Een andere kijk p DE BEHANDELING VAN BEWEGINGSPROBLEMEN BIJ DE HOND Deel 1: Cauda Equina Syndrm* Atj Westerhuis, dierenarts WHG Westerhuis Kliniek vr Gezelschapsdieren, Dalwagen 29c, 6669 CA Ddewaard Telefn: 0488 41 00 41; a.westerhuis@whgdierenartsen.nl * Brn: Vetined Veterinaire Internet Educatie, www.vetined.nl Juli 2012 Disclaimer Deze cliënten hand-ut is bedeld als ndersteuning van het cnsult dr de dierenarts. De tekst gaat ervan uit dat uw huisdier al dr de dierenarts is gezien. De adviezen in de hand-ut gelden alleen vr dieren waarbij de diagnse is gesteld. De infrmatie dient niet als vervanging van een cnsult dr de dierenarts! Bedenk bij het lezen dat de gezndheidssituatie van uw huisdier anders kan zijn dan in de teksten wrdt beschreven. Verder wrden al nze hand-uts vervaardigd aan de hand van niet alleen wetenschappelijke literatuur, maar k van nze eigen inzichten p grnd van persnlijke ervaringen. Daarm kan de infrmatie vr een deel afwijken van de gangbare literatuur. Wat zijn de klachten die dr de eigenaar wrden gezien / gehrd? Bij het Cauda Equina syndrm (CES) zien we heftige pijn! Die pijn kan cntinue aanwezig zijn en dan ziet dat er dramatisch uit. Maar meestal is die heftige pijn krtstndig. Deze manifesteert zich dan als pltseling piepen f gillen bij een verkeerde beweging, zals een gekke sprng / draai f een btsing met een andere hnd. Denk bij een hnd, die tijdens pakwerk pltseling lslaat niet alleen aan een prbleem in de bek f nek, maar k aan de mgelijkheid van CES. Vaak blijft het bij deze incidenten en functineert de hnd verder vlledig nrmaal. Er zijn zelfs hnden met deze afwijking die bijvrbeeld gewn behendigheid blijven den.
In andere gevallen merkt de eigenaar zelf al p dat de hnd gevelig is in de lage nderrug bijvrbeeld bij brstelen en / f lichte druk ter plekke. Ik heb zelfs een keer een Ridgeback p cnsult gehad, waarbij een nbegrepen pltseling ptredende felle agressie richting de eigenaresse bij nader inzien (inclusief een succesvlle behandeling) verrzaakt bleek te wrden dr CES (pltseling heftige pijn dr een verkeerde beweging). In veel gevallen zien we kreupelheid aan de linker f rechter achterpt; sms wisselend links rechts. Sms zien we matige verlamming in één van de achterpten; spradisch in beide. Wat zijn de klinisch bevindingen van de dierenarts? Bij klinisch nderzek vinden we vinden in dergelijke gevallen vaak niets aan de pt f pten zelf. Mgelijk alleen wat minder kracht. Het gaat hier m een lichte verlamming f mgelijk een df gevel in de achterp()t(en). Deze testand is waarschijnlijk te vergelijken met ischias* bij de mens. Ischias. Pijn in de nervus ischiadicus, de zenuw die lpt vanuit het lumbsacraal gebied (L7-S1), dat is het laatste deel van het ruggenmerg, tussen de laatste lendenwervel (L7) en het heiligbeen (S1) achter langs het heupgewricht naar de spieren van bil en bvenbeen. Het wrdt k wel spit f lumbag genemd. Opvallend is, dat we bij CES meestal minder atrfie (verminderd mvang) van de bilspieren zien dan bijvrbeeld bij spndylse. Slapte in de achterhand trekt k een wissel p heupen en knieën. Dus p den duur kunnen er zeker k wel knie klachten (vrste kruisband ruptuur, meniscuslaesie, arthrse) f heup klachten (heup arthrse) ntstaan. Dan wrdt het klinische beeld wat ingewikkelder. Dr k ged te luisteren naar het beeld dat de eigenaar geeft van de klachten in cmbinatie met röntgennderzek, eventueel met de bevindingen p een CT-scan, kunnen we in de meeste gevallen de vinger p de juiste plek leggen. Wat zien we p een röntgenft?
