OPDRACHTEN BIJ THEMA 8 GESPREKSMODELLEN

Transcriptie

1 OPDRACHTEN BIJ THEMA 8 GESPREKSMODELLEN Gespreksvoering is een kwestie van je gezond verstand gebruiken.

2 INLEIDING Een professioneel gesprek is geen alledaags gesprek. Bij een professioneel gesprek heb je een bepaald doel voor ogen. Een methodische aanpak helpt je om je doel te bereiken en terug te kijken of je als professional goed hebt gehandeld. Doelstellingen Je: noemt drie gespreksmodellen en hun belangrijkste kenmerken kiest een gespreksmodel dat het best aansluit bij de wensen en behoeften van de cliënt kent de valkuilen bij de verschillende gespreksmodellen beschrijft van twee modellen hoe je deze valkuilen kunt vermijden beschrijft de stappen die horen bij de voorbereiding van een gesprek. Voorbereiding Voor het maken van de opdrachten heb je nodig: de stelling op een strook papier geschreven vier vellen met: helemaal mee eens, mee eens, helemaal niet mee eens plakband scharen stiften vellen papier (A2) lijm ansichtkaarten, foto s, plaatjes uit tijdschriften. 2 OPDRACHTEN BIJ THEMA 8 GESPREKSMODELLEN

3 OPWARMEN EN ORIËNTEREN Opdracht 1 Gespreksvoering** Deze opdracht hoort bij de stelling: Gespreksvoering is een kwestie van je gezond verstand gebruiken. Verdeel de groep in twee. Een groep noemt argumenten vóór de stelling, een groep tegen de stelling. Bespreek de stellingen. Opdracht 2 Eens of oneens?** Maak opnieuw twee groepen die het met de stelling eens of oneens zijn. Maak nu ook een derde groep: niet eens, niet oneens. Kies bij welke groep jij hoort en vertel je groepsgenoten waarom. OPDRACHTEN BIJ THEMA 8 GESPREKSMODELLEN 3

4 WETEN EN BEGRIJPEN Opdracht 3 Vul de woorden aan* Hierna staan drie zinnen. Op de stippellijn vul je een van de volgende woorden in: Diagnose-receptmodel, participatiemodel, motiverend gesprek. 1 Geef je in een gesprek een deskundig advies, dan is er het. 2 Een valkuil bij het kan zijn dat de cliënt te snel naar een oplossing wil. 3 Om een cliënt te bewegen ongezond gedrag te veranderen, kies je voor. Opdracht 4 Gespreksfasen* 1 Gedragsverandering kent verschillende fasen: actie, beslissing, handhaving, ontkenning, overpeinzing. Zet de fasen in de juiste volgorde: Het participatiemodel kent de exploratieve fase en probleemoplossende fase. Beschrijf in het kort wat je in elke fase doet. Noem minimaal twee kenmerken per fase. Opdracht 5 Goed of fout*** 4 OPDRACHTEN BIJ THEMA 8 GESPREKSMODELLEN

5 Hieronder volgen drie uitspraken. Geef aan of ze goed of fout zijn en waarom. Bij het diagnose-receptmodel bevorder je de zelfredzaamheid van de cliënt. Bij counseling moet de cliënt openstaan voor verandering en persoonlijke ontwikkeling. Onvoorwaardelijke acceptatie van de cliënt betekent dat je elk gedrag moet accepteren. Goed/fout, want Goed/fout, want Goed/fout, want Opdracht 6 Gespreksmodel koppelen aan doel** Ga in kleine groepen (4-5 studenten) bij elkaar zitten. Neem het schema over en vul in overleg het gespreksmodel dat hoort bij het doel van de cliënt in. Bespreek met elkaar waarom jullie voor dit model kiezen en schrijf dit op. Doel Model Cliënt wil advies Cliënt wil vraagverheldering, inzicht in probleem Veranderen van ongezond gedrag Opdracht 7 Zoek de fout* In de zinnen staat een fout. Zoek de fout op en leg uit waarom het een fout is. 1 Bij het diagnose-receptmodel is er altijd deskundig advies. De deskundige onderzoekt de vraag en stelt vast wat de beste oplossing is. De vragensteller zal het advies overnemen. 2 Bij het participatiemodel staat de cliënt centraal. Je helpt hem op weg met kant en klare oplossingen die hij vervolgens zelf onderzoekt. OPDRACHTEN BIJ THEMA 8 GESPREKSMODELLEN 5

