Korte cursus sinterklaasgedichten schrijven

Transcriptie

1 Taal actief 3 Handleiding groep 6 en 7 Korte cursus sinterklaasgedichten schrijven Dit is een extra activiteit die past binnen het thema sinterklaas. Tijdsduur 45 minuten Tip: De kinderen die moeite hebben met rijmen, kunnen gebruikmaken van het rijmwoordenboek. Op rijmwoorden.nl gaat dat zelfs heel gemakkelijk door het woord in te vullen waar het kind een rijmwoord op zoekt. Doel De kinderen leren een sinterklaasgedicht schrijven en oefenen met rijmvormen, het ritme en beeldspraak. Materiaal Werkblad Korte cursus sinterklaasgedichten schrijven. Pen, potlood en kladpapier. Envelop voor ieder kind. Werkwijze Introduceer deze les door het sinterklaasgedicht bij opdracht 1 op het werkblad voor te lezen. Vertel dat sinterklaas een oeroud Nederlands feest is waarbij versjes en surprises horen. Toch doen sommige kinderen niet aan sinterklaas. Wat kan de reden daarvan zijn? Verdeel de groep in twee- of drietallen. Laat ze het gedicht nog een keer lezen en er daarna kort samen over praten. Dat gebeurt aan de hand van de vragen bij opdracht 2 en de woordenhulp. Deze woordenhulp is misschien nodig om samen achter de betekenis van het woord strofe te komen. Licht dit eventueel nog toe als dat nodig is. Bespreek de bevindingen van de groepjes kort met de hele klas. Vertel daarna dat de kinderen een korte cursus sinterklaasgedichten schrijven gaan volgen. In de laatste stap van de cursus ontdekt ieder kind dat hij of zij een leuk gedicht bij een surprise kan schrijven. Het leukste is om het trekken van lootjes in de klas aan deze les te koppelen of al hiervoor te doen. De kinderen schrijven hun gedicht dan werkelijk voor de viering in de klas op 5 december. Afsluiting Geef als afsluiting ieder kind een envelop. Hierin stoppen ze het gedicht en de spullen van de cursus. Het gedicht moet tenslotte geheim blijven tot 5 december. Na of op die dag kunt u eventueel nog even napraten over de cursus sinterklaasgedichten schrijven. Extra suggestie 1 Veel kinderen krijgen in de aanloop naar sinterklaasavond iets in hun schoen. Laat hen alleen of in tweetallen een gedichtje schrijven bij een cadeautje voor in de schoen (bijv. een zakje chocolademunten of een chocoladeletter). 2 Laat twee kinderen een pietenrap maken. Het is helemaal leuk als ze die ook mogen laten horen aan de groep. Het kan zo beginnen: Piet, man stop met zappen, we gaan lekker rappen. Sta op uit die luie chair, k heb zin in geblèr! Antwoorden 2 - Het gedicht heeft twee strofen. Elke strofe heeft vier regels. - Deze zin past bij de tweede strofe. Daar twijfelt Sinterklaas ook of hij nog wel kan komen. - De klanken jaar-klaar en bomen-gekomen rijmen in strofe 1. In de tweede strofe zijn dat dromen-komen en griep-piep. De klanken rijmen niet twee aan twee (dus aabb), maar als abba. 3 Bijvoorbeeld: Altijd zit jouw haar prachtig in de plooi hemeltje, wat ben jij bloedstollend mooi! Malmberg, s-hertogenbosch blz. 1 van 5

2 Korte cursus sinterklaasgedichten schrijven Wat ga je doen? Je luistert naar een gedicht en leert wat ritme, rijm en beeldspraak is. Je ontdekt dat iedereen een sinterklaasgedicht kan schrijven. Je hebt nodig: Pen, potlood en kladpapier. 2 Bespreek de vragen. Lees om de beurt een vraag voor aan de anderen. Praat samen over het antwoord. Schrijf jullie antwoorden op. Let op: Gebruik de woordenhulp! Vraag 1: Hoeveel strofen heeft dit gedicht? Hoeveel regels heeft elke strofe? Woordenhulp Heerlijk avondje sinterklaasavond. De avond dat Piet de cadeautjes brengt. Beeldspraak woorden gebruiken die een bepaald beeld oproepen. Bijvoorbeeld: Je haar golft als de zee. Of: Jij bent als een roos. Strofe los deel van een gedicht dat bij elkaar hoort. Ervoor en erna zie je meestal een witregel. Humor iets grappigs waar je om moet lachen. 1 Lees het gedicht. Vraag 2: In een sinterklaasliedje komt deze zin voor: Zou de goede Sint wel komen? Past deze zin bij een van beide strofen? Leg uit waarom. Vraag 3: Hoe zit het met het rijm in dit vers? Welke klanken rijmen er op elkaar? Gaat het rijm in strofe 1 hetzelfde als in strofe 2? Altijd zo tegen het einde van het jaar als de maan weer schijnt door de kale bomen en t heerlijk avondje bijna is gekomen ligt ergens bij jou thuis je verlanglijstje klaar. En de Sint? Hij zit in zijn pakhuis te dromen terwijl hij snottert, niest en snuit door de griep. Ja, de Sint voelt het: Ik ben niet meer zo piep. Ben ik wel fit genoeg om dit jaar te komen? Malmberg, s-hertogenbosch blz. 2 van 5

