Handleiding. UNICEF Handleiding lessuggestie Gedicht groep 7-8. Gedicht

Transcriptie

1 UNICEF Handleiding lessuggestie Gedicht groep 7-8 Handleiding Gedicht In het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties zijn de rechten voor het kind opgenomen. U maakt deze rechten concreet en zichtbaar, door de kinderen erover te laten dichten. Dat lijkt misschien moeilijk, maar met deze stapvoor-stap les biedt u de kinderen houvast. Als er tijd voor is, kunnen de kinderen de gedichten voorzien van een passende lay-out. Zo kunt u ze voor de hele school en voor de ouders zichtbaar ophangen. Lesduur 50 minuten Lesvorm schrijfopdracht Werkwijze 10 minuten introductie 40 minuten zelfstandig werken (excl. lay-out van het gedicht) Nodig Voor ieder kind: - werkbladen Gedicht - A3 vel, stiften en/of verf/schaar/lijm (voor de lay-out) Lesverloop Introductie 1 Laat op het digibord het Kinderrechtenverdrag op zien. Neem het klassikaal door. Of print het verdrag uit en laat de kinderen het in tweetallen doornemen. Het is de verkorte versie van het officiële verdrag, geschreven in voor kinderen begrijpelijke taal. Vertel: In het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties staan afspraken over hoe landen met kinderen moeten omgaan en waar kinderen recht op hebben. Het gaat over school, wonen, gezondheid, geloof, ouders en vrienden, maar ook over kindermishandeling, kinderarbeid, oorlog en scheiding van ouders. In bijna alle landen van de wereld gelden deze rechten. In Nederland is dat sinds Laat de kinderen praten en nadenken over de rechten. Benadruk dat ieder recht even belangrijk is, maar dat het ene recht je misschien meer aanspreekt dan het andere. 3 Laat de knipkaart (blz. 39 van het Kinderrechtenverdrag) op het digibord staan. Vertel de kinderen dat ze een gedicht gaan schrijven over een van de rechten. 4 Deel dan de werkbladen uit (1 set per kind). Malmberg, s-hertogenbosch blz. 1 van 6

2 UNICEF Handleiding lessuggestie Gedicht groep 7-8 Zelfstandig werken 1 Bij opdracht 1 kiest iedere kind over welk recht hij of zij een gedicht wil schrijven. 2 Doe het associëren bij opdracht 2 eventueel voor met een voorbeeld als dit. Bij fietsen denk ik aan/zie ik voor me: mijn fietstochtjes van huis naar school en terug mijn zware tas de wind om mijn hoofd Dan denk ik aan/voel/vergelijk het met: frisse wind voel me vrolijk en vrij gedachten die als vogels uit mijn hoofd vliegen Als ik niet meer zou fietsen dan zou ik: balen veranderen in een saaie, stoffige juf of meester 3 Loop bij opdracht 3 eventueel samen de verschillende dichtvormen door. 4 Bij opdracht 4 maken de kinderen eerst losse zinnen met de woorden die ze bij opdracht 2 opschreven. Vervolgens maken ze er een gedicht van. 5 Als er tijd voor is, kunnen de kinderen het gedicht voorzien van een passende layout (opdracht 5). Hang alle gedichten op in de school of in de klas. Zo worden de kinderrechten concreet en zichtbaar! Knipkaart Kinderrechtenverdrag Malmberg, s-hertogenbosch blz. 2 van 6