6 ANALYSEREN EN TOEPASSEN Opdracht 8 Valkuilen vermijden** Voor deze opdracht gebruik je verschillende materialen, zoals pen, papier, kleurstiften of potloden. Stel met elkaar vast welke valkuilen je het meest verwacht. Maak hiervan een tekening of symbool. Dit gebruik je later om jezelf eraan te herinneren niet in deze valkuil te trappen. Bespreek de symbolen met elkaar. Opdracht 9 Gesprekken voeren*** Jullie voeren een gesprek in drietallen. Twee studenten voeren het gesprek, de derde observeert en vertelt wat goed ging en wat niet en waarom. Wissel van rol, zodat iedereen kan oefenen met de rol van cliënt, professional en observant. Maak een keuze uit de volgende gespreksmodellen: Diagnose-receptmodel Rol cliënt: Theo heeft het niet naar zijn zin op school, hij zegt dat hij wordt gepest en kan hier niet met ouders, leerkrachten of klasgenoten over praten. Hij zit nu op de havo maar wil eigenlijk liever vmbo-t doen. Hier zitten leukere leerlingen en hij verwacht hier niet gepest te worden. Hij vraagt advies. Rol professional: Je vermoedt dat er meer achter het verhaal van Theo zit. Je denkt dat er iets is voorgevallen, een ruzie bijvoorbeeld die nooit is uitgepraat. Je zou het jammer vinden als Theo van de havo naar het vmbo gaat als dit niet nodig is. Aandachtspunten: let hier op de valkuil dat je oplossingen gaat aanreiken of gaat invullen wat goed is voor Theo. Participatiemodel Rol cliënt: Je bent een vrouw van 68 jaar die hulp in de huishouding heeft aangevraagd bij de gemeente. Dit verzoek is afgewezen, omdat je in staat wordt geacht dit zelf te kunnen. Zelf vind je van niet en je weet niet hoe ze verder moet. Je bespreekt dit met de WMO-consulent van de gemeente. Rol professional: Je bent WMO-consulent bij de gemeente en hebt als taak mensen in hun kracht te zetten en hun netwerk aan te spreken als ze hulp nodig hebben. Aandachtspunten: Dit model heeft twee fasen: In de exploratiefase komen de volgende vragen aan bod: Hoe is de situatie? Wat heeft de cliënt tot nu toe aan het probleem gedaan? Wat heeft dat opgeleverd? Wie spelen allemaal een rol bij dit probleem? 6 OPDRACHTEN BIJ THEMA 8 GESPREKSMODELLEN

7 In de probleemoplossende fase ga je de mogelijke oplossingen na. Welke oplossingen ziet de cliënt zelf? Bij weerstand om tot een oplossing (verandering) te komen, onderzoek je de oorzaak daarvan en ga je hierover met de cliënt in gesprek. Motiverend gesprek Rol cliënt: Toni kampt met overgewicht, dat hem belemmert bij zijn werk. Zijn baas heeft al meerdere keren geklaagd, maar Toni wil hier met zijn begeleider niet over praten. Als zijn baas hier nog een keer over begint, stapt Toni op. Rol begeleider: Toni dreigt zijn baan te verliezen en jij voorziet dat de problemen zich gaan opstapelen. Je gaat op zoek naar de motivatie van Toni om te werken, je vraagt naar wat er wel en niet goed gaat. Je verwacht dat het gesprek dan wel op het overgewicht van Toni komt. Aandachtspunten: let op valkuilen. sturen op gedragsverandering en zo de weerstand vergroten de cliënt willen redden jezelf verliezen in het verhaal van de cliënt, waardoor je te meegaand wordt de cliënt overvoeren met informatie, waar hij nog niet aan toe is, waardoor de weerstand toeneemt. OPDRACHTEN BIJ THEMA 8 GESPREKSMODELLEN 7

8 VERDIEPEN EN CREËREN Opdracht 10 Definitiecounseling*** Doe deze opdracht met een medestudent. Samen zoeken jullie op internet definities van counseling. Vergelijk ze met elkaar en maak jullie eigen definitie. Opdracht 11 De perfecte counselor*** Doe deze opdracht met een medestudent. Maak een omschrijving van de perfecte counselor. Welke eigenschappen moet hij of zij hebben? Denk aan zaken als: eerlijk, betrouwbaar, empathisch, rustig. Als de omschrijving van de counselor af is, bespreek dan met elkaar welke eigenschappen je zelf al hebt en welke je nog wilt ontwikkelen. Opdracht 12 Mensbeeld counseling*** Bij counseling ga je uit van de hele-mens-visie. De mens in relatie tot zijn omgeving. Kies een probleem waar je zelf mee hebt geworsteld, of nog steeds mee worstelt. Beschrijf dit in relatie tot de onderstaande gebieden én hoe ze zich onderling tot elkaar verhouden. het ik de ander de groep de gegeven omstandigheden. 8 OPDRACHTEN BIJ THEMA 8 GESPREKSMODELLEN

9 EVALUEREN EN REFLECTEREN Opdracht 13 Terugkijken** Maak een verslag van wat jij hebt geleerd in deze les. Dit kan een tekstverslag zijn, een filmpje of getekend verslag. Verwerk in je verslag het antwoord op de volgende vragen: Ben ik in staat meerdere gespreksmodellen toe te passen? Kan ik hierbij mijn eigen creativiteit inzetten, zodat ik maatwerk voor de cliënt kan leveren in plaats van standaard methodes? Heb ik het bestuderen en verwerken van dit thema goed gepland? Opdracht 14 Persoonlijke valkuilen*** Je hebt geoefend met verschillende gespreksmodellen. Wat zijn jouw persoonlijke valkuilen? Dit kunnen andere valkuilen zijn dan die in de les zijn genoemd. Schrijf ze op. Hoe ga je ervoor zorgen dat je deze valkuilen de volgende keer vermijdt? Tip: gebruik symbolen. OPDRACHTEN BIJ THEMA 8 GESPREKSMODELLEN 9