3 3 Zelf een sinterklaasgedicht schrijven STAP 1. Je gaat nu aan jouw sinterklaasgedicht werken. Doe het alleen, maar help elkaar wel! In het gedicht hierboven rijmt regel 4 op regel 1 en rijmt regel 3 op regel 2. Het kan ook anders, lees maar: 4 Zelf een sinterklaasgedicht schrijven STAP 2. Zinnen die mooi rijmen, hebben vaak evenveel lettergrepen. Ze hebben hetzelfde ritme. Lees maar: Pieten vliegen af en aan Volgens mij is het een hondenbaan. En de Sint? Hij zit in zijn pakhuis te dromen: zou hij fit genoeg zijn om dit jaar te komen? Sint snottert, niest en snuit; hij heeft de griep en voelt zich al een tijdje niet zo piep. Probeer het nu zelf. Schrijf steeds een zin op die rijmt op de zin die er al staat. Tel eerst het aantal lettergrepen. 1 Sint is veel meer dan honderd jaren 2 Jij bent dol op grote cadeaus Vul in. Nu rijmt het anders, want 3 Jij wilde stiften en lekker veel snoep Probeer het zelf. Dit versje is voor een meisje dat veel voor de spiegel staat. Je geeft haar een haarborstel. De surprise is een grote, zelfgemaakte spiegel. Verwissel de zinnen, zodat plooi-mooi en gaan-staan direct na elkaar komen. Zorg dat je er goede zinnen van maakt. 5 Zelf een sinterklaasgedicht schrijven STAP 3. Meestal valt er veel te lachen om een surprise. Het is leuk als je ook om het gedicht kan lachen. Bedenk steeds een regel die rijmt op de zin die er al staat en waarom veel kinderen zullen gaan lachen. Altijd zit jouw haar prachtig in de plooi voor die tijd ziet niemand je naar school toe gaan. Jij moet vast urenlang voor de spiegel staan maar hemeltje, jij bent bloedstollend mooi! 1 Wie liep daar met op zijn rug een zak? 2 Waarom vraag je toch van die grote cadeaus? 3 Jij vroeg aan Sint stiften en lekker veel snoep Malmberg, s-hertogenbosch blz. 3 van 5

4 6 Zelf een sinterklaasgedicht schrijven STAP 4. Bedenk nu zelf drie zinnen. Gebruik midden in elke zin de woorden als, net als of lijkt op. Bijvoorbeeld: Jij bent zo sterk als een superatleet. Je maakt dan een vergelijking. Je noemt dat beeldspraak. Schrijf onder elke regel een zin die erop rijmt. Let op het ritme en of je een zin kunt bedenken waarom je kunt lachen. Bijvoorbeeld: Deze surprise wordt voor: Eefje Dit weet ik over haar hobby s: dol op atletiek, kijkt naar alle sport op tv, heeft een hekel aan lezen Haar eigenschappen zijn: gezellig, erg slordig op haar kamer, helpt je graag, kan met iedereen goed opschieten,is erg ongeduldig Echt opvallend aan haar is: heeft een hekel aan jurken en rokken Mijn idee voor de surprise: doos vol met rommel die ze op moet ruimen Jij bent zo sterk als een superatleet Ik wou dat ik wist hoe je broertje heet. Deze surprise wordt voor: 1 2 Dit weet ik over zijn/haar hobby s: 3 Zijn/haar eigenschappen zijn: 7 Zelf een sinterklaasgedicht schrijven: DE TEST. Dit is het laatste onderdeel van de cursus sinterklaasgedichten schrijven. Bedenk voor wie je een surprise en een gedicht wilt maken. Maak zelf net zo n schema als hieronder. Vul alles in over degene voor wie jij het gedicht maakt. Let op: Je mag in tweetallen werken, maar mondje dicht tegen degene voor wie het gedicht is! Opvallend aan hem/haar is: Mijn idee voor de surprise: Malmberg, s-hertogenbosch blz. 4 van 5

5 Schrijf een gedicht van minstens vier regels in het klad. Bespreek het in jouw tweetal. Let op: - Zijn de regels die rijmen even lang? - Heb je er humor in zitten? - Heb je als, net als of lijkt op gebruikt? Verbeter de zinnen terwijl je het versje bespreekt. Schrijf het hierna in het net op een apart A4-papier. Bewaar het gedicht voor 5 december in de envelop. Tijd over? Heb je tijd over? Werk dan je plan voor de surprise vast uit. Schrijf precies op wat je gaat maken en wat je ervoor nodig hebt. Dat scheelt je dadelijk een hoop tijd! Malmberg, s-hertogenbosch blz. 5 van 5