Hoe schoolleiders hun leiderschap kunnen ontwikkelen door zelfsturing te bevorderen bij team en kinderen. Irene Harmsen & Kris Verbeeck

Transcriptie

1 Hoe schoolleiders hun leiderschap kunnen ontwikkelen door zelfsturing te bevorderen bij team en kinderen. Irene Harmsen & Kris Verbeeck

2 2

3 Hoe zit het met jouw zelfsturing? Ben je gestuurd of wou je hierheen? Ben je hier van moetes of van goesting? 3

4 Waar heeft zelfsturing mee te maken? verbondenheid vertrouwen 4

5 Zelfverantwoordelijk zijn eestelijke-presentatie-strategischbeleid xpectprimair/#.vuvclnxgves Stukje in het filmpje over zelfverantwoordelijk zijn... 5

6 Waarom zelfsturing geen nieuwe hype is maar een logisch gevolg..van de veranderingen om ons heen 6

7 Nieuwe leiderschapspraktijken gesignaleerd Managementlagen in scholen veranderen, niet altijd als noodzaak, maar vanuit een keuze voor meer betrokkenheid en eigenaarschap; Om ruimte te maken voor professionals om zich te manifesteren (professionele ruimte); Om professionals in hun kracht te laten komen zodat ze betrokken en gemotiveerd zijn; Om professionals meer verantwoordelijkheid te bieden; Om zelfsturing te stimuleren; Om informeel leiderschap te bevorderen.

8 Dus? Zelfsturende mensen zijn in staat om vanuit een gezamenlijke ambitie een eigen koers realiseren. Zelfsturende mensen hebben een omgeving nodig waarin zij hun beslissingsvermogen kunnen inzetten in vrijheid. (autonomie/zelf keuzes maken) Zelfsturende mensen hebben een omgeving nodig waarin zij hun regelvermogen om het proces te besturen kunnen praktiseren. 8

9 =l70yq1akmam 9

10 En? Hebben zelfsturende mensen een leider nodig? 10

11 Kenmerken Transformationeel leiderschap (Leithwood, 1995) Ontwikkelt een visie die inspirerend werkt. Benadrukt een klimaat van samenwerking en gezamenlijke identiteit. Heeft hoge verwachtingen van mensen en processen. Stimuleert leerkrachten waardoor zij gaan reflecteren op werken en mentale modellen. Bied intellectuele ondersteuning, Heeft respect voor verschillen tussen mensen (diversiteit)

12 12

13 Om een zelfsturend team te worden/te zijn vraagt het van alle betrokkenen: Condities van samenwerken: (Schruijer &Vasina, 2007) - legitimatie (waarom zijn we hier vanuit wel belang?) - interpersoonlijk vertrouwen (face to face) - tijd en geduld om elkaars perceptie te verkennen - motivatie - een minimale structuur (coördinatie) - erkenning van elkaars leiderschap en leiderschapspositie - uitgaan van diversiteit in het team Intellectuele steun en uitdaging Ruimte om te leren (ook van fouten) Ondernemerschap Initiatief, zelfverantwoordelijkheid, creativiteit 13

14 Praktijkcasus uitwisselen Beschrijf een praktijksituatie met betrekking tot zelfsturing en verantwoordelijkheid van jouw team of een deel van het team. Analyseer jouw casus aan de hand van de kenmerken zelfsturend team worden en zijn. Wat valt je op en welke conclusies trek je hieruit? 14

15 Hoe weet ik nu of ik kan leidinggeven aan zelfsturende leraren en leerlingen? 15

16 Mijn zelfsturingsbiografie van zaterdag 16

17 Zelfsturing in beeld... 17

18 Je eigen zelfsturingsgeschiedenis doet ertoe! Hoeveel ruimte voor zelfsturing nam je, kreeg je, had je gewild? Welk effect heeft dat nu? 18