Cauda equina is Latijn vr paardenstaart. Z nemen we k het laatste deel van het ruggenmerg dat via de laatste lendenwervels en het heiligbeen in de staartwervels lpt. Die bundel zenuwuiteinden lijkt p een paardenstaart. Vandaar. Er is sprake van instabiliteit tussen de 7 de en tevens laatste lendenwervel (L) en het heiligbeen (H). Daardr ntstaat een niveauverschil, trapvrming (T), tussen de genemde wervels en met het ruggenmerg (R) een bcht maken en waardr het klem kan kmen te zitten. Sms zien we, dat het wervelkanaal ter hgte van het heiligbeen vernauwd is; we spreken dan van stense (S). Nrmale situatie Cauda Equina Syndrm Wat zijn de behandelingsmgelijkheden
In die gevallen waarin er sprake is van een cntinue heftige pijn is reguliere pijnstilling een must. In de meeste gevallen werken de NSAID s (bijv. Carpral f Nvacam) nvldende en zullen we gebruik meten maken van (hge dseringen) krtwerkende crticsterïden (bijv. prednisn). We dienen als regel 2 injecties te met een tussentijd van 24 uur, langzaam intraveneus (rechtstreeks in het bled). Het is k mgelijk m ter plekke een crticsterïd te injecteren; dan met de patient wel nder narcse. Zet in dit geval alle vrrdelen ver de tepassing van crticsterïden even aan de kant. Natuurlijk zijn er bijwerkingen, zeker mdat we in deze gevallen zeer hge dses tedienen. Maar het is slechts een eenmalige tediening f 2 x met tussentijd van 24 uur. De bijwerkingen bestaan vrnamelijk uit drst en hnger, in smmige gevallen slmheid en / f nzindelijkheid. Die bijwerkingen zijn binnen 3 5 dagen na de (laatste) behandeling verdwenen. Hier wegen de vrdelen meer dan ruimschts p tegen de slechts tijdelijke nadelen. Als deze patiënten met cntinu heftige pijn slecht f niet reageren p de vrnemde behandeling, f, als de CT-scan meteen al uitwijst dat het ndzakelijk is, wrdt er direct chirurgisch ingegrepen. In het geval de heftige pijn af en te (dus niet cntinu f hgfrequent) krtstndig ptreedt is een start met bvengenemde twee injecties facultatief. Sms is het ndig, vaak niet. Wat zijn de resultaten? Het is lastig m percentages te nemen, zlang er geen vergelijkend wetenschappelijk nderzek is gedaan naar de resultaten van reguliere medicamenteuze behandeling, chirurgie en hmepathie. Een indruk heb ik wel. Een minderheid van de CES patiënten heeft cntinu f hgfrequent die nverdraaglijk heftige pijn; het merendeel daarvan zal chirurgisch behandeld meten wrden. De meerderheid van de CES patiënten heeft af en te krtstndig die nverdraaglijke pijn (althans wat wij ervan merken!); een minderheid daarvan zal niet p hmepathie reageren en met f regelmatig crticsterïd injecties hebben f tch ng gepereerd wrden.
Wat kunnen we met hmepathie? Het vrgaande hudt in, dat er vr de hmepathie een belangrijke plaats is bij de behandeling van CES. Omdat de start van de ntwikkeling van CES vrijwel zeker al vanaf de gebrte plaats vindt, is een cnstitutitrpe preventie p jnge leeftijd met (één van) de als hmepathisch middel tegepaste Calcium preparaten de beste behandeling. Afhankelijk van de cnstitutie maken we een keuze tussen Calcarea carbnica en Calcarea phsphrica. De eerste wrdt tegepast bij de grve, dikke, slappe flabby pup, de tweede bij de te snel greiende slungel; respectievelijk het pasteuze en het leptsme type. Laat de dierenarts u adviseren. Een beprefd cmplexmiddel vr de behandeling van CES is Gnaphalium Pentarkan van de Deutsche Hmöpathie Unin (DHU), Gnaphalium Pentarkan is een vr mensen bedacht hmepathisch cmplexmiddel, dat gegeven wrdt aan ischias patiënten. He werkt Gnaphalium Pentarkan? De samenstelling: Gnaphalium plycephalum D2*, Phytlacca decandra D2*, Acnitum napellus D4*, Dulcamara D3*, Rhus txicdendrn D4* * De bestanddelen in Gnaphalium Pentarkan zijn pgelst in de verhuding van 1 : 10. De ptenties p de verpakking zijn de uitgangsptenties. Dr deze 1 : 10 te verdunnen / ptentieren zijn de ptenties in het cmplexmiddel in werkelijkheid dus 1 decimale stap hger. Ik zal hiernder de relevante symptmen uit de respectievelijke geneesmiddelbeelden geven. Het middel is van rigine samengesteld vr een humane indicatie (ischias). Ik sluit niet uit, dat we vr het Cauda Equina Syndrm zuden kunnen vlstaan met alleen Gnaphalium plycephalum. Maar het cmplexmiddel is in ieder succesvl gebleken vr de indicatie CES.
Gnaphalium plycephalum Ischias met gevel van dfheid. Bij de hnd is dit subjectieve symptm niet te herkennen. Heftige lcale pijn in het lumbsacraal gebied met kreupelheid aan één van de achterpten, minder kracht / tnus in de betreffende pt en vral het feit, dat er bij klinisch nderzek nergens een pijnplek te vinden is in de kreupele pt, is bij de hnd een belangrijke aanwijzing vr Gnaphalium plycephalum. Phytlacca decandra Zeurende, heftige reumatïde pijnen in spieren, zenuwen en gewrichten. Acnitum napellus Zeer heftige pijn, pltseling kmen en snel weer weg (krtdurend). Pltseling inhuden, enrm gespannen (krtstndig verkrampt staan en trillen), paniek in de gen. Gevlgen van drge ku (nrdsten wind) Rhus txicdendrn Pijn aan pezen en spieren in het betreffende gebied. Gevlgen van fysieke verbelasting en dr en dr nat / kud zijn. Het is een puur rgantrpe tepassing van het middel. De typische startprblemen van Rhus txicdendrn zien we bij CES meestal niet. CES is dus minder typisch vr Rhus txicdendrn dan HD. Let p het verschil in de tegepast ptentie! Respectievelijk D4 en D30.
Dulcamara Het middel waarbij ku als aetilgie f mdaliteit het meest uitgesprken is. Wat zijn de richtlijnen vr tediening van Gnaphalium Pentarkan? Gnaphalium Pentarkan wrdt, eventueel na de crtisn behandeling zals hiervr beschreven, m te beginnen 6 weken lang, 3 x daags 1 dsis* gegeven. Als de klachten vlledig verdwenen zijn, buwen we de medicatie af. Bijvrbeeld 2 weken 2 x daags, en tensltte 2 weken 1 x daags. Bij recidief kan de kuur herhaald wrden. In principe met p den duur de frequentie van recidiveren minder wrden en de kuren krter gegeven kunnen wrden, bijvrbeeld 2 3 weken, 3 x daags 1 dsis (znder afbuwen dus). * 1 dsis. Dat is hier 10 20 druppels, afhankelijk van de grtte van de hnd.