Samen de toekomst van het vmbo maken Van Superman tot the Avengers Marco Snoek 1
INHOUD Superman Of Spencerman? De schoolleider!? Een loopbaan vol passie Erkende ongelijkheid The Avengers 2
SAMEN DE TOEKOMST MAKEN??
4
WAITING FOR SUPERMAN? Nieuwe leerwegen 10-14 onderwijs Samenwerking arbeidsmarkt Participatie & cocreatie Samenwerking met ouders Learning labs Zelfsturing ontwikkelen Motiveren van leerlingen 5
6
7
8
9
LEIDERSCHAP IN SCHOLEN LEIDERS: Bovengeschikten die over leiderschapscapaciteiten beschikken en er voor zorgen dat de ondergeschikten in de juiste (actie)stand staan zodat de doelen van de organisatie behaald worden. UITGANGSPUNT: Management staat centraal Mijn organisatie Strategie en omgeving Helicopterview Controle: Rationaliteit, meetbaarheid en maakbaarheid De manager als biljarter en medewerkers als biljartballen 11
LIGT DAT AAN LERAREN? OF? Hoe we het leren van leerlingen georganiseerd hebben Hoe we het werk in school georganiseerd hebben Hoe we denken over leiderschap Dat alles heeft invloed op hoe we aankijken tegen de ontwikkeling van leraren de kern van het werk van leraren en loopbaanpaden van leraren 12
Hoe houden leraren hun passie vast gedurende hun loopbaan als leraar? 13
Variatie Uitdaging Groei Erkenning 14
DE STRUCTUUR VAN LOOPBANEN Bestuurder Directeur Teamleider Docent LC LD LB Verticaal, formeel, positioneel Horizontaal, informeel
www.beroepsbeeldvoordeleraar.nl Meester Ervaren Starter In-opleiding
ERKENDE ONGELIJKHEID? Van in-opleiding naar expert/meester Specialisatie op verschillende domeinen Veronderstelt erkenning van elkaars expertise Leidt tot minder gelijkheid in het onderwijs En daarmee tot leiderschap van docenten : het proces waarbij docenten op basis van expertise en affiniteit invloed uitoefenen op collega s, schoolleiders en andere actoren binnen en buiten de school. Deze invloed overstijgt het eigen klaslokaal. 17
VORMEN VAN TEACHER LEADERSHIP
LEIDERSCHAP VAN LERAREN?
RISICO S Leraren tegenover schoolleiders? In plaats van samen Kiezen voor positie: ten opzichte van collega s? Risico voor spanningen tussen collega s: jij wel en ik niet. Bevestiging van het traditionele heldenparadigma?
VAN INDIVIDUEEL NAAR COLLECTIEF 21
VAN INDIVIDUEEL NAAR COLLECTIEF Maatschappelijke opdracht en innovatie: De vraagstukken die op scholen afkomen (t.a.v. ontwikkeling van leerlingen, sociale samenhang, inclusiviteit, duurzaamheid, ) vragen om een collectieve inzet van alle energie die er binnen de school is. Teacher leaderschip niet als een keuze of carrièrestap, maar als een opdracht en eis voor elke leraar en daarmee een kenmerkend element van het leraarschap
NAAR MEER COMMUNITY-BASED TEACHER LEADERSHIP
KWALITEITEN VAN LERAREN EN SCHOOLLEIDERS Kennis over goed onderwijs Kennis van veranderprocessen Strategische handigheid 24
AANDACHTSPUNTEN VOOR SCHOLEN Een gedeeld beeld over het waartoe een moreel perspectief Consistentie tussen cultuur, structuur, onderwijsvisie en fysieke omgeving Waken om terug te vallen naar oude patronen vraagt om geduld en lange adem
TOT SLOT Samen de toekomst maken Vereist een sleutelrol voor leraren En roept de vraag op hoe we leraren ondersteunen Om met passie en energie onderwijs te ontwikkelen en te blijven geven. Dat vraagt aandacht voor professionele ontwikkeling en loopbaanontwikkeling van leraren En voor erkenning en ondersteuning van het leiderschap van leraren Als een appel voor iedere leraar En een collectief kenmerk van scholen en teams 26
WWW.BEROEPSBEELDVOORDELERAAR.NL WWW.HVA.NL/TEACHER-LEADERSHIP M.Snoek@hva.nl 27