19 De zwaarte van je rugzak voel je vooral als je alles meeneemt... 19

20 Noem eens iets dat je doet in je werk omdat het van een ander moet. 20

21 Hoe gemotiveerd/zelfsturend ben je? Je doet het voor een ander Straf, beloning, verwachting Ik doe het omdat ik daarna pas iets leuks mag doen. Als... dan Ik doe het om van het gezaag af te zijn. Ik doe het omdat hij nu eenmaal mijn baas is. Verplichting, druk, stress 21

22 Noem iets dat je doet omdat jij vindt dat je het niet kan maken om het niet te doen of omdat je erbij wil horen, of om mee te kunnen scoren, of om... 22

23 Hoe gemotiveerd / zelfsturend ben je? Van binnenuit jezelf onder druk zetten: Ik kan het toch niet maken dat... Schaamte, schuld, zelfwaarde Omdat ik mezelf moet bewijzen. Omdat ik slim ben.. Omdat ik dit nu eenmaal hoor te doen. Omdat ik het perfect wil. Verplichting, druk stress 23

24 Herken je dan klachten van je team zoals? De werkdruk is hier toch wel heel hoog. Moet ik hiervoor terugkomen, ik werk maar 2 dagen? Dat is niet opgenomen in mijn werktijdsfactor. Als ik dat niet doe, krijg ik op mijn kop, maar x heeft het ook nog niet gedaan en daar zeg je niks van. 24

25 Wat doe je omdat het past bij een doel dat je wilt bereiken? 25

26 Hoe gemotiveerd/ zelfsturend ben je? Omdat het zinvol is en aansluit bij een doel dat je wil bereiken Persoonlijk zinvol Omdat ik het belangrijk vind want daarmee kan ik... Omdat ik het zinvol vind want daarmee word ik beter in... Omdat ik de stof /inhoud zinvol vind. Plezier, vrijheid, goesting 26

27 Wat doe je omdat je er echt zin in hebt? 27

28 Hoe gemotiveerd/zelfsturend ben je? Activiteit is boeiend en uitdagend Geboeid, interesse, plezier Omdat ik het boeiend vind. Omdat ik dit graag wil. Omdat ik dit een uitdaging vind. Omdat ik me wil verdiepen. Plezier, vrijheid, goesting 28

29 Herken je dat...? Je team zich verantwoordelijk voelen? Dat ze zichzelf willen ontwikkelen? Dat ze zelf met ideeën en oplossingen komen? Dat ze niet zeuren als ze extra moeten komen of als het wat langer duurt? Als ze in hun vakantie al iets komen klaarzetten terwijl ze er niet hoeven te zijn. 29

30 Denk aan de spiegelneuronen... 30

31 Continuüm van motivatie / zelfsturing zelfsturing Straf, beloning, verwachting Schaamte, schuld, zelfwaarde Persoonlijk zinvol Geboeid, interesse, plezier Ik doe het omdat ik daarna pas iets leuks mag doen Als... dan Ik doe het om van het gezaagd af te zijn. Ik doe het omdat hij nu eenmaal mijn directeur is. Omdat ik mezelf moet bewijzen. Omdat ik slim ben.. Omdat ik dit nu eenmaal hoor te doen. Omdat ik het perfect wil. Omdat ik het belangrijk vind want daarmee kan ik... Omdat ik het zinvol vind want daarmee word ik beter in. Omdat ik de stof zinvol vind. Omdat ik het boeiend vind. Omdat ik dit graag wil. Omdat ik dit een uitdaging vind. Omdat ik me wil verdiepen. Verplichting, druk, stress Verplichting, druk stress Plezier, vrijheid, goesting Plezier, vrijheid, goesting 31

32 Tips voor je houding bij zelfsturing Nadruk op ontwikkeling in plaats op deadline en resultaat; Inhoud staat voorop in plaats van procedure; Ruimte voor bevoegdheid en verantwoordelijkheid; Laat mensen kiezen op basis van drive, interesse, affiniteit en ontwikkelingsmogelijkheden om iets te doen 32

33 Bedankt voor jullie aandacht 33