3 Werkbladen Opdracht 1 Je hebt gepraat over het Kinderrechtenverdrag. Kies een recht uit waarover je een gedicht wilt schrijven. Ik kies Opdracht 2 a Schrijf het recht dat je koos in het schema. b Waar denk je aan bij dat recht? Wat zie je voor je? Schrijf dat in steekwoorden in het schema. c Denk nu verder. Waar denk je aan bij de woorden die je hebt opgeschreven? Wat voel je daarbij? Waar is het mee te vergelijken? Hoe zou het zijn als dat recht er niet meer was? Tip! Het gaat erom over wat jij denkt en voelt bij dat recht. Kies je bijvoorbeeld voor het recht op spel en ontspanning, denk dan aan: - een moment waarop je lekker aan het spelen was. - hoe je je toen voelde. - hoe je dat gevoel zou beschrijven (waar kun je het mee vergelijken?). - hoe het zou zijn als je niet meer mocht spelen. - hoe je je dan zou voelen (waar kun je dat mee vergelijken?). a Ik koos b ik denk aan, ik zie voor me â c ik denk aan, ik voel, ik vergelijk het met â Malmberg, s-hertogenbosch blz. 3 van 6

4 Opdracht 3 Er zijn verschillende soorten gedichten. Bekijk de gedichten hieronder. Welke vorm kies jij voor het gedicht dat je gaat schrijven? Kruis aan. een gedicht met rijmschema a - b - a - b een gedicht met rijmschema a - a - b - b een rondeel ik kies geen vorm, ik schrijf een vrij gedicht Wind De wind waait zachtjes door de bomen, de vogels vliegen hoog, ze lijken klein. Ik zit op de grond, gezellig te dromen, en denk: ik zou graag een vogel zijn. Dit is een gedicht met rijmschema a - b - a - b. Je kunt zoveel strofen (stukjes van vier regels) schrijven als je wilt. Kat Daar komt hij aan, met een grote miauw, en kijkt me aan: kom je gauw? Ik wil hem aaien, hij is zo zacht, maar helaas, mijn huiswerk wacht. Dit is een gedicht met rijmschema a - a - b - b. Je kunt zoveel strofen (stukjes van vier regels) schrijven als je wilt. Fiets Wapperende haren, neus in de wind. Lekker op mijn stalen ros. Ik trap en ik trap, door bossen en velden. Met wapperende haren en de neus in de wind. De wind waait. Mijn hoofd wordt leeg. Mijn haar wappert, mijn neus in de wind. Lekker op mijn stalen ros. Dit is een rondeel. De regels worden herhaald. Soms met een kleine verandering. Regel 1 is hetzelfde als regel 4 en regel 7. Regel 2 is hetzelfde als regel 8. Laat Triiing doet de bel. En ja, ik wist het wel, ik wist het best, alweer te laat in de les. Dit is een vrij gedicht. Er zijn geen regels voor de vorm en voor de lengte. Het mag rijmen, maar het hoeft niet. Boeken, bankjes, bord en een boze juf. Lette je niet op de tijd? Is je horloge kwijt? Nee, ik vind school gewoon... suf. Malmberg, s-hertogenbosch blz. 4 van 6

5 Opdracht 4 a Kijk naar wat je opschreef bij opdracht 2. Maak losse zinnen met je steekwoorden. Vind je het moeilijk? Denk dan nog een keer aan wat je voor je ziet, wat je voelt, waar het mee te vergelijken is. b Maak nu een gedicht met de zinnen. Maak de zinnen korter. Of juist langer. Zorg dat ze mooi klinken. Gebruik voor je gedicht de vorm die je bij opdracht 3 koos. Malmberg, s-hertogenbosch blz. 5 van 6

6 c Lees je gedicht. Klinkt het mooi? Wat moet erbij of juist weg? Heb je de gekozen vorm gebruikt? Verbeter je gedicht als dat nodig is. Schrijf het dan in het net op. Bedenk een titel en zet die erboven. Opdracht 5 Bedenk een passende lay-out voor je gedicht. Hier kun je aan denken: Geef de zinnen een vorm die past bij het gedicht. (Schrijf je over de zee, dan kun je de zinnen bijvoorbeeld als golven opschrijven.) Schrijf de zinnen of woorden in een kleur die erbij past. Schrijf sommige zinnen of woorden groter, andere kleiner. Maak een tekening bij je gedicht. Of zoek een plaatje en plak het erbij. Schrijf je gedicht dan in de goede lay-out op een groot vel papier. Malmberg, s-hertogenbosch blz. 6 van 6