 10 bcm aardgas 45 Mton CO PJ 500 PJ 25% groengas 25% El warmtepomp 50% warmtelevering 300 PJ elektriciteit waterstof LNG 400 PJ elektriciteit aardgas+ccs 700 PJ elektriciteit biomassa geothermie zon bodemwarmte biomassa aardolie aardgas biomassa wind zon biomassa waterkracht 3

4 Aardgas - Schoonste fossiele energiebron - Klimaatneutraal betekent - >> geen aardgas meer in kleinverbruik - >> alleen nog aardgas met CCS - Bron én energiedrager - Kind niet met badwater weggooien 4

5 Energievraag: Vier sectoren anno 2014 Gebouwde Omgeving Transport Industrie Elektriciteit LT warmte vooral aardgas 30 Mton CO 2 20 milard m PJ Mobiliteit benzine en diesel 500 PJ HT warmte aardgas + olie 20 bcm (+feedstock) 650 PJ licht/kracht 110 TWh kolen, aardgas, HE 400 PJ+300 PJ 5

6 Gas is niet alleen aardgas Gas als energiedrager hebben we nog lang nodig voor betrouwbaarheid - Piekvoorziening - gebouwde omgeving winterpiek - Piek warmtevraag is 5 x piek elektriciteitsvraag - Elektriciteitsvoorziening residuale vraag 1500 u/jaar - Transport - energie naar gebruikers - Industrie - Elektriciteitsvoorziening - Gas is compact en betaalbaar 6

7 Perspectief IEA 2014: 2300 PJ, 98% fossiel 2050: Afname vraag, veel hernieuwbaar - IEA PJ, waarvan helft fossiel PJ aardgas + overig gas - Greenpeace PJ, 25% fossiel/ccs PJ aardgas + overig gas 2050 Greenpeace 7

8 Gas in de gebouwde omgeving - Klimaatneutraal wordt (snel) de norm - Aardgas verdwijnt >> warmtelevering, El-warmtepomp, groengas - Groengas is nog in veel gevallen aantrekkelijk, ook als dat 50 ct per m3 meer kost dan aardgas (nu 0,55 ct/m3) - Glastuinbouw deels elektrisch (specialties) maar ook WKK-gas 8

9 Gas in het transport - Benzine en diesel zullen marginaliseren, op termijn - Nu volop aandacht voor elektrisch vervoer - Naast elektrisch vervoer ook waterstof - Actieradius, gewicht - (bio) LNG voor het goederenvervoer (zowel weg als water) 9

10 Gas in de industrie - Ook klimaatneutraal, Nog veel energiebesparing en procesvernieuwing mogelijk - Naast vaste biomassa ook gasvormige energie (syngas) nodig - Niet altijd ruimte voor aanvoer/overslag biomassa 10

11 Gas in de elektriciteitssector - Snelle verduurzaming elektriciteitsproductie - Niet alleen zon en wind - Niet alleen Flexvraag als oplossing - Ook Flexvermogen nodig voor residuale vraag - = gascentrales; eerst aardgas later groengas 11

12 Met synthetische gassen is er voldoende volume Zon-PV Spanje wind op zee - biomassa 12

13 Het gaat niet vanzelf - Fossiele energie is goedkoper dan hernieuwbare energie - Externe kosten worden niet toegerekend - Alleen door beprijzing externe effecten of regulering kan groengas de rol overnemen van aardgas - Groengas kost circa 0,40/50 extra per m3 ~ 250 per ton CO2 - Gebouwde omgeving: aardgas beprijzen tot 1 per m3 - Heffing op fossiel gas van 250 per ton - Industrie: gesloten CO2-heffing - wel hogere prijzen, geen hogere energiekosten 13

14 Rol gas - resumé - Gas blijft nodig, in alle sectoren - Aardgas verdwijnt, of alleen met CCS - Groengas neemt de rol over - Oplossen van de mismatch van tijd en locatie - ongelijktijdigheid vraag en productie - Zon, wind niet altijd beschikbaar als er vraag is - Warmtevraag piekt in de winter - Locatie - Vraag in stedelijke/industriële gebieden is/blijft erg hoog - productie van hernieuwbare energie vergt veel ruimte - Niet alleen de NL biomassa wordt vergist/vergast er komt ook synthetisch groengas (solarfuels) - Actief overheidsbeleid nodig 14

15 Dank u voor uw aandacht Veel publicaties zijn te vinden op onze website Frans Rooijers rooijers@ce.nl Of